Στην άτυπη, μονοήμερη, Σύνοδο των Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που πραγματοποιείται στη Μάλτα, συμμετέχει ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας.
Ο Πρωθυπουργός θα συμμετάσχει στην προπαρασκευαστική Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, η οποία θα αρχίσει στις 8 το πρωί (9 το πρωί ώρα Ελλάδος), ενώ στο περιθώριο της Συνόδου θα έχει κατ' ιδίαν ξεχωριστές συναντήσεις με την Γερμανίδα Καγκελάριο Άγγελα Μέρκελ και τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
Επιπλέον, ο Πρωθυπουργός θα έχει ιδιωτική συνομιλία με την Βρετανίδα ομόλογό του Τερέζα Μέι και τον Πρόεδρο της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ.
Στην άτυπη Σύνοδο της Μάλτας θα διεξαχθούν δύο συνεδρίες: Η πρωϊνή συνεδρία θα αφορά το μεταναστευτικό και η απογευματινή θα αποτελέσει μια ευκαιρία για τους ευρωπαίους ηγέτες να προετοιμάσουν την 60η επέτειο, στις 25 Μαρτίου 2017, της υπογραφής των Συνθηκών της Ρώμης.
Στη διάρκεια της πρωϊνής συνεδρίασης, οι ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να εστιάσουν στο ζήτημα των μεταναστευτικών ροών στον "δρόμο" της Κεντρικής Μεσογείου και της Λιβύης και, ενόψει της επερχόμενης άνοιξης, αναμένεται να συμφωνήσουν στη λήψη σειράς άμεσων και συγκεκριμένων μέτρων προκειμένου να ανακοπούν οι μεταναστευτικές ροές, να εξαρθρωθούν τα κυκλώματα των λαθρεμπόρων ανθρώπινων ζωών, και να σωθούν ζωές.
Όπως επισημαίνει ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τούσκ, σε αναφορά του στην ιστοσελίδα της Συνόδου της Μάλτας, "Ο κύριος στόχος μας στη Σύνοδο της Μάλτας είναι η ανακοπή των παράνομων μεταναστευτικών ροών από την Λιβύη στην Ευρώπη. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να σταματήσουν οι θάνατοι ανθρώπων στις ερήμους και τις θάλασσες. Είναι επίσης, ο μόνος τρόπος για να τεθεί έλεγχος της μετανάστευσης στην Ευρώπη."
"Μετά τις συνομιλίες μου με τον Πρωθυπουργό της Ιταλίας, στην Ρώμη (την 1η Φεβρουαρίου) και σήμερα (2 Φεβρουαρίου) με τον Πρωθυπουργό της Λιβύης, για τις διμερείς σχέσεις Ιταλίας-Λιβύης, μπορώ να πω ότι ο στόχος αυτός είναι εφικτός. Είχα επίσης, συναντήσεις με άλλους ηγέτες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου Ολάντ την 1η Φεβρουαρίου και της Καγκελαρίου Μέρκελ στις 2 Φεβρουαρίου, για τις διμερείς σχέσεις και την συνεργασία Ιταλίας-Λιβύης και συμφωνήσαμε στην ανάγκη υποστήριξης της Ιταλίας, ιδιαίτερα με το Μνημόνιο Κατανόησης το οποίο αναμένεται να υπογραφεί στην Ρώμη. Η Ευρώπη πρέπει και θα συνδράμει την Ιταλία, στον επιμερισμό της ευθύνης", προσθέτει ο κ. Τούσκ.
Οι ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να επικεντρωθούν ιδιαίτερα στην αναγκαιότητα αναβάθμισης της συνεργασίας τους με τις αρχές της Λιβύης, τονίζοντας την υποστήριξη της ΕΕ στην κυβέρνηση της χώρας, και σχεδιάζοντας την βοήθεια της ΕΕ προς τις περιφερειακές και τοπικές αρχές, καθώς και στους διεθνείς οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στην Λιβύη.
Οι προτεραιότητες θα περιλαμβάνουν:
- Εκπαίδευση, εξοπλισμό και υποστήριξη της Λιβυκής Ακτοφυλακής
- Αυξημένες προσπάθειες προκειμένου να διαλυθεί η επιχείρηση λαθρεμπορίου ανθρώπινων ζωών, με ευθύνη της Λιβύης και σχετικών διεθνών εταίρων
- Βελτίωση της κοινωνικο-οικονομικής κατάστασης των τοπικών κοινοτήτων στην Λιβύη
- Πρόσκληση για αύξηση του βαθμού συνεργασίας με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (IOM) στα εξής πεδία:
- Εξασφάλιση επαρκών δυνατοτήτων και συνθηκών στην Λιβύη για υποδοχή μεταναστών
- Ενίσχυση ενημερωτικών εκστρατειών (ενημερωτικές καμπάνιες) για το μεταναστευτικό και
- Εντατικοποίηση των δραστηριοτήτων οικειοθελούς επιστροφής.
Επιπλέον, οι ηγέτες θα επισημάνουν την αναγκαιότητα αρωγής, ώστε να μειωθεί η πίεση στα σύνορα της Λιβύης, ενισχύοντας την δυνατότητα συνοριακής διαχείρισης εκ μέρους της Λιβύης, και σε συνεργασία με γειτονικά κράτη.
Οι συζητήσεις στη διάρκεια της απογευματινής συνεδρίασης αναμένεται να επικεντρωθούν στο μέλλον της ΕΕ με 27 κράτη-μέλη, συζητήσεις που ξεκίνησαν αμέσως μετά το βρετανικό δημοψήφισμα και συνεχίστηκαν στη Μπρατισλάβα.
Στην επιστολή που αφορούσε το μέλλον της Ευρώπης και την οποία είχε αποστείλει στους ηγέτες των 27 κρατών-μελών της ΕΕ στις 31 Ιανουαρίου 2017 ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τούσκ, επισήμαινε τρείς μείζονες κινδύνους για την σταθερότητα στην Ευρώπη.
Συγκεκριμένα ο κ. Τούσκ αναφερόταν σε "μια όλο και πιο διεκδικητική Κίνα, στην επιθετική πολιτική της Ρωσίας απέναντι στην Ουκρανία και τους γείτονές της, στους πολέμους, την τρομοκρατία και την αναρχία στη Μέση Ανατολή και την Αφρική (με το ριζοσπαστικό Ισλάμ να διαδραματίζει μείζονα ρόλο) και στις ανησυχητικές δηλώσεις της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ", σημειώνοντας ότι "όλα αυτά μαζί καθιστούν το μέλλον μας (της ΕΕ) ιδιαίτερα απρόβλεπτο."
Αναφερόμενος πάντα στους κινδύνους, ο κ. Τούσκ έκανε επίσης λόγο, για την "άνοδο του εθνικισμού και της ξενοφοβίας στην ΕΕ" καθώς και για την "μείωση της πίστης στην πολιτική ολοκλήρωση, την υποβολή που ασκούν τα λαϊκιστικά επιχειρήματα και την αμφισβήτηση των θεμελιακών αξιών της φιλελεύθερης δημοκρατίας."
Καλώντας τους ηγέτες της ΕΕ να μείνουν ενωμένοι, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ανέφερε χαρακτηριστικά: "Στη Ρώμη πρέπει να επαναλάβουμε μετ' επιτάσεως τις δύο βασικές, αλλά λησμονημένες αλήθειες: Πρώτον, ενωθήκαμε για να αποφύγουμε άλλη μια ιστορική καταστροφή και δεύτερον, η εποχή της Ευρωπαϊκής ενοποίησης υπήρξε η καλύτερη εποχή ολόκληρης της μακραίωνης ιστορίας της Ευρώπης. Πρέπει να καταστεί "κρυστάλλινα" καθαρό ότι η αποσύνθεση της ΕΕ δεν θα οδηγήσει στην αναγέννηση κάποιας μυθικής, πλήρους ανεξαρτησίας των κρατών-μελών της, αλλά στην αληθινή και πραγματική εξάρτήσή τους από τις μεγάλες υπερδυνάμεις: ΗΠΑ, Ρωσία και Κίνα. Μόνο μαζί μπορούμε να είμαστε πλήρως ανεξάρτητοι."
Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα της Συνόδου, περίπου στις 9 π.μ. (τοπική ώρα) αναμένεται η άφιξη των συμμετεχόντων αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, με την 1η συνεδρία να αρχίζει περίπου μία ώρα μετά, η οποία και θα κλείσει στις 12.45 μ.μ., με την καθιερωμένη οικογενειακή φωτογραφία.
Μία ώρα μετά θα γίνει το ανεπίσημο γεύμα, ενώ από τις 4 μ.μ. ως τις 5 μ.μ. θα δοθούν οι συνεντεύξεις Τύπου από τους Ευρωπαίους ηγέτες. Στις 5.15 μ.μ. θα αρχίσει η 2η συνεδρία, που αναμένεται να τελειώσει δύο ώρες μετά.
