Πώς προβάλλεται η αποτυχία στα social media και οι μελέτες γύρω από αυτό
Περνώντας έστω και λίγο χρόνο σε κάποιες από τις δημοφιλείς πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, υπάρχει κάτι ―ή πολλά «κάτι» ανάλογα με το πόσο βαθύ είναι το doom-scrolling που κάνεις― που γίνεται σαφές πάρα πολύ γρήγορα: κάτι δεν κάνεις σωστά, ή αρκετά, ή στη χειρότερη… τα κάνεις όλα λάθος. Και αυτό βέβαια είναι κακό, και οφείλεις να το φτιάξεις· τώρα, άμεσα, σήμερα αν γίνεται. Όλοι έχουν γίνει ειδικοί σε κάτι, ή και σε όλα ― γιατί όχι; Ποιος κοιτάει τα επίσημα προσόντα σου πια; ― και έχουν όλοι το μαγικό ματζούνι που θα σε «φτιάξει» και θα σε κάνει λεπτό, φέτες, πετυχημένο, πλούσιο, με εκατομμύρια followers. Και βασικά, ντροπή σου που δεν έχει φτάσει ακόμα εκεί.
Πώς φαίνεται η αποτυχία στα social media
Η ψηφιακή βιομηχανία αυτό-βελτίωσης οργιάζει και βασίζεται στο γεγονός ότι δεν είσαι αυτό που θα 'πρεπε. Το «σύμφωνα με ποιον και σε σύγκριση με ποιον» είναι δύο ερωτήσεις που είναι ταμπού και δεν τις ρωτάμε. Σσσσς, δεν είσαι λέμε, τι δεν καταλαβαίνεις;
Αυτό το ήδη αρνητικό συναίσθημα με το οποίο ξεκινάς έρχεται να κατσικωθεί πάνω στο ήδη τεταμένο πρόγραμμά σου, τις άπειρες υποχρεώσεις σου, την οικογένεια, τους φίλους, τη φυσική σου κατάσταση, τα οικονομικά σου ζόρια και μια γενικότερη ανησυχία ότι δεν αδράχνεις την ημέρα σου, την καινούργια χρονιά που μπήκε, ή τη ζωή σου γενικότερα. Και έτσι, η δυσαρέσκειά σου με τα πάντα γύρω σου είναι σαν το κόκκινο μπαλονάκι που κρατάει πάντα ο κλόουν του «It», και αιωρείται πάνω από το κεφάλι σου. Πότε θα σκάσει άραγε;
Εδώ τίθεται βέβαια, ένα ερώτημα. Γιατί επιτρέπουμε σε αγνώστους να μας κάνουν να αισθανόμαστε τόσο άθλια για τον εαυτό μας, ή να μας πείθουν ότι σώνει και ντε πρέπει να αλλάξουμε τα πάντα ειδάλλως είμαστε απλά ανεπαρκείς; Άλλο ένα ταμπού ερώτημα φαίνεται. Και στον αντίποδα μπορεί να ρωτήσει κάποιος: τι, δηλαδή, δεν θα κάνουμε τίποτα; Να μην βελτιωθούμε σαν άνθρωποι; Μα προφανώς!
Κατά την ταπεινή μου άποψη η προσπάθεια θα πρέπει να είναι οριακά αδιάκοπη, αλλά …συνειδητοποιημένη. Τι σημαίνει αυτό; Να επιδιώκουμε να κάνουμε πράγματα που μας ενδιαφέρουν, που μας είναι ευχάριστα, που έχουν μια πρόκληση (εάν αυτό μας αρέσει), που μας ικανοποιούν γενικότερα, και όχι να κάνουμε όλα αυτά που κάποιος κάπου είπε ότι πρέπει. Και δεν έχει σημασία τι είναι αυτό, πόσο σύνηθες ή μη είναι, ή πόσο δύσκολο, όπως επίσης και δεν έχει σημασία για πόσο καιρό θα καταπιαστούμε με αυτό. «Πιάσε τέχνη και ασ’ την», δεν έλεγαν; Και ας την κάνεις χάλια!
Γιατί; Ο Arthur C. Brooks λέει ότι βάσει ερευνών «κάνοντας κάτι στο οποίο δεν είμαστε καλοί μπορεί να μας κάνει καλύτερους σε αυτό στο οποίο είμαστε καλοί, και ενδεχομένως να μας κάνει καλούς σε κάτι καινούριο». Και για να είσαι εξαιρετικός σε σ’ αυτό που κάνεις, τόλμησε να κάνεις κάτι στο οποίο ενδεχομένως να αποτύχεις. Μα…θα διερωτάστε, και εύλογα, δεν είναι άθλιο το συναίσθημα του να αποτυγχάνεις σε κάτι; Ναι, είναι! Αλλά, απ΄ ότι φαίνεται, μπορούμε να μάθουμε, και να κερδίσουμε, πολλά από αυτό.
Η αίσθηση της αποτυχίας επηρεάζει τον πρόσθιο φλοιό του προσαγωγίου (dorsal anterior cingulate cortex), ο οποίος είναι το μέρος του εγκεφάλου που συνδέεται με το κύκλωμα του πόνου. Αυτή είναι η ίδια περιοχή που επηρεάζεται όταν βιώνουμε κοινωνική απόρριψη. Αυτό το είδος ψυχικού πόνου έχει, ωστόσο, ένα όφελος — το ότι δημιουργεί το κίνητρο για επιτυχία, αν όχι στη συγκεκριμένη δραστηριότητα, τότε σε κάποια άλλη.
Σε μια πρόσφατη μελέτη σε παίκτες του μπέιζμπολ, οι επιδέξιοι pitchers (ρήπτες) —οι οποίοι είναι γενικά κακοί hitters (ροπαλοφόροι/μπάτερ) — εξάσκησαν το χτύπημά τους. Οι μελετητές διαπίστωσαν ότι η κατώτερη απόδοσή τους στο χτύπημα και η απογοήτευση που προκλήθηκε από αυτό τους οδήγησε να προσπαθήσουν περισσότερο να βελτιώσουν το pitching τους.»
Όπως κάθε άνθρωπος με τον οποίο συναναστρεφόμαστε μας βγάζει κάτι διαφορετικό, έτσι και κάθε ασχολία με την οποία καταπιανόμαστε βγάζει μια άλλη πτυχή του χαρακτήρα μας. Για παράδειγμα, διάφορες έρευνες έχουν δείξει ότι όταν μιλάμε σε μια άλλη γλώσσα σκεφτόμαστε διαφορετικά, και ουσιαστικά μιλάμε διαφορετικά, ειδικά όσον αφορά στο συναίσθημα που βγάζουμε και βιώνουμε.
Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι τα δίγλωσσα άτομα μπορεί να συμπεριφέρονται διαφορετικά ανάλογα με τη γλώσσα που χρησιμοποιούν. Τα άτομα που τους μιλούν τα αντιλαμβάνονται επίσης διαφορετικά ανάλογα με τη γλώσσα που μιλούν. Μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι περιγράφουν τις παιδικές τους αναμνήσεις πιο ζωντανά όταν μιλούν στη μητρική τους γλώσσα, καθώς αυτή είναι η γλώσσα στην οποία χαρακτηρίζουν και θυμούνται αυτές τις εμπειρίες.
Η δεύτερη γλώσσα, αντίθετα, προσφέρει έναν βαθμό συναισθηματικής απόστασης, επιτρέποντας στον ομιλητή να αισθάνεται λιγότερο άγχος ή ντροπή όταν βιώνει περίπλοκες καταστάσεις, όπως όταν χρειάζεται να εκφράσει θυμό ή να ζητήσει συγγνώμη.
Ωραία όλα αυτά, αλλά πάλι δεν καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι κάτι πρέπει να κάνουμε; Και πώς πήγαμε από το να κάνουμε κάποια προτεινόμενη διατροφή για να γίνουμε πιο λεπτοί στο να μάθουμε ξένες γλώσσες και να φάμε τα μούτρα μας για να γίνουμε καλύτεροι;
Ας τα πάρουμε ένα-ένα. Όχι δεν είναι απαραίτητο να κάνουμε τίποτα, ιδιαιτέρως όταν αυτό που σκεφτόμαστε να κάνουμε φαίνεται να είναι κοινωνικά επιβεβλημένο. Το συμπέρασμα είναι ότι όταν και εφόσον αποφασίσουμε να κάνουμε κάτι, δεν θα πρέπει να φοβόμαστε την αποτυχία, ή την ενδεχόμενη ελλιπή ικανότητά μας ή δεξιότητα σε αυτό, και όχι μόνο επειδή η αποτυχία αυτή μπορεί να μας προσφέρει κάποιο άλλο όφελος, ψυχικό ή πρακτικό, αλλά επειδή η αποτυχία είναι ένα φυσιολογικό μέρος της ζωής μας, σε όλες της τις εκφάνσεις: εργασιακά, προσωπικά, κοινωνικά.
Το πώς, λοιπόν, διαχειριζόμαστε την οποιαδήποτε αποτυχία ή αστοχία και το πώς την αφήνουμε να μας επηρεάσει είναι πολύ πιο σημαντικό από την αποτυχία καθαυτή. Οπότε, ας δοκιμάσουμε, κι ας αποτύχουμε! Το σίγουρο είναι ότι θα βγούμε πολύ πιο κερδισμένοι από την όλη εμπειρία από το να μην το είχαμε καν προσπαθήσει.
Παρακολουθούμε τη δημιουργία μιας «αρένας» γεμάτης από τοξικότητα, παραπληροφόρηση και στρατευμένη αποδόμηση της επικαιρότητας σε εύπεπτα αφηγήματα κομματικού οφέλους
21°
