24°
Η ζωγράφος Αλεξάνδρα Μπαρή παρουσιάζει την τέταρτη ατομική της έκθεση στο Κέντρο Τεχνών ΜΕΤΣ.
Επιμέλεια: Νιόβη Κρητικού
Κείμενα έκθεσης: Νιόβη Κρητικού, Αλεξάνδρα Μπαρή, Νεφέλη Σουλακέλλη
«Η τέχνη της Αλεξάνδρας Μπαρή αναπαριστά έναν κόσμο όπου η μεταρομαντική πραγματικότητα συναντά τη ρεαλιστική αισθητική, με ευαισθησία και σαφήνεια. Στο έργο της, παρατηρείται ένα έντονο πλέξιμο χεριών, ανθρώπων ή σωμάτων κυρίως μεταξύ δύο υποκειμένων, που αγγίζονται. Ζωγραφικά αποτυπώνονται σαν συμπλέγματα που θυμίζουν αρχαία αγάλματα. Εδώ, φαίνεται να δημιουργείται ένας ζωτικός χώρος που κινείται συνεχώς ανάμεσα σε δύο στοιχεία, τη σχέση των υποκειμένων μέσω του αγγίγματος αλλά και τη σχέση του απεικονιζόμενου με την ίδια τη ζωγραφική.
Το μπεζ και υπόλευκο χρώμα που επιλέγει συχνά η εικαστικός, αναδεικνύει το ανεπαίσθητο και το πολύ συγκινησιακό. Τα χρώματα στο έργο της λειτουργούν ως εικαστική γλώσσα που μας μεταφέρει όχι μόνο την τρυφερότητα ενός ζευγαριού που απεικονίζει συχνά, αλλά και μια αίσθηση συνεξάρτησης χωρίς σαφές πρόσημο - μια ανεξιχνίαστη, δηλαδή, σχέση που μπορεί να είναι τόσο θετική όσο και αρνητική. Το νόημα εδώ εναπόκειται στο βλέμμα του θεατή και ο χώρος που προκύπτει ανάμεσα σε όλες τις εννοιολογικές προεκτάσεις είναι το ζητούμενο στη συγκεκριμένη ενότητα. Οι θολοί προσδιορισμοί τόσο στη ζωγραφική διαδικασία όσο και στη ψυχογραφική διάθεση της Μπαρή αντικατοπτρίζουν τα όρια και θέτουν ερωτήματα στο έργο της. Είναι σαν να παρακολουθούμε μια τάση για τη μετα-μικελαντζελική απεικόνιση, όπου τα χέρια του Θεού με τον Δαβίδ συναντούν τη σύγχρονη Πιετά, θέτοντας ερωτήματα για την ταυτότητα του ζευγαριού ή τη θέση τους στον κόσμο. Εδώ η χρήση του λευκού χρώματος που γράφει σχεδόν με περιγραμματική διάθεση τις φόρμες φωτός κάνει το έργο να αντανακλά μια ηρεμία σαν ένα επουράνιο πέπλο θεϊκής αποκάλυψης.
Αποκορύφωμα της ενότητας αποτελεί η απεικόνιση του έργου που μοιάζει σαν μια κοιμώμενη, εμπνευσμένη που θυμίζει το περίφημο έργο του Χαλεπά, καθώς αναμειγνύεται με αναγνωρίσεις της αναγεννησιακής παράδοσης και σχεδιασμό που παραπέμπει χρωματικά και αισθητικά σε ποιότητες του Ντα Βίντσι. Εκεί, ακριβώς, που η σχέση φόρμας και σχεδίου ξεπερνά το ανθρώπινο και ψάχνει το απόλυτο, ξεπροβάλλει η χάρη και η ευαισθησία της κίνησης της Μπαρή, με σκοπό να αναδείξει την εσωτερική διαφάνεια γύρω από τις στενές σχέσεις των ανθρώπων. Η ίδια, προσεγγίζει το ιδανικό μέσα από ιδεατές απεικονίσεις, αλλά και μέσω της καθηλωτικής στιγμής, αιχμαλωτίζοντας την εντύπωση μιας τρυφερής πράξης. Η επαναλαμβανόμενη σχεδόν πλάγια και κοφτή πινελιά προσδίδει έναν αέρα μυστηρίου, ενώ, παράλληλα, αποκαλύπτει την τεχνική της προσέγγιση. Οι πινελιές αυτές μεταφέρουν την αίσθηση της ανασφάλειας και της ασάφειας, προσκαλώντας το θεατή να εξερευνήσει τα όρια της αντίληψής του. Η ζωγραφική απόδοση κινείται σε ανεπαίσθητους μικρούς υποτονισμούς, ήπιας χρωματικής παλέτας που μας αφήνουν να κινηθούμε σε λεπτές εσωτερικές ποιότητες και να αφουγκραστούμε την κίνηση της ψυχής σαν μια αρμονική μελωδία.
Στο συνολικό πλαίσιο του έργου της Αλεξάνδρας Μπαρή, ανάμεσα σε ευαίσθητα ζεύγη χεριών, απαλών αγγιγμάτων και ευαίσθητων αντικειμένων προκύπτουν σύγχρονες αναζητήσεις της τέχνης και αναδύεται ένας κόσμος που προκαλεί, ερωτά, ενώ ταυτόχρονα παραμένει αινιγματικός και μας καλεί να αναζητήσουμε βαθύτερες έννοιες συσχετισμού και ένωσης. Με τη χρήση των χρωμάτων, της σύνθεσης και της τεχνικής, η Αλεξάνδρα δημιουργεί έναν χώρο που προσκαλεί τον θεατή ανάμεσα με σκοπό να εξερευνήσει τις πολλαπλές σημασίες και τις αντιφάσεις των ανθρώπινων σχέσεων, μεταμορφώνοντας το αόρατο σε ορατό και το ανεξήγητο σε μια μοναδική καλλιτεχνική εμπειρία».
Νιόβη Κρητικού
«Αν ο σκοπός της ψυχής είναι η αγάπη και η ένωση, τότε το άγγιγμα είναι το μέσον που καταργεί τα σύνορα της προσωπικής ακεραιότητας».
Αλεξάνδρα Μπαρή
«H Αλεξάνδρα μας προσκαλεί σε ένα κόσμο ασφαλή και απαλό, σαν χάδι. Κυριαρχεί η σιωπή· μία εύρωστη σιωπή, η οποία αφήνει τα έργα να μιλήσουν μέσα από το δεξιοτεχνικό πλάσιμο της φτιαξιάς τους. Είναι η σιωπή που ηχεί σαν ανεπαίσθητη μελωδία, είναι η σιωπή που συντροφεύει την ομορφιά, είναι η σιωπή που σχεδόν μπορείς να μυρίσεις την γλυκιά νοσταλγική ευωδιά της. Η καλλιτέχνης ξέρει να κρατήσει τα απαραίτητα και να αφήσει να εννοηθούν τα περιττά, με την αυτοπεποίθηση της καλής μαστόρισσας. Στα έργα της χορογραφούνται ανθρώπινα συμπλέγματα· μία ποιητική μεταφορά της πολυπλοκότητας των σχέσεων, του έρωτα, της αδιάκοπης προσπάθειας που απαιτεί η επικοινωνία: τα άτομα χάνουν τη μορφή τους μέσα στο αγκάλιασμα, λυτρώνονται, ασφυκτιούν ή αναπαύονται. Ταυτόχρονα. Χέρια και υφασμάτινες πτυχές συγχέονται, μορφές και μαξιλάρια γίνονται ένα, μεταφέροντάς μας σε μία διάσταση δίχως βάρος, όπου τα αντικείμενα μετουσιώνονται και τα σώματα αντικειμενοποιούνται, χωρίς ωστόσο να στερούνται ζεστασιάς. Υπάρχουν πρόσωπα, αλλά δεν απεικονίζονται ολόκληρα, ενώ θα μπορούσε να πει κανείς ότι τα χέρια χαρακτηρίζονται με τόση οξυδέρκεια που τα πραγματικά πορτραίτα είναι μάλλον εκείνα των χεριών. Η ζωγράφος δεν φοβάται το συναίσθημα. Τα στιβαρά καλλιτεχνικά θεμέλιά της, της επιτρέπουν να αποτυπώσει θέματα εύθραυστα, λεπτής συγκινησιακής φόρτισης, όπως ένα λουλούδι αποξηραμένο ή ακροδάχτυλα που αγγίζονται. Πράγματα που χρησιμοποιούμε καθημερινά, μια κλωστή, μικρά μπουκαλάκια, ένας καθρέφτης, ένα χαρτί, ξανασυντήνονται σε μας ως ποιητικά στοιχεία, θυμίζοντάς μας πώς είναι η καλή ζωγραφική. Η ζωγραφική όπου δεσπόζει μια συγκινητική απλότητα, χωρίς ανάγκη εντυπωσιασμών ή επεξηγήσεων. Οι διάφορες υφές των αντικειμένων αποτυπώνονται με μαεστρία: ο θεατής μπορεί σχεδόν να αισθανθεί τη χροιά των διαφορετικών υλικών στα, δικά του πια, χέρια και δάχτυλα. Ένας ύμνος στην αίσθηση της αφής, αγαπημένης ίσως αίσθησης όλων των ζωγράφων. Η ειλικρινή και βαθιά αγάπη της Αλεξάνδρας για τη τέχνη της, φαίνεται στη φροντίδα της παραμικρής λεπτομέρειας, όπως η υπέροχη επιλογή της επιφάνειας του καμβά. Ας δεχτούμε σαν χάδι την γυναικεία ματιά της ζωγράφου, σαν δώρο και σαν ψυχικό αντίβαρο μέσα στο ζόφο της σκληρής καθημερινότητας μέσα στην οποία υπάρχουμε. Σε μια εποχή όπου οι γυναίκες καλλιτέχνες στην Ελλάδα αρχίζουν να βγαίνουν από την αφάνεια, ελπίζω και εύχομαι να συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε και στο μέλλον τέτοιες ανάσες ατόφιας ζωγραφικής».
Νεφέλη Σουλακέλλη
