Ayrton Senna: Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου

Τον Αύγουστο του 1991 ο Άιρτον Σένα Ντα Σίλβα δήλωνε: «Ο φόβος είναι μέρος της ζωής μας. Κάποιοι δεν ξέρουν να τον αντιμετωπίζουν, άλλοι -και συμπεριλαμβάνω και τον εαυτό μου σε αυτούς- μαθαίνουν να υπάρχουν μαζί του. Ο θάνατος θα έρθει κάποτε να με βρει. Μπορεί να με συναντήσει σήμερα, μπορεί και μετά από 50 χρόνια». Τελικά ο θάνατος τον συνάντησε την 1η Μαΐου του 1994 στην πίστα της Ίμολα.

Πέμπτη, 28 Απριλίου

4 μ.μ.: Το ελικόπτερο που μεταφέρει τον Άιρτον Σένα στο Γκραν Πρι του Σαν Μαρίνο προσγειώνεται σε έναν ειδικό χώρο της Ίμολα. Πριν αναχωρήσει για το ξενοδοχείο, ο βραζιλιάνος οδηγός ζητά να συναντηθεί με την ομάδα της Williams - Renault και να ελέγξει τις εργασίες προετοιμασίας του αυτοκινήτου του. Πρέπει να νικήσει οπωσδήποτε. Στους δύο πρώτους αγώνες απέτυχε να σημειώσει καλά αποτελέσματα, ενώ είναι πεπεισμένος ότι ο νικητής, Μίκαελ Σουμάχερ, οδηγούσε «πειραγμένο» αυτοκίνητο.

5 μ.μ.: Φτάνει στο «Καστέλο», ένα μικρό ξενοδοχείο στη λουτρόπολη Καστέλ Σαν Πιέτρο, όπου καταλύουν συνήθως οι αποστολές της ΜακΛάρεν. Ο Σένα το επιλέγει ανελλιπώς από το 1989. Πάντα κλείνει το ίδιο δωμάτιο, το Νο 200, μια μικρή σουίτα των 250 ευρώ την ημέρα. Εκείνη τη χρονιά δεν επρόκειτο να αλλάξει συνήθειες επειδή άλλαξε ομάδα. Ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου τον περιμένει έχοντας ήδη φροντίσει να παραγγείλει έξτρα ποσότητες προφιτερόλ, αγαπημένο επιδόρπιο του Σένα. Συνοδεύεται από τον αδελφό του και μερικούς φίλους, ενώ απουσιάζει η Αντριάνε Γκαλιστέου, φίλη και, κατά πολλούς, μέλλουσα σύζυγός του. Θα ερχόταν αργά την επόμενη μέρα, ωστόσο ο αγαπημένος της, εκτιμώντας ότι ο αγώνας είναι κρίσιμος, την παρακαλεί να παραμείνει στην Πορτογαλία.

Παρασκευή, 29 Απριλίου

9.30 π.μ.: Ο Σένα κατεβαίνει στην πίστα για τον αγώνα κατάταξης. Ο καλύτερος χρόνος που σημειώνει είναι 1 λεπτό και 21,598 δευτερόλεπτα.

1.18 μ.μ.: Ο Ρούμπενς Μπαρικέλο με την Τζόρνταν του, καθώς κατευθύνεται προς τα πιτς, χάνει τον έλεγχο, χτυπά σε μια διαφημιστική πινακίδα, εκτινάσσεται στον αέρα και διαλύει ένα σωρό από ελαστικά. Το ατύχημα μοιάζει τρομακτικό. Ο Μπαρικέλο ανακτά γρήγορα τις αισθήσεις του. Ο πρώτος που αντικρίζει, όταν συνέρχεται, είναι ο Άιρτον Σένα. «Είχε δάκρυα στα μάτια. Δεν είχα ξαναδεί έτσι τον Άιρτον. Νομίζω πως βίωνε το δικό μου ατύχημα σαν δικό του», θυμάται ο Μπαρικέλο. Λίγο αργότερα ο Σένα μπαίνει ξανά στο κόκπιτ.

1.40 μ.μ.: Ο Σένα βελτιώνει το χρόνο του τρέχοντας το γύρο σε 1 λεπτό και 21,548 δευτερόλεπτα. Η ικανοποιητικότατη επίδοσή του, παρά το γεγονός ότι δεν έχει εξοικειωθεί ακόμα με το αυτοκίνητο κι έχει επιβαρυνθεί ψυχολογικά μετά το ατύχημα του Μπαρικέλο, αποτελεί απόδειξη των ικανοτήτων και των ψυχικών του αποθεμάτων. Ο Σένα δεν μοιάζει ευχαριστημένος από το αμάξι. Συνομιλεί για μία τουλάχιστον ώρα με το μηχανικό, Ντέιβιντ Μπράουν, ενώ αναβάλλει για την επομένη την προγραμματισμένη συνέντευξη Τύπου «εξαιτίας σοβαρών τεχνικών προβλημάτων του αυτοκινήτου του».

Σάββατο, 30 Απριλίου

1.18 π.μ.: 24 ώρες μετά το ατύχημα του Μπαρικέλο, το σκηνικό επαναλαμβάνεται, με τη διαφορά ότι ο Αυστριακός Ρόλαντ Ράτζενμπεργκερ δεν είναι τυχερός, όπως ο βραζιλιάνος συνάδελφός του. Η Σίμτεκ του καρφώνεται με ταχύτητα 200 χιλιομέτρων στα τοιχώματα της πίστας λίγο μετά τη στροφή Βινέβ. Ο Ράτζενμπεργκερ δεν έχει καμιά ελπίδα να ζήσει. Ο θάνατός του ανακοινώνεται στις 2.15 μ.μ. Ο Σένα παρακολουθεί το ατύχημα από το μόνιτορ κι, εμφανώς σοκαρισμένος, κατευθύνεται προς το χώρο της τραγωδίας. Φτάνει τη στιγμή που ο Αυστριακός οδηγείται στο ιατρικό κέντρο. Επιστρέφοντας στα πιτς, είναι συντετριμμένος. Ο Σιντ Γουάτκινς, επικεφαλής της FIA, θυμάται: «Ήταν πολύ σοκαρισμένος και σιωπηλός. Ποτέ στο παρελθόν δεν είχε έρθει αντιμέτωπος με τους κινδύνους του επαγγέλματός του, αφού, όσα χρόνια έτρεχε στη Φόρμουλα 1, δεν είχε σημειωθεί κανένας θάνατος οδηγού. Πίστευε στο Θεό κι αντιμετώπιζε το θάνατο μοιρολατρικά».

Ο Σένα ανακηρύσσεται νικητής των αγώνων κατάταξης, όμως οι κοντινοί του άνθρωποι αντιλαμβάνονται ότι δεν έχει καμιά διάθεση να αγωνιστεί, ενώ δεν παρίσταται και στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου. Σύμφωνα με τον κανονισμό, πρέπει να τιμωρηθεί, όμως τελικά οι κριτές δεν του επιβάλλουν κυρώσεις. Ο Φρανκ Ουίλιαμς ανησυχεί για την ψυχολογική του κατάσταση. Δεν είναι ο εαυτός του. Φαίνεται να τον απασχολούν διάφορα. Μοιάζει σαν να έχει κάποιο άσχημο προαίσθημα.

Εκείνο το βράδυ επικοινωνεί δύο φορές τηλεφωνικώς με την Γκαλιστέου. Της λέει ότι δεν θέλει να συμμετάσχει στην κούρσα, χωρίς να της εξηγήσει το γιατί. «Η φωνή του έτρεμε. Έκλαιγε. Ποτέ στο παρελθόν δεν τον είχα ακούσει σε τέτοια κατάσταση. Του είπα ότι δεν ήταν ανάγκη να τρέξει. Μου είπε πως αυτή ήταν η δουλειά του. Το απόγευμα μου ξανατηλεφώνησε. Ήταν πολύ πιο ήρεμος. ‘‘Έλα να με πάρεις από το αεροδρόμιο του Φάρο στις 8.30 μ.μ. αύριο. Ανυπομονώ να σε δω’’, ήταν τα τελευταία του λόγια», αφηγείται η Γκαλιστέου.

Κυριακή, 1 Μαΐου

Στον αγώνα προθέρμανσης ο Σένα αναδεικνύεται ταχύτερος όλων. Ζητά από τους μηχανικούς να μην αλλάξουν τίποτα στο αυτοκίνητο, μιλά σε γαλλικό κανάλι ιδιοκτησίας του Αλέν Προστ και στέλνει χαιρετισμούς στον πρώην αντίπαλό του.

1.30 μ.μ.: Μισή ώρα πριν αρχίσει η μάχη, ο Σένα φωτογραφίζεται και υπογράφει αυτόγραφα. Είναι πολύ θλιμμένος και ωχρός. Μοιάζει καχύποπτος απέναντι στο αυτοκίνητό του. Το περιεργάζεται, ελέγχει τα λάστιχα. Στη γραμμή εκκίνησης, αντίθετα με τη συνήθη τακτική του, βγάζει το κράνος. «Ποτέ δεν μπορείς να ξέρεις τι αισθάνεται ένας οδηγός. Το κράνος κρύβει τα συναισθήματά του», δήλωνε το 1988 αιτιολογώντας την ιδιοτροπία του να μην αποχωρίζεται το κίτρινο κράνος του. Εκείνη τη μέρα ίσως να θέλει να φανερώσει την ανησυχία του…

2.00 μ.μ.: Το πράσινο φως σημειώνει την έναρξη του αγώνα, όμως η πρώτη εκκίνηση είναι άκυρη, αφού η Μπένετον του Λέτο δεν ξεκινά. Η Λότους του Πέδρο Λαμί πέφτει πάνω στην Μπένετον. Μια ρόδα εκτοξεύεται στον αέρα και τραυματίζει εννιά άτομα.

2.15 μ.μ.: Σένα και Σουμάχερ αποκόπτονται από τους υπόλοιπους.

2.17 μ.μ.: Έκτος γύρος. Καθώς ο Σένα περνά από τη στροφή Ταμπουρέλο, η Williams λοξοδρομεί, καρφώνεται με ταχύτητα 305 χιλιομέτρων πάνω σε έναν τσιμεντένιο τοίχο, χάνει μια ρόδα κι επιστρέφει διαλυμένη στην πίστα. Η καμπίνα του οδηγού μοιάζει ανέπαφη, ενώ μια αμυδρή κίνηση του Σένα δημιουργεί ελπίδες στον αγωνιστικό χώρο, τις κερκίδες, τους τηλεθεατές. Όταν απεγκλωβίζεται από το αυτοκίνητο, διαπιστώνεται ότι κατά τη σύγκρουση ένα κομμάτι λαμαρίνας διαπέρασε το κράνος του. Οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις είναι βαρύτατες.

Μεταφέρεται με ελικόπτερο στο νοσοκομείο Ματζόρε. Οι γιατροί προσπαθούν να τον επαναφέρουν στη ζωή. Στην άσφαλτο έχουν απομείνει μερικές ροδιές και μια μεγάλη κηλίδα αίματος.

2.55 μ.μ.: Ο αγώνας ξαναρχίζει, όμως κανείς από το κοινό δεν παρακολουθεί την εξέλιξη. Όλοι περιμένουν να ακούσουν κάποιο ευχάριστο νέο από το νοσοκομείο. Ο Μπέργκερ ηγείται για 11 γύρους, όμως αναγκάζεται να εγκαταλείψει στον 14ο. Μεταβαίνει απευθείας στο Ματζόρε. Η Γκαλιστέου παρακολουθεί το ατύχημα από μια τηλεόραση στο Φάρο της Πορτογαλίας.

4.20 μ.μ.: Ο Σουμάχερ κερδίζει το τρίτο του Γκραν Πρι. Λίγο αργότερα οι γιατροί διαπιστώνουν ότι τα εγκεφαλικά κύτταρα του Σένα έχουν νεκρωθεί και μπορεί να διατηρηθεί στη ζωή μόνο με μηχανική υποστήριξη. Σύντομα ακόμα και τα μηχανήματα αποδεικνύονται ανίσχυρα να αποτρέψουν το μοιραίο.

6.40 μ.μ.: Ανακοινώνεται ο θάνατός του. Η Βραζιλία θρηνεί το χαμό του παιδιού της. Μέσα στο αυτοκίνητό του έχει βρεθεί μια διπλωμένη αυστριακή σημαία και εικάζεται ότι ο βραζιλιάνος πρωταθλητής σκόπευε να αφιερώσει ενδεχόμενη νίκη του στη μνήμη του Ράτζενμπεργκερ.

Δευτέρα, 2 Μαΐου

Η δυνατή βροχή που ξεσπά κάνει την ατμόσφαιρα ακόμα πιο καταθλιπτική. Πάνω στην άσφαλτο κάποιος έχει γράψει με κόκκινη μπογιά «Αντίο, Άιρτον».