Χρυσά διαβατήρια και χρυσές βίζες εξετάζονται από το Ευρωκοινοβούλιο, με ευρωβουλευτές να ζητούν απαγόρευση και κανόνες.
Να βάλει τέλος στα «χρυσά διαβατήρια» (σ.σ. χορήγηση ιθαγένειας σε ξένους επενδυτές) και να μπουν κανόνες για τις «χρυσές βίζες» επιδιώκει το Ευρωκοινοβούλιο, το οποίο προωθεί σχέδιο με σαρωτικές αλλαγές αναφορικά με τα προγράμματα «υπηκοότητας ή και διαμονής μέσω επενδύσεων» στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ειδικότερα, η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου χαρακτηρίζει «απαράδεκτα από δεοντολογικής, νομικής και οικονομικής πλευράς» τα «χρυσά διαβατήρια», επισημαίνοντας ότι η συγκεκριμένη πρακτική εγκυμονεί κινδύνους για την ασφάλεια.
Αναφορικά με τις «χρυσές βίζες» (σ.σ. ταξιδιωτικές θεωρήσεις) προτείνει αυτές να ρυθμίζονται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και να συνεισφέρουν τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
Παράλληλα, στο συγκεκριμένο σχέδιο έκθεσης νομοθετικής πρωτοβουλίας για τα προγράμματα «υπηκοότητας ή και διαμονής μέσω επενδύσεων» στην ΕΕ περιλαμβάνεται επίσης και η πρόταση για τον τερματισμό της πρακτικής που αφορά τα «χρυσά διαβατήρια» από τρίτες χώρες, οι πολίτες των οποίων μπορούν να μπαίνουν στην ΕΕ χωρίς βίζα.
Οι ευρωβουλευτές τονίζουν ότι τα προγράμματα «ιθαγένειας μέσω επενδύσεων» (citizenship by investment / CBI), βάσει των οποίων οι υπήκοοι τρίτων χωρών μπορούν να αποκτήσουν δικαιώματα ιθαγένειας ως αντάλλαγμα για επενδύσεις, είναι:
Απαράδεκτα από δεοντολογική, νομική και οικονομική άποψη και
ενέχουν πολλούς σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλεια.
Όπως αναφέρουν, τα λεγόμενα «χρυσά διαβατήρια» υπονομεύουν την ουσία της ιθαγένειας της ΕΕ και θα πρέπει να καταργηθούν σταδιακά.
Το κείμενο ζητά την επιβολή ενός ευμεγέθους τέλους της ΕΕ επί των σχετικών επενδύσεων, το οποίο θα παραμείνει σε ισχύ κατά τη σταδιακή κατάργηση των CBI, και επ' αόριστον για τα προγράμματα «διαμονής μέσω επενδύσεων» (residence by investment / RBI), τις λεγόμενες «χρυσές θεωρήσεις».
«Χρυσές βίζες»: Πρέπει να μπουν κανόνες στην ΕΕ - Τι ζητούν οι ευρωβουλευτές
Σημειώνοντας τη διαφορά στη σοβαρότητα των κινδύνων που εγκυμονούν τα συστήματα «κατοικίας από επενδύσεις» (τα οποία παρέχουν το δικαίωμα διαμονής έναντι επενδύσεων), το σχέδιο έκθεσης ζητεί κοινούς κανόνες της ΕΕ για την εναρμόνιση των προτύπων και την ενίσχυση της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής.
Οι ευρωβουλευτές ζητούν συγκεκριμένα:
Αυστηρούς ελέγχους ιστορικού (μεταξύ άλλων όσον αφορά τα μέλη της οικογένειας και τις πηγές χρηματοδότησης), υποχρεωτικές αναζητήσεις στα συστήματα δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων της ΕΕ, καθώς και διαδικασίες ελέγχου σε τρίτες χώρες.
Υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων για τα κράτη - μέλη.
Απαιτήσεις ελάχιστης φυσικής διαμονής (για τους αιτούντες) και ενεργού συμμετοχής, ποιότητας, προστιθέμενης αξίας και συμβολής στην οικονομία (για τις επενδύσεις τους).
Οι ευρωβουλευτές θέλουν επίσης ένα σύστημα «κοινοποίησης και διαβούλευσης» που θα επιτρέπει σε άλλα κράτη - μέλη να αντιτίθενται στη χορήγηση «χρυσής βίζας».
Ο ρόλος των διαμεσολαβητών στις «χρυσές βίζες» - Τι αναφέρει η έκθεση
Η έκθεση τονίζει ότι οι λεγόμενοι διαμεσολαβητές στα προγράμματα αυτά δεν είναι ούτε διαφανείς ούτε λογοδοτούν, ζητώντας την απαγόρευση της συμμετοχής τους στα προγράμματα CBI και τη θέσπιση «αυστηρού και δεσμευτικού κανονισμού» για τα RBI. Οι ευρωβουλευτές επιθυμούν να σταματήσουν οι πρακτικές εμπορικής προώθησης που χρησιμοποιούν σύμβολα της ΕΕ ή επισημαίνουν τα οφέλη της ιθαγένειας της ΕΕ, και ζητούν τη θέσπιση ενός πλαισίου κυρώσεων.
Το κείμενο ζητεί επίσης από την Επιτροπή να ασκήσει πίεση στις τρίτες χώρες, των οποίων οι πολίτες ταξιδεύουν με απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης προς την ΕΕ, προκειμένου να καταργήσουν και τα δικά τους προγράμματα CBI και να μεταρρυθμίσουν τα προγράμματα RBI.
Η ιθαγένεια είναι δικαίωμα και όχι εμπόρευμα που αγοράζεται και πωλείται
Η εισηγήτρια Sophia in ‘t Veld (Renew, Ολλανδία) σχολίασε: «Η ιδιότητα του πολίτη και του κατοίκου της ΕΕ βρίσκεται στο επίκεντρο αυτού που η Ένωση αντιπροσωπεύει: Ελευθερία και δικαιώματα. Η ιθαγένεια είναι δικαίωμα και όχι εμπόρευμα που αγοράζεται και πωλείται. Οι κυβερνήσεις των κρατών μελών πωλούν αυτά που θα έπρεπε να μπορεί να πωληθεί, εκμεταλλευόμενες τη φήμη της ΕΕ με σκοπό το κέρδος. Η κυνική τους δραστηριότητα θέτει σε κίνδυνο την κοινή μας ασφάλεια».
Χρυσά διαβατήρια και χρυσές βίζες - Πόσες έχουν δοθεί στην ΕΕ
Τουλάχιστον 130.000 άτομα επωφελήθηκαν από τα καθεστώτα CBI και RBI στην ΕΕ μεταξύ 2011 και 2019, τα οποία απέφεραν έσοδα άνω των 21,8 δισ. ευρώ στις χώρας. Τρία κράτη- μέλη έχουν προγράμματα CBI:
Η Βουλγαρία (όπου η κυβέρνηση έχει υποβάλει σχέδιο νόμου για τον τερματισμό του προγράμματος),
η Κύπρος (προς το παρόν διεκπεραιώνει μόνο αιτήσεις που υποβλήθηκαν πριν από τον Νοέμβριο του 2020) και η
Μάλτα.
Επίσης, 12 κράτη - μέλη διαθέτουν καθεστώτα RBI, όλα με αποκλίνοντα ποσά και επιλογές επενδύσεων, καθώς και πρότυπα για τους ελέγχους και τις διαδικασίες.
«Χρυσά διαβατήρια» και «χρυσές βίζες» - Πότε αναμένονται οι τελικές αποφάσεις
Η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων ενέκρινε το συγκεκριμένο σχέδιο με 61 ψήφους υπέρ, 3 ψήφους κατά και 5 αποχές.
Οι ευρωβουλευτές αναμένεται να συζητήσουν και να ψηφίσουν επί της έκθεσης για τα «χρυσά διαβατήρια» και τις «χρυσές βίζες» στην επόμενη σύνοδο ολομέλειας στο Ευρωκοινοβούλιο (7-10 Μαρτίου).
7°
