Η ασύλληπτη αμηχανία του Αλέξη και ο πολιτικός αυτισμός του ΣΥΡΙΖΑ

Είναι προφανές πως αρκετούς μήνες πριν τις εκλογές κάποιοι στην Κουμουνδούρου και σίγουρα κάποιος στο Μαξίμου ήθελε (ήθελαν) να χάσει. Δεν επιθυμούσε την πολιτική ήττα έτσι απλά. Ήθελε να χάσει, να τεθεί εκτός παιγνίου, να οδηγηθεί αυτός και το κόμμα του σε αδιέξοδο έτσι ώστε να «στηθεί» στα ερείπια της κυβερνώσας Αριστεράς το οικοδόμημα της κυβερνητικής Κεντροαριστεράς. Όλα αυτά βέβαια προϋπέθεταν κάποιο επεξεργασμένο σχέδιο. Ε, όχι, λοιπόν. 

Ούτε σχέδιο υπήρχε ούτε και σχεδιαστής. Υπήρξε απλά μία «αίσθηση», μία «δυναμική», μία μεταφυσική έλξη προς τη νέα πορεία της ηγετικής ομάδας. Μία πολιτική ονείρωξη η οποία λειτουργούσε καταπραϋντικά, εκτονωτικά, σαν μία ικανή δόση πολιτικού Xanax. Επιτέλους ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε και η ηγετική ομάδα θα μπορούσε να διεκδικήσει την καθοδήγηση της νέας πορείας, της αριστερόστροφης αλλά κεντροαριστερής, με κεντρώα ένστικτα αλλά δεξιόπλευρα ανακλαστικά, εθνοκεντρικής μεν αλλά ευρωπροσαρμοζόμενης προοπτικής αλλά με ξεκάθαρο φιλοαμερικανικό, τι λέω, φιλο-ατλαντικό προσανατολισμό. Φίλοι μου καλοί και αγαπημένοι, το νέο οικοδόμημα ως γνήσιο αποτέλεσμα μιας διαρκούς ονείρωξης δεν θα μπορούσε παρά να διακρίνεται, να επικρίνεται και να κατακρίνεται λόγω… ρευστότητας. Η μοίρα ή η κατάντια του μικροαστισμού ήταν ανέκαθεν η αυτογελοιοποίησή του. Μόνο που έως ότου καταλήξει στο τελικό στάδιο της αυτοκαταστροφής του, ο μικροαστισμός εξέθρεψε και εκτρέφει όλων των ειδών τους ολοκληρωτισμούς, πολιτικούς, κοινωνικούς ή θρησκευτικούς, κομματικούς ή οπαδικούς. Η Αριστερά δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση σε αυτό τον κανόνα. Για να είμεθα ειλικρινείς: η ελληνική Αριστερά, όπως και η ελληνική Δεξιά, δεν θα μπορούσαν παρά να είναι η απόλυτη επιβεβαίωση αυτού του κανόνα. Άλλωστε η Αριστερά είναι και συμπεριφέρεται ως το αρνητικό είδωλο της Δεξιάς στον παραμορφωτικό καθρέφτη του ιστορικού - βαλκανικού αυτισμού μας. Την αντίστοιχη εικόνα αντικρίζει η Δεξιά, όταν η ίδια χαριεντίζεται στον αντίστοιχο παραμορφωτικό καθρέφτη. Δεν υπάρχει σωτηρία, δηλαδή.

Ο Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ κατανόησε σε όλο του το ιστορικό βάθος το ελληνικό δράμα. Αυτή του τη γνώση κατάφερε να τη συμπυκνώσει σε λίγες λέξεις. «Η Ελλάδα πλήρωσε την επιλογή των πολιτικών της να σώσουν τα κόμματά τους και όχι τη χώρα».

Τάδε έφη Λουξεμβούργιος. Μας πήρανε χαμπάρι. Δεν κρυβόμαστε πια με τίποτε. Η μία ήττα έρχεται μετά την άλλη σαν ρυθμικά χαστούκια. Προσέξτε. Μέσα σε τέσσερα χρόνια, οι ίδιοι άνθρωποι ψήφισαν τρεις φορές ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Δημοκρατία. Πώς γίνεται αυτό, διερωτάται ο πασίγνωστος ψυχίατρος χωρίς να είναι σε θέση να δώσει απαντήσεις. Αντιθέτως κλείνεται όλο και περισσότερο στον εαυτό του απαγορεύοντας στη γραμματέα του να του κλείνει ραντεβού με ασθενείς από την Ελλάδα. Έστω και αν αυτά τα ραντεβού εκτυλίσσονται σε ένα φαντασιακό ντεκόρ, σε κάποιον άλλον πολυδιάστατο κόσμο. Εκεί βρίσκεται, σε τόπο χλοερό και τόπο αναψύξεως, το γραφείο του ψυχιάτρου. Ούτε αυτός δεν μας αντέχει πια.

Στην Πλατεία Κουμουνδούρου, τα στελέχη αντιδρούν πια με νωχελική διάθεση. Στο βάθος της ψυχής τους όλοι ξέρουν πως απαίτησαν και έλαβαν σχεδόν εκβιαστικά την ψήφο των πολιτών εκείνο τον Γενάρη, ενώ ούτε διαβασμένοι, ούτε προετοιμασμένοι, ούτε καν ενημερωμένοι για τα τρέχοντα ήταν. Το ξέρουν και τώρα το μετανιώνουν διότι αντιλαμβάνονται πως η Ιστορία δεν θα είναι εφεξής γαλαντόμος μαζί τους. Αντιθέτως, η Ιστορία θα είναι ιδιαίτερα επιφυλακτική. Σχεδόν αρνητική, διότι αυτή την «επάρατο» τη Δεξιά την ξέρει καλά, ακόμη και το Κέντρο το γνωρίζει σαν κάλπικη δεκάρα. Αλλά με την «κυβερνώσα Αριστερά», αδερφάκι, ούτε ψύλλος στο κόρφο της.

Εκεί κάτω στην Κουμουνδούρου, λοιπόν, βρίσκονται σε κρίση, έτσι λένε μεταξύ τους, αλλά στο βάθος όλοι ξέρουν πως βρίσκονται απλά σε απόγνωση. Απώλεσαν ένα ραντεβού με την Ιστορία το οποίο σε αυτή τη ζωή δεν πρόκειται να το ξαναδούν όσο και αν προσπαθήσουν, όσο και να «λαδώσουν» τον «θυρωρό» ο οποίος τελικά αποφασίζει αν θα γίνει το ραντεβού. Την κοινωνία, δηλαδή. Ναι, διότι στον πολιτισμένο κόσμο υπάρχουν κανόνες. Διότι στις αναπτυγμένες κοινωνίες οι κανόνες λειτουργούν και οι πολίτες συμπεριφέρονται με πολιτική κοσμιότητα, ακόμη και όταν ρίχνουν μολότοφ, διότι πολιτικός πολιτισμός σημαίνει να σέβεσαι τις ιδέες σου, να διεκδικείς την εφαρμογή τους, να συμμετέχεις στην καθιέρωσή τους αλλά και να αντέχεις στην ήττα σου. Το βασικότερο όλων, ωστόσο, είναι να είσαι συνεπής με αυτές τις θέσεις. Δεν είναι δυνατόν να ψηφίζεις για δεκαετίες τη Δεξιά και κατόπιν λόγω ΕΝΦΙΑ να ψηφίζεις δύο φορές ΣΥΡΙΖΑ και, στο τέλος, πάλι εσύ, να ξαναψηφίζεις δεξιά για να σου μειωθεί αυτός ο ίδιος ο άθλιος ο ΕΝΦΙΑ. Δεν μπορεί η πολιτική σου συνείδηση να εξαρτάται από τις δόσεις του φόρου σου.

Τι να σου κάνουν και τα στελέχη της Κουμουνδούρου; Σάμπως δεν ήξεραν πως τους ψήφισαν δεξιοί για να τιμωρήσουν τη Δεξιά όσο και αν, ψυχιατρικά τουλάχιστον, το ζήτημα χρειάζεται μελέτη και μάλιστα με εξειδικευμένη βοήθεια από σημαντικά κέντρα ολιστικής ιατρικής που βρίσκονται στην Εσπερία. Τρελάθηκαν τα στελέχη, που ήταν αλλιώς συνηθισμένα. Κανένα ταβερνάκι, ένα σινεμά, μια βόλτα στο μπαράκι, λίγη κουβεντούλα, άντε και καμιά δουλίτσα και μάλιστα στα σίγουρα, όχι πολλά πολλά. Βάλ’ τους όλους αυτούς να διοικήσουν και θα δεις σίγουρα χαΐρι.

Τελικά τους βγήκε, στους περισσότερους, μόνο ο κακός εαυτός τους. Αυτό το απωθημένο που ήταν βαθιά κρυμμένο μέσα τους, ανομολόγητο, κρυφό, βασανιστικό. Το χάδι της εξουσίας, η πρώτη αυτή ανατριχίλα, αυτό το ανεπαίσθητο βογγητό χαράς και ηδονής την ώρα της ορκωμοσίας, αυτή η έννοια της «εκδίκησης», συναίσθημα βαθύ, παρελκόμενο από εποχές δύσκολες και δύστροπες και βάναυσες, εποχές που κάθε άνθρωπος που τις έζησε πραγματικά, θα ήθελε να ξεχάσει. Οι απόγονοι τους, όμως, όχι. Κάπου στην άκρη κάποιας μνήμης καραδοκούσε εκείνο το άκαρδο και ψυχρό συναίσθημα της ρεβάνς. Μόνο που όλα αυτά δεν είναι Αριστερά. Ούτε κυβερνώσα, ούτε και αντιπολιτευτική. Όλα αυτά είναι ένας αχταρμάς, ένα «φέρετρο ιδεών», ένα πένθιμο εμβατήριο.

Ερείπια, στην αρχή έμειναν για μέρες κρυμμένοι στα σκοτάδια των διαμερισμάτων τους. Δεν τράβαγαν ούτε τις κουρτίνες. Μιλούσαν μεταξύ τους από τα laptop τους, αφού δεν υπέφεραν ούτε τον ήχο της φωνής τους από το τηλέφωνο. Τα συμπτώματα γνωστά, κοινότοπα, επαναλαμβανόμενα. Δεν υπάρχει φάρμακο για την αυτολύπηση. Δεν υπάρχει αντίδοτο στο καθοδικό ρεύμα που προκαλεί το έλλειμμα αυτοεκτίμησης. Μόνο το σύνδρομο του επαναλαμβανόμενου σφάλματος περιμένει στο τέλος της κατηφόρας, όταν έχουν πια σπάσει τα φρένα.

Εκεί κάτω στην Κουμουνδούρου έχουν συνηθίσει να ζουν με «ισορροπίες». Στην αριστερή αργκό «ισορροπία» σημαίνει απλά η αριθμητική την ανοχής και η γραμματική της συμβίωσης. Είναι κάτι σαν ένα σύμφωνο συγκατοίκησης. Κάποτε αυτές οι συνιστώσες ονομάζονταν φράξιες και ήταν μία πολύ κακιά λέξη. Τώρα λέγονται και τάσεις, επί το κομψότερον.  Έμαθαν να ζουν με τις τάσεις, τις αποστάσεις, τις ανατάσεις και τις εκστάσεις. Ξέχασαν να ζουν με την πολιτική. Βασική επιδίωξη των περισσοτέρων είναι η διασφάλιση ενός ρόλου. Ο ρόλος διατηρεί τον ρολίστα στη ζωή, του επιτρέπει να υπάρχει κι ας ξέρει πολύ καλά πως ο ρόλος του είναι ασήμαντος, άγευστος, άοσμος, κυρίως χωρίς απήχηση. Ένας ρόλος διασφαλίζει τη συμμετοχή σου στη λειτουργία του μηχανισμού. Έστω και αν είσαι ένας κόκκος άμμου, μία αγκίθα στο γρανάζι, ένα μικροτσιπάκι στο κομματικό λογισμικό. Σου επιτρέπει να σε καλούν στα πάνελ και ας υποδύεσαι τον ανόητο. Σου επιτρέπει να μη σε ξεχνούν, και να διατηρείς την ασημαντότητά σου στα social media. Μόνον που όλα τα παραπάνω καμία σχέση δεν έχουν με την Αριστερά, ούτε με τον κόσμο των ιδεών, ούτε με την κοινότητα των σκεπτόμενων, ούτε με τον αειθαλή περιοδεύοντα θίασο των χαμένων ποιητών. Δυστυχώς έχουν να κάνουν μόνον με τη διαχείριση των ψευδών συνειδήσεων.

Ναι, εκεί κάτω στην Κουμουνδούρου πάσχουν από την ασθένεια του «Διαρκούς οξέως συνδρόμου παλινδρομικής αμηχανίας». Συνήθως το σύνδρομο αυτό καταλήγει στην πλήρη απονεύρωση της πολιτικής σκέψης η οποία σταδιακά αντικαθίσταται από ενδυνάμωση του ενστίκτου της κομματικής επιβίωσης. Μόνον που όλα αυτά ουδεμία σχέση έχουν με την Αριστερά και τον κόσμο της γνώσης, των ιδεών και της ηθικής τάξης.