ΕΛΤΑ: Μια ιστορική αναδρομή των ελληνικών ταχυδρομείων, η σημασία τους για την επικράτεια και η στάση πολιτείας και κοινωνίας
Αν για ένα πράγμα δικαιούται να είναι περήφανη η παρούσα κυβέρνηση 6,5 χρόνια μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από αυτήν, αυτό δεν είναι τόσο η ουσία των πεπραγμένων της, όσο η επικοινωνιακή τους διαχείριση. Από την (αρχικά) επιτυχή αντιμετώπιση της πανδημίας και τη διοργάνωση των εμβολιασμών ως την (πραγματικά) επιτυχή απόκρουση της υβριδικής εισβολής στον Έβρο το 2020, η κυβέρνηση - και κατά προέκταση και το κυβερνών κόμμα - κατάφερε να προκαλέσει θετική δημοσιότητα και να αποκομίσει τη μέγιστη δυνατή προβολή, αντλώντας αντίστοιχα επικοινωνιακά, αλλά και εκλογικά οφέλη, όπως άλλωστε αποτυπώθηκαν στις κάλπες του 2023, όπου για πρώτη φορά στα χρονικά κατεγράφη «διπλό σκορ» διαφοράς μεταξύ πρώτου και δεύτερου κόμματος, καθώς και εκλογική συρρίκνωση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα τρεις φορές
Πρώτο χτύπημα: Κυβέρνηση Βαβέλ
Έκτοτε κύλισε πολύ νερό στο αυλάκι, με τους παροικούντες στην Ιερουσαλήμ να θέτουν σαν σημείο καμπής τόσο στην αποτελεσματικότητα, όσο και στην επικοινωνιακή διαχείριση των εκάστοτε ζητημάτων, την παραίτηση του Γρ. Δημητριάδη από τη θέση του γραμματέως του πρωθυπουργικού γραφείου, το 2022. Τρία χρόνια μετά, η πρόσφατη υπόθεση της αιφνιδιαστικής διακοπής της λειτουργίας 204 υποκαταστημάτων ΕΛΤΑ ανά την επικράτεια, αποτελεί την κορωνίδα του Βατερλώ της δημόσιας εικόνας μιας κυβέρνησης που μοιάζει να παραπαίει. Η έλλειψη σχετικής ενημέρωσης και ο αιφνιδιασμός στο άκουσμα τη είδησης όχι μόνο κυβερνητικών βουλευτών, αλλά ακόμα και υπουργών (!), καταδεικνύει με τον εμφατικότερο τρόπο την εικόνα μιας ασυντόνιστης κυβέρνησης - Βαβέλ, όπου η δεξιά δε γνωρίζει τί ποιεί η αριστερά και όπου ο μαέστρος της ορχήστρας πλειστάκις περιοδεύει στο εξωτερικό, δηλώνοντας μονίμως άγνοια για τα εσωτερικά τεκταινόμενα.
Μ' αυτό τον τρόπο η κυβέρνηση χάνει την έξωθεν καλή μαρτυρία περί εύρυθμης λειτουργίας του «επιτελικού κράτους των αρίστων», που ευαγγελιζότανε προεκλογικά, θυμίζοντας όλο και περισσότερο αλήστου μνήμης σκηνικά των προκατόχων της, όταν κατά τη διάρκεια μιας κρίσιμης συνάντησης με την καγκελάριο Μέρκελ, ο τότε πρωθυπουργός και οι υπουργοί που τον συνόδευαν αναρωτιόντουσαν (ψιθυρίζοντας μεταξύ τους) «πού είναι ο (μάλλον σημαντικός) κίτρινος φάκελος;», τον οποίο ουδείς είχε φροντίσει να φέρει.
Ιδρυθέντα το μακρινό 1828 από το ίδιο τον Καποδίστρια, η δυο αιώνων ιστορία των Ελληνικών Ταχυδρομείων είναι συνυφασμένη με αυτή του έθνους: μεταφέροντας γράμματα από το μέτωπο ή την ξενιτιά, τα ΕΛΤΑ απετέλεσαν βασικό συνεκτικό νήμα του κοινωνικού και εθνικού μας ιστού. Σ’ ένα πιο σημειολογικό ίσως, αλλά εξίσου ουσιαστικό επίπεδο η περιστολή του δικτύου των ΕΛΤΑ εκπέμπει ένα συγκεκριμένο μήνυμα στην επαρχία συνολικότερα και τον ακριτικό και νησιωτικό ελληνισμό ειδικότερα: το μήνυμα πως για το αυτιστικά κοντόθωρο, περιορισμένων οριζόντων και αντίληψης αθηνοκεντρικό κράτος, το «εθνικό πάπλωμα» δεν φτάνει για όλους, πως υπάρχουν περιοχές εντός, και άλλες εκτός της εμβέλειάς του, που αντιμετωπίζονται με όρους αμιγώς «τουριστικού προορισμού για αποδράσεις».
Για αυτή την «εκτός ορίων» Ελλάδα, το κλείσιμο των ΕΛΤΑ δεν είναι ένας κεραυνός εν αιθρία, ένα σποραδικό γεγονός, αλλά μέρος μιας σειράς γεγονότων: πρώτα έκλεισαν τα σχολεία «ελλείψει παιδιών» - ωσάν να συνέβη μόνη της αυτή η δημογραφική συρρίκνωση, άνευ πολιτικής ευθύνης - μετά έπαψαν τα νοσοκομεία, όπως αυτό της Δράμας, να έχουν παθολόγους, τώρα κλείνουν και τα ταχυδρομεία. Είναι σαν μια ανεπίσημη πρόσκληση από το επίσημο ελληνικό Κράτος: «δεν έρχεστε και σεις να μείνετε μαζί μας στην Αθήνα, που έχουμε μπόλικα ΕΛΤΑ / παθολόγους / σχολεία;».
Όταν αποκλειστικό κριτήριο διατήρησης ενός οργανισμού όπως τα ΕΛΤΑ είναι η κερδοφορία και η οικονομική τους βιωσιμότητα, χωρίς να συνυπολογίζονται εθνικές και κοινωνικές παράμετροι, καραδοκεί ο κίνδυνος αυτοακρωτηριασμού. Αν σήμερα κλείνουμε υποκαταστήματα ΕΛΤΑ ως ζημιογόνα, ποιος μας λέει πως αύριο-μεθαύριο δεν θα έρθει η σειρά να απεμπολήσουμε εθνική κυριαρχία, κρίνοντας ως οικονομικά ασύμφορη τη διατήρησή της σε τμήματα της επικράτειας που είναι απομακρυσμένα από τον εθνικό κορμό, την ηπειρωτική χώρα - κατ' ουσίαν την Αθήνα - όπως ο Άγιος Ευστράτιος, οι Φούρνοι ή το Καστελόριζο;
Τα ΕΛΤΑ είναι η αφορμή. Αιτία του εθνικού μας μαρασμού και της πολυεπίπεδης εθνικής μας συρρίκνωσης αποτελεί η αδυναμία του παρόντος πολιτικού προσωπικού να εμπνευστεί και να εμπνεύσει στο λαό ένα εθνικό όραμα και να εκπονήσει ένα συνεκτικό εθνικό αφήγημα. Και όσο το χάσμα μεταξύ κοινωνίας και πολιτικής ελίτ διευρύνεται, τόσο θα επισημοποιείται το μεταξύ τους διαζύγιο, με αποτέλεσμα η κοινωνία να αναζητεί νέους «μνηστήρες» που θα την εμπνεύσουν.
«Σαν βγεις στον πηγαιμό...»
Τα ομηρικά έπη μας διδάσκουν πως Οδυσσέως απόντος τα παλάτια της εξουσίας βρίθουν επίδοξων μνηστήρων-προικοθήρων που πότε μετερχόμενοι τον πόνο (πχ των Τεμπών), πότε την οργή (για τον ΟΠΕΚΕΠΕ) και πότε πουλώντας φύκια (ή κηραλοιφές) για μεταξωτές κορδέλες πολιορκούν την πολύφερνη εξουσία. Ως πότε θ’ αντέχει να ξηλώνει το υφαντό της η κοινωνία-Πηνελόπη, αντιστεκόμενη στους δημαγωγούς που την περιβάλλουν;
Δυστυχώς απ’ ό,τι φαίνεται η (αληθινή) Ιθάκη αργεί να φανεί στον ορίζοντα, αφού έχουμε προσαράξει στην ψευδεπίγραφη Ιθάκη των λωτοφάγων. Μόνη μας ελπίδα, να ξαναβρεί η ίδια η κοινωνία λίγη από τη χαμένη της ευρηματικότητα και εφευρετικότητα και να ξαναγίνει πολυμήχανη, σαν τον Οδυσσέα, ανακτώντας την τόλμη και την ευστροφία να αποφύγει παλαιοκομματικούς Κύκλωπες, να αποτινάξει μικροπολιτικούς Λαιστρυγόνες και να αψηφήσει Κίρκες που χαϊδεύουν αυτιά τάζοντάς της διαρκώς επιδόματα: θα τα καταφέρει;
Είναι κυριολεκτικά στο χέρι της, ιδίως όταν βρίσκεται πίσω από το εκλογικό παραβάν.
14°
