Κοσμος

Άλλο ένα ρωσικό νιετ σε μια αδύναμη και αναποτελεσματική παρέμβαση Τραμπ

Επισφαλής πλέον η ελλειμματική επιρροή των ΗΠΑ στις διεθνείς σχέσεις

4766-35219.jpg
Νίκος Γεωργιάδης
ΤΕΥΧΟΣ 958
5’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Άλλο ένα ρωσικό νιετ σε μια αδύναμη και αναποτελεσματική παρέμβαση Τραμπ
© Yan Dobronosov/Global Images Ukraine via Getty Images

Γιατί ο Ντόναλντ Τραμπ δείχνει χαρακτηριστική αδυναμία να αναμετρηθεί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στο Ουκρανικό

Ο Ντόναλντ Τραμπ εξελέγη δεσμευόμενος πως σε 24 ώρες θα λύσει το Ουκρανικό. Τέσσερις μήνες αφότου ανέλαβε τα ηνία της εξουσίας, έδειξε στον κόσμο πως δύο από τους ισχυρότερους αντιπάλους της χώρας του, η Κίνα και η Ρωσία, είναι σε θέση να επιφέρουν καίρια χτυπήματα τόσο όσον αφορά το κύρος, όσο και τα όρια κυριαρχίας των ΗΠΑ σε αυτόν τον πολυπολικό κόσμο.

Τα σημαντικότερα δυτικά ΜΜΕ το πρωί της Τρίτης 20 Μαΐου δεν μασούσαν τα λόγια τους. Η πολυαναμενόμενη τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ Τραμπ και Πούτιν για το Ουκρανικό, αν και κράτησε δύο ολόκληρες ώρες, κατέδειξε πως ο απόλυτος άρχων του Κρεμλίνου ούτε έχει ούτε και θα έχει πολλά να φοβηθεί ως προς τις πολιτικές του Λευκού Οίκου. Εξ όσων διέρρευσαν μετά τη συνομιλία κατέστη σαφές πως ο μεν Τραμπ αρκέστηκε στη διατύπωση μιας κουραστικά επαναλαμβανόμενης ρητορικής περί ανάγκης τερματισμού του αιματηρού πολέμου. Ο Πούτιν παρέμεινε στο γνωστό μοτίβο που έχει υιοθετήσει. Επαναλαμβάνει μονότονα πως, για να υπάρξει εκεχειρία, θα πρέπει να υπογραφούν οι επιμέρους συμφωνίες. Αυτές κατά τη Μόσχα θα πρέπει να βασίζονται στις εξής απαιτήσεις:

  1. Τα ουκρανικά στρατεύματα να αποχωρήσουν πλήρως από το Ντονέτσκ και τις επαρχίες τις οποίες θεωρεί περιφέρεια «Νέας Ρωσίας». Και στο μεν Ντονέτσκ οι Ουκρανοί έχουν υποστεί πανωλεθρία, ενώ η Κριμαία έχει ενσωματωθεί στη Ρωσία από το 2014. Στη Νέα Ρωσία, ωστόσο, δεν υπάρχει Ρώσος στρατιώτης. Η Μόσχα απαιτεί στην ουσία να της αναγνωριστούν ως νέα σύνορα οι ανατολικές όχθες του Δνείπερου, τουλάχιστον από τη Ζαπορίζια και κάτω, καθώς και να της αποδοθεί συνολικά η περιφέρεια του Χάρκοβο. Μαξιμαλιστικό σίγουρα. Επί της ουσίας, η Μόσχα ξεκαθαρίζει πως, αν δεν της δώσουν ό,τι ζητά, τότε θα τα καταλάβει συν τω χρόνω διά της βίας.
  2. Η Ουκρανία να δεσμευτεί πως δεν πρόκειται να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ. Προσέξτε. Αναφέρεται μόνο στο ΝΑΤΟ και όχι στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
  3. Η Ουκρανία δεσμεύεται πως δεν θα καταστεί ποτέ πυρηνική απειλή για τη Ρωσία. Με ίδια μέσα ή by proxy. Ξεκάθαρα πράγματα.
  4. Η Ουκρανία δεσμεύεται να προστατεύει κάθε ρωσόφωνο πολίτη στην επικράτειά της.
  5. Αίρονται όλες οι κυρώσεις, άμεσες ή έμμεσες, κατά θεσμών ή πολιτών που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία.

Ο Πούτιν, ως γνήσιος απόγονος ενός τσαρικού παρελθόντος και κληρονόμος ενός σοβιετικού μοντέλου με παγκόσμια επιρροή, ξέρει πότε θα είναι μαξιμαλιστής. Το πρόβλημα δεν το έχει ο ίδιος, αλλά προφανώς ο Τραμπ. Λίγο πριν από την έναρξη της τηλεφωνικής συνομιλίας του με τον Ρώσο ομόλογό του, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, κύριος Βανς, είχε σπεύσει να ξεκαθαρίσει πως, αν δεν επιτευχθεί εκεχειρία και δεν διαφανεί χαραμάδα ελπίδας για επίλυση του Ουκρανικού, τότε οι ΗΠΑ θα δηλώσουν πως αυτός ο πόλεμος δεν είναι δικός τους. Με λίγα λόγια, «αποχωρούμε από το σκηνικό».

Την ίδια στάση κράτησε και ο Τραμπ αμέσως μετά το πέρας της συνομιλίας του με τον πρόεδρο της Ρωσίας. Ο Λευκός Οίκος μεθοδικά προετοιμάζει την εγκατάλειψη της παράστασης που εδώ και μήνες δίνει ο δισεκατομμυριούχος πρόεδρος των ΗΠΑ παρά τις δεσμεύσεις και την ισοπεδωτική ρητορική του περί παύσης των εχθροπραξιών στην Ουκρανία, αλλά και περί διευθέτησης τα του πολέμου στη Γάζα.

«Ο Πούτιν ξεφεύγει από κάθε απειλή του Τραμπ, ο οποίος αρκέστηκε στη διατύπωση μιας απλής έκκλησης για εκεχειρία, χωρίς απτά αποτελέσματα. Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν αναφέρθηκε σε αυστηροποίηση των κυρώσεων, όπως υποστηρίζουν οι Ευρωπαίοι, αλλά ελπίζει σε απευθείας διαπραγματεύσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, με στόχο την κατάπαυση του πυρός και την ειρήνη, οι όροι της οποίας θα συζητηθούν μεταξύ των δύο χωρών». Έτσι προλογίζει το σχόλιό της η Le Monde της Τρίτης. Πρόκειται για μια επίδειξη γαλατικής ευγένειας, η οποία κρύβει τη βεβαιότητα του Παρισιού πως ο Τραμπ απέτυχε να επιβάλει τους όρους της Δύσης στη Μόσχα.

«Ο Βλαντίμιρ Πούτιν και ο Ντόναλντ Τραμπ είχαν μια σπάνια τηλεφωνική επικοινωνία, την οποία ο Αμερικανός ηγέτης χαρακτήρισε “εξαιρετική”, αλλά το Κρεμλίνο αρνήθηκε να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός στον πόλεμο με την Ουκρανία, παρά τις πιέσεις της Ουάσινγκτον και των Ευρωπαίων συμμάχων. Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Σότσι μετά τη δίωρη συνομιλία τη Δευτέρα, ο Πούτιν χαρακτήρισε την κλήση “πολύ ουσιαστική και ειλικρινή” και δήλωσε ότι είναι έτοιμος να συνεργαστεί με την Ουκρανία για τη σύνταξη ενός μνημονίου για μελλοντικές ειρηνευτικές συνομιλίες. Ωστόσο, ο Ρώσος ηγέτης αρνήθηκε να υποστηρίξει την προτεινόμενη από τις ΗΠΑ κατάπαυση πυρός 30 ημερών χωρίς όρους, στην οποία είχε ήδη συμφωνήσει η Ουκρανία – και την οποία η Ουάσινγκτον είχε θέσει ως πρωταρχικό στόχο της κλήσης. Ο Πούτιν άφησε επίσης να εννοηθεί ότι οι μαξιμαλιστικοί στόχοι της χώρας του στον πόλεμο με την Ουκρανία παρέμειναν αμετάβλητοι».

Με αυτά τα λόγια, και με μάλλον σκωπτική διάθεση, ο Guardian εξηγεί μέσα σε λίγες αράδες πώς εξουδετερώθηκε η αμερικανική επέμβαση για το Ουκρανικό στο ανώτατο δυνατό επίπεδο. «Ο πρόεδρος Τραμπ υπαναχώρησε τη Δευτέρα από την απαίτησή του να κηρύξει η Ρωσία άμεση κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, υποστηρίζοντας αντ’ αυτού την έκκληση του προέδρου Βλαντίμιρ Β. Πούτιν για διαπραγματεύσεις μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Έπειτα από δίωρη τηλεφωνική επικοινωνία με τον κ. Πούτιν, ο κ. Τραμπ δήλωσε ότι ο Ρώσος ηγέτης συμφώνησε να ξεκινήσει “αμέσως” απευθείας διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία για την κατάπαυση του πυρός και μια ευρύτερη ειρηνευτική συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου. Είπε ότι για τους όρους θα διαπραγματευθούν απευθείεας μεταξύ τους οι αντιμαχόμενες χώρες “επειδή γνωρίζουν λεπτομέρειες μιας διαπραγμάτευσης που κανείς άλλος δεν θα γνώριζε”. Ήταν μια μετατόπιση από τις πρόσφατες απειλές του κ. Τραμπ για μεγαλύτερη πίεση στη Ρωσία, όπως όταν έθεσε την προοπτική νέων τραπεζικών κυρώσεων τον Απρίλιο, επειδή ο κ. Πούτιν μπορεί “να μη θέλει να σταματήσει τον πόλεμο” και “πρέπει να αντιμετωπιστεί διαφορετικά”».

Περισσότερο δηκτικοί οι σχολιαστές των New York Times, μιλούν για υπαναχώρηση του Τραμπ και μετατόπιση των θέσεων του Λευκού Οίκου για ενίσχυση των πιέσεων προς τη Μόσχα.

Δέκα ημέρες μετά τη στρατηγική υποχώρηση των ΗΠΑ έναντι της Κίνας στο θέμα των δασμών και λίγα εικοσιτετράωρα μετά την εμφανή αδυναμία του Λευκού Οίκου να επιβάλει διαφορετικές επιλογές στον πρωθυπουργό του Ισραήλ ως προς την Γάζα, ο Ντόναλντ Τραμπ έδειξε χαρακτηριστική αδυναμία να αναμετρηθεί με τον Ρώσο ομόλογό του σε ένα ζήτημα-κλειδί για τη συνεκτικότητα της Δύσης, το Ουκρανικό.

Η νέα διακυβέρνηση των ΗΠΑ έδειξε πως ο επικεφαλής της είναι ικανός να περιοδεύει ως CEO μίας γιγαντιαίας εταιρείας τοποθέτησης προϊόντων, ένας Giga-πλασιέ, αποκομίζοντας συμβόλαια μελλοντικής απόδοσης τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Κατέδειξε παράλληλα πως η νέα αμερικανική διακυβέρνηση απέχει πολύ από το να διαχειρίζεται αποτελεσματικά και αξιόπιστα τα μεγάλα ζητήματα στρατηγικής επιβίωσης του Δυτικού Κόσμου.

Δεν είναι λίγοι αυτοί που ξεκαθαρίζουν στις ΗΠΑ πως τα πολύ πρόσφατα δείγματα διαχείρισης μείζονος σημασίας ζητημάτων από τις ΗΠΑ οδηγούν στο συμπέρασμα πως στο πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα η ανθρωπότητα εισήλθε στην περίοδο της παρακμής της αμερικανικής κυριαρχίας. Ως άμεση επίπτωση, οι ίδιοι αναλυτές επικαλούνται την ενίσχυση του παγκόσμιου ελλείμματος πειθαρχίας και αυτοσυγκράτησης με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα την εκθετική αύξηση της ανασφάλειας. Αυτή η έξαρση προκαλεί τις ρήξεις στις διεθνείς σχέσεις.

Η Le Monde επισημαίνει χαρακτηριστικά: «Οι Ρώσοι δεν ενδιαφέρονται για κατάπαυση του πυρός. Στόχος τους είναι να παίξουν με τον χρόνο και να συζητήσουν με τον Ντόναλντ Τραμπ, επιβάλλοντας παράλληλα τους δικούς τους όρους. Ο Πούτιν χρειάζεται αυτές τις διαπραγματεύσεις μόνο για ένα πράγμα. Για να αποφύγει τις κυρώσεις από τον Ντόναλντ Τραμπ».

Είναι προφανές πως η ανεπάρκεια παροχής εγγυήσεων εκ μέρους των ΗΠΑ περί συμπαγούς διασφάλισης αποτελεσματικών συνθηκών ασφάλειας στη δυτική κοινότητα θα επιφέρει και νέες ποιοτικές ρήξεις στον κορμό αλλά και στο πνεύμα της Ατλαντικής Συμμαχίας. Τα πρώτα αποτελέσματα αυτών των ρηγμάτων τα έχουμε ήδη διαπιστώσει. Η ανάδειξη της Τουρκίας για δεύτερη φορά στα τελευταία 50 χρόνια ως απαραίτητου κρίκου στην αλυσίδα ασφαλείας της Δύσης είναι μόνο η αρχή. Η Ευρώπη σε καθεστώς κρίσεων πανικού ήταν πάντα ένας πολύ απρόβλεπτος «ασθενής» με αυτοκαταστροφικές τάσεις.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.