Σχόλιο για τις φυσικές καταστροφές και το διοικητικό πρόβλημα που προκύπτει για την αντιμετώπισή τους.
Στον «Ιανό» ήταν σαφές ότι για να μειωθεί η βλάβη, ή ακόμη και για να προστατευτεί η Καρδίτσα και τα Φάρσαλα, έπρεπε οι αποφάσεις για τις πλημμύρες να λαμβάνονταν στη Θεσσαλία κι όχι στην οδό Μητροπόλεως, στην Αθήνα, όπου ήταν η έδρα της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας. Θα θυμάστε, ίσως, ότι η εγκύκλιος για τα μέτρα προστασίας από τις πλημμύρες υιοθετήθηκε από την Περιφέρεια μια ημέρα μετά την καταστροφή! Θα θυμάστε, επίσης, ότι οι διάφοροι εκπρόσωποι της κυβέρνησης κατέφθαναν με ελικόπτερα στα πλημμυρισμένα χωριά του κάμπου και, αφού ανακοίνωναν στις κάμερες τα πρώτα μέτρα ανακούφισης των πληγέντων, επέστεφαν στην πρωτεύουσα.
Στη «Μήδεια» φάνηκαν ακόμη περισσότερα κομμάτια του πελατειακού και συγκεντρωτικού κράτους: Ποιος δεν θυμάται τον επικό καβγά για το ποιος ήταν υποχρεωμένος να κόψει τα κλαριά από τα δέντρα για να μην πέφτουν, πάνω σ’ αυτά, τα καλώδια υψηλής τάσης;
Η κατάρρευση του δικτύου του ρεύματος έδειξε με έμφαση κάτι που ήταν ήδη γνωστό: Κάτι δεν πάει καλά με τις αρμοδιότητες και τον συντονισμό των υπόχρεων προς ενέργεια. Αυτό είχε φανεί περίτρανα και στη Μάνδρα και στο Μάτι. Είχε, μάλιστα, επισημανθεί από Έλληνες και ξένους ειδικούς ως κεντρικό πρόβλημα της Πολιτικής Προστασίας στη χώρα.
Μην ξεχνάτε, παρεμπιπτόντως, ότι το ίδιο ακριβώς πρόβλημα του ελλείμματος συντονισμού σε επίπεδο οικονομικής και δημοσιονομικής διαχείρισης είχαν διαγνώσει οι Έλληνες και ξένοι ειδικοί στη μακρινή περίοδο της εισόδου της χώρας στα αλήστου μνήμης Μνημόνια.
Μετά τη «Μήδεια» φάνηκε να συνειδητοποιείται το πρόβλημα στο ανώτατο πολιτικο-διοικητικό επίπεδο: Ήταν η στιγμή που ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι μέσα σε τρεις μήνες θα είχε λυθεί, άπαξ διά παντός, το θέμα των συν-αρμοδιοτήτων.
Αντί, όμως, του ξεκαθαρίσματος των αρμοδιοτήτων και των δομών ήρθαν οι τρομερές πυρκαγιές του καλοκαιριού. Εκεί, η κυβέρνηση παραδέχτηκε ότι δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα και γι’ αυτό αναβάθμισε την ΓΓΠΠ σε Υπουργείο.
Πριν καλά-καλά μονταριστεί η νέα δομή και γνωριστούν μεταξύ τους υπουργοί, γενικοί, ειδικοί και υπηρεσιακοί γραμματείς και επιτελείς, ενέσκηψε η χιονοκαταιγίδα.
Είναι βέβαιον, μετά ταύτα, ότι η κλιματική κρίση δεν πρόκειται να αναστείλει το καταστροφικό της έργο προκειμένου να λύσουμε το διοικητικό μας πρόβλημα.
Γι’ αυτό, πέρα από τις συνήθεις κινήσεις εντυπωσιασμού, είναι καιρός να δρομολογηθούν άμεσα:
Η δημιουργία ενός εθνικού σχεδίου δράσης, απαλλαγμένου από τα προβλήματα του «Ξενοκράτη» με σαφή οριοθέτηση αρμοδιοτήτων και ευθυνών.
Η άμεση αντικατάσταση του ανεφάρμοστου και μαξιμαλιστικού νόμου 4662/20 με ένα νέο, ρεαλιστικό και εφαρμόσιμο, στον οποίο να κατοχυρώνονται ισχυρές διοικητικές δομές Πολιτικής Προστασίας στους Δήμους και στις Περιφέρειες.
Η ενίσχυση του Υπουργείου κλιματικής κρίσης σε αρμοδιότητες, μέσα και προσωπικό, ώστε να πάψει να αποτελεί τον πτωχό συγγενή των μεγάλων Υπουργείων (Οικονομικών, Περιβάλλοντος, Εσωτερικών, Προστασίας του Πολίτη).
Ανανέωση και αναβάθμιση του προσωπικού της Πυροσβεστικού Σώματος που αποτελεί τον επιχειρησιακό βραχίονα της Πολιτικής Προστασίας και έχει πληγεί, τα τελευταία χρόνια, από πολιτικές ευνοιοκρατίας και αναξιοκρατίας.
Βεβαίως, οι νέοι κίνδυνοι και απειλές, με πιο χαρακτηριστική την περίπτωση του κορωνοϊού, τείνουν να αποσταθεροποιήσουν όλα τα γνωστά συστήματα Πολιτικής Προστασίας στην υφήλιο. Γι’ αυτό, χώρες με ιδιαίτερα προηγμένα συστήματα αντιμετώπισης των καταστροφών υιοθετούν στρατηγικές προσεγγίσεις που εμπερικλείουν νέα η και πειραματικά εργαλεία (βλ. Τεχνητή Νοημοσύνη, Μέσα κοινωνικής δικτύωσης και Ψηφιοποίηση). Στην προσπάθεια αυτή, ο δημόσιος συναντά τον ιδιωτικό τομέα και συντονίζουν τις προσπάθειές τους με τις αντίστοιχες της κοινωνίας πολιτών.
Αλλά εμείς είμαστε ακόμη μακριά απ’ αυτά. Ας ξεκαθαρίσουμε, τουλάχιστον, ποιος είναι αρμόδιος να κρατάει τους δρόμους ανοιχτούς.
13°
