Από τα μίντια έως το life coaching, αυτή είναι η δουλειά της ιδρύτριας της Focus Bari: να δίνει συμβουλές. Και το βιβλίο της, μια αφορμή για τη συζήτησή μας. Περί των σεναρίων της ζωής μας, που μπορεί ανά πάσα στιγμή να αλλάξουν πλοκή και χαρακτήρα. Ένα βιωματικό βιβλίο, με προσωπικά παραδείγματα από την περιπέτεια της ζωής της αλλά και μερικά πράγματα που έμαθε παρατηρώντας τις ζωές των άλλων: αυτό είναι το «Η καλύτερη ευκαιρία είναι... ΤΩΡΑ» (Διόπτρα). Η συγγραφέας του, Ξένια Κούρτογλου, καταγράφει και καταδεικνύει με πρακτικούς τρόπους, αλλά και με την ιδιότητα της πιστοποιημένης συμβούλου σε θέματα life & business, κάθε παράμετρο της νέας ζωής των ανθρώπων που απλώς θα την ζητήσουν. Αρκεί να θελήσουν να την αλλάξουν. Ξεφεύγοντας από τον παλιό εαυτό, αναζητώντας έναν άλλο δρόμο - τρόπο για το μέλλον. Μπορούμε; Λέει «ναι» και υπόσχεται πως είναι εφικτό. Μια προσωποκεντρική συμβουλευτική και ψυχοθεραπευτική αφήγηση και «μέθοδοι» για περισσότερη αυτοπεποίθηση και αυτοδυναμία, προκειμένου να επιτευχθούν οι καινούριοι στόχοι. Θυμίζει carpe diem, είναι άδραξε τη μέρα. Να μάθουμε και πώς;
Οι ανατολικές φιλοσοφίες, παύλα θρησκείες, παύλα πρακτικές τύπου γιόγκα, είναι μια μορφή lifecoaching; Το lifecoaching θα το αποκαλούσα κάπως δυτικό. Στη δύση μήπως μπαίνει με περισσότερες ψυχαναλυτικές παραμέτρους;
Το life coaching ξεκίνησε για τους Αμερικανούς που γύρισαν από το Βιετνάμ. Νέοι άνθρωποι, που είχαν διάφορες ψυχικές, ενδεχομένως και σωματικές αναπηρίες, και δεν τους ήταν εύκολο να επανενταχθούν στη ζωή που είχαν αφήσει πίσω. Έτσι αναπτύχτηκε το life coaching, με στόχο να βοηθήσει αυτούς τους ανθρώπους να ξαναβρούν έναν ισορροπημένο τρόπο ζωής. Οι πιστοποιημένοι coachers λεγόμαστε σύμβουλοι ψυχικής υγείας. Να σημειωθεί ότι το life coaching δεν ασχολείται με το να αναλύσει το παρελθόν, όπως κάνει η ψυχανάλυση.
Δηλαδή, όταν ξεκινάς, είναι σαν να λες «πάμε παρακάτω»;
Ναι. Καλώς ή κακώς, η μαμά μου ήταν αυτή, ο μπαμπάς μου εκείνος, ο πρώην σύζυγός μου τέτοιος, η κόρη μου αλλιώτικη, η δουλειά μου έτσι… ΟΚ. Το life coaching ασχολείται με το τι κάνω από δω και πέρα. Η ζωή μονίμως θα φέρνει πράγματα. Εγώ χρειάζεται να δω πώς θα τοποθετηθώ απέναντι σε αυτά. Επίσης, ουσιαστικά διευρύνει τη συνειδητότητά μας. Μας εκπαιδεύει να γίνουμε πιο συνειδητοί και πιο υπεύθυνοι. Κόπηκε η σύνταξη του μπαμπά μου ή με παράτησε ο άνδρας μου. Τι να κάνω; Θα γκρινιάζω μέχρι να περάσει η ζωή; Τι θα έχω κερδίσει;
Από πλευράς timing, τα εγχειρίδια αυτοβοήθειας, αν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε έτσι το βιβλίο σας, είναι σε άνθιση…
Όντως, γιατί υπάρχει ένα μεγάλο μυστικό, το οποίο όσοι μπορούν να το κάνουν πράξη και βίωμα, θα δουν τη ζωή τους να αλλάζει. Σχετίζεται με τον τρόπο που λειτουργεί ο κάθε άνθρωπος. Τα πάντα ξεκινάνε από το πώς σκεφτόμαστε, ερμηνεύουμε και αντιδρούμε στα γεγονότα. Ο τρόπος σκέψης μας είναι αυτός που δημιουργεί και την πραγματικότητά μας. Θα σας φέρω ένα παράδειγμα. Έξω μπορεί να βρέχει. Κάποιος θα πει: «Α, εγώ δεν βγαίνω». Κάποιος άλλος: «Θα βάλω την κουκούλα μου και θα βγω». Η βροχή είναι ένα γεγονός, αντικειμενικό φαινόμενο. Το πώς εγώ θα ερμηνεύσω το συγκεκριμένο φαινόμενο είναι άλλη ιστορία. Αν μείνω μέσα στο σπίτι, η μέρα μου δεν θα έχει κάτι. Αν βγω έξω και επιχειρήσω να κάνω τη δουλειά που ήθελα να κάνω, θα έχω ένα αποτέλεσμα. Αν μείνω σπίτι, θα έχω ένα άλλο αποτέλεσμα. Μας παίρνει πολλά χρόνια μέχρι να αρχίσουμε να βγαίνουμε από τον εαυτό μας, να παρατηρούμε και να συνειδητοποιούμε πως το μεγάλο μυστικό είναι ότι εμείς οι ίδιοι κάνουμε τις επιλογές μας, όχι άλλοι.
Τι θα έχει εισπράξει ο αναγνώστης του βιβλίου σας κλείνοντας την τελευταία σελίδα; Μου άρεσε η παραμετροποίηση: οικογένεια, σύντροφος, δουλειά, καριέρα, χρήμα, υγεία, αυτοπεποίθηση, φίλοι, κοινωνική ζωή...
Καταρχάς, να πω πως μου λένε ότι το βιβλίο μου είναι από εκείνα που τα ξεκινάς και θέλεις να τα συνεχίσεις, να τα διαβάσεις, να τα ολοκληρώσεις. Είναι οργανωμένη η ύλη του. Ο αναγνώστης θα βρει σημεία και κεφάλαια που τον αφορούν. Μια καλή έναρξη είναι να κάνει την άσκηση με τον Τροχό του και να δει πού έχει τον χαμηλότερο βαθμό. Οπότε θα συνειδητοποιήσει: Πού χρειάζεται να δώσω προτεραιότητα, τι να βελτιώσω στη ζωή μου; Αν έχω βάλει, ας πούμε, εννιά στην οικογένεια, αλλά τρία στον σύντροφο, σημαίνει ότι είμαι ευχαριστημένος από τη γονεϊκή μου οικογένεια, τους συγγενείς μου, αλλά όχι από τον σύντροφό μου. Το βιβλίο σού δίνει συγκεκριμένα εργαλεία-ερωτήσεις για να δεις τι σου συμβαίνει. Είσαι σε μία σχέση που δεν είναι καλή πια; Χρειάζεται να δουλέψεις για να τη βελτιώσεις ή να την εγκαταλείψεις; Ή, αν δεν έχεις καθόλου σύντροφο, τι πεποιθήσεις κουβαλάς και σε έχουν οδηγήσει να είσαι μόνος σου; Αυτό που μπορεί να σου δώσει το βιβλίο είναι, έχοντάς το κοντά σου και κάνοντας σιγά σιγά τις ασκήσεις με το τετραδιάκι σου, να αρχίσεις να μιλάς με τον εαυτό σου. Να κάνεις μια παύση από την καθημερινή τρεχάλα. Ακόμα και αυτά τα πολλά μικρά με τα οποία φορτώνουμε την καθημερινότητά μας είναι τρόποι που βρίσκει το Εγώ, προκειμένου να μας εμποδίσει από το να έρθουμε σε πραγματική επαφή με τον εαυτό μας.
Στο www.xeperaseto.gr, που φτιάξατε μαζί με τη Νάνσυ Μαλλέρου, λέτε: «Θα ήθελα να έχω μια ήρεμη ζωή χωρίς άγχος» και «Θα ήθελα να έχω έναν σωστό σύντροφο στη ζωή μου». Δεν ρωτώ να μου πείτε αν έχετε σύντροφο, αλλά έχετε μια ήρεμη ζωή χωρίς άγχος;
Έχω μια ήρεμη ζωή χωρίς άγχος, κάτι που δεν έγινε από τη μία μέρα στην άλλη. Αν με βλέπατε πριν από 18 χρόνια, ήμουν συνέχεια στην τσίτα. Σε περίπτωση που δεν είχα ασχοληθεί με το life coaching, δεν θα είχα συνειδητοποιήσει ότι, αν απομειώσεις το άγχος, μπορείς να κάνεις πολύ καλύτερα πράματα και πολύ περισσότερα. Το άγχος δεν σε βοηθάει πουθενά. Υπήρχε παλιά η πεποίθηση ότι οι εξάρσεις και το δράμα δηλώνουν ταμπεραμέντο συναισθηματικού ανθρώπου. Ενώ κάποιος που είναι ήρεμος κινδυνεύει να χαρακτηριστεί ψυχρός ή απαθής. Αλλά δεν είναι έτσι.
Υπάρχει ταξικό πρόσημο στο βιβλίο σας; Απευθύνεται εξίσου σε μια μεγαλοαστή του Ψυχικού και μια εργάτρια του Περιστερίου; Ή σε μια μουσουλμάνα της Κυψέλης που υποχρεώνεται να φορά μπούργκα και δέχεται όλη την οικογενειακή, κοινωνική και θρησκευτική καταπίεση;
Η επαφή των ανθρώπων και των ψυχών και το πόσο μπορεί ο κάθε άνθρωπος να συνδεθεί και να ανταλλάξει και να εξελιχθεί δεν σχετίζεται με το πόσα χρήματα έχει, ούτε με το αν είναι ψηλός ή κοντός, ή χοντρός, ή αδύνατος, ή πόσων χρονών είναι. Το βιβλίο μου απευθύνεται σε οποιονδήποτε άνθρωπο που ως ενήλικας θέλει να πάρει τη ζωή στα χέρια του. Και θα σας το πω πολύ ανοιχτά: δεν υπάρχει περίπτωση κάποιος να θέλει να πετύχει κάτι και να μην το πετύχει. Αρκεί αυτό το κάτι να είναι ευθυγραμμισμένο με τις αρχές και τις αξίες του, λαχτάρα της καρδιάς του, και καλό για τον ίδιο και τους γύρω του.
Είναι αυτή μια διαφορά από τον Κοέλιο, που έχει γράψει όλα αυτά τα περί σύμπαντος που συνωμοτεί υπέρ μας;
Το σύμπαν δεν παίζει μόνο του. Αν ΕΣΥ θέλεις να κάνεις κάτι, θα βρεις τη λύση. Ευκαιρίες υπάρχουν κάθε μέρα, το θέμα είναι πώς τις αξιοποιούμε. Αυτό που έρχεται στο τώρα, εγώ αποφασίζω πού θα πάει. Δεν έχουμε δυνατότητα να γυρίσουμε πίσω και να αλλάξουμε κάτι. Ό,τι ολοκληρώθηκε, ολοκληρώθηκε. Το αν θα αντιδράσουμε σε ό,τι μας συμβαίνει παθητικά ή όχι, είναι δικό μας θέμα. Η ζωή θα φέρνει και καλά και δύσκολα. Θέλουμε, λοιπόν, τη ζωή μας να την πηγαίνουμε εμείς ή να μας πηγαίνει εκείνη; Ασφαλώς και θα υπάρχουν πράγματα έξω από τις δυνατότητές μας να τα αλλάξουμε, αλλά άμα αφιερώνουμε όλη μας τη σκέψη σε αυτά, το μόνο που θα πετύχουμε είναι να αγχωνόμαστε, να δημιουργήσουμε στρες στα κύτταρά μας, να ρίξουμε το ανοσοποιητικό μας και κάποια στιγμή να αρρωστήσουμε και βιολογικά. Στη ζωή δεν έχει σημασία πόσα περνάς, έχει σημασία το πόσα ξεπερνάς.
Έχω την αίσθηση πως όσο και να δουλέψουμε τον εαυτό μας, έξω από την πόρτα μας, όταν ξεχυθούμε στους δρόμους, στα χαλασμένα πεζοδρόμια, στην περιρρέουσα κατάσταση οικονομικής και ηθικής κρίσης, «θα χαλαστούμε», για να χρησιμοποιήσω τη λαϊκή έκφραση.Εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για τους άλλους. Το μόνο που μπορούμε να αλλάξουμε είναι ο εαυτός μας. Υπάρχουν ιστορίες ανθρώπων, που είναι προς αποφυγή, και άλλων που δίνουν έμπνευση. Εμένα με εμπνέουν οι άνθρωποι. Σκέφτομαι, αφού το κατάφερε αυτός, μπορώ κι εγώ. Δεν σκέφτομαι ότι αυτός είχε επαφή με τον τάδε, τον βόλεψε ο δείνα… Αυτά δεν έχουν καμιά αξία.
Αυτό και λίγο ελληνικό...
Θυμάμαι σε ένα συνέδριο για τις γυναίκες στην εργασία, μία κοπέλα μου είπε: «Είμαι από επαρχιακή πόλη, και δεν έχω μέσο, άρα δεν θα βρω δουλειά». Και της απάντησα ότι είναι καλύτερα που δεν έχει μέσο. Γιατί καταρχήν το μέσο σήμερα είναι κι αύριο δεν είναι. Δεύτερον, όταν στηρίζεσαι στο μέσο, δεν αυτοβελτιώνεσαι, δεν καλλιεργείς τα προσόντα σου, δεν νοιάζεσαι για να προσφέρεις. Όταν εργάζεσαι κάπου, πρέπει να προσφέρεις. Ξέρετε, στους ικανούς δεν υπάρχει ανεργία. Δεν υπάρχει ικανός που να μείνει χωρίς δουλειά.
Βέβαια, δεν αμείβεται όπως παλιά.
Κανείς μας δεν αμείβεται όπως παλιά. Και τι να κάνουμε; Να κλαιγόμαστε για αυτά που παίρναμε το 2008; Δεν έχει καμία σημασία. Και να σας πω και κάτι; Ήταν ασθενές εκείνο το πράγμα. Κάνοντας ομαδικές συναντήσεις για τις έρευνές μας εκείνη την εποχή, βλέπαμε ότι οι άνθρωποι ήταν βουτηγμένοι στην απάθεια.
Τη βλέπατε την κρίση να έρχεται;
Βλέπαμε απάθεια. Βλέπαμε γυναίκες στο σούπερ μάρκετ να ρίχνουν στο καρότσι ανεξέλεγκτα. Είχαν 100 ζευγάρια παπούτσια. Δεν τα εκτιμούσανε. Απάθεια, αδιαφορία, έλλειψη ενθουσιασμού. Ο πατέρας μου έλεγε «τα καλά κόποις κτώνται», κι έτσι είναι. Δεν θα χαρείς και καμαρώσεις κάτι που δημιούργησες εσύ; Και δεν έχει σημασία αν είναι μεγάλο ή μικρό. Σου προσφέρει χαρά, πληρότητα, σε αντίθεση με το να μην έχεις κοπιάσει για κάτι.
Είστε σε μια δουλειά εξ ορισμού αγχωτική. Μετράτε. Μίντια. Μίντια ίσον ιδιοκτήτες, ίσον επιχειρηματίες, ίσον πολιτικά παιχνίδια. Δέχεστε τηλέφωνα, κάποιοι παραπονιούνται… Έχετε πει πολύ σωστά ότι όταν κάτι δεν πάει καλά, φταίει η έρευνα…
Αυτό το είπε στο πρώτο Radio Audience Measurement, το 1995 στο Παρίσι, ο τοπ του BBC. Ξεκίνησα την εταιρία το 1988. Τρεις μήνες μετά, μας έκανε ασφαλιστικά μέτρα η «Αυριανή». Έλεγε: Εγώ έβγαλα κυβέρνηση, έχω την πλειοψηφία, άρα ο σταθμός μου πρέπει να είναι πρώτος. Απλή μέθοδος των τριών… Κερδίσαμε βέβαια την υπόθεση, δεν τέθηκε θέμα. Απλώς, εγώ ήμουν πολύ μικρή, και ως άνθρωπος της έρευνας δεν είχα δουλέψει με μίντια. Είχα δουλέψει με πελάτες, οδοντόκρεμες, απορρυπαντικά, καταναλωτικά προϊόντα… Διάλεξα την έρευνα αγοράς στα 19 μου, γιατί θεωρώ ότι βοηθά τις επιχειρήσεις να αναπτύσσονται με υγιή τρόπο. Καταλαβαίνεις τον καταναλωτή σου, τον ακροατή, τον αναγνώστη σου, τις ανάγκες που έχει, του καλύπτεις τις ανάγκες του, εντάσσεσαι στο πλέγμα της ζωής του και πετυχαίνεις. Και ξαφνικά γίνεται το παρανοϊκό της «Αυριανής»… Κρατούσα πάντα στάση σοβαρότητας, ακεραιότητας, διαρκούς εκπαίδευσης και ενημέρωσης. Δεν άφηνα ευκαιρία να εκπαιδεύω, να ενημερώνω ποιος είναι ο ρόλος της έρευνας μέσων. Πως έχει τριών ειδών αποδέκτες: το μέσο, τη διαφημιστική, τον διαφημιζόμενο. Ο σκοπός της είναι να μπορέσουν οι καμπάνιες να τοποθετούν στα κατάλληλα μέσα, αναλόγως με τα κοινά που στοχεύουν. Αν πουλάω τσίχλα στους δεκαεξάρηδες, δεν θα πάω σε σταθμούς που απευθύνονται σε ηλικιακά κοινά 45 και άνω. Αν πουλάω γυναικεία προϊόντα, δεν θα πάω σε αθλητικό ραδιόφωνο, που έχει 90% ανδρικό κοινό. Αν είμαι διαφημιστική ή διαφημιζόμενος, αυτό κάποιος πρέπει να μου το πει, για να τεκμηριώσω τις επιλογές μου. Για να πετύχω. Ξεκινώντας είχα μελετήσει μεθοδολογία στο εξωτερικό και έφερα στην Ελλάδα τις καλύτερες. Από το 1997 ανήκουμε σε έναν πανευρωπαϊκό οργανισμό, όπου παίρνουμε όλες τις εξελίξεις στις έρευνες μέσων. Μαθαίνουμε όλα τα πειράματα, ό,τι κάνουν οι μεγάλες χώρες, που επενδύουν πολύ περισσότερο στις μεθοδολογίες, για να δουν τι δουλεύει και τι δεν δουλεύει. Και μόλις κάτι τεσταριστεί, το φέρνουμε στην Ελλάδα.
Αυτές οι παρεξηγήσεις, που δημιουργούνται ανάμεσα σε εσάς ως «μονάδα μέτρησης» και σε αυτούς που δεν νιώθουν ότι το προϊόν τους δεν είναι καλό, οπότε χρεώνουν την αποτυχία τους σε εσάς, συμβαίνουν γιατί είναι ανεκπαίδευτοι;
Δεν γνωρίζουν το αντικείμενο. Είναι ολόκληρος επιστημονικός κλάδος η έρευνα μέσων. Από την άλλη, είναι σημαντικό να πούμε ότι συμμετέχουν και οι ίδιοι, ειδικά στο ραδιόφωνο Αττικής, στη μόνη θεσμοθετημένη έρευνα στην Ελλάδα. Οι προδιαγραφές της θεσπίζονται από τους ραδιοσταθμούς, τον επιστημονικό τους σύμβουλο και τις διαφημιστικές εταιρίες. Δηλαδή οι ίδιοι οι ραδιοσταθμοί θέτουν τις προδιαγραφές και θεσπίζουν τον διαγωνισμό, τον οποίο τον έχουμε κερδίσει δυο-τρεις φορές. Έχουμε ειδικευτεί σε αυτό το αντικείμενο από την αρχή. Το γνωρίζουμε καλά και το εξελίσσουμε. Ξέρετε κι εσείς ότι κάποια μίντια είναι κατευθυνόμενα και χρησιμοποιούνται ως οχήματα εκβιασμών, εκφοβισμού. Στην Ελλάδα ζω, δεν είμαι εκτός πραγματικότητας, γνωρίζω, αλλά δεν συμμετέχω. Έχω μία άρτια εταιρία στο αντικείμενό της, με υποδομές και στελέχη, και με γνώστες για το πώς λειτουργούν οι έρευνες μέσων. Και πιστέψτε με, η συγκεκριμένη έρευνα ακροαματικότητας ραδιοφώνων Αττικής έχει πάρει συγχαρητήρια στο εξωτερικό. Όχι μόνο για τον τρόπο διεξαγωγής αλλά και για τον τρόπο διαφύλαξης των αποτελεσμάτων, για την προστασία των στοιχείων, για τη δικαιοσύνη στη διάχυση που γίνεται ταυτόχρονα, για τα εργαλεία που προσφέρει στους χρήστες. Είναι σοβαρό εργαλείο δουλειάς.
Ας γυρίσουμε στο βιβλίο. Σήμερα έπαιξα στην εκπομπή μου πέντε τραγούδια, των οποίων οι τίτλοι θα μπορούσαν να γίνουν και tags για το βιβλίο σας. Τοέναήταν Massive Attack, «Be thankful for what you got». Έναάλλοήταντων Queen, «I want it all». Τρίτοήταντο «Just a little bit of love» τουΚέρτιςΜέιφιλντ. Καιτέταρτοήταντο «Try just a little bit harder» τηςΤζάνιςΤζόπλιν.
Και τα πέντε μου κάνουν. Ο Κέρτις Μέιφιλντ είναι θεός! Για μένα, το πιο σημαντικό είναι η δράση. Πάρτε για παράδειγμα τον εκδότη σας. Είχε κάτι στο μυαλό του, να φτιάξει την Athens Voice. Και την έφτιαξε. Αλλιώς θα έμενε στα όνειρα. Τη δημιούργησε, την έβγαλε στην αγορά, είναι ένας δημιουργός. Αυτό εννοώ δράση. Επίσης, είμαι και πολύ υπέρ στο να μην περιορίζουμε το όνειρο. Αν ο στόχος κινείται με βάση το τι μπορώ να κάνω τώρα, θα είναι στόχος μικρός, μίζερος. Η ζωή έχει πολύ μεγαλύτερη φαντασία από μας. Τη φαντασία μας χρειάζεται να ανοίξουμε. Αν καθίσω και σκεφτώ ότι δεν υπάρχουν προοπτικές, δεν θα κινητοποιηθώ.
Το δικό σας αγαπημένο τραγούδι ποιο είναι;
Το «Endless love», το οποίο το αφιερώνω πάντα στην κόρη μου.
Από αυτά που ερμηνεύει η κόρη σας (σ.σ. η σοπράνο Κάτια Πάσχου), ποιο είναι το πιο αγαπημένο;
Η Τραβιάτα. Και θα πάει τώρα με την Τραβιάτα στον Καναδά η Κάτια.
Το διάβασε η Κάτια το βιβλίο; Και τι είπε;
Βεβαίως. Της το έχω αφιερώσει. Αυτό που είπε στην παρουσίαση του βιβλίου ήταν συγκλονιστικό. Η Bookia είχε live steaming και οι άνθρωποι έκλαιγαν. Η Κάτια είπε: «Θα σας πω κάτι βαρύ. Δεν είναι καθόλου εύκολο να είσαι παιδί της Ξένιας Κούρτογλου».
Για κανένα παιδί με επιτυχημένο γονιό δεν είναι εύκολο. Και γι’ αυτό προς τιμήν της έφυγε μακριά επαγγελματικά.
Και αναφέρθηκε και στον παππού της και είπε ότι θα καμάρωνε πολύ.
Εμείς ανατροφοδοτούμε εμάς;
Εννοείται! Η αγάπη, με τη δική μου ανάγνωση, είναι εσωτερική υπόθεση. Γιατρεύομαι, ανακαλύπτω, προχωρώ, ηγούμαι του εαυτού μου. Δεν με ενδιαφέρουν οι φαν, αν δεν μπορώ να ηγηθώ του εαυτού μου. Στο βιβλίο μου γράφω ότι μέσα μας έχουμε εκατομμύρια υποεαυτούς. Ό,τι συνδυασμούς μπορείτε να φανταστείτε σε ρόλους, χαρακτηριστικά και συναισθήματα. Το σημαντικό είναι να μπορώ να συνειδητοποιήσω ποιον εαυτό ενεργοποιώ κάθε φορά, κάθε στιγμή, μπροστά στην πρόκληση. Δημιουργώ εικόνες του εαυτού μου. Τρακάρω με το αυτοκίνητο, βγαίνει ο άλλος έξω μαινόμενος ταύρος. Τι επιλογές έχω; Να βγω κι εγώ και να παίξουμε μπουνιές. Η άλλη να του πω: «Με συγχωρείτε, έχετε δίκιο. Ελάτε να δούμε τι θα κάνουμε».
Αν φταίτε εσείς...
Και ο άλλος να φταίει. Το πάθαμε, ας δούμε τι θα κάνουμε. Αν πέρναγε κάποιος και με έβλεπε, θα ήθελα να ξέρω πώς με βλέπει. Ποιος άνθρωπος θέλω να είμαι στα μάτια του. Ε, δεν θέλω να είμαι μια υστερική που τσιρίζει στη μέση του δρόμου. Δεν θέλω να είμαι αυτός ο εαυτός. Έχω κι από αυτόν. Και στρίγκλα μπορώ να γίνω, και κατίνα. Σιγά σιγά έμαθα να συνειδητοποιώ ότι όλα τα χαρακτηριστικά τα έχω. Και καλή μαγείρισσα είμαι, και καλό τραπέζι στρώνω, όλα.
Κάτι που δεν καταφέρατε και θα θέλατε να κάνετε στο μέλλον υπάρχει;
Ουουου, πάρα πολλά.
Μη μου πείτε ότι θα θέλατε να πάτε σε ένα νησί και να καλλιεργείτε γεράνια, όπως λένε οι Αθηναίοι…
Μου αρέσει να φεύγω, αλλά να επιστρέφω. Είναι πολύ ωραίο να καλλιεργείς ντομάτες και μαρούλια και λουλουδάκια, αλλά ακόμα δεν έχω τέτοιες τάσεις. Τι θέλω να κάνω; Θέλω να δω μια καλύτερη χώρα, μια καλύτερη κοινωνία, με περισσότερους υπεύθυνους ανθρώπους. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που έγραψα το βιβλίο, πέρα από το να εκφραστώ και να μοιραστώ έχοντας στον νου μου γυναίκες ηλικίας γύρω στα 40-45, που έχουν χωρίσει, που θεωρούνται στα αζήτητα σε μια κοινωνία ανδροκρατούμενη που κοιτά μόνο την πιτσιρίκα, ή άντρες που στα 45-50 τους απολύθηκαν και δεν μπορούν να βρούνε δουλειά και νιώθουν άχρηστοι. Πολλοί άνθρωποι έχουν πάθει κατάθλιψη, γιατί ξαφνικά, από κει που είχαν έναν μισθό και τρία δάνεια, και παιδιά στα ιδιωτικά σχολεία, βρέθηκαν στον δρόμο. Ήταν πολύ απότομη η αλλαγή συνθηκών το ’11. Κι έρχομαι να πω ότι εγώ πέρασα έναν τρίτο πολύ οδυνηρό χωρισμό – στον πρώτο και τον δεύτερο ήμουν πολύ πιτσιρίκα και δεν καταλάβαινα τι μου γινόταν. Μέχρι να πάρω τη ζωή στα χέρια μου, μεγάλωνα μόνη μου το παιδί μου, με σπουδές και δύο δουλειές, για να μη ζητήσω από τον μπαμπά μου, γιατί δεν είχαμε καλή σχέση εκείνη την εποχή. Γιατί δεν έκανα τα ζητούμενα του μπαμπά.
Σπάσατε την αλυσίδα… Το γράφετε αυτό.
Βεβαίως και το γράφω. Ο τρίτος χωρισμός ήταν πάρα πολύ οδυνηρός. Έφτασα στο σημείο να πιστεύω ότι πάει, καταστράφηκα. Αλλά βγήκα από αυτό το σκοτεινό τούνελ σιγά σιγά και μόνη μου. Ήμουν πολύ τυχερή που τα πράγματα πήγαιναν πολύ καλά στα επαγγελματικά και μπόρεσα να τη βγάλω και να αρχίσω να συνέρχομαι. Και από την ομάδα είχαμε πολλές δοκιμασίες. Τότε συνειδητοποίησα ότι ήρθαν όλα αυτά για να με εξυγιάνουν. Ήρθαν για να μου πούνε: «Ξένια, χρειάζεται να προσέχεις κι αυτό κι εκείνο». Τι θα πει βαριόσουν να διαβάσεις, «κι εγώ δεν ασχολούμαι με τα οικονομικά». Περάσαμε πολύ δύσκολες στιγμές ως εταιρία. Με την κρίση είχαμε πολλές προκλήσεις, πολλή ζημιά όταν κράσαραν τα μίντια. Σηκώσαμε τα μανίκια και είπαμε τι μπορούμε να κάνουμε. Με το παράδειγμά σου θα εμπνεύσεις και τους άλλους.
Αυτό που αφήνετε για το μέλλον είναι μια προσπάθεια να γίνεστε καλύτερη αλλά και την ίδια ώρα να συνδράμετε τους άλλους.
Να περνάω το μήνυμα για μια πιο υπεύθυνη στάση απέναντι στη ζωή στον Έλληνα. Που πάντα είναι αλλού, η τύχη του κρίνεται από τους άλλους. Ακόμα ραγιάς. Κάθεται στο καφενείο και ό,τι πουν οι τάδε, αυτός δεν ξέρει. Είναι μια τεμπέλικη στάση ζωής που σου φέρνει μίζερα αποτελέσματα. Η δύναμη έρχεται από μέσα μας, από κανέναν άλλον. Οι άλλοι είναι δανεικές δυνάμεις. Όταν περνάμε τις ευθύνες στον πρωθυπουργό, περνάμε και τη δύναμή μας για την ποιότητα της ζωής μας. Έχουμε μεγάλη μάζα τέτοιων ανθρώπων. Είναι αυτοί που βγάζουν τις κυβερνήσεις. Κι όταν δουν κάποιον να πηγαίνει καλά… να πεθάνει η κατσίκα του.
Νομίζω πως, με την κρίση, έχει γίνει ακόμα χειρότερο αυτό. Όχι να πεθάνει η κατσίκα του γείτονα, αλλά ο γείτονας! Κοινωνικοί αυτοματισμοί…Ή θεωρούν ότι όλα γίνονται με λαμογιές και κόλπα και γνωριμίες...
Εγώ δεν το πιστεύω αυτό. Η δύναμή σου δεν είναι οι άλλοι, είναι μόνο δική σου. Μπορεί να γίνονται και κόλπα. Δεν με αφορούν, δεν τα επιλέγω. Σαν εταιρία πρέπει να έχουμε κάνει όλα αυτά τα χρόνια ένα ή δύο διαγωνισμούς του δημοσίου, πολύ μικρούς. Εξαιρώ τα ραδιόφωνα, που είναι και η εξειδίκευσή μας. Δεν κατεβαίναμε, δεν μας ενδιέφερε. Για τους οργανισμούς και τις επιχειρήσεις, πιστεύω ότι το πρώτο και σημαντικότερό τους κεφάλαιο είναι οι άνθρωποί τους. Και ως επιχειρηματίας δεν θα πω αυτάρεσκα «είμαι καλός εργοδότης». Θα τιμήσω τον άνθρωπο που έρχεται εδώ, δίνει τον χρόνο και τον κόπο του για να παραχθεί ένα συγκεκριμένο έργο. Θα τον τιμήσω. Και δεν είναι μόνο το οικονομικό με το οποίο τιμάς τον εργαζόμενο. Είναι με το να τον επιβραβεύσεις, να τον αναγνωρίσεις, να του δώσεις ευκαιρία να εξελιχθεί και να νιώσει μέρος ενός γενικότερου μεγάλου, σπουδαίου πράγματος. Η ενδυνάμωση των ανθρώπων είναι σημαντική. Έχω δει εργοδότες να μην αφήνουν τα στελέχη τους να «μεγαλώσουν», με φόβο μην τους καβαλήσουν. Εγώ θέλω να περνάω και να βλέπω γελαστά χαρούμενα πρόσωπα, που γουστάρουν. Και αν κάποιος δεν είναι καλά σήμερα, να πω, «παιδιά, η Αντιγόνη δεν είναι καλά, πάρτε ένα κομμάτι από τη δουλειά που κάνει». Και οι άλλοι να το πάρουν με χαρά. Αυτή η δουλειά έχει σταθεί σε όλους τους εργαζόμενούς της, κι εκείνοι με τη σειρά τους στα δύσκολα στάθηκαν παλικάρια. Αυτή είμαι εγώ. Κι όταν με ρωτάνε «πόσοι είναι σαν και σένα», τους απαντώ πως δεν έχει σημασία. Υπάρχει ένα ρεύμα στο εξωτερικό ότι τα καλά μυαλά δεν πηγαίνουν να δουλέψουν κάπου όπου δεν υπάρχει καλό εργασιακό κλίμα κόντρα στις αξίες τους.
Οι Millennials έχουν αυτή την τάση. Είναι μια εξέλιξη αυτή η συμπεριφορά. Παλιά πήγαινες να δουλέψεις όπου να ’ναι, «δουλίτσα να υπάρχει».
Και δεχόσουν μπούλινγκ, και καταπίεση, και τα νεύρα του αφεντικού. Δεν είσαι ιδιοκτήτης των ανθρώπων. Ο ιδιοκτήτης είναι πνευματικό έργο. Οραματίζεται να δημιουργήσει κάτι, να προσφέρει στον κόσμο.
Τζομπς ή Γκέιτς;
Έχουν και οι δύο τα καλά τους - διαφορετικές σχολές σκέψεις. Εμένα μου αρέσει πάρα πολύ ο Σάιμον Σίνεκ, που μιλάει για το Golden Circle και, όταν αναφέρεται στην Apple, λέει «Start with the why». «Ξεκίνα από το γιατί θέλεις». Γιατί θέλεις να φτιάξεις μια επιχείρηση; Εγώ γιατί έγραψα αυτό το βιβλίο; Γιατί θέλησα να περάσω ένα μήνυμα και να πω σε ανθρώπους που περνάνε δυσκολίες ότι γίνεται να τις ξεπεράσουν. Θα βγω και θα συναντήσω ανθρώπους που γκρινιάζουν. Αν μπορώ να κάνω κάτι γι’ αυτούς, έχει καλώς, αλλιώς θα φύγω. Θα εστιαστώ αλλού. Αλλά πού εστιάζει ο φακός των μέσων; Πουλάει η καταστροφολογία, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να αναδεικνύουμε το καλό. Ας έχουμε ένα ωραίο ισοζύγιο.
Το βιβλίο «Η καλύτερη ευκαιρία είναι… ΤΩΡΑ» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.
19°
