Από πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου υποψήφιος ευρωβουλευτής - Τι συμβαίνει με τον Σαρλ Μισέλ;

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ ανακοίνωσε ότι θα είναι υποψήφιος στις Ευρωεκλογές του Ιουνίου. Εάν εκλεγεί, θα αναλάβει την έδρα του τον Ιούλιο, πολύ πριν από τη λήξη της θητείας του που είναι προγραμματισμένη για τον Νοέμβριο.

Τι σημαίνει για την Ευρώπη η υποψηφιότητα Σαρλ Μισέλ στις Ευρωεκλογές

Χωρίς μόνιμο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, η χώρα του οποίου αναλαμβάνει την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ τον Ιούλιο, θα ηγηθεί αντ' αυτού. Πρόκειται για ένα εφιαλτικό σενάριο για τις Βρυξέλλες, δεδομένων των απόψεων του Όρμπαν τόσο στην εξωτερική πολιτική της Ε.Ε όσο και σε λεγόμενα «εσωτερικά» ζητήματα.

Τι ιδιαίτερο έχει αυτή η παραίτηση;

Στέλνει ένα περίεργο μήνυμα σχετικά με τη σημασία της θέσης του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Είναι σχεδόν αδύνατο να φανταστεί κανείς έναν πρόεδρο των ΗΠΑ να παραιτείται μόλις έξι μήνες πριν από το τέλος της θητείας του, εκτός από μια περίπτωση ανωτέρας βίας. Έτσι, η πρόωρη αποχώρηση του Μισέλ - εν μέσω της αντιπαράθεσης με την Ουγγαρία για την στήριξης της Ουκρανίας από το μπλοκ - φαίνεται να δείχνει, ενδεχομένως ότι δεν θεωρεί το ρόλο του ως εξαιρετικά σημαντικό. Την ίδια ώρα, σε πολλούς δεν αρέσει η αβεβαιότητα, καθώς η ΕΕ αντιμετωπίζει δύο πολέμους στα σύνορα της και μια πιθανή προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ το 2024.

Όρμπαν προσωρινός επικεφαλής του Συμβουλίου;

Όπως αναφέρθηκε η πρόωρη αποχώρηση του Μισέλ εγείρει την πιθανότητα ο Όρμπαν να γίνει πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου de facto. Αυτό συμβαίνει επειδή η Βουδαπέστη αναλαμβάνει την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ στα μέσα του 2024.

Η προοπτική να προεδρεύει ο Όρμπαν στις συνεδριάσεις των ηγετών δεν προκάλεσε ωστόσο έκπληξη σε έμπειρο αξιωματούχο της ΕΕ, ο οποίος δήλωσε ότι, στο εσωτερικό του Συμβουλίου, υπήρχαν εδώ και καιρό εικασίες για ένα τέτοιο σενάριο. Έτσι, η ανάληψη του ρόλου από τον Όρμπαν δεν φαίνεται να τρομάζει τους ηγέτες της ΕΕ. 

Θέλει πραγματικά ο Σαρλ Μισέλ να γίνει ευρωβουλευτής; Τι άλλο επιδιώκει;

H εκλογή του είναι σχεδόν σίγουρη. Στη συνέχεια όμως, ο Σαρλ Μισέλ θα μπορούσε να θέσει υποψηφιότητα ως ο εκλεκτός του συνδυασμού Renew Europe για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Εκπρόσωπος του Μισέλ δεν επιβεβαίωσε ούτε διέψευσε αυτό το ενδεχόμενο, αλλά άνθρωποι που βρίσκονται κοντά στον Βέλγο τόνισαν ότι θα ήταν ο πιο υψηλόβαθμος και έμπειρος υποψήφιος του Renew.

Θεωρητικά, ακόμη και η αποτυχία του να γίνει επικεφαλής της Επιτροπής θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα για μια άλλη κορυφαία ευρωπαϊκή θέση, όπως η διαδοχή του Ζοζέπ Μπορέλ ως επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ. Η όποια φιλοδοξία του δεν είναι εύκολο να πραγματοποιηθεί. «Το ιστορικό του ως πρόεδρος του Συμβουλίου δεν είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό», δήλωσε χαρακτηριστικά έμπειρος διπλωμάτης της ΕΕ.

Χρειαζόμαστε πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου;

Η περίπλοκη δυναμική μεταξύ των προέδρων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελεί εδώ και πολύ καιρό ζήτημα, μεταξύ άλλων και όταν ο Ντόναλντ Τουσκ και ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ήταν στην εξουσία. Πρόκειται για μια δυναμική που έχει συχνά αναφερθεί από διπλωμάτες ως «νηπιαγωγείο».

Με τον Τουσκ και τον Γιούνκερ, η αντιπαλότητα ήταν περισσότερο μεταξύ αξιωματούχων των γραφείων τους. Με τη φον ντερ Λάιεν και τον Μισέλ είναι διαφορετικά, καθώς η έλλειψη χημείας επηρεάζει αμφότερους. Εκτοξεύτηκε με το σκάνδαλο Sofagate το 2021, όταν οι δυο τους συναντήθηκαν με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και υπήρχαν μόνο δύο καρέκλες και δύο καναπέδες στην αίθουσα. Ο Μισέλ κάθισε στην καρέκλα δίπλα στον Ερντογάν, ενώ στη φον ντερ Λάιεν προσφέρθηκε θέση σε έναν καναπέ.

Σε αυτό το πλαίσιο, είναι φυσικό να ακούγονται φωνές ότι οι δύο θέσεις πρέπει να συγχωνευθούν, για να γίνει πιο αποτελεσματική η λήψη αποφάσεων στην ΕΕ και να αποφευχθούν ενοχλητικές δημόσιες εκδηλώσεις διχόνοιας.

Το τελευταίο άτομο που απηύθυνε αυτό το αίτημα ήταν ο πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και νυν υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας, Αντόνιο Ταγιάνι, ο οποίος σε συνέντευξή του την Κυριακή ανέφερε ότι «πολλοί συμφωνούν» σε αυτό, αν και «η αλλαγή θα συνεπαγόταν αναθεώρηση των Συνθηκών, κάτι που θα μπορούσε να αποθαρρύνει ακόμη και την έναρξη της συζήτησης».

Οι διπλωμάτες συμφωνούν ότι η έναρξη μιας τέτοιας συζήτησης θα άνοιγε πράγματι το «Κουτί της Πανδώρας», καθώς και ότι με τόσους ηγέτες στην ΕΕ, η ύπαρξη πολλών κορυφαίων θέσεων εργασίας ίσως είναι αναγκαία -σε περίπτωση που χρειαστούν δουλειά στο μέλλον.

Πηγή: Politico