Οι ακροδεξιοί λαϊκιστές διαδίδουν fake news πολύ πιο συχνά από την αριστερά - Μελέτη

Η διάδοση παραπληροφόρησης αποτελεί πλέον μέρος της στρατηγικής της ακροδεξιάς, σύμφωνα με ολλανδική μελέτη που ανέλυσε αναρτήσεις βουλευτών από 26 χώρες.

Οι ακροδεξιοί λαϊκιστές είναι σημαντικά πιο πιθανό να διαδώσουν ψευδείς ειδήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε σύγκριση με πολιτικούς από τα κυρίαρχα κόμματα ή την άκρα αριστερά, σύμφωνα με τη μελέτη, η οποία υποστηρίζει ότι η ενίσχυση της παραπληροφόρησης έχει γίνει πλέον αναπόσπαστο μέρος της στρατηγικής της ριζοσπαστικής δεξιάς.

«Οι ακροδεξιοί λαϊκιστές χρησιμοποιούν την παραπληροφόρηση ως εργαλείο για να αποσταθεροποιήσουν τις δημοκρατίες και να αποκτήσουν πολιτικό πλεονέκτημα», δήλωσε ο Πέτερ Τέρνμπεργκ από το Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, συν-συγγραφέας της μελέτης μαζί με τη Τζουλιάνα Τσουέρι από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο της ολλανδικής πρωτεύουσας.

«Τα ευρήματα υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, οι ερευνητές και το κοινό να κατανοήσουν και να αντιμετωπίσουν τη διασύνδεση της παραπληροφόρησης με τον ακροδεξιό λαϊκισμό», πρόσθεσε ο Τέρνμπεργκ.

Ακροδεξιά και fake news - Ανάλυση εκατομμυρίων tweets

Η έρευνα ανέλυσε κάθε ανάρτηση στο Twitter (νυν X) που δημοσιεύτηκε μεταξύ 2017 και 2022 από όλους τους βουλευτές που είχαν λογαριασμό στην πλατφόρμα, σε 26 χώρες: 17 κράτη-μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων της Αυστρίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, των Κάτω Χωρών και της Σουηδίας, καθώς και το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ και την Αυστραλία.

Το σύνολο των δεδομένων – 32 εκατομμύρια tweets από 8.198 βουλευτές – συγκρίθηκε με διεθνείς βάσεις δεδομένων πολιτικής επιστήμης που περιείχαν λεπτομερείς πληροφορίες για τα κόμματα, όπως η τοποθέτησή τους στο πολιτικό φάσμα και ο βαθμός λαϊκισμού τους.

Τέλος, οι ερευνητές συγκέντρωσαν δεδομένα από υπηρεσίες ελέγχου γεγονότων και ανίχνευσης ψευδών ειδήσεων, δημιουργώντας μια βάση δεδομένων με 646.058 URL, κάθε ένα με μια «αξιολόγηση εγκυρότητας» με βάση την αξιοπιστία της πηγής του. Αυτά τα δεδομένα συγκρίθηκαν με τα 18 εκατομμύρια URL που είχαν κοινοποιήσει οι βουλευτές.

Συνδυάζοντας όλες αυτές τις πληροφορίες, οι ερευνητές δημιούργησαν έναν συνολικό «δείκτη εγκυρότητας» για κάθε πολιτικό και κάθε κόμμα, βασισμένο στις πηγές που είχαν κοινοποιήσει στο Twitter.

Τα ακροδεξιά κόμματα στην κορυφή της διάδοσης παραπληροφόρησης

Τα δεδομένα έδειξαν ξεκάθαρα ότι ο ακροδεξιός λαϊκισμός ήταν «ο ισχυρότερος παράγοντας» που προδιέθετε ένα κόμμα ή έναν πολιτικό να διαδίδει παραπληροφόρηση. Αντίθετα, οι βουλευτές των κεντροδεξιών, κεντροαριστερών και ακροαριστερών λαϊκιστικών κομμάτων δεν συνδέθηκαν με τη διάδοση ψευδών ειδήσεων.

Τα ακροδεξιά λαϊκιστικά κόμματα, όπως η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), το Εθνικό Συναγερμός (RN) στη Γαλλία και το Ολλανδικό Κόμμα της Ελευθερίας (PVV), έχουν σημειώσει σημαντικά κέρδη σε όλη την Ευρώπη τα τελευταία χρόνια και βρίσκονται στην κυβέρνηση σε αρκετές χώρες.

Οι ερευνητές σημείωσαν ότι δεν θα μπορούν πλέον να επεκτείνουν το σύνολο δεδομένων τους από αναρτήσεις βουλευτών στο X, καθώς η πλατφόρμα – πλέον ιδιοκτησία του Αμερικανού δισεκατομμυριούχου Έλον Μασκ, ο οποίος δεν έχει κρύψει την υποστήριξή του προς ακροδεξιά κόμματα – δεν παρέχει πλέον πρόσβαση στα δεδομένα της.

Γιατί η παραπληροφόρηση είναι όπλο για την ακροδεξιά

Σύμφωνα με την έρευνα, οι περισσότεροι πολίτες δεν καταναλώνουν ούτε κοινοποιούν παραπληροφόρηση – η διάδοση ψευδών ειδήσεων, είτε ακούσια είτε εκ προθέσεως, συγκεντρώνεται σε συγκεκριμένες εκλογικές ομάδες.

Ο Τέρνμπεργκ τόνισε ότι δεν είναι ο γενικός αντι-ελιτισμός των λαϊκιστών που οδηγεί στη διάδοση παραπληροφόρησης, αλλά «οι αποκλειστικές ιδεολογίες και η εχθρότητα προς τους δημοκρατικούς θεσμούς που χαρακτηρίζουν τον ριζοσπαστικό δεξιό λαϊκισμό».

Από την άλλη, η παραπληροφόρηση είναι λιγότερο χρήσιμη για τους ακροαριστερούς λαϊκιστές, οι οποίοι εστιάζουν περισσότερο σε οικονομικά παράπονα. Αντίθετα, η έμφαση της ακροδεξιάς σε πολιτισμικές διαμάχες και η αντίθεσή της προς τους δημοκρατικούς κανόνες δημιουργούν ένα «γόνιμο έδαφος» για τη διάδοση ψευδών ειδήσεων.

Η «συμβιωτική σχέση» της ακροδεξιάς με τα εναλλακτικά μέσα

Η μελέτη υπογραμμίζει επίσης τη «συμβιωτική σχέση» μεταξύ των ακροδεξιών λαϊκιστών και των λεγόμενων «εναλλακτικών» μέσων ενημέρωσης.

«Οι ακροδεξιοί λαϊκιστές έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικοί στη δημιουργία και αξιοποίηση εναλλακτικών οικοσυστημάτων μέσων ενημέρωσης που ενισχύουν τις απόψεις τους», δήλωσε ο Τέρνμπεργκ.

Αυτά τα οικοσυστήματα όχι μόνο ενισχύουν την παραπληροφόρηση, αλλά και διαμορφώνουν τα ακροδεξιά λαϊκιστικά κινήματα, ενισχύοντας τα ιδεολογικά τους μηνύματα, δημιουργώντας ένα αίσθημα κοινότητας μεταξύ των ψηφοφόρων τους και παρέχοντας ένα αντίβαρο στη mainstream ενημέρωση.

(Με πληροφορίες του Guardian)