Όλα ξεκίνησαν με μια ιδέα: Δημιουργία προϊόντων μέσα από μια πρωτότυπη και καινοτόμα διαδικασία βασισμένη στις αρχές της ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης αγαθών που βρίσκονται σε αφθονία γύρω μας.
Η «μπίλια» έκατσε στα φύκια. Ο Σταύρος Τσομπανίδης είναι ο άνθρωπος που βρίσκεται πολύ κοντά στο να βιοπορίζεται αποκλειστικά από ένα υλικό, το οποίο όλοι το έβλεπαν γύρω τους αλλά κανείς δεν ασχολήθηκε ουσιαστικά με αυτό. Ιδρυτής της εταιρείας «Phee» είδε το όνομά του στη λίστα «30 Under 30» του αμερικανικού περιοδικού Forbes για την Ευρώπη, το οποίο αναγνωρίζει τους επόμενους «ηγέτες» σε 10 διαφορετικούς τομείς της κοινωνίας.
Μαζί με τον στενό του συνεργάτη Δρ. Νικόλα Αθανασόπουλο φέρνουν στην καθημερινή μας ζωή τα φύκια με έναν εναλλακτικό και πολύ ιδιαίτερο τρόπο. Θήκες κινητού τηλεφώνου, κουτιά πολυτελείας, ρακέτες θαλάσσης. Τελευταίο project: οι σκελετοί γυαλιών σε στρατηγική συνεργασία με την εταιρεία Zylo στη Σύρο.
Phee/Facebook
«Το όραμα μας είναι να βάλουμε τα φύκια στην καθημερινότητα και να αλλάξει η αντίληψη του κόσμου για αυτά, ότι δηλαδή είναι κάτι βρώμικο και γλιτσερό που κανείς δεν το θέλει δίπλα του» αναφέρει σε συνέντευξή του στην Athens Voice ο Σταύρος Τσομπανίδης και κάνει λόγο για «δικαίωση».
«Είναι πολύ μεγάλη χαρά όχι μόνο για μένα αλλά και για τη χώρα μου. Επίσης, είναι μια καλή εικόνα και για τη νέα γενιά. Να δουν ότι αν κάποιος προσπαθεί, όλα είναι εφικτά» αναφέρει, προσθέτοντας ότι η διάκριση στο περιοδικό Forbes αποτελεί και «ένα μεγάλο εργαλείο για συναναστροφή με νέους ανθρώπους και δίκτυα, καθώς και μια ευκαιρία για διεύρυνση του κύκλου εργασιών της εταιρείας».
Η διαδρομή μόνο εύκολη δεν ήταν. «Υπήρξε αμφισβήτηση. Πολλές οι απογοητεύσεις. Το ίδιο και τα προβλήματα σε όλη τη διαδρομή, τα οποία και συνεχίζουμε να αντιμετωπίζουμε καθημερινά. Δεν είναι όλα ρόδινα, ακόμα και τώρα. Στη δική μας προσπάθεια, επειδή έχει όλα αυτά τα μοναδικά χαρακτηριστικά και την υψηλή τεχνολογία, ο δρόμος μας έχει αρκετές δυσκολίες. Ευτυχώς όμως ήμασταν και τυχεροί σε αυτήν τη διαδικασία, αφού όμως πρώτα ρίξαμε ατέλειωτες ώρες δουλειάς» προσθέτει ο 24χρονος επιχειρηματίας και ερευνητής.
Στην ερώτηση για το «πώς ξεκίνησε όλο αυτό το ταξίδι», κάνει μια αναδρομή στο παρελθόν.
«Ήμουν στο Πανεπιστήμιο του Πειραιά, στα Χρηματοοικονομικά. Αυτό ήθελα να σπουδάσω. Ωστόσο από το πρώτο έτος διαπίστωσα ότι ο τρόπος με τον οποίο γινόταν η μάθηση, δεν με εξέφραζε. Αυτό αποτέλεσε την αφορμή να ψαχτώ και να αναζητήσω πιο πρωτότυπα πράγματα. Παράλληλα, εκμεταλλεύτηκα όλο το κλίμα που υπήρχε τη διετία 2013-14 με τις νεοφυείς εταιρείες και τη νεανική επιχειρηματικότητα. Αποφάσισα, λοιπόν, να πάω σε ένα συνέδριο TedX και άκουσα τον Παύλο Ευμορφίδη (σ.σ. ιδρυτής και πρόεδρος της Coco-Μat). Αυτό ήταν. Πραγματικά η ομιλία του με ενέπνευσε. Είναι ένας άνθρωπος που χρησιμοποιεί το ίδιο υλικό που χρησιμοποιούμε και εμείς για μια σειρά στρωμάτων. Πολύ γρήγορα μού έδωσε να καταλάβω τον πλούτο που αποτελούν τα φύκια για τη χώρα μας» θυμάται ο Σταύρος Τσομπανίδης, υπογραμμίζοντας ότι «υπάρχουν τεράστιες ποσότητες που εκβράζονται στις παραλίες στο πλαίσιο του θαλάσσιου κύκλου ζωής και δυστυχώς κατά πολύ μεγάλο ποσοστό οι δήμοι δαπανούν χρήματα για να τα συλλέξουν και να τα πετάξουν στις χωματερές».
Σύμφωνα με τον ίδιο, 25.000-30.000 ευρώ είναι το ποσό που δαπανά κάθε χρόνο ένας δήμος για να απομακρύνει από τις ακτές τα φύκια. Και φυσικά, σε αυτή τη διαδικασία υπάρχει και το περιβαλλοντικό κομμάτι: Αυξάνεται ο όγκος των σκουπιδιών και του διοξειδίου του άνθρακα.
«Ανατρέχοντας, λοιπόν, στη σχετική βιβλιογραφία και κάνοντας και προσωπική έρευνα-αναζήτηση, διαπίστωσα ότι πρόκειται για μια πρώτη ύλη που έχει χρησιμοποιηθεί σε σειρά εφαρμογών όπως μονωτικά υλικά και λιπάσματα. Πολλές οικοδομές στα νησιά έχουν συμπιεσμένα φύκια ως θερμομονωτικό υλικό. Είναι, επομένως, ένα υλικό με πολλές δυνατότητες εφαρμογής» τονίζει.
Η κομβική συνάντηση
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης αναφέρεται στην κομβική συνάντηση με τον μετέπειτα στενό συνεργάτη του Νικόλα Αθανασόπουλο.
«Πήρα την απόφαση να το κάνω. Μέχρι το 2015, ήταν μια μακρά περίοδος με δυσκολίες. Μπλέχτηκα με ομάδες χωρίς κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα. Δεν υπήρχε κάποια ιδιαίτερη δυναμική καθώς απουσίαζε η τεχνογνωσία. Το όραμα και η πίστη υπήρχαν από τη μεριά μου, ωστόσο έπρεπε να βρεθεί ο τρόπος υλοποίησης της ιδέας. Έμεινα μόνος. Συνέχιζα όμως να δουλεύω την ιδέα, προσπαθούσα να την αναπτύξω, χωρίς κάποιος να με κυνηγάει -και μάλλον αυτό ήταν τελικά προς όφελός μου. Έδωσα χρόνο.
» Τότε ήταν που μου μίλησε κάποιος για τον Νικόλα Αθανασόπουλο (μηχανολόγος - μηχανικός, αεροναυπηγός με μακρά ειδίκευση και ερευνητική εμπειρία σε project που σχετίζονται με καινοτόμα υλικά και διεργασίες). Μοιράστηκα μαζί του το όραμά μου. Μου είπε ότι μπορεί να δοκιμάσει στο εργαστήριό του κάποια πρώτα πράγματα έτσι ώστε τα φύκια που εκβράζονται να αξιοποιηθούν και να μετατρέπονται σε επιφάνειες, να συμπιέζονται με μια καινοτόμα διαδικασία. Φάνηκε να ανοίγει ένα παράθυρο» εξηγεί.
Όπως λέει, τα πρώτα αποτελέσματα ήρθαν μετά από 3-4 μήνες. Τότε ήταν που πήρε την απόφαση να φύγει από την Αθήνα και να μείνει στην Πάτρα, όπου ήδη ο συνεργάτης του είχε εγκατασταθεί και συνέχιζε τις δραστηριότητές του.
«Στήσαμε λοιπόν εκεί μια πιλοτική γραμμή παραγωγής όπου τα φύκια που βλέπουμε στις παραλίες, τα συμπιέζουμε, τα κάνουμε επιφάνειες (όπως βγαίνει το βιομηχανικό ξύλο, το mdf) με πάρα πολλές εμπορικές εφαρμογές» προσθέτει.
Πολύ σημαντική ήταν και η οικονομική βοήθεια που έλαβαν από την οικογένεια Αγγελοπούλου, τον οργανισμό The People's Trust, το δίκτυο AFI, τον οργανισμό BlueGrowth Piraeus και το Incubator Aephoria.net, που πίστεψαν στο επιχειρηματικό σχέδιο, χρηματοδοτώντας το.
Τον Σεπτέμβριο του 2106 η κα Αγγελοπούλου είχε μιλήσει για τη Phee και τον Σταύρο Τσοπανίδη στο ετήσιο συνέδριο του ιδρύματος Κλίντον στη Νέα Υόρκη.
Η εταιρεία Phee παράγει προϊόντα υψηλής ποιότητας, χρησιμοποιώντας ως κύρια πρώτη ύλη τα νεκρά φύλλα του φυτού Posidonia Oceanica. «Τα φύλλα της Ποσειδωνίας επανέρχονται στη ζωή» αναφέρεται στο site της εταιρείας.
Ο Σταύρος Τσομπανίδης επισημαίνει ότι κεντρική θέση στη φιλοσοφία της εταιρείας είναι η δημιουργία προϊόντων που δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον και δεν εξαντλούν τις πρώτες ύλες, αλλά στηρίζονται στην ανακύκλωση. «Με τις ρακέτες είναι σαν τα φύκια να επιστρέφουν πίσω στη θάλασσα» υποστηρίζει.
«Η κυκλική οικονομία είναι μονόδρομος για τον πλανήτη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση το έχει καταλάβει, φέρνει διαρκώς ψηλά το θέμα και προωθεί κονδύλια σε ερευνητικό (κυρίως) και επενδυτικό επίπεδο, στηρίζοντας εταιρείες που εναρμονίζονται με τις νέες κατευθύνσεις. Το ενθαρρυντικό είναι ότι και ο καταναλωτής το έχει αντιληφθεί. Υπάρχει υψηλή ευαισθητοποίηση, δυστυχώς μόνο στο εξωτερικό, γιατί στην Ελλάδα το ποσοστό δεν ξεπερνά το 2-3%. Τόσο στο κομμάτι της ενέργειας όσο και στα καταναλωτικά αγαθά, η κυκλική οικονομία θα είναι κάτι απαραίτητο γύρω στα 5 με 10 χρόνια από τώρα» εξηγεί.
Άνθρωποι, το μεγαλύτερο πρόβλημα
Για τον Σταύρο Τσομπαλίδη η μεγαλύτερη δυσκολία σε αυτήν την προσπάθεια ήταν να βρει τους κατάλληλους συνεργάτες.
«Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετώπισα ήταν οι άνθρωποι που βρήκα στον δρόμο μου μέχρι να καταφέρω να βρω τον Νίκο, τον συνέταιρό μου και να μπορέσουμε να αναπτύξουμε ουσιαστικά την ιδέα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι πάντα οι άνθρωποι» ξεκαθαρίζει, εστιάζοντας και «στις δυσκολίες λόγω των περιορισμών που υπάρχουν από τη φύση μιας μικρής εταιρείας, ή κάποιες φορές η έλλειψη ρευστότητας που δεν επιταχύνει τα πράγματα».
Υποστηρικτής της ομαδικής δουλειάς και της εξωστρέφειας, χαρακτηρίζει «απαραίτητο» το ξεκάθαρο και στοχευμένο πλάνο.
«Μπορεί να βρεις τους καλούς συνεργάτες, όμως αν δεν ξέρετε πού πάτε και τι κάνετε, δεν πρόκειται να γίνει κάτι σε εταιρικό επίπεδο. Νομοτελειακά, η προσπάθεια θα μείνει σε επίπεδο συζήτησης δύο καλών φίλων που ανταλλάσσουν απόψεις και μοιράζονται τα όνειρα και τις φιλοδοξίες τους. Εταιρεία έτσι όμως δεν γίνεται» διευκρινίζει.
Και προσθέτει: «Δεν αρκεί η ιδέα. Από μόνη της δεν οδηγεί πουθενά. Το θέμα που λείπει στην Ελλάδα είναι το κομμάτι της υλοποίησης. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι μια διαδικασία χωρίς λάθη. Εγώ ο ίδιος έχω κάνει πολλά λάθη, όμως "τρίβομαι" μέσα από αυτήν τη δημιουργική διαδικασία».
«Εμείς οι ίδιοι δημιουργούμε τις ευκαιρίες»
Σε ερώτηση για την οικονομική κρίση, το brain drain και τις ευκαιρίες στην Ελλάδα είναι κατηγορηματικός:
» Δεν πιστεύω ότι η Ελλάδα τρώει τα παιδιά της. Μάλλον τα παιδιά τρώγονται μεταξύ τους για λόγους που φυσικά έχουν να κάνουν και με το εξωτερικό περιβάλλον. Αν όμως μείνουμε σε αυτό και δεν λειτουργήσουμε ομαδικά, δεν θα έχουμε αποτέλεσμα. Καμία μονάδα δεν πάει μόνη της μπροστά. Οι ομάδες είναι αυτές που πάνε μπροστά -κάτι που στην Ελλάδα δεν το έχουμε ακόμα καταλάβει και είναι πιθανό να μην το καταλάβουμε ποτέ.
» Αν λοιπόν δεν περάσουμε στην πράξη, δεν υπάρχει τίποτα που να μην μπορέσουμε να το καταφέρουμε. Αυτή είναι η δική μου λογική και τρόπος σκέψης και το έχω δει από πρακτική όλων αυτών των ετών που καταπιάνομαι με το συγκεκριμένο project».
Και καταλήγει: «Πρέπει να το τολμήσουμε. Είναι πάρα πολύ δύσκολο. Αν δεν το τολμήσουμε, δεν θα το κάνουμε ποτέ. Είναι δύσκολο, όσο μεγαλώνεις, σκέφτεσαι και πιο ολιστικά, βάζεις όλο και περισσότερες συναρτήσεις στη σκέψη σου -από την εμπειρία σου φυσικά. Αυτό, όμως, στην ουσία σού δημιουργεί τοίχους που σε κρατούν πίσω».
9°
