Εργασία: Ποια είναι η πιο σκληρά εργαζόμενη γενιά και τι είναι αυτό που τη διαφοροποιεί
Η γενιά Z μπορεί να είναι «πολύ ενοχλητική» για να δουλέψει κανείς μαζί της - σύμφωνα με την Jodie Foster.Φτιάχνουν τις δικές τους ώρες εργασίας - «Μπα, δεν αισθάνομαι καλά σήμερα, θα έρθω στις 10.30 π.μ.» - και θεωρούν ότι η χρήση σωστής ορθογραφίας και γραμματικής στα emails είναι «περιοριστική», δήλωσε η ίδια σε συνέντευξή της στην εφημερίδα The Guardian.
Αλλά το θέμα έχει προκαλέσει συζήτηση για το αν στην πραγματικότητα οι millennials - όσοι δηλαδή γεννήθηκαν μεταξύ των αρχών της δεκαετίας του '80 και των μέσων της δεκαετίας του '90 - είναι αυτοί που τα έχουν κάνει όλα λάθος. Εξάλλου - γιατί οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να τελειώνουν τη δουλειά τους όταν είναι συμβεβλημένοι; Γιατί δεν πρέπει να αφήνουν την απάντηση στα emails για τις ώρες γραφείου; Γιατί θα πρέπει να κάνουν συνεχώς «υπερβάσεις», όταν αυτό σπάνια ανταμείβεται ή έστω αναγνωρίζεται;
Gen Z, Millennials ή Boomers κάνουν τις περισσότερες εργασιακές υπερβάσεις;
Και υπάρχουν δεδομένα που υποστηρίζουν την άποψη αυτή. Σε μια μελέτη των νέων στις ΗΠΑ που ονομάζεται «Monitoring the Future», η οποία ερευνά 50.000 μαθητές κάθε χρόνο από το 1975, ρώτησαν πόσο πρόθυμοι θα ήταν οι 18χρονοι να εργαστούν υπερωριακά. Συγκεντρώνοντας και αναλύοντας τα δεδομένα από τις διάφορες κοορτές, η Jean Twenge, συγγραφέας του βιβλίου Generations:The Real Differences between Gen Z, Millennials, Gen X, Boomers and Silents - and What They Mean for the Future, διαπίστωσε ότι το ποσοστό των νέων που ήταν πρόθυμοι να εργαστούν πέραν του συμβατικού τους ωραρίου μειωνόταν σταθερά μέχρι περίπου το 2009-10, οπότε σημειώθηκε σημαντική άνοδος.
Αντίθετα, το ποσοστό αυτό έχει πέσει κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια: μεταξύ 2020 και 2022 έπεσε από το 54% στο 36%. Οι τάσεις αυτές αντικατοπτρίστηκαν και σε άλλες ερωτήσεις, όπως αν η εργασία αποτελεί κεντρικό μέρος της ζωής τους και αν θα ήθελαν να εργαστούν αν δεν χρειαζόταν οικονομικά.«Υπάρχει κάποια αλήθεια στην ιδέα ότι, όταν ήταν νέοι τουλάχιστον, οι millennials ήταν περισσότερο προσανατολισμένοι στην εργασία σε σύγκριση με εκείνους που ήρθαν πριν και μετά», λέει η Twenge.
Αυτό έπιασε τόπο σε αυτή την 36χρονη.Μεγαλώνοντας, η αντίληψή μου για τη δημοσιογραφία ως επάγγελμα διαμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό από το βιβλίο του Bill Bryson Notes From a Small Island, στο οποίο αναπολεί την εργασία του σε μια βρετανική αίθουσα σύνταξης της δεκαετίας του '80. «Οι συνάδελφοι έμπαιναν, αρχειοθετούσαν ένα μόνο άρθρο και πήγαιναν στην παμπ το μεσημέρι, για να μην επιστρέψουν ποτέ. Και όλα αυτά με έναν ικανοποιητικό μισθό, τον οποίο μόνο να ονειρευτώ μπορούσα.Αυτό θα είναι μια χαρά, σκέφτηκα.
Όταν ήρθε η δική μου είσοδος στο εργατικό δυναμικό, τα πράγματα ήταν τελείως διαφορετικά.Αφού ανήκα σε μια γενιά που της είπαν ότι, αν δουλέψουμε αρκετά σκληρά, θα μπορούσαμε να πετύχουμε οτιδήποτε βάλουμε στο μυαλό μας, αποφοίτησα το 2008 - τη χρονιά του τραπεζικού κραχ.
Υπάρχει κάποια αλήθεια στην ιδέα ότι, όταν ήταν νέοι τουλάχιστον, οι millennials ήταν περισσότερο προσανατολισμένοι στην εργασία σε σύγκριση με εκείνους που ήρθαν πριν και μετά. Το να προσπαθείς να πατήσεις το πόδι σου στο πρώτο σκαλί της σκάλας της καριέρας είναι πρόκληση στις καλύτερες στιγμές.
Εν μέσω μιας παγκόσμιας ύφεσης, είναι σχεδόν αδύνατο. Ως μία φρέσκια 21χρονη που κρατούσε περήφανα το πτυχίο πρώτης τάξης από ένα κορυφαίο πανεπιστήμιο, δεν μπορούσα να βρω δουλειά ούτε από αγάπη ούτε, κυριολεκτικά, από χρήματα. Σε κάθε βασικό, εισαγωγικό διοικητικό ρόλο που πήγαινα να διεκδικήσω, υπήρχαν ήδη πάνω από χίλιοι υποψήφιοι. Το να κερδίσω μια πρώτη συνέντευξη ήταν ένα ηράκλειο έργο και η πίεση ήταν τέτοια που η εβδομάδα πριν από αυτήν θα περνούσε με άγρυπνες νύχτες και αγχωμένες, γεμάτες προετοιμασία ημέρες - όλα χωρίς αποτέλεσμα. Υπέγραψα και για το επίδομα αναζήτησης εργασίας και έπεσα σε βαθιά κατάθλιψη για πρώτη φορά στη ζωή μου».
Γιατί σας δίνω την ιστορία μου; Επειδή πάντα είχα αυτή τη θεωρία ότι η αγορά εργασίας στην οποία ενηλικιώνεσαι έχει βαθύτατο αντίκτυπο στην εργασιακή σου ηθική και τη στάση σου απέναντι στην απασχόληση για το υπόλοιπο της καριέρας σου. Οι συνομήλικοί μου και εγώ έπρεπε να βρούμε με νύχια και με δόντια το δρόμο μας στην επαγγελματική μας ζωή - εξακολουθούμε να ζούμε με δουλική ευγνωμοσύνη που μας προσέλαβαν και με τον διαρκή φόβο ότι θα απολυθούμε, ακόμη και 15 χρόνια αργότερα.
Εξαντλούμε για πάντα τους εαυτούς μας προσπαθώντας να αποδείξουμε ότι είμαστε «απαραίτητοι». Το πρότυπο μας είναι ο Andy Sachs, ο χρονίως καταπονημένος βοηθός της Miranda Priestly στην ταινία της δεκαετίας του '80 "Ο διάβολος φοράει Prada".
Διαμόρφωσε, λοιπόν, το οικονομικό τοπίο στο οποίο εισήλθαμε στην αγορά εργασίας πραγματικά την εργασιακή μας ηθική τότε; "Νομίζω ότι το έκανε", λέει η Twenge. «Το αν αυτό παρέμεινε είναι περισσότερο ένα ανοιχτό ερώτημα.Αλλά η μεγάλη ύφεση είχε σίγουρα αντίκτυπο σε αυτές τις συμπεριφορές.Αποφοιτώντας από την υψηλότερη ανεργία, οι millennials συνειδητοποίησαν ότι μπορεί να πρέπει να δουλέψουν σκληρότερα για να προχωρήσουν».
«Η γενιά Z έχει επωφεληθεί από την ισχυρή αγορά εργασίας και την έλλειψη εργατικού δυναμικού, οπότε ήταν σε θέση να ζητήσουν καλύτερη ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής», συνεχίζει η Twenge. «Έχει να κάνει και με την ψυχολογία αυτής της γενιάς - δεν φοβούνται να μιλήσουν για πράγματα που είναι σημαντικά γι' αυτούς».
Ενώ οι baby boomers (όσοι γεννήθηκαν μεταξύ 1946 και 1964) έχουν ως γνωστόν μία άλλη εργασιακή ηθική -μόνο το 35% αυτών συμφώνησε ότι οι εργαζόμενοι πρέπει να εργάζονται με κανόνες, ενώ περισσότεροι από τους μισούς πίστευαν ότι οι εργαζόμενοι πρέπει «πάντα να υπερβαίνουν τα όρια» - η κοινωνία στην οποία εργάζονταν ήταν πολύ διαφορετική.
Πρώτον, χωρίς ηλεκτρονικά ταχυδρομεία ή smartphones για το μεγαλύτερο μέρος της εργασιακής τους ζωής, δεν υπήρχε θόλωση των γραμμών μεταξύ της επαγγελματικής και της οικιακής σφαίρας. Έβαζαν ρολόι, έκαναν μια βάρδια και έβγαιναν από το ρολόι.
«Όταν οι γονείς μου ήταν στην ηλικία μου, δεν υπήρχε κανένας τρόπος να επικοινωνήσει κανείς μαζί τους εκτός ωραρίου εργασίας παρά μόνο μέσω τηλεφώνου - και μάλιστα μέσω οικιακού τηλεφώνου», λέει η Κέιτλιν Φίσερ, συγγραφέας του βιβλίου The Gaslighting of the Millennial Generation: How to Succeed in a Society That Blames You for Everything Gone Wrong. «Δεν θυμάμαι ποτέ τους γονείς μου να πρέπει να σταματήσουν να μαγειρεύουν δείπνο ή να περνούν χρόνο με την οικογένεια για να απαντήσουν σε ένα τηλεφώνημα από τη δουλειά ή να απαντήσουν σε ένα αφεντικό, αλλά στις μέρες μας είναι εξαιρετικά συνηθισμένο να ελέγχουμε το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο το βράδυ, να λαμβάνουμε ένα μήνυμα στο Slack και να εκτοξεύουμε μια γρήγορη απάντηση, και να συνεχίζουμε να σκεφτόμαστε τη δουλειά πολύ μετά την ώρα που είναι ώρα να σταματήσουμε για σήμερα».
Πώς η τεχνολογία και η κρίση άλλαξαν τις ισορροπίες
Ωστόσο, όπως επισημαίνει η Twenge, η διείσδυση της τεχνολογίας στη ζωή μας έχει και αντισταθμιστικά οφέλη: «Το μειονέκτημα είναι οι άνθρωποι που σας ενοχλούν στις 8 το βράδυ, αλλά το πλεονέκτημα είναι ότι μπορείτε να εργάζεστε από το σπίτι. Όπως πολλές τεχνολογίες, δεν είναι όλες καλές ή όλες κακές. Είναι θέμα διαπραγμάτευσης αυτών των ορίων.
Υπάρχει επίσης το γεγονός ότι, αν δούλευες σκληρά, ακόμη και σε ένα χαμηλόμισθο επάγγελμα, ήταν δυνατό για τους baby boomers να επιτύχουν κάποιο επίπεδο εργασιακής ασφάλειας, να βγουν στην αγορά κατοικίας και να εξασφαλίσουν μια αξιοπρεπή σύνταξη - μια τριπλή απειλή επίτευξης που οι millennials δεν έχουν καταφέρει να φτάσουν».
Τι πρέπει τελικά να αλλάξει σήμερα
Η επίρριψη ευθυνών σε άλλες γενιές δεν θα μας οδηγήσει πουθενά, λέει η Twenge. «Υπάρχουν μεγάλες πολιτισμικές αλλαγές - όλες οι γενιές είναι μέρος αυτών. Η ιδέα ότι φταίει μια γενιά δεν προωθεί τα πράγματα. Αυτό ισχύει και για τις δύο πλευρές. Είναι αντιπαραγωγικό να κατηγορούμε τους millennials για όσα αγοράζουν ή δεν αγοράζουν, που παντρεύονται αργότερα και κάνουν παιδιά αργότερα - αυτό είναι μέρος μιας μεγαλύτερης πολιτισμικής τάσης. Και είναι επίσης αντιπαραγωγικό για τους millennials να λένε ότι φταίνε οι boomers και γι' αυτό όλα είναι απαίσια. Η ιδέα ότι οι baby boomers έστησαν την οικονομία, ότι είναι όλοι πλούσιοι και ανέβηκαν τη σκάλα και την τράβηξαν πίσω τους, δεν είναι ακριβής».
Σε προσωπικό επίπεδο, το να βάλουμε τα δικά μας όρια - και να πάρουμε ένα παράδειγμα από τη Γενιά Ζ - θα μπορούσε να είναι ένα καλό σημείο για να ξεκινήσουμε. «Θα πρέπει οπωσδήποτε να τους μοιάσουμε περισσότερο», συμφωνεί ο Fisher. «Το να αφήνουμε τη δουλειά στη δουλειά σημαίνει να έχουμε μια σταθερή ώρα λήξης στο τέλος της εργάσιμης ημέρας και υπευθυνότητα για αυτό το όριο.
Αν έχετε την τάση να ελέγχετε το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο μετά τις ώρες, βγάλτε το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο της δουλειάς σας από το τηλέφωνό σας. Αν είναι τόσο σημαντικό, μπορείτε να συνδεθείτε ξανά κάθε πρωί. Αν δουλεύετε λίγο παραπάνω επειδή εργάζεστε από το σπίτι και δεν έχετε σαφή ώρα έναρξης και λήξης, προσθέστε ένα τελετουργικό στην ημέρα σας που σηματοδοτεί τη μετακίνησή σας - μια ώρα μετάβασης από τη λειτουργία της εργασίας στη λειτουργία της ζωής».
Έτσι, αντί να θρηνούμε για την έλλειψη εργασιακής ηθικής της γενιάς Z, ίσως θα έπρεπε να τους επαινούμε - και να προσπαθούμε να μιμηθούμε την πιο ισορροπημένη προσέγγισή τους.
15°
