Σχόλιο για τον πόλεμο στην Ουκρανία μετά την εισβολή της Ρωσίας, τη δράση ακροδεξιών ομάδων και το πρόσχημα του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Το πρόσχημα του Πούτιν για αποναζιστικοποίηση της Ουκρανίας είναι γελοίο, αλλά πράγματι, όπως στις περισσότερες ανατολικοευρωπαϊκές χώρες, υπάρχουν υπερεθνικιστικές ομάδες που ορκίζονται «να χρησιμοποιήσουν βία για να εγκαθιδρύσουν την τάξη». Τέτοιες πολιτοφυλακές εμφανίστηκαν το 2013-14 στις μαζικές ειρηνικές διαδηλώσεις υπέρ της Ευρωπαϊκής Ένωσης: τα μέλη τους φορούσαν μπαλακλάβες και επιδίδονταν σε προβοκάτσιες - στην πόλη Τσερκάσι της κεντρικής Ουκρανίας εισέβαλαν σε συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου και συγκρούστηκαν με βουλευτές. Πρόκειται για ένα είδος vigilante που μισούν τους Ρώσους και όλους τους άλλους: κατά κάποιον τρόπο, η εισβολή μπορεί να τους ενισχύσει· πολλοί άνθρωποι θα συμπεράνουν ότι η ρωσική απειλή ήταν όπως την περιέγραφαν οι υπερεθνικιστές. Το κεντρικό πρόβλημα είναι ότι οι vigilante ταυτίζονται ιδεολογικά με τον Πούτιν- απλώς υπερασπίζονται άλλο έδαφος.
Πολλά από τα μέλη αυτών των ομάδων προέρχονται από το κίνημα του Αζόφ, ένα από τα 30 ιδιωτικά χρηματοδοτούμενα «εθελοντικά τάγματα» που, στις πρώτες μέρες του πολέμου το 2014, βοήθησαν τον τακτικό στρατό να υπερασπιστεί το ουκρανικό έδαφος εναντίον των αυτονομιστών που δρούσαν ως πληρεξούσιοι της Ρωσίας. Αν και οι Αζόφ χρησιμοποιούν σύμβολα της ναζιστικής εποχής και στρατολογούν ανοιχτά νεοναζί, ένα άρθρο στο Foreign Affairs το 2014 υποβάθμιζε τους κινδύνους της ομάδας, επισημαίνοντας ότι, όπως και άλλες εθελοντικές πολιτοφυλακές, οι Aζόφ συγκρατούνται λόγω της ενσωμάτωσής τους στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας.
Η προσάρτηση της Κριμαίας από το καθεστώς του Βλαντιμίρ Πούτιν πριν από οκτώ χρόνια αποκάλυψε την άθλια κατάστασητων ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας τις οποίες φάνηκαν να υποκαθιστούν ακροδεξιές πολιτοφυλακές όπως οι Aζόφ και ο «Δεξιός Τομέας». Αλλά ενώ οι ακροδεξιοί ανέλαβαν να αποκρούσουν τους υποστηριζόμενους από τη Ρωσία αυτονομιστές ο τακτικός στρατός ανασυγκροτήθηκε. Για λίγο καιρό πολλοί Ουκρανοί αντιμετώπιζαν τις πολιτοφυλακές με ευγνωμοσύνη ώσπου η μισαλλόδοξη και ανελεύθερη ιδεολογία τους εκτέθηκε στο ευρύ κοινό με αποτέλεσμα να χάσουν τη δημοτικότητά τους.
Από την εποχή της κρίσης της Κριμαίας, τα λιγότερο ακραία μέλη των πολιτοφυλακών μπήκαν στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας, αλλά ορισμένοι αντιστέκονται στην πλήρη ενσωμάτωση. Οι Αζόφ, για παράδειγμα, διευθύνουν δικό τους στρατόπεδο εκπαίδευσης παιδιών και τμήμα «επαγγελματικού προσανατολισμού» το οποίο καθοδηγεί τους νεοσύλλεκτους που επιθυμούν να μεταφερθούν στο τάγμα Aζόφ από τακτική στρατιωτική μονάδα.
Σύμφωνα με τον διευθυντή του προγράμματος του Freedom House για την Ουκρανία, Matthew Schaaf, «η εντατικοποίηση του πατριωτικού λόγου που υποστηρίζει την Ουκρανία στη σύγκρουσή της με τη Ρωσία συνέπεσε με αύξηση της ρητορικής μίσους». Αλλά όλα αυτά συνέβαιναν επί Γιανουκόβιτς ο οποίος ενέτεινε την προπαγάνδα περί ναζιστικής διείσδυσης. Αν και οι Aζόφ και άλλες παραστρατιωτικές οργανώσεις (όπως η C-14) έχουν επιτεθεί σε αντιφασιστικές διαδηλώσεις, εκθέσεις τέχνης, ξένους φοιτητές και Ρομά, το πνεύμα που κυριαρχεί στην Ουκρανία, σύμφωνα με τις περισσότερες μαρτυρίες, είναι εκείνο του Euromaidan, των ουκρανικών διαδηλώσεων του 2013. Tότε, δημοκρατικοί πολίτες διαμαρτύρονταν διότι ο Γιανουκόβιτς, κατ’ εντολήν του Πούτιν, αρνήθηκε να υπογράψει σύνδεση με την Ευρώπη.
Οι ισχυρισμοί του Κρεμλίνου ότι η Ουκρανία είναι η φωλιά των φασιστών είναι ψέματα: τα ακροδεξιά κόμματα δεν είχαν καλή απόδοση στις τελευταίες κοινοβουλευτικές εκλογέςτης Ουκρανίας και οι Ουκρανοί αντέδρασαν με γενικό συναγερμό για μια διαδήλωση της Εθνικής Πολιτοφυλακής στο Κίεβο. Αλλά οι διασυνδέσεις μεταξύ των υπηρεσιών επιβολής του νόμου και των εξτρεμιστών δίνουν στους δυτικούς συμμάχους της Ουκρανίας πολλούς λόγους για να ανησυχούν. Ο Ζελένσκι που εξελέγη τον Δεκέμβριο του 2018 δεν είχε τον χρόνο να εκκαθαρίσει την αστυνομία από ακροδεξιά στοιχεία, αλλά τουλάχιστον εκκαθάρισε την κυβέρνηση όπου στο προηγούμενο κυβερνητικό σχήμα υπουργός Εσωτερικών ήταν ο Άρσεν Άβακοφ ο οποίος είχε στενούς δεσμούς με τον ηγέτη του τάγματος Aζόφ.
Eκτός του ότι η ρωσική προπαγάνδα αποδίδει στους Αζόφ βομβαρδισμούς λαϊκών πολυκατοικιών στη Μαριούπολη και άλλες επιθέσεις κατά αμάχων, ο αντιναζιστικός στόχος είναι απαραίτητος για εσωτερική κατανάλωση στη Ρωσία. Ο αντιφασισμός, ο αντιναζισμός κινητοποιεί τους Ρώσους και μπορούν να δικαιολογήσουν οποιαδήποτε στρατιωτική επιχείρηση.
Δυστυχώς, η χώρα οδεύει σε ένα ακόμα εφιαλτικό αδιέξοδο. Το πολιτικό προσωπικό έχει διαγράψει από τη μνήμη του τα χρόνια και τις σκληρές συνέπειες της κρίσης.
12°
