Απρόσμενη συνάντηση με 9 αφίσες του ελληνικού αντιδικτατορικού αγώνα στις Βρυξέλλες

Η έκθεση «Get Up, Stand Up» είναι μόλις η πέμπτη που φιλοξενείται στη σύντομη πορεία του νεαρού μουσείου Mima στα εικαστικά δρώμενα των Βρυξελλών.

Υπό την επιμέλεια του Γάλλου συγγραφέα και σκηνοθέτη Michaël Lellouche, περισσότερες από 400 πολιτικές αφίσες της περιόδου 1968-1973 επιχειρούν να θυμίσουν στις νεότερες γενιές την… τεχνολογία των δημόσιων διεκδικήσεων πριν την εποχή των social media.

Πρόκειται για μια εποχή έντονων κοινωνικών διεργασιών σε ολόκληρο τον κόσμο, στις σημαντικότερες στιγμές της οποίας διακρίνονται οι τεράστιες αντιπολεμικές διαδηλώσεις στις ΗΠΑ κατά του πολέμου στο Βιετνάμ, η Άνοιξη της Πράγας, ο Μάης του 68 στο Παρίσι και η επιβολή της δικτατορίας Πινοσέτ στη Χιλή.

Επισκέφθηκα την έκθεση το περασμένο Σάββατο και διαπίστωσα ότι μεταξύ των εκθεμάτων της, συμπεριλαμβάνονται και 9 αφίσες που αφορούν τον ελληνικό αντιδικτατορικό αγώνα, ο οποίος επίσης αποτελεί παιδί εκείνης της ζωηρής εποχής.

Οι 9 αφίσες

Η πρώτη αφίσα, γραμμένη στα γερμανικά καλεί σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας υπέρ της Ελλάδας στο Αμβούργο, στις 28 Απριλίου του 1968. Μεταξύ των ομιλητών, ο Peter Schulz, κορυφαίο στέλεχος των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών και μετέπειτα δήμαρχος του Αμβούργου.

Η δεύτερη αφίσα, γραμμένη στα γαλλικά, καλεί σε διαδήλωση αλληλεγγύης υπέρ του αγώνα των Ελλήνων στις Βρυξέλλες, στις 5 Μαΐου του 1974. Όπως αναφέρεται, η διαδήλωση διοργανώνεται από ελληνικές αντιδικτατορικές οργανώσεις όπως το Πατριωτικό Αντιδικτατορικό Μέτωπο (Π.Α.Μ) του Μίκη Θεοδωράκη και το Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα (Π.Α.Κ) του Ανδρέα Παπανδρέου.

Στην τρίτη αφίσα, αναγράφεται στα ελληνικά «κάνουμε έκκληση ο αγώνας να συνεχιστεί», με φόντο την εισβολή του τανκ στο Πολυτεχνείου στις 17 Νοεμβρίου του 1973. Περισσότερα στοιχεία για την αφίσα δεν είναι γνωστά.

Η τέταρτη αφίσα, γραμμένη στα ουγγρικά, δείχνει ένα αρχαιοελληνικό μνημείο περικυκλωμένο με συρματόπλεγμα. Κάθε βοήθεια για την ακριβή μετάφραση δεκτή, πιθανότατα σε ελεύθερη απόδοση σημαίνει «Ελευθερώστε τη Δημοκρατία στην Ελλάδα».

Το αντίτυπο της πέμπτης αφίσας, η οποία είναι γραμμένη στα σουηδικά, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς περιέχει μια χειρόγραφη επεξήγηση του δημιουργού του στα ελληνικά. Στο κάτω μέρος της αφίσας, είναι γραμμένα με στυλό τα εξής «πέρσι οι φασίστες είχαν κυκλοφορήσει ένα διαφημιστικό που έλεγε αν κουραστήκατε από το κρύο, ταξιδέψτε στην Ελλάδα, ο ήλιος λάμπει πάνω από την Ελλάδα- τότε την έφτιαξα την αφίσα αυτή που ρωτάει: ποιος ο ήλιος λάμπει πάνω από την Ελλάδα;».

Ανάλογη ιδιόχειρη σημείωση υπάρχει και στην έκτη αφίσα, επίσης γραμμένη στα σουηδικά, η οποία αναφέρει «καλώς ήρθατε στην Ελλάδα».

Η έβδομη αφίσα, γραμμένη στα σουηδικά, πιθανότατα καλεί σε μποϊκοτάζ του Κλασσικού Μαραθώνιου της Αθήνας. Πάνω δεξιά, αναφέρεται η ημερομηνία κυκλοφορίας της αφίσας, πιθανότατα η 14η Μαρτίου του 1969 και δίπλα υπάρχει η λέξη «Ρήγας». Πιθανότατα πρόκειται για πρωτοβουλία της οργάνωσης ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος.

Η όγδοη αφίσα, καλεί στα σουηδικά τους υποψήφιους επισκέπτες της Ελλάδας να μην επισκεφθούν τη χώρα, με φόντο μια δημιουργία που περιγράφει τον αυταρχικό χαρακτήρα του δικτατορικού καθεστώτος.

Τέλος, η ένατη αφίσα, πάλι στα σουηδικά, αναφέρεται σε κάποια πρωτοβουλία του Πατριωτικού Απελευθερωτικού Μετώπου του Μίκη Θεοδωράκη. Κάθε βοήθεια στην ακριβή μετάφραση δεκτή.

Αποφώνηση

Το μουσείο Mima αυτοπροσδιορίζεται ως «μουσείο εικονοκλασίας του Millenium» και επιχειρεί μέσω των πρωτοποριακών εκθέσεων που φιλοξενεί να συνθέσει παλαιότερα και νεότερα ρεύματα σύγχρονης τέχνης, πότε παρουσιάζοντας στις παλαιότερες γενιές τις ανησυχίες της γενιάς των selfies και πότε θυμίζοντας στις νεότερες γενιές τη διαδρομή που διένυσαν οι δυτικές κοινωνίες μέχρι το αμήχανο σήμερα. 

Στο πνεύμα αυτό, οι παραπάνω φωτογραφίες καπηλεύονται γλυκά την υψηλή αναγνωσιμότητα της Athens Voice και δημοσιεύονται με τη φιλοδοξία να γεννήσουν νέες συζητήσεις - χωρίς να χρειάζεται το ημερολόγιο να δείχνει τη μέρα εκείνου του Νοέμβρη. Ίσως κάποιοι να έχουν να μας πουν μια ιστορία για τη δημιουργία τους, ίσως να πήγαν στις σχετικές εκδηλώσεις ή ίσως να μην έχουν την παραμικρή ιδέα για τη διεθνοποίηση του ελληνικού αντιδικτατορικού αγώνα και να αναγκαστούν να αναζητήσουν περισσότερες πληροφορίες.

Λοιπόν;