Υπουργείο Οικονομικών: Οι πέντε άξονες δράσης κατά της φοροδιαφυγής

H εξειδίκευση του νομοσχεδίου για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής από το υπουργείο Οικονομικών ολοκληρώθηκε, με τον υπουργό Κωστή Χατζηδάκη να δηλώνει πως πρόκειται για μια ολιστική και πολυεπίπεδη προσπάθεια για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής.

Το νομοσχέδιο αυτό παρουσίασε στο υπουργικό συμβούλιο ο υπουργός Οικονομικών, το οποίο μεταξύ άλλων προβλέπει για το 2024 μείωση 50% του τέλους επιτηδεύματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες που δηλώνουν εισόδημα πάνω από τον κατώτατο μισθό.

Συνολικά έσοδα 606 εκατ. ευρώ θα προκύψουν από την κυβερνητική παρέμβαση στο θέμα της φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών, όπως προκύπτει από την εξειδίκευση που έκανε πριν από λίγο το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.

Τα επιπλέον έσοδα θα κατευθυνθούν προς την υγεία και την παιδεία, ενώ παράλληλα ανοίγει ο δρόμος και για την μείωση των φορολογικών συντελεστών.

Οι βασικοί στόχοι του νομοσχεδίου είναι:

• Η ολιστική και πολυεπίπεδη αντιμετώπιση του προβλήματος της φοροδιαφυγής.
• Η φορολογική δικαιοσύνη.
• Η αποκάλυψη φορολογητέας ύλης με τελικό στόχο την περαιτέρω ενίσχυση των δαπανών για την Παιδεία και την Υγεία καθώς και τη μείωση των φορολογικών συντελεστών.

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε:

«Με το νομοσχέδιο που παρουσιάζουμε σήμερα, γίνονται πράξη οι δέκα παρεμβάσεις για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής που ανακοινώθηκαν από την κυβέρνηση το Σεπτέμβριο. Παράλληλα, προχωρούμε με πνεύμα δικαιοσύνης και κοινής λογικής στην εφαρμογή ενός νέου, δίκαιου συστήματος φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών στο πνεύμα αντίστοιχων ρυθμίσεων που ισχύουν σε προηγμένες χώρες της ΕΕ.

»Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία σήμερα, το 71 % των ελεύθερων επαγγελματιών δηλώνει εισόδημα χαμηλότερο από τον κατώτατο μισθό, ενώ το 4 % πληρώνει το 50 % των φόρων από τη συγκεκριμένη κατηγορία φορολογούμενων. Το νέο σύστημα έχει ως σημείο αναφοράς τον κατώτατο μισθό, θεωρώντας ότι δεν μπορεί ένας ελεύθερος επαγγελματίας να έχει εισόδημα μικρότερο από έναν εργαζόμενο που αμείβεται με τις κατώτατες αποδοχές, ενώ προβλέπει πιο ευνοϊκό καθεστώς για τους νέους επαγγελματίες για τα πρώτα πέντε χρόνια δραστηριοποίησής τους, τους ανάπηρους, τους κατοίκους μικρών νησιών και οικισμών.

»Με την εφαρμογή του υπολογίζουμε ότι θα έχουμε σημαντική αποκάλυψη της φοροδιαφυγής, που θα οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των εσόδων του Δημοσίου από τη φορολογία των αυτοαπασχολούμενων, κατά 874 εκατ. ευρώ, ενώ το τελικό ποσό μετά την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος θα είναι 606 εκατ.

»Επιπλέον, οι συνεπείς φορολογούμενοι επιβραβεύονται με την ταχύτερη μείωση του τέλους επιτηδεύματος ενώ εκείνοι που θα πληρώσουν περισσότερα είναι εκείνοι που δήλωναν εισοδήματα κάτω από τον κατώτατο μισθό».

Οι πέντε άξονες του νομοσχεδίου

Οι βασικοί άξονες περιλαμβάνουν την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών για διασταυρώσεις και πιο αποτελεσματικούς ελέγχους, τον περιορισμό της χρήσης μετρητών στις συναλλαγές, την εφαρμογή μέτρων για πιο διαφανείς και αποτελεσματικούς ελέγχους, την ρύθμιση της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων και ένα νέο, πιο δίκαιο σύστημα φορολόγησης για τους ελεύθερους επαγγελματίες.

Πέντε είναι οι άξονες στους οποίους κινείται το νομοσχέδιο. Αυτοί είναι:

• Πρώτος άξονας είναι η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών. «Θέλω να υπογραμμίσω την αταλάντευτη βούληση να συνδεθούν τα POS με τις ταμειακές μηχανές», είπε.
• Δεύτερος στόχος είναι ο περιορισμός της χρήσης των μετρητών στις συναλλαγές.
• Ο τρίτος είναι πιο διαφανείς και αποτελεσματικοί έλεγχοι.
• Ο τέταρτος είναι η παρέμβαση στις βραχυχρόνιες μισθώσεις.
• Ο πέμπτος άξονας είναι ένα δίκαιο σύστημα φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών.

Πώς θα φορολογούνται οι ελεύθεροι επαγγελματίες

Πριν δώσει τον λόγο στον αρμόδιο υφυπουργό, Χάρη Θεοχάρη, και τον διοικητή της ΑΑΔΕ, Γιώργο Πιτσιλή ο κ. Χατζηδάκης είπε: «Θέλω για λίγο να εμβαθύνω για το νέο σύστημα δίκαιης φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών».

«Γιατί καινούριο σύστημα φορολόγησης;», διερωτήθηκε ο υπουργός. «Γιατί το 71% δήλωσε το 2022 ετήσιο εισόδημα κατώτερο από αυτό του μισθωτού που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό. Γιατί το 4% των ελεύθερων επαγγελματιών πληρώνει το 50% των φόρων του κλάδου», απάντησε.

Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, «κανένας ελεύθερος επαγγελματίας δεν θα γίνεται δεκτό να φορολογείται για εισόδημα κατώτερο από εκείνο του μισθωτού που αμείβεται με τον κατώτερο μισθό. Το τεκμήριο αυτό θα είναι μαχητό».

«Οι συνεπέστεροι φορολογούμενοι θα πληρώνουν λιγότερα»

Ο Κωστής Χατζηδάκης αναφέρθηκε επίσης και στο τέλος επιτηδεύματος, που τώρα ανέρχεται στα 650 ευρώ. Πλέον, μειώνεται το 2024 κατά 50% για όσους είναι πάνω από το τεκμήριο και 25% για όσους δηλώνουν κάτω από το όριο των 10.920 ευρώ.

«Δίνεται έτσι κίνητρο να δηλώνονται τα ακριβή ποσά. Οι συνεπέστεροι φορολογούμενοι θα πληρώνουν λιγότερα, διότι θα πληρώνουν μικρότερο τέλος επιτηδεύματος», τόνισε ο υπουργός.

Η ορθή εφαρμογή του μέτρου θα αποφέρει επιπλέον 600 εκατομμύρια ευρώ στον προϋπολογισμό. Μόνο το 24% των φορολογούμενων υπολογίζεται ότι θα πληρώνει περισσότερα από 3.000 ευρώ τον χρόνο. Η συντριπτική πλειοψηφία των ελεύθερων επαγγελματιών θα πληρώνει φόρο από μηδέν έως 3.000 ευρώ, σημείωσε.

Θεοχάρης: Οι πρωτοβουλίες για περιορισμό της χρήσης μετρητών

Ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Χάρης Θεοχάρης τόνισε ότι: «Το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που ετοιμάσαμε στο υπουργείο Οικονομικών και Εθνικής Οικονομίας, δεν είναι απλώς μια διαδικαστική επικαιροποίηση του ήδη υπάρχοντος πλαισίου.

»Απεναντίας, το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που εισηγούμαστε, αποτελεί τομή σε σύγκριση με ό,τι ίσχυε προηγουμένως, καθώς επιχειρούμε να πετύχουμε, ταυτόχρονα, διαφορετικούς στόχους σε πολλούς κρίσιμους τομείς. Διότι α) Εκσυγχρονίζουμε δραστικά το φορολογικό πλαίσιο από θεσμικής πλευράς, β) εστιάζουμε στην παραγωγή δεδομένων και, κατά συνέπεια, στον περιορισμό της παραοικονομίας ενώ γ) αξιοποιούμε την τεχνολογία στην επεξεργασία των δεδομένων ώστε να κάνουμε τους ελέγχους πιο διαφανείς και αποτελεσματικούς, μειώνοντας εν τέλει τη γραφειοκρατία.

»Με μέτρα όπως πχ το νέο σύστημα φορολόγησης για τους νέους επαγγελματίες, ένα σύστημα δίκαιο και αναλογικό, το οποίο αποκαλύπτει την κρυμμένη φορολογητέα ύλη. Σήμερα ο μεικτός κατώτατος μισθός ανέρχεται στα 780 ευρώ μηνιαίως και σε 10.920 ευρώ ετησίως (780×14). Αυτό σημαίνει ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες δε θα μπορούν να δηλώνουν κάτω από 10.920 ευρώ τον χρόνο.

»Πραγματοποιούμε επίσης ισορροπημένες παρεμβάσεις στη βραχυχρόνια μίσθωση, μία αγορά η οποία ήταν αρρύθμιστη και γενικότερα με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο προχωρούμε σε μια σειρά από παρεμβάσεις, οι οποίες υλοποιούν τη βούληση της Κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας να εμπεδώσει μέσω του συστήματος φορολόγησης, την κοινωνική δικαιοσύνη προς όφελος όλων των πολιτών.

»Είναι όφελος που θα διοχετευθεί στην κοινωνία, στις υποδομές, στη βελτίωση της καθημερινότητας, στους ευάλωτους».

Ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Χάρης Θεοχάρης, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στις πρωτοβουλίες για περιορισμό της χρήσης μετρητών.

Όπως είπε, οι τέσσερις άξονες είναι:

• Υποχρεώση αγοραπωλησίας ακινήτων μόνο με τραπεζικά μέτρα πληρωμής.
• Καταβολή επιδομάτων μέσω χρεωστικής κάρτας.
• Αυστηρές κυρώσεις για συναλλαγές άνω των 500 ευρώ.
• Υποχρεωτικές συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων για προϊόντα που σχετίζονται με την κατανάλωση.

Αναφορικά με το πρώτο μέτρο, ανέφερε πως «το συμβόλαιο που έχει μερική ή ολική καταβολή τιμήματος με μετρητά θα θεωρείται άκυρο και θα απαγορεύεται η μεταγραφή του, ενώ θα επιβάλλεται και πρόστιμο».

Οι παρεμβάσεις για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής που ανακοινώθηκαν από την κυβέρνηση το Σεπτέμβριο και υλοποιούνται με το νομοσχέδιο είναι:

1. Υποχρεωτική ανάρτηση εσόδων και δαπανών στο MyData εντός του 2024.

2. Απαγόρευση της χρήσης μετρητών στις αγοραπωλησίες ακινήτων - το τίμημα θα καταβάλλεται αποκλειστικά με τραπεζικά μέσα πληρωμής.

3. Αύξηση του προστίμου για χρήσης μετρητών σε συναλλαγές άνω των 500 ευρώ, σε ποσό διπλάσιο της συναλλαγής

4. Καταβολή της πλειονότητας των επιδομάτων μέσω χρεωστικών καρτών.

5. Ρύθμιση της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων

6. Διακοπή συνεργασίας των εταιριών εμπορίας καυσίμων με παραβάτες λαθρεμπορίας.

Οι υπόλοιπες τέσσερις παρεμβάσεις προχωρούν κανονικά και δεν περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο γιατί δεν χρειάζονται νομοθετική παρέμβαση. Είναι :

1. Η ολοκλήρωση της διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών με τα POS τους πρώτους μήνες του 2024

2. Η επέκταση της υποχρέωσης κατοχής συστήματος ηλεκτρονικών πληρωμών (EFT/POS) στους υπόλοιπους κλάδους της λιανικής αγοράς που σήμερα δεν έχουν

3. Η ενεργοποίηση του ψηφιακού δελτίου αποστολής, πιλοτικά από τις αρχές του 2024 και πλήρως έως το τέλος του έτους.

4. Τα υποχρεωτικά ηλεκτρονικά τιμολόγια εντός του 2024 (έχει υποβληθεί σχετικό αίτημα στην ΕΕ).

Πιτσιλής: Οι τρεις βασικές κατευθύνσεις του νομοσχεδίου

Ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής δήλωσε: «Με τις συγκεκριμένες νομοθετικές πρωτοβουλίες, γίνεται ακόμα ένα πολύ σημαντικό βήμα σε τρεις κατευθύνσεις: Διεύρυνση των ψηφιακών εργαλείων ελέγχου, ενίσχυση της διαφάνειας, επένδυση στη συνεργασία με πολίτες και επιχειρήσεις. Βασικός στόχος είναι η μείωση της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου. Διότι έχουμε καθήκον, όλοι μαζί, να προστατεύσουμε τα δημόσια έσοδα, που είναι η περιουσία όλων μας, τόσο για την εξυπηρέτηση της καθημερινότητάς μας, όσο και για την αντιμετώπιση κάθε απρόβλεπτης ανάγκης.»

Ο κ. Πιτσιλής, σημείωσε ότι το νομοσχέδιο έχει τρεις βασικές κατευθύνσεις:

• Τη διεύρυνση των ψηφιακών εργαλείων.
• Την ενίσχυση της διαφάνειας.
• Τη συνεργασία με πολίτες και επιχειρήσεις.

Ο κ. Πιτσιλής επισήμανε ότι οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ θα φέρουν κάμερες για την προστασία των ελεγκτών, αλλά και τη διασφάλιση ζητημάτων ακεραιότητας. Μάλιστα, τόνισε ότι και οι συναντήσεις των στελεχών της Αρχής με τους φορολογούμενους θα καταγράφονται. Το ίδιο θα ισχύει και για τους τελωνειακούς ελέγχους και τις συναντήσεις με τελωνειακούς υπαλλήλους.

Ακόμη, ο διοικητής της ΑΑΔΕ εστίασε την ομιλία του στη λαθρεμπορία καυσίμων, λέγοντας ότι πλέον οι εταιρείες εμπορίας θα έχουν υποχρέωση να ελέγχουν την κατάσταση των πρατηρίων με τα οποία συνεργάζονται, να ενημερώνουν τις Αρχές για οποιαδήποτε παράβαση και να διακόπτουν τη συνεργασία τους με όσους παρανομούν.

Αναλυτικά οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου 

Α. Περιορισμός της χρήσης μετρητών

• Απαγόρευση μετρητών στις αγορές ακινήτων: Το τίμημα για αγοραπωλησίες ακινήτων θα καταβάλλεται αποκλειστικά με τραπεζικά μέσα πληρωμής. Το συμβόλαιο που καταγράφει προκαταβολή, μερική ή ολική εξόφληση με μετρητά είναι άκυρο και απαγορεύεται η μεταγραφή του. Οι παραβάτες τιμωρούνται με πρόστιμο ίσο με το 10% του τιμήματος που καταβλήθηκε με μετρητά, κατ' ελάχιστο 10.000 και μέχρι 500.000 ευρώ, για κάθε παράβαση.
• Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία, το 2022 πραγματοποιήθηκαν 338.511 μεταβιβάσεις ακινήτων με συνολικό τίμημα 27.740.709.425.71Euro. Από αυτές, οι 42.613 εξοφλήθηκαν αποκλειστικά με μετρητά (συνολικό τίμημα :462.493.710,3Euro) ενώ σε 41.741 περιπτώσεις, τίμημα ύψους 2.980.580.395.13Euro εξοφλήθηκε εν μέρει με μετρητά.
• Καταβολή επιδομάτων σε χρεωστική κάρτα: Θεσμοθετείται η πληρωμή της πλειονότητας των κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων (επιδόματα τέκνων, επίδομα γέννησης, επιδόματα ανεργίας) μέσω χρεωστικών καρτών. Σε συνδυασμό με την διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, το μέτρο αποκλείει την διοχέτευση των επιδομάτων προς την παραοικονομία.
• Πρόστιμο για συναλλαγές με μετρητά: Το πρόστιμο για αγορές αξίας πάνω από 500 ευρώ με μετρητά, το οποίο σήμερα είναι 100 ευρώ διαμορφώνεται στο εξής στο διπλάσιο της αξίας της απόδειξης.
• Υποχρεωτικά ηλεκτρονικές συναλλαγές για προϊόντα με φόρο κατανάλωσης: Όλες οι συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων για προϊόντα που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης, φόρο κατανάλωσης και τέλος ταξινόμησης, γίνονται υποχρεωτικά και ανεξαρτήτως ποσού, με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής. Η ρύθμιση περιλαμβάνει τόσο το εγχώριο όσο και το διεθνές εμπόριο (εισαγωγές - εξαγωγές) με χώρες της ΕΕ και τρίτες χώρες. Δεν αφορά τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και ιδιωτών ή μεταξύ ιδιωτών.

Β. Ρυθμίσεις για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις

Με το νομοσχέδιο θεσπίζονται οι αλλαγές που έχουν ανακοινωθεί στο καθεστώς που διέπει τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, με στόχο αφενός την διασφάλιση όσων όρων ανταγωνισμού με τα ξενοδοχεία και αφετέρου την ανάπτυξη του κλάδου που συνεισφέρει σημαντικά στην τουριστική κίνηση. Ειδικότερα, με τις ρυθμίσεις που εισάγονται, από 1.1.2024:

• Επεκτείνεται στις βραχυχρόνιες μισθώσεις το τέλος διαμονής παρεπιδημούντων, που είναι 0,5 % επί των εσόδων, υπέρ της τοπικής αυτοδιοίκησης. Το τέλος παρεπιδημούντων εισπράττεται μέσω ειδικής πλατφόρμας, από όλους όσοι δραστηριοποιούνται στον κλάδο, ανεξαρτήτως πλήθους ακινήτων.
• Τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν τρία ή περισσότερα ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση υποχρεούνται να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας (με ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο).
• Καταργείται ο φόρος διαμονής ο οποίος επιβάλλεται σήμερα σε ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια και αντικαθίσταται από το «τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση» το οποίο θα επιβαρύνει επιπλέον και τις βραχυχρόνιες μισθώσεις με 1,5 ευρώ την ημέρα.

Η παλιά και η νέα κλίμακα έχουν ως εξής:

Κατηγορία Ποσό ανά ημέρα σήμερα Νέα Τιμή Αύξηση

1-2 αστέρων 0,50 ευρώ 1,50 ευρώ 1,00 ευρώ

3 αστέρων 1,50 ευρώ 3,00 ευρώ 1,50 ευρώ

4 αστέρων 3,00 ευρώ 7,00 ευρώ 4,00 ευρώ

5 αστέρων 4,00 ευρώ 10,00 ευρώ 6,00 ευρώ

Ενοικιαζόμενα δωμάτια 0,50 ευρώ 1,50 ευρώ 1,00 ευρώ

Τουριστικές κατοικίες 0,00 ευρώ 10,00 ευρώ 10,00 ευρώ

Βραχυχρόνια μίσθωση 0,00 ευρώ 1,50 ευρώ 1,50 ευρώ

Το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση επιβάλλεται σε όλες τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, δηλαδή και στις περιπτώσεις που ο εκμισθωτής διαθέτει ένα ή δύο ακίνητα.

•  Αυστηροποιούνται τα πρόστιμα για μη εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης. Το νέο πρόστιμο ορίζεται, ανά φορολογικό έτος, στο 50% των ακαθαρίστων εσόδων του τελευταίου φορολογικού έτους και κατ' ελάχιστο 5.000 ευρώ. Σήμερα το πρόστιμο που επιβάλλεται σε περίπτωση μη εγγραφής στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης είναι οριζόντιο, ανέρχεται σε 5.000 ευρώ και επιβάλλεται στον διαχειριστή, είτε είναι κύριος ή επικαρπωτής ή τρίτος.
• Τίθεται όριο 60 ημερών στη διάρκεια της μίσθωσης προκειμένου να λογίζεται ως βραχυχρόνια. Διευκρινίζεται ότι το όριο των 60 ημερών δεν αφορά τη διάρκεια των μισθώσεων μέσα στο χρόνο (ρύθμιση που είχε συζητηθεί παλαιότερα) αλλά τη διάρκεια κάθε μίσθωσης ξεχωριστά. Έτσι, θα επιτρέπεται για παράδειγμα η μίσθωση ενός ακινήτου για 100 ή 150 ημέρες μέσα στη χρονιά με την προϋπόθεση ότι κάθε μίσθωση ξεχωριστά δεν υπερβαίνει τις 60 ημέρες. Ο νέος ορισμός της βραχυχρόνιας μίσθωσης διαμορφώνεται ως εξής: «Ως βραχυχρόνια μίσθωση ορίζεται η μίσθωση ή υπεκμίσθωση ακινήτου για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, μικρότερη των εξήντα (60) ημερών, και εφόσον δεν παρέχονται άλλες υπηρεσίες πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων».
• Στην περίπτωση που διατίθεται προς βραχυχρόνια μίσθωση το σύνολο των διαμερισμάτων πολυκατοικίας ή συγκροτήματος κατοικιών, θα θεωρείται τουριστικό κατάλυμα και θα πρέπει να διαθέτει την αντίστοιχη αδειοδότηση.

Γ. Νέο σύστημα φορολόγησης για τους ελεύθερους επαγγελματίες

Σημείο αναφοράς του νέου συστήματος είναι ο κατώτατος μισθός. Προβλέπεται συγκεκριμένα ότι τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα των αυτοαπασχολούμενων μαζί με τυχόν εισοδήματα από μισθωτή εργασία, δεν μπορεί να είναι μικρότερα από μια ελάχιστη αμοιβή, η οποία προσδιορίζεται με αντικειμενικό τρόπο σε σημείο που αντανακλά την ελάχιστη εισφερόμενη αξία της προσωπικής εργασίας του αυτοαπασχολούμενου στην επιχείρησή του.

Προσδιορισμός ελάχιστης αμοιβής

Η ελάχιστη αμοιβή προσδιορίζεται ως εξής:

1. Η ελάχιστη αμοιβή δεν μπορεί να υπολείπεται του μεγαλύτερου μεταξύ: α) του ελάχιστου (βασικού) μισθού προσαυξημένου κατά 10% για κάθε 3 χρόνια εργασίας ως αυτοαπασχολούμενος, μετά τα 3 πρώτα έτη και β) του ανώτερου ετήσιου μισθού (έως 30.000 ευρώ) που ο ελεύθερος επαγγελματίας καταβάλλει στο προσωπικό του

2.Η ελάχιστη αμοιβή, όπως αυτή προσδιορίζεται πιο πάνω, προσαυξάνεται με 2 τρόπους, σωρευτικά:

Α. με ένα ποσό ίσο με το 10% του ετήσιου κόστους μισθοδοσίας (μισθός, εργοδοτικές εισφορές, παροχές σε είδος) του προσωπικού που ο αυτοαπασχολούμενος απασχολεί στην επιχείρησή του, με ανώτατο όριο τις 15.000 ευρώ.

Β. με ένα συντελεστή όταν ο ετήσιος τζίρος του αυτοαπασχολούμενου είναι σημαντικά μεγαλύτερος από το μέσο όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ:

• 35% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 100% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων
• 70% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 150% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων
• 100% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 200% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων, με ανώτατο όριο τις 50.000 ευρώ.

Πεδίο εφαρμογής

Το νέο σύστημα θα εφαρμοστεί στις ατομικές επιχειρήσεις, εξαιρουμένων των αγροτών και των αυτοαπασχολούμενων με ΑΠΥ («μπλοκάκια»).

Παραδοχές-μειώσεις-απαλλαγές

• Για τον υπολογισμό του ελάχιστου (βασικού) μισθού λαμβάνονται υπόψη τυχόν τριετίες που έχει συγκεντρώσει ο φορολογούμενος από την πρώτη έναρξη των εργασιών του ανεξαρτήτως του ΚΑΔ. Ο ελάχιστος (βασικός) μισθός αυξάνεται κατά 10% για κάθε 3 χρόνια εργασίας ως αυτοαπασχολούμενος, μετά τα 3 πρώτα έτη, με ένα ανώτατο όριο τις τρεις τριετίες
• Κατά τον υπολογισμό της ελάχιστης αμοιβής, λαμβάνονται υπόψη τυχόν εισοδήματα από μισθωτή εργασία του αυτοαπασχολούμενου.
• Ο χρόνος κατά τον οποίο ο ελεύθερος επαγγελματίας είχε παύση εργασιών δεν λογίζεται κατά τον υπολογισμό της ελάχιστης αμοιβής.
• Οι ελεύθεροι επαγγελματίες με νεοσύστατη επιχειρηματική δραστηριότητα θα έχουν τις ακόλουθες μειώσεις της ελάχιστης αμοιβής: 100% για τα τρία πρώτα χρόνια, 67 % για τον 4ο χρόνο και 33 % για τον 5ο χρόνο.
• Όταν ο ελεύθερος επαγγελματίας ασκεί τη δραστηριότητά του και έχει την κύρια κατοικία του σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους, η ελάχιστη αμοιβή θα μειώνεται κατά 50%.
• Όταν ο ελεύθερος επαγγελματίας έχει αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%, θα μειώνεται κατά 50%.
• Η ελάχιστη αμοιβή αποτελεί μαχητό τεκμήριο που μπορεί να αμφισβητηθεί από τον φορολογούμενο με βάση πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία (π.χ. στρατιωτική θητεία, νοσηλεία σε νοσοκομείο, κράτηση σε φυλακή, κ.λπ.).

Τέλος επιτηδεύματος

Για όσους δηλώνουν πραγματικά εισοδήματα υψηλότερα από την ελάχιστη αμοιβή, θα εφαρμοστεί άμεσα, από το 2024 μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 50%. Ενώ όσοι δηλώνουν εισοδήματα χαμηλότερα από την ελάχιστη αμοιβή, θα έχουν μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 25 %. Το τέλος επιτηδεύματος θα καταργηθεί σε ορίζοντα διετίας.

Αποτέλεσμα εφαρμογής - δημόσια έσοδα

Σε σύνολο 735.320 ελεύθερων επαγγελματιών:

• Οι 138.000 θα έχουν μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης κατά 560 ευρώ κατά μέσο όρο ο καθένας.
• Οι 124.000 δεν θα έχουν επιβάρυνση ή ελάφρυνση.
• Οι 473.000 θα πληρώσουν μεγαλύτερο φόρο, κατά μέσο όρο +1.444 ευρώ ο καθένας.

Το Δημόσιο εισπράττει σήμερα από τη φορολογία των ελεύθερων επαγγελματιών 1,709 δισ. ευρώ (1,331 δισ. ευρώ από το φόρο εισοδήματος και 378 εκατ. ευρώ από το τέλος επιτηδεύματος). Με την εφαρμογή του νέου συστήματος προβλέπεται ότι τα έσοδα θα αυξηθούν κατά 874 εκατ. ευρώ ενώ αν συνυπολογιστεί η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος τα έσοδα αυξάνονται κατά 606 εκατ. ευρώ.

Αποτέλεσμα εφαρμογής - κοινωνικά επιδόματα

Αναμένεται συνολική μείωση των επιδομάτων των ελεύθερων επαγγελματιών κατά 100 εκατ. ευρώ. Το όφελος για τον προϋπολογισμό θα διατεθεί για την αύξηση των επιδομάτων αυτών.

Παραδείγματα εφαρμογής του νέου συστήματος φορολόγησης

1. Νέος αυτοαπασχολούμενος με 3.000 ευρώ δηλωθέν εισόδημα. Είχε 270 ευρώ φόρο και θα συνεχίσει να έχει τον ίδιο φόρο χωρίς αλλαγή.

2. Αυτοαπασχολούμενος με δηλωθέν 50.000 ευρώ, θα έχει σταδιακά μείωση από την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος 650 ευρώ.

3. Παλιός αυτοαπασχολούμενος με δηλωθέν 1.500 ευρώ, είχε 135 ευρώ φόρο και 650 ευρώ τέλος. Σύνολο 785 ευρώ. Με το νέο σύστημα θεωρούμε 14.196 ως εισόδημα και θα έχει αύξηση επιβάρυνσης κατά 1.038 ευρώ.

4.Αυτοαπασχολούμενος με μηδέν δηλωθέν εισόδημα και μεγάλο τζίρο. Σήμερα πληρώνει μόνο τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ. Με τις προσαυξήσεις του εργοδοτικού κόστους και του μεγάλου τζίρου πηγαίνει σε 25.833 ευρώ φορολογητέο εισόδημα και έχει αύξηση στη φορολογία κατά 4.083 ευρώ.

5. Αυτοαπασχολούμενος με δηλωθέν 7.000 ευρώ και 200.000 τζίρο, είχε 630 ευρώ φόρο και 650 ευρώ τέλος. Σύνολο 1.280 ευρώ. Με το νέο σύστημα θεωρούμε 14.196 ως εισόδημα και επειδή έχει μεγάλο τζίρο θα προσαυξηθεί κατά 70% σε 24.133 ευρώ φορολογητέο εισόδημα. Συνολικά θα έχει μια αύξηση στη φορολογική επιβάρυνση κατά 2.977 ευρώ.

Δ. Αξιοποίηση νέων τεχνολογιών για ελέγχους και διασταυρώσεις

1.Έσοδα/δαπάνες στο MyData: Εντός του 2024 θα γίνει υποχρεωτική η ανάρτηση εσόδων και δαπανών στο MyData. Τα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν μπορεί να είναι μικρότερα από τα έξοδα που έχουν διαβιβαστεί στην πλατφόρμα. Επίσης, οι δαπάνες μιας επιχείρησης που δεν έχουν διαβιβαστεί δεν θα εκπίπτουν.

-Υποχρεωτικά ηλεκτρονικά τιμολόγια εντός του 2024: Μέσα στο επόμενο έτος θα γίνει υποχρεωτική η ηλεκτρονική τιμολόγηση (ορίζεται ως καταληκτική ημερομηνία η 31η Δεκεμβρίου 2024, προκειμένου οι επιχειρήσεις να επιλέξουν την αποκλειστική χρήση ηλεκτρονικής τιμολόγησης). Μέχρι να γίνει υποχρεωτική η ηλεκτρονική τιμολόγηση επεκτείνονται τα κίνητρα για όσους την εφαρμόζουν νωρίτερα. Τα κίνητρα ηλεκτρονικής τιμολόγησης είναι τα εξής: Ταχύτερες επιστροφές φόρων, παραγραφή φορολογικών υποθέσεων στα τρία χρόνια και υπεραποσβέσεις για τεχνολογικό εξοπλισμό για όλες τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες που εκδίδουν αποκλειστικά με ηλεκτρονικό τρόπο τα τιμολόγια τους τα οποία διαβιβάζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA.

-Ψηφιακό πελατολόγιο: Υποχρέωση τήρησης ψηφιακού πελατολογίου από επιλεγμένες κατηγορίες επιχειρήσεων με βάση κριτήρια ανάλυσης κινδύνου.

Ε. Διαφανείς και αποτελεσματικοί έλεγχοι

-Μπόνους έως 3.000 ευρώ μέσω «Appodixi»: Οι πολίτες που καταγγέλουν παραποιημένες ταμειακές μηχανές μέσω της εφαρμογής «Appodixi», θα λαμβάνουν ως επιβράβευση το δεκαπλάσιο της αξίας της συναλλαγής για την οποία έγινε η καταγγελία, με ελάχιστο τα 100 ευρώ και μέγιστο τις 3.000. Προϋπόθεση για την καταβολή της αμοιβής είναι μετά την καταγγελία να γίνει έλεγχος και να επιβληθεί στην επιχείρηση πρόστιμο για παραβίαση της ταμειακής.

-Κάμερες στους ελέγχους: Οι φορολογικοί έλεγχοι (εντός ή εκτός των επαγγελματικών εγκαταστάσεων των φορολογουμένων) θα μπορούν να καταγράφονται για λόγους διαφάνειας με κάμερες, ύστερα από προηγούμενη ενημέρωση των φορολογουμένων. Το οπτικοακουστικό υλικό θα φυλάσσεται για έξι μήνες και μετά θα καταστρέφεται. Ομοίως μπορούν να καταγράφονται οι προγραμματισμένες συναντήσεις των ελεγκτών με τους φορολογούμενους στα γραφεία της ΑΑΔΕ. Στην περίπτωση αυτή το υλικό θα διατηρείται για πέντε χρόνια. Επίσης προβλέπεται δυνατότητα εγκατάστασης και χρήσης καμερών κατά τη διενέργεια των τελωνειακών ελέγχων.

• Διεύρυνση της χρήσης έμμεσων τεχνικών ελέγχου: Διευρύνονται οι περιπτώσεις κατά τις οποίες το εισόδημα των επιχειρήσεων μπορεί να προσδιορίζεται με έμμεσες μεθόδους ελέγχου. Συγκεκριμένα στις ήδη υπάρχουσες περιπτώσεις που προβλέπει ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος, με έμμεσες τεχνικές θα προσδιορίζεται το εισόδημα:
• όταν δηλώνεται ζημία σε τρία τουλάχιστον συνεχόμενα έτη και δεν προκύπτει ο τρόπος χρηματοδότησης της επιχείρησης, με τον οποίο καλύπτονται οι υποχρεώσεις της.
• όταν υπάρχει σημαντική αναντιστοιχία μεταξύ αγορών, πωλήσεων και αποθεμάτων,
• όταν ο συντελεστής μικτού κέρδους που προκύπτει από τα δηλούμενα αποτελέσματα είναι διαφορετικός από αυτόν που προκύπτει βάσει των παραστατικών αγορών και πωλήσεων.
• όταν η επιχείρηση δεν προσκομίζει στοιχεία που ζητά η φορολογική διοίκηση, ύστερα από δύο προσκλήσεις.

Διακοπή συνεργασίας των εταιριών εμπορίας καυσίμων με παραβάτες λαθρεμπορίας: Καθιερώνονται υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας των εταιρειών εμπορίας καυσίμων που περιλαμβάνουν:

• έλεγχο ύπαρξης άδειας λειτουργίας των πρατηρίων, στα οποία διαθέτουν καύσιμα, εγκατάστασης και λειτουργίας συστήματος εισροών - εκροών στα πρατήρια
• ετήσιο έλεγχο ποιότητας καυσίμων
• υποχρέωση ενημέρωσης της ΑΑΔΕ για ενδεχόμενες παραβάσεις λαθρεμπορίας, νοθείας κλπ, που έχουν τελεστεί ή επίκειται να τελεστούν
• υποχρέωση διακοπής συνεργασίας με παραβατικά πρατήρια και αφαίρεσης των σημάτων και εξοπλισμού που τους έχουν παρασχεθεί από τις εταιρείας εμπορίας καυσίμων
• σε περίπτωση διαπίστωσης λαθρεμπορίας ή νοθείας, διακοπή της συνεργασίας όχι μόνο με το συγκεκριμένο πρατήριο, αλλά με όλα τα πρατήρια που ανήκουν στα ίδια πρόσωπα

2. Προβλέπονται κυρώσεις για μη τήρηση των μέτρων δέουσας επιμέλειας από τις εταιρείες εμπορίας καυσίμων και δημοσιοποίηση των κυρώσεων αυτών σε ετήσια βάση

3. Η κύρωση της σφράγισης για νοθεία ή λαθρεμπορία καυσίμων, καθώς και για παραποίηση φορολογικών μηχανισμών ορίζεται σε δύο έτη στην εγκατάσταση, ανεξάρτητα από το εάν κατά το χρόνο επιβολής της σφράγισης, αυτή χρησιμοποιείται από την παραβατική επιχείρηση ή από άλλη που άνοιξε στη θέση της

4. Για την προστασία των εκμισθωτών, προβλέπεται δικαίωμά τους να ζητούν επιπλέον εγγύηση μισθωμάτων δύο ετών.