Ο κατάλογος με τα μεγαλύτερα αντικείμενα και δομές στο σύμπαν αλλάζει συνεχώς, καθώς οι επιστήμονες ολοένα κάνουν νέες ανακαλύψεις.
Όσο περνάνε τα χρόνια, ο κατάλογος με τα μεγαλύτερα αντικείμενα και δομές στο σύμπαν αλλάζει συνεχώς, καθώς οι επιστήμονες ολοένα κάνουν νέες ανακαλύψεις.
Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά ρεκόρ και, με την ευκαιρία, ας αναλογιστούμε πόσο μικρή είναι η Γη μέσα στην απεραντοσύνη του σύμπαντος.
• Ο μεγαλύτερος εξωπλανήτης: GQ Lupi b. Ανακαλύφθηκε το 2005, κινείται γύρω από ένα νεαρό άστρο και εκτιμάται ότι έχει ακτίνα περίπου 3,5 φορές μεγαλύτερη του Δία, του γίγαντα του ηλιακού μας συστήματος. Μερικοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι δεν πρόκειται για τεράστιο εξωπλανήτη, αλλά για μικρό άστρο (καφέ νάνο).
• Το μεγαλύτερο άστρο: UY Scuti (Ασπίδος). Έχει ακτίνα περίπου 1.700 μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας. Αν βρισκόταν στο κέντρο του δικού μας ηλιακού συστήματος, η άκρη του θα έφθανε πέρα από την τροχιά του Δία, ενώ τα αέρια και η σκόνη του πέρα από την τροχιά του Πλούτωνα ή 400 φορές την απόσταση Γης-Ήλιου.
• Το μεγαλύτερο νεφέλωμα: Ταραντούλα. Είναι επίσης η πιο ενεργή περιοχή δημιουργίας άστρων στη γαλαξιακή «γειτονιά» μας, ένα πραγματικό αστρικό «βρεφοκομείο». Εκτείνεται σε απόσταση άνω των 1.800 ετών φωτός και βρίσκεται σε απόσταση 170.000 ετών φωτός από τη Γη στο Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος, ένα μικρό γαλαξία δορυφορικό του δικού μας.
• Το μεγαλύτερο κενό σημείο: Το υπερ-κενό του Ηριδανού: Είναι μια γιγάντια περιοχή άδειου διαστήματος, που ανακαλύφθηκε το 2004 από το δορυφόρο WMAP της NASA. Εκτείνεται σε έκταση 1,8 δισεκατομμυρίων ετών φωτός, μια ασύλληπτα μεγάλη περιοχή που περιέργως είναι κενή από άστρα, αέρια, σκόνη, ακόμη και σκοτεινή ύλη. Κανένας επιστήμονας δεν έχει ιδέα πώς και γιατί υπάρχει ένα κενό τέτοιας κλίμακας.
• Ο μεγαλύτερος γαλαξίας: IC 1101. Είναι τουλάχιστον 50 φορές μεγαλύτερος και με μάζα 2.000 φορές μεγαλύτερη από το δικό μας γαλαξία (που έχει έκταση περίπου 100.000 ετών φωτός, έναντι 5,5 εκατομμυρίων ετών φωτός του IC 1101).
• Η μεγαλύτερη μαύρη τρύπα: ΤΟΝ 618. Έχει μάζα 66 δισεκατομμύρια Ήλιους και βρίσκεται σε απόσταση 10,37 δισ. ετών φωτός από τη Γη, στο ενεργό κέντρο ενός μακρινού γαλαξία που εκπέμπει τεράστιες ποσότητες ακτινοβολίας (κβάζαρ). Στο λεγόμενο «τοπικό σύμπαν» (σε απόσταση 1 δισ. ετών φωτός από το ηλιακό μας σύστημα) η μεγαλύτερη μαύρη τρύπα ανακαλύφθηκε πρόσφατα στο κέντρο του γαλαξία Holm 15A και έχει μάζα 40 δισ. φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου.
• Η μεγαλύτερη γαλαξιακή φυσαλίδα: Έχει ύψος 25.000 ετών φωτός, το ένα τέταρτο του γαλαξία μας, από τον οποίο και έχει δημιουργηθεί. Ανακαλύφθηκε το 2004 από το τηλεσκόπιο «Φέρμι», φαίνεται μόνο σε ορισμένα μήκη κύματος ακτινοβολίας και πιθανώς οφείλεται σε παλαιότερη δραστηριότητα της κεντρικής μαύρης τρύπας του γαλαξία μας, του Τοξότη Α*.
• Το μεγαλύτερο αντικείμενο: Το πρωτοσμήνος γαλαξιών SPT2349-56. Όταν ακόμη το σύμπαν είχε το ένα δέκατο της σημερινής ηλικίας του, 14 γαλαξίες συγκρούστηκαν και σχημάτισαν το μεγαλύτερο γνωστό διαστημικό «αντικείμενο» που σχηματίστηκε υπό την επιρροή της βαρύτητας. Καταλαμβάνει χώρο τριπλάσιο του γαλαξία μας και κάποια στιγμή οι γαλαξίες του θα συγχωνευθούν πλήρως σε ένα ενιαίο γαλαξία με μάζα δέκα τρισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη του Ήλιου μας. 'Αλλοι 50 γαλαξίες περιβάλλουν το πρωτοσμήνος, προσδίδοντας του στο μέλλον ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις.
• Το μεγαλύτερος σμήνος γαλαξιών: του Σάπλεϊ. Ανακαλύφθηκε από τον αστρονόμο Harlow Shapley στη δεκαετία του 1930 και περιέχει περισσότερους από 8.000 γαλαξίες με συνολική μάζα τουλάχιστον δέκα εκατομμύρια δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη σε σχέση με τον Ήλιο μας. Είναι επίσης η μεγαλύτερη δομή στο λεγόμενο «τοπικό» σύμπαν μας, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA).
• To μεγαλύτερο υπερσμήνος γαλαξιών: Λανιακέα. Σε αυτό ανήκει και ο δικός μας γαλαξίας. Εκτείνεται σε απόσταση άνω των 520 εκατομμυρίων ετών φωτός και δεν έχει συγκεκριμένα σύνορα, αλλά οι αστρονόμοι εκτιμούν ότι περιέχει περίπου 100.000 γαλαξίες με συνολική μάζα 100 εκατομμύρια δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη του Ήλιου μας.
• Η μεγαλύτερη ομάδα κβάζαρ: Huge-LQG. Εκτείνεται σε απόσταση τεσσάρων δισεκατομμυρίων ετών φωτός και περιέχει 73 κβάζαρ (υπερδραστήριες και υπερφωτεινές μαύρες τρύπες σε κέντρα γαλαξιών) με μάζα ασύλληπτα μεγαλύτερη του Ήλιου μας (ο αριθμός 6,1 επί 18 μηδενικά).
• Η μεγαλύτερη γνωστή οντότητα στο σύμπαν: Το Μέγα Τείχος Ηρακλή-Βορείου Στέμματος. Έχει έκταση δέκα δισεκατομμυρίων ετών φωτός και περιέχει δισεκατομμύρια γαλαξίες. Ανακαλύφθηκε το 2013 και πήρε το όνομα του, επειδή βρίσκεται στην κατεύθυνση των αστερισμών του Ηρακλή και του Βορείου Στέμματος (Corona Borealis), σύμφωνα με το Live Science.
11°
