Το 2015, το φαγητό θα είναι το sex της εποχής μας, τα μαγειρικά τηλεοπτικά προγράμματα θα μας κάνουν περισσότερο χοντρούς, το ελαιόλαδο θα προκαλεί καρκίνο ενώ το βούτυρο θα κάνει τη ζωή μας καλύτερη, το νέο super food θα είναι το σουβλάκι και τα τηγανιτά θα αποτελέσουν την επιλογή όλων μας για μια καλύτερη καθημερινότητα. Αυτές είναι οι προβλέψεις του Derrida καθώς τις ανέλυε προχθές σε κάποιο τραπέζι και απ' όσο έμαθα παρόμοιες είναι και οι προβλέψεις του Foucault, όπως μου τις μετέφερε ο διαιτολόγος του.
Όμως νομίζω πως τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί σε σπουδαιότητα, με την επικείμενη εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ και την απόφασή του να μετατρέψει το φαγητό σε αιχμή του δόρατος της κοινωνικής του πολιτικής. Άλλωστε η Αριστερά είχε πάντα ένα σοβαρό λόγο απέναντι στο φαγητό και τις κοινωνικές του λειτουργίες. Μάλιστα ακούστηκε πως στήνεται και μια ειδική επιτροπή που επεξεργάζεται τις θέσεις του κόμματος στο ζήτημα. Λέγεται πως θα δημιουργηθεί ένα πενταετές πλάνο για να ξαναμπεί το φαγητό στη σωστή του θέση.
Ναι, καιρός είναι όλοι εμείς που βρίσκαμε στο φαγητό χιλιάδες μικρολεπτομέρειες που κάνουν τη ζωή μας πιο γευστική, να συνέλθουμε. Την πρώτη χρονιά στο σχέδιο προβλέπεται να αφαιρεθεί κάθε σημειολογικός προσδιορισμός από το φαγητό και να γίνει ξανά, αποκλειστικό στοιχείο αναπαραγωγής. Εξαιτίας της κρίσης αυτού του είδους τα παιχνίδια δεν χρειάζονται. Θα απαγορευτούν τα βιβλία μαγειρικής, το ίδιο θα συμβεί με τα τηλεοπτικά προγράμματα και όλα θα αντικατασταθούν με μια ημερήσια εκπομπή του Δραγασάκη στην οποία θα αναλύει για ποιο λόγο το ελαιόλαδο και η δραχμή έχουν κοινή μοίρα.
Προβλέπεται να κλείσουν μέσα από άμεση φορολόγηση, πολυτελείας γαρ, όλα τα εστιατόρια που η μέση κατανάλωση ανά πελάτη ξεπερνά τα €12, τα σουβλατζίδικα θα γίνουν ΠΟΠ και θα έχουν χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, ενώ θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στα ethnic, τα οποία και φτηνά είναι και politically correct.
Τη δεύτερη χρονιά του πλάνου, επειδή ακόμη θα υπάρχει κρίση δεν θα γίνει κάτι διαφορετικό. Απλά θα αρχίσουν πάλι να μεταδίδουν μαγειρικές συνταγές μόνο από την κρατική τηλεόραση, από συλλόγους κυριών στις διάφορες επαρχιακές πόλεις.
Την τρίτη χρονιά επειδή η κρίση θα είναι ακόμη μαζί μας, δεν θα κάνουμε καμιά κίνηση, ενώ το ίδιο θα συμβεί και την τέταρτη. Εκεί κάπου θα αρχίσουν οι ετοιμασίες για το νέο πλάνο μέσα από τοπικές συνελεύσεις, με τη συμμετοχή των ειδικών βέβαια, έτσι ώστε να βρεθούμε ένα βήμα μπροστά από τις εξελίξεις την επόμενη πενταετία. Και επειδή η προοπτική αυτή φαίνεται να πλήττει τον κλάδο μας, πολλοί από εμάς έχουμε αποφασίσει να αντισταθούμε και να αποδώσουμε στο φαγητό τη θέση που του αξίζει σε αυτή την κοινωνία, μακριά από τις δραχμές και τα πολιτικά παιχνίδια.
Και μιας και έχουμε φτάσει σε σημείο να αντιμετωπίζουμε κάθε μας γεύμα σαν να είναι και το τελευταίο, ας σοβαρευτούμε τουλάχιστον κι ας δούμε μερικά από τα σημαντικότερα θέματα στο χώρο του φαγητού τη χρονιά που πέρασε αντί να προβλέπουμε τι θα γίνει το 2015. Τίποτα δεν θα γίνει.
-Η γλουτένη, ή πιο σωστά η αφαίρεσή της από την δίαιτά μας, είναι ίσως το σημαντικότερο ζήτημα, με γενικότερες επιπτώσεις πάνω στη μαγειρική, το φαγητό και την οικονομία του χώρου. Ένα φαινόμενο που ξεκίνησε πριν από μια δεκαετία περίπου αλλά δείχνει να αποκτά ισχυρές ρίζες και αιτιάσεις στη δίαιτά μας. Πρόκειται ίσως για τη μοναδική «μόδα» των τελευταίων 20 χρόνων, η οποία είναι εδώ για να μείνει.
-H έντονη ανάπτυξη των αλυσίδων εστιατορίων σε όλο τον κόσμο με όλες τις συνέπειες που αυτό έχει στο χώρο. Μάλιστα η «σύνδεσή» τους με τις εταιρείες τροφίμων αλλάζει συθέμελα τον τρόπο που τρώμε. Είναι χαρακτηριστικό πώς στα αεροδρόμια του Λονδίνου μόνο, η αύξηση των πωλήσεων των εστιατορίων, τα οποία σχεδόν όλα ανήκουν σε αλυσίδες, από το 2014 στο 2014 άγγιξε το 32%, τη στιγμή που ο αριθμός των επιβατών έχει διπλασιαστεί μέσα στην τελευταία δεκαετία.
-Ζάχαρη: Less is more. Φαίνεται πως οι οικονομικές επιπτώσεις στις κοινωνίες της Δύσης από την υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης κάνουν τους κρατικούς μηχανισμούς να αντιδρούν σε αυτό το γλυκό θάνατο. Η μέση κατανάλωση ζάχαρης στην Αμερική είναι κοντά στα 26 κουταλάκια τη μέρα ανά άτομο, τη στιγμή που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας λέει πως αυτό δεν πρέπει να ξεπερνά τα 6 κουταλάκια.
-Λιπαρά, η επιστροφή. Ξαφνικά, όχι και τόσο ίσως, η δαιμονοποίηση των λιπαρών μετατρέπεται σε αθωότητα. Μπέικον, χοιρινές κοιλιές, βούτυρο, μεδούλι και όλα αυτά τα απαγορευμένα λιπαρά επανέρχονται σιγά-σιγά στο τραπέζι μας με μια αίσθηση δικαίωσης, υποβοηθούμενη από δεκάδες παράγοντες και ειδικά από τα media. Χαρακτηριστικό είναι το άρθρο στο περιοδικό TIME πριν από μερικούς μήνες με τίτλο «Ending The War on Fat».
-To τέλος του φαγητού, το τέλος του πιάτου. Σιγά-σιγά όλοι οι προφήτες στο χώρο του φαγητού φαίνεται να συμφωνούν σε μια κοινή αντίληψη. Η εξέλιξη της μαγειρικής από τη μια και η αισθητικοποίηση του πιάτου και της διαδικασίας από την άλλη, οδηγούν σε μαγειρικές μορφές και πιάτα γεμάτες αδιέξοδα τα οποία εντείνονται και από τις αντιμαχόμενες ομάδες με θέμα το φαγητό. Οι Τάιμς της Νέας Υόρκης πρόσφατα δημοσίευσαν ένα άρθρο με τίτλο «Το τέλος της κουζίνας», ενώ ένας Αμερικανός έγινε ο ήρωας του μιντιακού «μοντερνισμού», παράγοντας ένα ποτό το οποίο περιέχει όλα όσα χρειάζονται για να ζήσει κάποιος. Και ναι, δεν έχει γεύση.
-Στον άμεσο χώρο μας, η εμφάνιση της «Κουκουβάγιας» ήταν ξεκάθαρα το πιο σημαντικό γεγονός στο χώρο της μαγειρικής, και μάλιστα εμπεριέχοντας το σπάνιο φαινόμενο της συνεργασίας πολλών γνωστών και καταξιωμένων ανθρώπων του χώρου.
Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Πλάκας είναι οι πολυάριθμες ταβέρνες της, με μερικές εξ’ αυτών να κουβαλάνε στην πλάτη τους πολλά χρόνια ιστορίας
