Ελληνικές στάχτες

Και βέβαια καπνίζουμε περισσότερο από όλους τους άλλους λαούς στην ΕΕ. Δεν χρειαζόταν η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου για να μας το θυμίσει. Δεν θα μπορούσε να συμβαίνει διαφορετικά δεδομένου ότι εδώ δεν εφαρμόζεται ο αντικαπνιστικός νόμος παρόλο που η σχετική προσπάθεια ξεκίνησε, τυπικά, το 2002 με διάφορες εξάρσεις κατά καιρούς, που δεν κατέληξαν πουθενά λόγω οργισμένων αντιδράσεων από τους επιχειρηματίες της εστίασης και της ψυχαγωγίας, αλλά επίσης επειδή οι καπνιστές φωνάζουν περισσότερο, ενώ η έννοια της νομιμότητας είναι έτσι κι αλλιώς σχετική στον τόπο μας. Επομένως, είναι απόλυτα λογικό και αναμενόμενο να καπνίζει το 38% του πληθυσμού και να εκτίθεται στο παθητικό κάπνισμα το 72% με βάση τα στοιχεία της έρευνας.

Σκεφτείτε πόσες φορές έχετε βρεθεί σε χώρους όπου πραγματικά απαγορεύεται το κάπνισμα. Ακόμη και σε κυβερνητικά κτίρια παραβιάζεται ο νόμος. Ακόμη και κάποιοι από εκείνους που τον ψήφισαν πατάνε τη γόπα τους σε κάποια γωνία όταν δεν υπάρχουν τασάκια γύρω. Γονείς που ψάχνουν με άγχος το φρέσκο ψάρι για να φάει το παιδί καπνίζουν πάνω από το κεφάλι του μέσα στο σπίτι, ακόμη και στο αυτοκίνητο. Καθηγητές καπνίζουν μαζί με τους μαθητές στο πίσω μέρος του προαύλιου. Γιατροί ανάβουν ένα τσιγάρο μετά την εξέταση του ασθενούς που του έχουν συστήσει να το κόψει μαχαίρι.

Στη χώρα μας δεν υπάρχει κανένα ταμπού γύρω από το κάπνισμα. Οι παραλίες είναι γεμάτες αποτσίγαρα, στις ταβέρνες και στις καφετέριες όλα τα τραπέζια έχουν σταχτοδοχεία, αν ρωτήσεις για χώρο μη καπνιζόντων θα βρεθείς, συνήθως, κάπου που δεν θα θέλεις να καθίσεις.

Όσοι έχουν ταξιδέψει στο εξωτερικό γνωρίζουν πόσο δύσκολη είναι η εμπειρία για τον Ελληνα καπνιστή που αναγκαστικά περιθωριοποιείται και δεν συναντά πουθενά την άνεση που έχει στη χώρα μας όταν θέλει να ανάψει ένα τσιγάρο, ακόμη και αν θέλει να ανάβει το ένα μετά το άλλο. Τα χαμηλότερα ποσοστά καπνιστών παρατηρούνται στη Σουηδία (11 %) και στη Φινλανδία (19%), ενώ αμέσως μετά την Ελλάδα που έχει τα πρωτεία στην κατανάλωση νικοτίνης ακολουθεί η Βουλγαρία με 35%.

Το ευτύχημα είναι ότι στην ΕΕ καταγράφεται πτωτική τάση κατά 2% και ιδιαίτερα στις ηλικίες 15 έως 24 ετών, ενώ με βάση την νέα κοινοτική Οδηγία για την κατασκευή, παρουσίαση και πώληση προϊόντων καπνού, στο εξής τα πακέτα τσιγάρων θα σοκάρουν με τις έγχρωμες φωτογραφίες που θα καλύπτουν το 65% της επιφάνειάς τους και τα προειδοποιητικά μηνύματα υγείας που θα τις συνοδεύουν. Το μήνυμα ότι το κάπνισμα προκαλεί καρκίνο του στόματος και του φάρυγγα, καταστρέφει τους πνεύμονες, ευθύνεται για εγκεφαλικά επεισόδια, στένωση και απόφραξη των αρτηριών και τόσα άλλα θα αποτυπώνεται με φωτογραφίες που δεν θα μπορεί να αποφύγει ο καταναλωτής.

Όσοι έχουν κόψει το κάπνισμα ξέρουν πολύ καλά πόσο δύσκολο είναι. Δεν πρόκειται για συνήθεια ούτε για τρόπο ζωής, δεν είναι πάθος ούτε επιλογή, είναι εξάρτηση και μάλιστα βαριά. Η ουσία επηρεάζει τα πάντα στην εγκεφαλική και τη σωματική λειτουργία, σε αλλάζει μέσα σου και έξω σου.

Αν δεν συμβεί κανείς να το κόψει αναγκαστικά, λόγω προβλήματος υγείας, ο άλλος τρόπος είναι να έχει ισχυρή θέληση. Και για να αποκτήσει ισχυρή θέληση θα πρέπει πρώτα να έχει αίσθηση του τι είναι αυτό που του συμβαίνει. Υπάρχει ελληνική εξαίρεση και πάλι: Καπνίζουμε αποενοχοποιημένα, πολύ και παντού, χωρίς να συνειδητοποιούμε τι κάνουμε στον εαυτό μας και στους γύρω, αδιαφορώντας για το νόμο, για το μέλλον και για τον άλλο. Σε όλα κάπως έτσι δεν κάνουμε;