Η μόνη συζήτηση που έχει νόημα για το αύριο είναι η συζήτηση για προοδευτικές πολιτικές που θα ενισχύσουν την απασχόληση και θα «λευκάνουν» την αγορά εργασίας.
Ο Άλκης δουλεύει ντελιβεράς εδώ και πέντε χρόνια. 380 «στο χέρι» μαύρα, ανασφάλιστος φυσικά και λαμβάνει και επίδομα ανεργίας. Τα φέρνει βόλτα. Προχθές όμως, γλίστρησε με το μηχανάκι στην ξαφνική βροχή που ξέσπασε, κι έσπασε το πόδι του.
Ο Γιάννης που δουλεύει σε εταιρεία αυτοματισμών, βελτιώνει τις επιδόσεις των υπολογιστών στην ακρίβεια πρόβλεψης της κλιματικής αλλαγής, «ταΐζοντας» με δεδομένα τα μοντέλα εκμάθησης της τεχνητής νοημοσύνης. Πληρώνεται χαμηλότερα από έναν συνάδελφο του στην Ολλανδία και φορολογείται πολύ παραπάνω.
Η Ελλάδα διαθέτει ακόμα πολλά ταλέντα εντός των τειχών, κι ας μετανάστευσαν τόσοι. Σχεδόν σε κάθε τομέα, η χώρα έχει πολύ καλά εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Το παλεύουν, δίνοντας κάθε μέρα τη μάχη του αυτονόητου και της αξιοπρέπειας για να ξεπεράσουν εμπόδια και αντιξοότητες, που το ίδιο το κράτος σκαρφίζεται για να τους επιβάλλει.
Με την υψηλότερη ανεργία στη ΕΕ, την part-time απασχόληση να γίνεται ο κανόνας και την μαύρη εργασία να εκρήγνυται, πώς είναι δυνατόν όμως όλο και λιγότεροι εργαζόμενοι να μπορούν να στηρίζουν τις δαπάνες υγείας και τις συντάξεις όλο και περισσότερων συνταξιούχων;
Η κυβέρνηση γνωρίζει πολύ καλά τη ζημία που κάνει στην οικονομία και στον κόσμο της εργασίας. Αντί να δώσει προτεραιότητα στις δράσεις εκείνες που δημιουργούν θέσεις εργασίας, προτιμάει να μαζεύει τα χρήματα για να τα διανέμει στο τέλος της χρονιάς με τη μορφή επιδομάτων. Η χώρα κινδυνεύει με δημογραφική συρρίκνωση και η προτεραιότητα είναι τα πελατειακά επιδόματα;
Πρόκειται για «δανεικά και αγύριστα» από τους ανέργους και τους εργαζομένους προς τους συνταξιούχους. «Γενεο-κτονία» δηλαδή! Δεν γεννάμε παιδιά αλλά γεννάμε κράτος! Προσλήψεις και μονιμοποιήσεις κυρίως υπαλλήλων χαμηλών δεξιοτήτων, ενώ το κράτος έχει ανάγκη από ανανέωση. Πατώνουμε στις επενδύσεις αλλά στέλνουμε δορυφόρο στο φεγγάρι!
Παρατηρούμε ένα σύστημα που καταρρέει μέρα με τη μέρα, με τα λεφτά όλα να πηγαίνουν σε συντάξεις, επιδόματα, μισθούς, χωρίς να περισσεύει τίποτα για καμία άλλη δημόσια δαπάνη. Ας μην μιλήσουμε για τα αναδρομικά καλύτερα.
Τι να το κάνει το εαρινό επίδομα ο συνταξιούχος, εάν το παιδί του δεν έχει δουλειά ή εάν ο εγγονός δουλεύει σε μία δουλειά μερικής απασχόλησης με συνολικές αποδοχές 300 ευρώ το μήνα;
Η στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης να περικόψει το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων κατά 2,2 δις από το 2016 μέχρι σήμερα, έχει ως αποτέλεσμα αναιμική ανάπτυξη, λιγότερες σταθερές και καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας, άρα μίζερη προοπτική. Αυτή η ψηφοθηρική πρόταξη της κατανάλωσης έναντι της επένδυσης (επιλογή και προηγούμενων κυβερνήσεων), χαμηλώνει τον ορίζοντα της χώρας και διώχνει τους ιδιώτες επενδυτές (πέρα από το γραφειοκρατικό τέρας). Είμαστε διπλά χαμένοι και ως οικονομία αλλά κυρίως ως κοινωνία.
Η μεγάλη ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ έγκειται στο γεγονός ότι «εξοικείωσε» -για λόγους επιβίωσης- την πλατιά μάζα των νεότερων πολιτών με την μαύρη εργασία, την παραοικονομία και τα μικροεπιδόματα, για να τους καταστήσει πολιτικούς ομήρους. Αυτό όμως το μοντέλο δεν έχει προοπτική, προκαλεί μακροπρόθεσμα περισσότερο κακό από το φαινομενικά βραχυπρόθεσμο καλό. Το στοίχημα είναι ακριβώς το αντίθετο, πως θα «ασπρίσει» η οικονομία και πώς θα είσαι βιώσιμος και κερδοφόρος, όντας νόμιμος.
Ιστορικά, καμία γνωστή ανθρώπινη κοινωνία δεν έχει δημιουργήσει κοινή ευημερία μόνο μέσω της ανακατανομής. Η ευημερία προέρχεται από τη δημιουργία θέσεων εργασίας που αποδίδουν αξιοπρεπή αμοιβή. Και είναι καλές θέσεις εργασίας, όχι ανακατανομή, που παρέχουν στους ανθρώπους σκοπό και νόημα στη ζωή[1].
Η μόνη συζήτηση που έχει νόημα για το αύριο είναι η συζήτηση για προοδευτικές πολιτικές που θα ενισχύσουν την απασχόληση και θα «λευκάνουν» την αγορά εργασίας. Με επενδύσεις, με ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους και των επιχειρήσεων και πιο συνεργατικά μοντέλα παραγωγής που θα οδηγήσουν στην παραγωγή ανταγωνιστικότερων προϊόντων και υπηρεσιών, για να αλλάξει η προοπτική της μεσαίας τάξης. Για να τα καταφέρουν οι πολλοί και να προστεθούν κι άλλοι.
Ένα βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο σε ένα κανονικό κράτος με αύξηση της καινοτομίας και της παραγωγικότητας, της γνώσης και της αλληλεγγύης. Μέσα σε δύο μόλις μέρες, θα δημιουργηθούν περισσότερα δεδομένα, απ’ όσα υπήρχαν από την αρχή της ανθρωπότητας μέχρι το 2003. Ο κόσμος αλλάζει και αν θέλουμε να είμαστε χρήσιμοι, πρέπει να κάνουμε άλματα προς τα εμπρός. Η λύση στο μετά το 2019, δεν είναι η επιστροφή στο πριν το 2009. Οι πολίτες πρέπει να το αποφασίσουν αυτό.
Όσο καθυστερούμε τρώμε τις σάρκες του τόπου. Χρειαζόμαστε επειγόντως αντιβίωση στην μιζέρια.
[1] Acemoglou D, “Where Do Good Jobs Come From?”, www.project-syndicate.org, Apr 26, 2019
11°
