Tη χρονιά αυτή, με τις αποφάσεις των εταίρων μας, αποτράπηκαν αχρείαστες καταστροφικές επιλογές για το παρόν και το μέλλον της χώρας, σαν αποτέλεσμα της διακυβέρνησης από την πλέον ακραία μορφή του λαϊκισμού. Όμως το περιβάλλον της ατέλειωτης εθνικής κρίσης έγινε ακόμη περισσότερο ζοφερό με την επιστροφή στην ύφεση, την πλήρη επενδυτική απραξία, εγχώρια και ξένη, την τελμάτωση των αποκρατικοποιήσεων, τη συνεχιζόμενη έξοδο από τη χώρα των ελληνικών επιχειρήσεων μαζί με σημαντικό αριθμό νέων ανθρώπων μας. Το σοβαρό πολιτικό πρόβλημα διακυβέρνησης όχι μόνο δεν λύθηκε με τις επαναλαμβανόμενες εκλογές, αλλά επιδεινώθηκε δραματικά.
Η κυβέρνηση που προέκυψε και από τις δύο εκλογικές αναμετρήσεις αποτελεί πηγή οικονομικής ανασφάλειας, αβεβαιότητας, ανησυχίας για απρόβλεπτες εξελίξεις, με κουλτούρα και πρακτικές αντίθετες έως εχθρικές για τη διαχείριση μιας οικονομίας της αγοράς. Ψηφίζοντας πολιτικές που ούτε κατανοούν ούτε πιστεύουν, είναι ανίκανοι να τις αξιοποιήσουν για να παράγουν αποτελέσματα. Η άρνηση εφαρμογής τους, όπως σ’ όλους τους λαϊκιστές, συνοδεύεται με τα προσχήματα και τις υπεκφυγές των ισοδυνάμων που παράγουν μόνο νέες στρεβλώσεις. Έγινε περισσότερο προφανές πως άλλες οι ανάγκες της οικονομίας και άλλες οι ανάγκες διαχείρισης της εκλογικής πελατείας. Αδιαφορώντας για τις καταστροφικές παρενέργειες της υπερφορολόγησης στην πραγματική οικονομία που παράγει θέσεις εργασίας, φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, αποκρύπτοντας αυτονόητες αλήθειες, αναβάλλοντας τις αναγκαίες μειώσεις δαπανών, αυτές γίνονται άμεσα μόνον μεγαλύτερες και αναπόφευκτες.
Το επιδεινούμενο επιχειρηματικό κλίμα επιβαρύνει μια καταθλιπτική ψυχολογία της αγοράς, επενδυτική και καταναλωτική, που οδηγεί σε περαιτέρω συρρίκνωση της πραγματικής οικονομίας.
Αν η διασφάλιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας και σταθερότητας αποτελεί αυτονόητο ακρογωνιαίο λίθο συμμετοχής μιας χώρας στην ευρωζώνη, ο στόχος αυτός δεν μπορεί να είναι τυφλός και μονοδιάστατος. Έχουν επίσης σημασία οι τρόποι και οι πολιτικές με τις οποίες τερματίζεται η παραγωγή νέων δημοσιονομικών ελλειμμάτων.
Τα μηδενικά ελλείμματα της δημοσιονομικής πειθαρχίας σκοπεύουν στην προστασία από αυξανόμενες φορολογίες, στο χαμηλό κόστος δανεισμού, στη μακροοικονομική σταθερότητα, στην αποτροπή νέων βαρών και εκτόπισης της πραγματικής οικονομίας. Όμως ο τρόπος που σήμερα επιδιώκεται στη χώρα μας με το τρίτο πρόγραμμα προσαρμογής είναι εντελώς αντίθετος με του στόχους αυτούς και τα αποτελέσματα είναι ακριβώς αντίθετα με αυτά για τα οποία θεσπίστηκε. Όταν μια οικονομία δεν μπορεί να αυξήσει τον πλούτο που παράγει, επιδιώκει να διατηρήσει το μέγεθος των δημοσίων δαπανών της μέσω εξισωτικής φορολογικής αναδιανομής, η συρρίκνωσή της είναι αναπόφευκτη, όπως αναπόφευκτες γίνονται και οι μειώσεις μισθών και συντάξεων. Όσο η συρρίκνωση της πραγματικής οικονομίας συνεχίζεται, τόσο θα συνεχίζονται και οι αναπόφευκτες περικοπές μισθών και συντάξεων, συντρίβοντας συνεχώς όλα τα ταμπού και τις κόκκινες γραμμές των διαπραγματευτών του λαϊκισμού.
Αν η χώρα έφθανε ποτέ σε κατά κεφαλήν εισόδημα Βουλγαρίας, κανένας τυχοδιώκτης δημαγωγός δεν θα απέτρεπε την καταβολή συντάξεων Βουλγαρίας. Μόνον η ανόρθωση της παραγωγικής οικονομίας μπορεί να ανακόψει τη συρρίκνωση τους και να εγγυηθεί τη βελτίωση τους. Εκτός απ’ το κατάλληλο πρόγραμμα περικοπών που θα ακύρωνε τις προτεινόμενες αυξήσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, ένα πλήθος δομικών αλλαγών και ρυθμίσεων σε ένα χρόνια αναχρονιστικό σύστημα αποτελεί το δεύτερο απολύτως απαραίτητο πεδίο των αναγκαίων παρεμβάσεων. Η σημερινή αμηχανία της αντιπολίτευσης, αποτέλεσμα λαϊκίστικων και πελατειακών πρακτικών, θα ξεπεραστεί μόνον όταν βρει το θάρρος και την ικανότητα της διατύπωσης υπεύθυνων προτάσεων και στα δύο παραπάνω πεδία. Αυτές θα αποτελούσαν χρήσιμη και ουσιαστική συμβολή, απαραίτητο συμπλήρωμα της στάσης ευθύνης που έδειξε με την ψήφιση του τρίτου μνημονίου το περασμένο καλοκαίρι. Συγχρόνως θα πρέπει να συνδυάζονται με προτάσεις και απαιτήσεις πολιτικών για μαζικές αποκρατικοποιήσεις, αξιοποίηση της εμπορεύσιμης ακίνητης περιουσίας του δημοσίου, για παρεμβάσεις στις αγορές προϊόντων και εργασίας, για κλαδικές πολιτικές κυρίως σε κλάδους – ατμομηχανές της οικονομίας, για την αποτελεσματική λειτουργία του κράτους, που θα ανακόπτουν την περαιτέρω συρρίκνωση της πραγματικής οικονομίας. Πολιτικές που θα θέσουν τέλος στις αναπόφευκτες περικοπές και θα δημιουργήσουν τις μελλοντικές δυνατότητες βελτίωσης των περικοπτόμενων μισθών και συντάξεων. Εκτός όμως απ’ τις οικονομικές προϋποθέσεις, απαιτούνται και οι πολιτικές προϋποθέσεις μιας άλλης κυβέρνησης, με άλλη κουλτούρα και προσανατολισμό, που μπορεί να εφαρμόσει αυτές της πολιτικές για να φέρει εμπιστοσύνη, να δώσει προοπτική και όχι νέες χαμένες θυσίες.
