Περπατάς στο δρόμο και βλέπεις μια λακκούβα ή μια άλλη κακοτεχνία. Τη βγάζεις φωτογραφία και, μαζί με δυο λόγια, τη στέλνεις σε μια εφαρμογή του δήμου. Ο δήμος το βλέπει, το βάζει στον προγραμματισμό του, λύνει το πρόβλημα και επικοινωνεί μαζί σου να σε ενημερώσει. Μοιάζει με επιστημονική φαντασία, όμως είναι η πραγματικότητα που συμβαίνει στα Τρίκαλα, τα οποία διακρίθηκαν ως η πρώτη «Έξυπνη Πόλη» της Ελλάδας για μια σειρά από καινοτομίες.
Με αφορμή την ομιλία του δημάρχου Τρικάλων, Δημήτρη Παπαστεργίου, στο 9ο TEDxAthens με θέμα Ordinary, στις 2 Ιουνίου στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, η ATHENS VOICE ζήτησε από τον δήμαρχο να απαντήσει σε κάποια ερωτήματα.
Είστε ο δήμαρχος μιας πόλης, των Τρικάλων, η οποία διακρίθηκε ως η πρώτη «Έξυπνη Πόλη» της Ελλάδας. Αυτό δεν είναι κάτι συνηθισμένο…
Δεν είναι… αλλά θέλουμε να είναι! Δεν μπορώ να σκέφτομαι ότι το αυτονόητο και συνηθισμένο, το λογικό και το προφανές, είναι τίτλος τιμής πλέον. Είναι «βραβείο» να βλέπεις την τεχνολογία να γίνεται καθημερινά όλο και πιο αποτελεσματική και να δίνει λύσεις στην καθημερινότητα των πολιτών. Αλλά είναι και πανελλήνιο ζήτημα το ότι στα Τρίκαλα σταματούμε οι οδηγοί στις διαβάσεις για να περάσουν οι πεζοί. Δεν μπορώ να πιστέψω ότι δεν είμαστε συνηθισμένοι στα Τρίκαλα, αλλά τελικά, συνηθισμένο είναι να μην τηρείς τον νόμο, ειδικά σε θέματα υγείας. Κι όμως, θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίθετο. Θα έπρεπε να έχουμε λύσει τα θέματα ηλεκτρονικής υπογραφής και να καταργήσουν οι δημόσιες υπηρεσίες τη χρήση φαξ (ναι, υπάρχει ακόμη φαξ, παρ’ ότι ο νόμος για την ηλεκτρονική υπογραφή ισχύει!). Αλλά, τελικά, το «συνηθισμένο» είναι «έξυπνο» σε αυτή τη χώρα.
Εμείς αλλάζουμε ρότα. Κάνουμε το «έξυπνο», «σύγχρονο». Διότι «έξυπνη» είναι και η σίτα… Ενώ σύγχρονη είναι η πόλη που απαντά στα 17 ερωτήματα του ΟΗΕ για τις πόλεις του 2030. Για τις πόλεις που δίνουν ευκαιρίες στους κατοίκους, που προσφέρουν αυτάρκεια, που δεν κάνουν 5 μήνες για να βάλουν ένα STOP σε μια διασταύρωση, που δημιουργούν συνθήκες υγιεινής, ασφάλειας, πιστοποιημένων παιδικών χαρών. Αυτό θα έπρεπε να είναι το συνηθισμένο, αυτό θα έπρεπε να συζητούμε και όχι να μένουμε στα… συνηθισμένα.
Καινοτομία και τεχνολογία. Είστε από τους ανθρώπους που επενδύουν πολύ σε αυτές τις δύο έννοιες. Πώς μπορεί η τεχνολογία να αλλάξει την καθημερινότητα μιας πόλης;
Η τεχνολογία είναι καινοτόμα, αλλά η καινοτομία δεν εμπεριέχει απαραιτήτως την τεχνολογία. Εξηγούμαι: Εάν μειωθεί η χρήση ενεργοβόρων λαμπτήρων και αυτοί αντικατασταθούν από λαμπτήρες τεχνολογίας LED, με το υπάρχον πιλοτικό μας πρόγραμμα θα έχουμε μείωση εξόδων κατά 70%. Εάν μέσω app στο κινητό βλέπεις από πριν εάν υπάρχει ελεύθερη θέση στάθμευσης, μειώνεις την κίνηση, το καυσαέριο και τις κλασικές ελληνικές συμπεριφορές στους δρόμους. Αυτά τα υλοποιούμε πιλοτικά στα Τρίκαλα μέσω του Smart Trikala. Όμως, για να φτάσουμε στη χρήση της τεχνολογίας στην καθημερινότητα, πρέπει να σκεφτούμε ανάποδα. Reverse engineering! Να εντοπίσουμε το πρόβλημα και να αναζητήσουμε τη λύση. Γιατί πολλές φορές κινούμαστε ανάποδα! Έχουμε τη λύση και ψάχνουμε το πρόβλημα! Δυστυχώς στον κόσμο της πληροφορικής αυτό συμβαίνει συχνά! Νομίζω πως ο τρόπος με τον οποίο δομήσαμε την υπηρεσία υποδοχής των αιτημάτων των δημοτών, το «20000», είναι ο πιο χαρακτηριστικός τρόπος να αποδείξει κανείς πώς η τεχνολογία (βάσεις δεδομένων, παρουσίαση των αιτημάτων σε ψηφιακούς χάρτες, GIS κλπ) μπορεί να κάνει τη ζωή ενός δημότη καλύτερη.
Ποια είναι η καινοτομία που φέρατε, με τους συνεργάτες σας, στα Τρίκαλα και αγαπήθηκε αμέσως; Και ποια ήταν αυτή που συνάντησε τις μεγαλύτερες αντιδράσεις, αλλά στην πορεία γνώρισε την αποδοχή;
Αυτή που μόλις ανέφερα. Το «20000». Είναι τηλεφωνικός αριθμός (ο πρώτος που υπήρξε στα Τρίκαλα!), που ανήκει στον Δήμο και είναι η απευθείας γραμμή παραπόνων. Αλλά αν μέναμε στα τηλεφωνήματα, τι καινοτόμος Δήμος θα ήμασταν; Έτσι, δημιουργήσαμε το Trikala Check App. Το κατεβάζεις δωρεάν και μόλις δεις μια κακοτεχνία ή έχεις ένα παράπονο, χρησιμοποιείς το App ή βγάζεις φωτογραφία και τη στέλνεις στο αντίστοιχο email της υπηρεσίας «20000». Αλλά τι σύγχρονος Δήμος ήμασταν, αν μέναμε σε αυτό; Αμέσως γίνεται κατηγοριοποίηση και ηλεκτρονική μεταφορά του αιτήματος στο αντίστοιχο τμήμα, ενημερώνουμε τον πολίτη για το πότε περίπου θα επιλυθεί το πρόβλημά του. Όταν το αίτημα ικανοποιηθεί, τηλεφωνούμε στον πολίτη και επιβεβαιώνουμε αυτό που θα έπρεπε να είναι καθήκον και υποχρέωση, το συνηθισμένο…
Ουσιαστικά, σε επίπεδο τεχνολογίας όλο αυτό υπήρχε. Εμείς επιδιώξαμε να αλλάξουμε τη νοοτροπία, να δουλέψουμε με δύο βάρδιες (μέχρι τις 10 το βράδυ) και να υποδεχόμαστε πολίτες και αιτήματα, να επικοινωνούμε με τον συνδημότη και συμπολίτη, ρωτώντας τον αν είναι ικανοποιημένος, να δίνουμε τον τόνο της αλλαγής στη σχέση δημόσιας διοίκησης - πολίτη. Αυτή η σχέση, βεβαίως, χρειάζεται και αμφίδρομη ανατροφοδότηση. Για παράδειγμα, όταν είχαμε το παγκόσμιο πρόγραμμα του «Λεωφορείου Χωρίς Οδηγό», ναι, υπήρχαν ελάχιστοι συμπολίτες που αντιδρούσαν, θεωρώντας ότι η τεχνολογία είναι κάτι το κακό. Και διαμαρτυρήθηκαν μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στις ιστοσελίδες και τις εφημερίδες. Αν η τεχνολογία ήταν «κακό πράγμα», δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουν ταχυδρόμο;
Βγαίνοντας από τα όρια του Δήμου Τρικκαίων, πιστεύετε ότι η τεχνολογία και η καινοτομία μπορούν να αλλάξουν την όψη της χώρας; Και πώς θα πρέπει να αρχίσει να γίνεται αυτό;
Προφανώς και το πιστεύω, προφανώς και μπορεί να υπάρξει τέτοια αλλαγή. Χρειαζόμαστε βήματα συγκεκριμένα, άλματα σε άλλες περιπτώσεις, αλλά μία κοινή συνισταμένη: Να επενδύσουμε στους νέους. Να εμπιστευτούμε τους νέους. Να τους δώσουμε έδαφος και ευκαιρίες για να περπατήσουν και να δημιουργήσουν
Στον Δήμο Τρικκαίων προσφέραμε δωρεάν 200 κιτ ρομποτικής και προγραμματισμού στα σχολεία μας, με στόχο να δώσουμε τη δυνατότητα στους μαθητές να ανακαλύψουν αυτό τον υπέροχο κόσμο. Οφείλουμε να τους στηρίξουμε, να τους εμψυχώσουμε, να τους δώσουμε εφόδια. Οφείλουμε επίσης να πάψουμε τις ιδεοληψίες, να μιλήσουμε χωρίς φόβο στους νέους για το σημαίνει επιχειρηματικότητα, δημιουργικότητα, πρωτοπορία και νέες ιδέες. Εν ολίγοις, να εμφυσήσουμε όραμα δίνοντας τα «εργαλεία» για να το υλοποιήσουν. Θα βρουν τον δρόμο τους οι νέοι. Ειδικά στη χώρα μας, έχουμε λαμπρά μυαλά. Ας τα ενισχύσουμε!
Τελικά, είμαστε έτοιμοι ως κοινωνία να δεχτούμε ιδέες και πρακτικές έξω από τα συνηθισμένα;
Απολύτως. Το έχουμε ήδη δει στον Δήμο Τρικκαίων. Μάλιστα, ως ιδέες δεν εννοούμε μόνο τις σχετικές με την τεχνολογία. Δεν είναι οι μόνες. Απλώς θα πρέπει κάθε βήμα, κάθε νέα δράση και κάθε νέα ιδέα, να γίνει μαζί με την κοινωνία, σε σύμπραξη και συνεννόηση μαζί της. Η κοινωνία είναι αυτή που αποφασίζει, αυτή που υλοποιεί και αποδέχεται ή απορρίπτει.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα το κάπνισμα και η εφαρμογή του νόμου στον Δήμο Τρικκαίων. Υπήρξαν αντιδράσεις στην αρχή, αλλά πλέον έχουν μειωθεί στο ελάχιστο. Αποδεχτήκαμε την ανάγκη εφαρμογής ενός μέτρου ικανού να προστατεύσει την υγεία. Είναι αυτό που σας είπα και πριν: γιατί έχουμε ανάγει την εξαίρεση σε κανόνα και το μη φυσιολογικό, σε συνηθισμένο! Διότι δεν αλλάξαμε. Δεν θελήσαμε να δούμε με νέο πρίσμα τα όσα μας οδήγησαν ως εδώ. Δεν κοιταχτήκαμε στον καθρέφτη, αλλά ακόμη ψάχνουμε αεροψεκασμούς, συνομωσίες σκοτεινών κύκλων ως υπαίτιους για όσα εμείς κάναμε. Πότε θα τολμήσουμε να αλλάξουμε τη νοοτροπία μας; Αυτό το στοίχημα πιστεύω ότι πρέπει να θέσουμε και αυτό οφείλουμε να κερδίσουμε.
Ο Δημήτρης Παπαστεργίου είναι ομιλητής του φετινού TEDxAthens με θέμα ORDINARY και στις 2 Ιουνίου θα βρίσκεται στο ΚΠΙΣΝ για να μας μιλήσει για την πιο «έξυπνη» πόλη της Ελλάδας και όχι μόνο. Κλείσε το εισιτήριό σου online και ακολούθησε το TEDxAthens στο Facebook και στο Instagram.
17°
