Η Ιταλία πέρασε νόμο αναγνωρίζοντας τον όρο «γυναικοκτονία»
Η Ιταλία έκανε ένα ιστορικό βήμα, εισάγοντας επίσημα τον όρο «γυναικοκτονία» στον Ποινικό της Κώδικα. Η Βουλή ψήφισε ομόφωνα νόμο που ορίζει ως «γυναικοκτονία» τις δολοφονίες γυναικών από μισογυνικά κίνητρα, πράξεις ελέγχου, κατοχής ή καταπίεσης, με ποινή ισόβιας κάθειρξης.
Η σπάνια αυτή ομοφωνία στο Κοινοβούλιο της Ιταλίας ήρθε σε μια στιγμή έντονης κοινωνικής πίεσης, δύο χρόνια μετά τη δολοφονία της 22χρονης φοιτήτριας Τζούλια Τσεκετίν από τον πρώην σύντροφό της. Την ώρα της ψηφοφορίας, βουλευτές της αντιπολίτευσης κουνούσαν κλειδιά – ένα σύμβολο των κινητοποιήσεων κατά της πατριαρχικής βίας που σηματοδότησε το όνομά της.
Ο δολοφόνος της Τσεκετίν, Φίλιππο Τουρέττα, καταδικάστηκε σε ισόβια το 2024, αλλά το σοκ της υπόθεσης άφησε βαθύ αποτύπωμα στη δημόσια συζήτηση. Μόνο στους πρώτους εννέα μήνες του τρέχοντος έτους, 73 γυναίκες δολοφονήθηκαν στην Ιταλία· οι μισές από νυν ή πρώην συντρόφους τους, σύμφωνα με το Υπουργείο Εσωτερικών.
Ο νέος νόμος καθορίζει ως γυναικοκτονία τις δολοφονίες που γίνονται από μίσος ή διάκριση κατά των γυναικών, πράξεις ελέγχου, κατοχής ή προσπάθειες περιορισμού της ελευθερίας τους. Υιοθετήθηκε μάλιστα την Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών.
Η Ιταλία γίνεται έτσι η τέταρτη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης –μετά την Κύπρο, τη Μάλτα και την Κροατία– που ενσωματώνει νομικά τον όρο «γυναικοκτονία». Παρόμοιες νομοθεσίες υπάρχουν επίσης σε Γαλλία, Ισπανία και Πορτογαλία.
Η Τζούλια Μποντζόρνο, βουλευτής της Λέγκα και μία από τις υποστηρίκτριες του νομοσχεδίου, είπε ότι ο νόμος «στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα κοινωνικής αποδοκιμασίας» και λειτουργεί αποτρεπτικά. «Δεν υπάρχει νόμος που να εξαλείφει πλήρως τη βία, αλλά μπορούμε να στείλουμε ένα καθαρό μήνυμα ότι δεν θα υπάρχει καμία ανοχή», τόνισε.
Όμως οργανώσεις γυναικών και ειδικοί τονίζουν πως η ψήφιση του νόμου δεν αρκεί. Η βαθιά ριζωμένη κουλτούρα πατριαρχίας στην Ιταλία σημαίνει ότι, χωρίς εκπαίδευση, πρόληψη και σωστή κατάρτιση αστυνομίας και δικαιοσύνης, η αλλαγή δεν θα έρθει. Κάποια δικτύα κατά της έμφυλης βίας, όπως η οργάνωση D.i.Re, αποχώρησαν από τις κοινοβουλευτικές συζητήσεις, λέγοντας πως η κυβέρνηση δεν έχει διαθέσει πόρους για πραγματικές αλλαγές.
Η καθηγήτρια Βαλερία Τόρρε από το Πανεπιστήμιο της Φότζια σημείωσε ότι η ουσιαστική αλλαγή θα έρθει μόνο αν οι γυναίκες αποκτήσουν μεγαλύτερη πρόσβαση στην αγορά εργασίας, στήριξη για τη μητρότητα και αν αντιμετωπιστεί το μεγάλο χάσμα αμοιβών. «Η φυλάκιση πρέπει να είναι το τελευταίο εργαλείο, όχι το μόνο», είπε, εκφράζοντας επίσης την άποψη ότι ο ορισμός του νόμου μπορεί να δημιουργήσει νομικές αμφισβητήσεις λόγω αοριστίας.
Παρά το νομικό βήμα, οι ακτιβίστριες επιμένουν πως η πραγματική μάχη δίνεται στις σχολικές αίθουσες, στις οικογένειες, στις κοινότητες. Γιατί, όπως υπογραμμίζουν, η γυναικοκτονία δεν ξεκινά από τον εγκληματικό κώδικα – ξεκινά από την κουλτούρα.
