Νίκος Ανδρουλάκης: «Προοδευτική συμμαχία με κότερα και πολακισμούς είναι ανέκδοτο»

Είναι μόλις 40 ετών, αλλά έχει διαγράψει σημαντική πολιτική διαδρομή, έχει παράξει έργο στην ευρωβουλή και έχει κολλήσει ένσημα στον ιδιωτικό τομέα. Όταν το 1997 ο 18χρονος φοιτητής από το Ηράκλειο Κρήτης συμμετείχε για πρώτη φορά στην Πανελλήνια Αγωνιστική Σπουδαστική Παράταξης Ξάνθης, κανένας δεν περίμενε τι θα ακολουθούσε. Μόλις 2 χρόνια μετά εκλέγεται γραμματέας της παράταξης και 3 χρόνια αργότερα διατελεί μέλος της Συγκλήτου του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου, όπου σπουδάζει πολιτικός μηχανικός. Παράλληλα με τις σπουδές του βγάζει χαρτζιλίκι δουλεύοντας ως σερβιτόρος, ενώ πρώτη «κανονική» δουλειά πάνω στο αντικείμενο των σπουδών του πιάνει το 2004 σε κατασκευαστική εταιρεία.

Σε ηλικία μόλις 22 ετών εκλέγεται για πρώτη φορά μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ. Ορόσημο της πορείας του σίγουρα αποτελεί ο Μάρτιος του 2013, όταν σε ηλικία μόλις 34 ετών και χωρίς ουσιαστικά να το περιμένει κανείς, εκλέχτηκε με σαρωτικά ποσοστά Γραμματέας της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ και από γνωστό τοπικό στέλεχος - προερχόμενο από την νεολαία μετατρέπεται σε σημαντικό εσωκομματικό πόλο. Στις εκλογές για την ηγεσία του Κινήματος Αλλαγής κατάφερε με ευκολία να περάσει στον δεύτερο γύρο, όπου τελικά συγκέντρωσε το εντυπωσιακό 43,25% έναντι 56,75% που πήρε η Φώφη Γεννηματά.

Η πρώτη του θητεία στην ευρωβουλή χαρακτηρίστηκε από σημαντικές παρεμβάσεις που προώθησαν σημαντικά τα συμφέροντα της χώρας στο εξωτερικό. «Προχωράμε ενωμένοι για να χαλάσουμε τα σχέδια του μικρού δικομματισμού του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ και να συμβάλλουμε όλοι μαζί στη δυναμική επιστροφή της Δημοκρατικής Παράταξης στο πολιτικό προσκήνιο» λέει στην A.V. κάνοντας λόγο για ένα νέο πολιτικό ήθος που πρέπει να εισέλθει στην πολιτική ζωή. Και όλα δείχνουν ότι ο Ανδρουλάκης μπορεί να το φέρει. 

Ποιο θεωρείτε ότι είναι το βασικό διακύβευμα αυτής της εκλογικής αναμέτρησης;
Βρισκόμαστε μπροστά από τις πιο κρίσιμες Ευρωεκλογές από το 1979, που διεξήχθησαν για πρώτη φορά. Θεμελιώδεις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως η αλληλεγγύη, ο σεβασμός του κράτους δικαίου και η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης απειλούνται. Ακραίες ιδεολογίες που θεωρούσαμε ότι έχουν περάσει στο περιθώριο της ιστορίας επανέρχονται στο προσκήνιο, ενώ ακόμα και θεωρητικά μετριοπαθείς πολιτικοί, όπως ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ΑντόνιΤαγιάνι, επιχειρούν επικίνδυνες ιστορικές αναλογίες, βλέποντας θετικά στην περίοδο του φασιστικού καθεστώτος Μουσολίνι. Κατά συνέπεια, όσο κλισέ κι αν ακούγεται, το διακύβευμα των ευρωεκλογών είναι απλό και δεν είναι άλλο από το τι είδους Ευρώπη θέλουμε. Μπροστά μας έχουμε τρεις επιλογές. Η πρώτη είναι αυτή της θεσμικής στασιμότητας, που εκφράζεται από την Άγκελα Μέρκελ, τον επικεφαλής του ΕΛΚ, Μάνφρεντ Βέμπερ και εντός Ελλάδας από τη Νέα Δημοκρατία, μία επιλογή που οδηγεί νομοτελειακά στην παρακμή και στην περαιτέρω «γερμανοποίηση» της Ευρώπης. Η δεύτερη επιλογή είναι αυτή η οποία προτείνει η Ευρωπαϊκή Αριστερά, στην οποία συμμετέχει και ο ΣΥΡΙΖΑ, οι ιδεοληψίες της οποίας γεννούν τέρατα, όπως η στήριξη σε αυταρχικά καθεστώτα όπως αυτό της Βενεζούελας αλλά και η διαρκής επιφυλακτικότητά της απέναντι σε πρωτοβουλίες μεγαλύτερης πολιτικής ενοποίησης. Τέλος, υπάρχει και η δική μας πρόταση, η πρόταση των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, η οποία μιλά για περισσότερη και όχι λιγότερη Ευρώπη. Για περισσότερη αλληλεγγύη και συνεργασίας μεταξύ των κρατών-μελών, μιας και αυτός είναι τελικά ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του παγκοσμιοποιημένου περιβάλλοντος στο οποίο ζούμε.

Πώς σχολιάζετε το κάλεσμα του Αλέξη Τσίπρα για τη δημιουργία ενός μετώπου των προοδευτικών δυνάμεων, αλλά και την ένταξη πρώην στελεχών του ΠΑΣΟΚ στο κυβερνητικό σχήμα;
Ο κ. Τσίπρας στην προσπάθειά του να παραμείνει στην εξουσία μέχρι και την τελευταία ημέρα που του επιτρέπει το Σύνταγμα, κυβερνά πλάι πλάι με εκπροσώπους της Καραμανλικής Δεξιάς, βουλευτές που προέρχονται από τους Ανεξάρτητους Έλληνες και στελέχη προερχόμενα από την κεντροαριστερά, που μέχρι να υπουργοποιηθούν εμφανίζονταν εντελώς αντίθετοι και καταψήφιζαν την κυβέρνησή του στη Βουλή. Όπως καταλαβαίνεται, δεν μπορούμε να συζητάμε για προοδευτική συμμαχία με αυτούς τους πρωταγωνιστές. Προοδευτική συμμαχία με κότερα και πολακισμους είναι ανέκδοτο. Η σύμπραξη αυτή δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια ευκαιριακή συνεργασία με ενοποιητική βάση το πάθος για την εξουσία και τα αξιώματα. Στο τέλος της μέρας, το μόνο που επιτυγχάνει ο κ. Τσίπρας με αυτές τις τυχοδιωκτικές επιλογές είναι να πληγεί κι άλλο η αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος στα μάτια των πολιτών.

Όμως και το Κίνημα Αλλαγής δεν κατάφερε να ενώσει τις προοδευτικές δυνάμεις της κεντροαριστεράς, γιατί δεν συνέβη κατά τη γνώμη σας;
Είναι αλήθεια ότι έγιναν πολλά και σημαντικά λάθη, ιδιαίτερα κατά τους πρώτους μήνες που ακολούθησαν μετά την ίδρυση του Κινήματος Αλλαγής από 212.000 πολίτες που συμμετείχαν στη διαδικασία εκλογής αρχηγού. Προσωπικές στρατηγικές επικράτησαν του κοινού σκοπού κι αργήσαμε πολύ να αφήσουμε πίσω μας την εσωκομματική εσωστρέφεια. Τώρα όμως είναι η ώρα της μάχης. Προχωράμε ενωμένοι για να χαλάσουμε τα σχέδια του μικρού δικομματισμού του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Δημοκρατίας και να συμβάλλουμε όλοι μαζί στη δυναμική επιστροφή της Δημοκρατικής Παράταξης στο πολιτικό προσκήνιο. Το τρομακτικά χαμηλό επίπεδο της πρόσφατης συζήτησης στη Βουλή υπενθύμισε σε όλους τους Έλληνες πόσο χρήσιμη είναι η ύπαρξη μιας ισχυρής προοδευτικής παράταξης της ευθύνης και της μετριοπάθειας.

Όλο και εντονότερα ακούγεται το τελευταίο διάστημα το αίτημα για επιστροφή στην ονομασία και τα σύμβολα του ΠΑΣΟΚ; Η δική σας γνώμη ποια είναι;
Οι προοδευτικοί πολίτες δεν μας γύρισαν την πλάτη ούτε λόγω του ήλιου του ΠΑΣΟΚ ούτε λόγω του ονόματος, αλλά λόγω συμπεριφορών και πρακτικών που τους απογοήτευσαν και οι οποίες πρέπει να μπουν διά παντός στο περιθώριο. Κρατάμε τα θετικά της ιστορίας μας, κρατάμε τα σύμβολά μας, και προχωράμε προτάσσοντας ένα νέο πολιτικό ήθος. Εξάλλου, ο προοδευτικός λόγος δεν μπορεί να αγνοεί τις νέες κοινωνικές πραγματικότητες αλλά να εκσυγχρονίζεται και να απαντά στα σύγχρονα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι πολίτες. 

Θεωρείτε ότι οι πολίτες θα ψηφίσουν με γνώμονα όσα συμβαίνουν στην Ευρώπη ή ελληνοκεντρικά;
Δυστυχώς, από την πρώτη φορά που διεξήχθησαν οι Ευρωεκλογές αξιολογούνται από το πολιτικό σύστημα ως μια μεγάλη δημοσκόπηση, με τα ευρωπαϊκά θέματα ουσίας να μένουν στο περιθώριο. Αυτή η προσέγγιση είναι ακόμα πιο προβληματική αν λάβουμε υπόψιν μας ότι από το 2014 και μετά οι Ευρωεκλογές έχουν αυξημένη σημασία, καθώς το αποτέλεσμά τους επηρεάζει το ποιος θα βγει Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμμετέχει κανονικά στη νομοθετική διαδικασία. Δυστυχώς όμως τα ευρωπαϊκά ζητήματα, με ευθύνη τόσο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και της Νέας Δημοκρατίας παραμένουν εκτός πολιτικής ατζέντας. Σε κάθε περίπτωση, όμως, είναι στο χέρι μας τις ημέρες που απομένουν μέχρι τις ευρωεκλογές να συζητήσουμε για την Ευρώπη και για τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουμε τα επόμενα 5 χρόνια.

Ανησυχείτε για τη σύνθεση του νέου Ευρωκοινοβουλίου, δεδομένης της ανόδου των ευρωσκεπτικιστών;
Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε την άνοδο κινημάτων και κομμάτων που βασίζονται στον λαϊκισμό και εκφράζουν ευρωσκεπτικιστές απόψεις. Εκμεταλλεύονται την απογοήτευση ενός μέρους των πολιτών που νιώθουν την Ένωση ως κάτι το ξένο ή ακόμα και επικίνδυνο για αυτούς. Η αύξηση της δύναμης των δυνάμεων αυτών πρέπει να είναι το μήνυμα ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Πρέπει να μιλήσουμε για ζητήματα, όπως είναι το κοινό φορολογικό πλαίσιο για τις επιχειρήσεις ώστε να καταπολεμήσουμε τη φοροαποφυγή των μεγάλων επιχειρήσεων που στερεί σημαντικά έσοδα από το κοινωνικό κράτος. Να μεταρρυθμίσουμε τον Κανονισμό Δουβλίνο ΙΙΙ ώστε να έχουμε ένα πραγματικά κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου το οποίο δεν θα ρίχνει το βάρος μόνο στα κράτη της περιφέρειας. Για να εφαρμοστούν οι μεταρρυθμίσεις αυτές, είναι απαραίτητο να διαμορφωθεί μία ευρύτερη προοδευτική πλειοψηφία στο επόμενο Ευρωκοινοβούλιο με δυνάμεις που πιστεύουν στην πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης. Χρειαζόμαστε μία προγραμματική συμφωνία μεταξύ των Σοσιαλιστών, των Πρασίνων και μέρος των Φιλελευθέρων, που θα μπορέσει να στηρίξει τα μέτρα αυτά. Τόσο ο υποψήφιός μας για την προεδρεία της Επιτροπής κ. Φρανς Τίμμερμανς, όσο και η Επίτροπος Ανταγωνισμού κα Βεστάγκερ έχουν τις προϋποθέσεις για να ηγηθούν μίας τέτοιας προσπάθειας, που μπορεί να αντιμετωπίσει τον αντιευρωπαϊσμό στη ρίζα του.

Για ποιες δράσεις σας είσαστε περήφανος κατά τη διάρκεια της θητείας σας στο Ευρωκοινοβούλιο;
Κατά τη διάρκεια της θητείας μου συμμετείχα στις Επιτροπές Εξωτερικών Υποθέσεων, Περιβάλλοντος και Αγροτικών Υποθέσεων όπου είχα την ευκαιρία να εργαστώ σε σημαντικές εκθέσεις, συμπεριλαμβανομένων και ζητημάτων που άπτονται των εθνικών μας θεμάτων. Για αυτό όμως που νιώθω ιδιαίτερα περήφανος είναι η αναβάθμιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας και η δημιουργία του rescEU, για το οποίο ήμουν υπεύθυνος εκ μέρους της Σοσιαλιστικής Ομάδας και το οποίο συμπεριελήφθη από την ΕΕ στα 20 πιο σημαντικά επιτεύγματα της Ένωσης την πενταετία 2014 - 2019. Ο συγκεκριμένος μηχανισμός θα βοηθήσει τη χώρα μας και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικότερα φυσικές καταστροφές όπως είναι οι πυρκαγιές και οι πλημμύρες. Για να το πετύχουμε αυτό, προβλέψαμε την αγορά καινούργιων μέσων, όπως είναι πυροσβεστικά αεροπλάνα και ελικόπτερα με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση που κυμαίνεται στο 80% με 90% των συνολικών εξόδων. Επίσης πολύ σημαντικό στοιχείο για τη χώρα μας είναι η δυνατότητα κάλυψης από την Ευρωπαϊκή Ένωση του 75% του κόστους επισκευής των εθνικών μέσων, καθώς στη δική μας περίπτωση που ένα μεγάλο μέρος του εναέριου στόλου μας βρίσκεται καθηλωμένο λόγω αδυναμίας συντήρησης. Με τον συγκεκριμένο μηχανισμό δίνουμε τις δυνατότητες στα κράτη-μέλη να προετοιμαστούν καλύτερα και να περιορίσουμε τις πιθανότητες μία φυσική καταστροφή να μετατραπεί σε ανθρώπινη τραγωδία, όπως έγινε το περασμένο καλοκαίρι στο Μάτι. 

Έχοντας παρακολουθήσει τα τελευταία χρόνια από κοντά την εξέλιξη των ευρωτουρκικών σχέσεων, πιστεύετε ότι είναι ακόμα πιθανή η ένταξη της γειτονικής χώρας στην Ένωση;
Η ένταξη μίας χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση προϋποθέτει την εκπλήρωση κάποιων συγκεκριμένων κριτηρίων που συμπεριλαμβάνουν μεταξύ άλλων την τήρηση σχέσεων καλής γειτονίας, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την εφαρμογή των αρχών του κράτους δικαίου. Ήταν η παράταξή μας εκείνη που άνοιξε τον δρόμο για την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας και ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια είδαμε τις ελληνοτουρκικές σχέσεις να βελτιώνονται σημαντικά στο πλαίσιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Δυστυχώς όμως τα τελευταία χρόνια, η Τουρκία υπό την ηγεσία Ερντογάν απομακρύνεται συνεχώς από τις Ευρωπαϊκές αρχές και αξίες. Εργαλειοποίησε το αποτυχημένο δημοψήφισμα για να φυλακίσει τους πολιτικούς του αντιπάλους, συμπεριλαμβανομένου και του Σαλαχαντίν Ντεμιρτάς, συμπροέδρου του φιλοκουρδικού κόμματος HDP. Έχει συγκεντρώσει όλες τις εξουσίες στο πρόσωπό του, καταργώντας κάθε δυνατότητα ελέγχου της εξουσίας του. Είδαμε πρόσφατα ότι μετά την αποτυχία του στις δημοτικές εκλογές στην Κωνσταντινούπολη δεν δίστασε να ακυρώσει τις εκλογές και να διατάξει ουσιαστικά την επανάληψή τους. Στην τελευταία έκθεση προόδου για την Τουρκία είχε προταθεί από τους Γερμανούς συντηρητικούς η πλήρης διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, θέση που στηρίζεται και από τον κ. Βέμπερ. Όπως και οι υπόλοιποι Έλληνες ευρωβουλευτές, καταψήφισα την πρόταση αυτή καθώς είναι εθνικά αναγκαίο να κρατήσουμε την Τουρκία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Δεν μπορούμε, όμως, να αφήσουμε να περιοριστούν οι ευρωτουρκικές σχέσεις σε εμπορικές. Πρέπει να έχουμε την ΕΕ στο πλευρό μας όταν συζητάμε με την Τουρκία. Όμως, σε αντίθεση με τους Ευρωβουλευτές τόσο της ΝΔ όσο και του ΣΥΡΙΖΑ ψήφισα υπέρ της επίσημης αναστολής των διαπραγματεύσεων. Δεν μπορούμε να συνεχίζουμε σαν να μη συμβαίνει τίποτα, όταν βασικές αρχές και αξίες της Ένωσης παραβιάζονται και όταν η Τουρκία απειλεί τα κυριαρχικά δικαιώματα δύο Κρατών Μελών όπως η Ελλάδα και η Κύπρος. Η ενταξιακή πορεία έχει και υποχρεώσεις, όχι μόνο δικαιώματα και όταν αυτές δεν πληρούνται θα πρέπει να υπάρχουν κυρώσεις. Δεν μπορούμε να κάνουμε σαν να μη συμβαίνει τίποτα. 

Η Ευρώπη καλείται να αναλάβει τον ηγετικό ρόλο που της αναλογεί σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει και όχι πάντα προς το καλύτερο

Πριν από λίγες ημέρες ήταν η 69η επέτειος από τη Διακήρυξη του Γάλλου Υπουργού Εξωτερικών Ρόμπερτ Σούμαν που θεωρείται ο θεμέλιος λίθος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο ρόλος της Ένωσης σήμερα;
Το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης που ξεκίνησε μέσα από τα ερείπια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου είναι κάτι πολύ περισσότερο από την Ενιαία Αγορά. Είναι ένα σύνολο αξιών που συνθέτουν ένα όραμα για μία ήπειρο της ειρήνης, με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, το κράτος δικαίου και πίστη στη δημοκρατία. Τα τελευταία χρόνια οι διεθνείς εξελίξεις αναδεικνύουν την ανάγκη η Ευρωπαϊκή Ένωση να αναλάβει έναν πιο ενεργό ρόλο στο παγκόσμιο στερέωμα. Η αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών από τη Διεθνή Συμφωνία για το Κλίμα που επετεύχθη  κατά τη διάρκεια της COP 21 στο Παρίσι, ήταν η πρώτη παγκόσμια πρόκληση. Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα δείχνουν ότι η Ένωση έχει τις προϋποθέσεις να ηγηθεί μίας διεθνούς προσπάθειας για την αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Όμως οι προκλήσεις δεν σταματούν εκεί. Η Ευρώπη καλείται να αναλάβει τον ηγετικό ρόλο που της αναλογεί σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει και όχι πάντα προς το καλύτερο. Η συνεχής μετατόπιση του παγκόσμιου ΑΕΠ σε χώρες με αυταρχικά καθεστώτα δημιουργεί νέους συσχετισμούς. Σε αυτές τις νέες συνθήκες αναδεικνύεται η ανάγκη η Ευρωπαϊκή Ένωση να γίνει φάρος σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου και ενός βιώσιμου ανατπυξιακού μοντέλου, όχι μόνο προς όφελος των λαών της αλλά και ολόκληρης της ανθρωπότητας.