«Σκοπός μας είναι να κόψουμε τον ομφάλιο λώρο που μας συνδέει με το κράτος» επισημαίνει ο περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας Κώστας Μπακογιάννης και προσθέτει: «Αν μαθαίναμε να ζούμε με τα έσοδά μας, με μια μεταβίβαση φορολογίας στους Δήμους και τις Περιφέρειες, τότε θα μιλούσαμε κατά κυριολεξία για αυτοδιοίκηση». Όσο για τις πολιτικές εξελίξεις, τονίζει πως «η περίσταση απαιτεί μια κυβέρνηση καμικάζι που θα βάλει την οικονομία σε σειρά σήμερα ακόμα και αν χρειαστεί να θυσιαστεί η ίδια αύριο».
Λεφτά υπάρχουν στην Περιφέρεια; Και αν ναι, ποιες είναι οι προτεραιότητές σας; Είναι τελικά πανάκεια τα κοινοτικά κονδύλια;
Νομίζω πως μπορούμε να συμφωνήσουμε όχι μόνο πως δεν υπάρχουν λεφτά, αλλά και πως δεν θα υπάρξουν και για αρκετά χρόνια. Το οικοδόμημα της μεταπολίτευσης πληρώθηκε με αντιπαροχή την αλόγιστη σπατάλη και ουσιαστικά την εξαγορά και τον εκμαυλισμό συνειδήσεων. Αυτό τέλειωσε όταν τερματίσαμε τα όρια της εθνικής μας πιστωτικής κάρτας. Συνεπώς, αν θέλεις να κάνεις δουλειά στην Ελλάδα του 2014, οφείλεις να σέβεσαι το κάθε ευρώ του Έλληνα το οποίο είναι πονεμένο και ματωμένο έχοντας προκύψει από υπερφορολόγηση και περικοπές. Ο στόχος μας λοιπόν είναι διττός: πρώτον, να πολεμήσουμε τους δαίμονες της δημόσιας διοίκησης, δηλαδή τη σπατάλη, την κακοδιαχείριση, τη διαφθορά. Το οποίο όμως δεν είναι θέμα μόνο βούλησης ή ωραίων λόγων, αλλά πάνω από όλα έχει να κάνει με τους κανόνες ενός δημόσιου οργανισμού: το οργανόγραμμα, τις διαδικασίες, τον τρόπο ελέγχου. Δεύτερον, πρέπει να κάνουμε περισσότερα με λιγότερα. Τα ευρωπαϊκά κονδύλια που έχουμε στη διάθεσή μας πρέπει να τα αξιοποιήσουμε με σύνεση. Με στρατηγική και σχέδιο. Τι να το κάνω το έργο, για παράδειγμα, αν μου φέρνει ψήφους αλλά δεν δημιουργεί δουλειές;
Υπάρχουν έργα ή διαγωνισμοί της προηγούμενης αρχής που θα απορρίπτατε; Θεωρείτε ότι υπάρχει συνέχεια στο έργο που παραλάβατε; Ασφαλώς και υπάρχει συνέχεια, αλίμονο. Να βγω και εγώ να λέω τις γνωστές γελοιότητες για το πώς παρέλαβα καμένη γη; Τι νόημα έχει να κοιτάς συνέχεια προς τα πίσω στον καθρέφτη σου, αν θες να πας μπροστά; Σέβομαι όλους τους προκατόχους μου άσχετα από την όποια προσωπική γνώμη μπορεί να έχω σχηματίσει. Από τη πρώτη του Σεπτέμβρη, όμως, υπεύθυνοι είμαστε εμείς. Για όλα. Τα θετικά και τα αρνητικά. Έτσι, ήδη τον πρώτο μήνα ακυρώσαμε δύο διαγωνισμούς που ήταν εν εξελίξει. Ο ένας είχε να κάνει με την τουριστική προβολή, με κόστος 1.300.000 ευρώ, γιατί αποκλείεται να μπορούσαμε να επενδύσουμε ορθολογικά ένα τέτοιο ποσό μέχρι το τέλος του 2015, όπως προβλέπει το ΕΣΠΑ. Θα επαναδημοπρατήσουμε με σαφώς μειωμένο το οικονομικό αντικείμενο. Ο δεύτερος διαγωνισμός ήταν για ένα σύμβουλο, κόστους 700.000 ευρώ, διότι πολύ απλά κρίναμε πως δεν τον είχαμε ανάγκη ειδικά όταν τα χρήματα αυτά μπορούν να πιάσουν τόπο αλλού.
Αναφέρω μια διατύπωσή σας κατά την ορκωμοσία: «Θα χτυπήσουμε τη γροθιά στο μαχαίρι εκεί όπου χρειάζεται. Θα σπάσουμε αβγά... Θα αναμετρηθούμε με την αδικία σε κάθε της έκφραση». Μπορείτε σήμερα να γίνετε πιο σαφής;
Το προφανές είπα. Αν θες να κάνεις δουλειά θα πρέπει να συγκρουστείς. Δυστυχώς δεν μπορείς να τα έχεις καλά με όλους. Τουλάχιστον δεν μπορείς, αν θες να πετύχεις απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα. Εδώ όταν καθόμαστε γύρω από ένα τραπέζι για φαγητό το βράδυ δεν συμφωνούμε όλοι. Κοιτάξτε, δεν είμαι από άλλο πλανήτη, αντιλαμβάνομαι πλήρως πως σπουδαίες σταδιοδρομίες στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης έχουν βασιστεί πάνω στην απραξία και το απόλυτο κενό. Όπως μου έχει πει ένας παλιός πολιτικός κάποτε: «Κώστα μου, σε συμβουλεύω να μην υπογράφεις, έτσι δεν θα σου πει κανείς ποτέ τίποτα και δεν θα μπλέκεις». Κατά τη γνώμη μου όμως, αυτού του τύπου η πολιτική πέθανε. Στο μέλλον θα μετριούνται οι γωνίες μας και όχι οι κύκλοι που κάνουμε γύρω από τον εαυτό μας. Αυτό δεν σημαίνει πως κανείς δεν αναζητά συναίνεση, συνεργασία και συνεννόηση. Αυτή άλλωστε είναι η πεμπτουσία της τοπικής αυτοδιοίκησης που εξ ορισμού δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να χτίζουμε γέφυρες. Στο τέλος της ημέρας, όμως, όλοι αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας και παραδινόμαστε στην κρίση της κοινωνίας. Αν δεν μας αρέσουν οι κανόνες του παιχνιδιού, ας πάμε σπίτια μας.
Θεωρείτε ότι οφείλετε ως περιφερειάρχης να συγκρουστείτε ή να συνεργαστείτε με την κεντρική κυβέρνηση; Τι είναι πιο συμφέρον;
Εξαρτάται. Όπως ίσως ξέρετε ως δήμαρχος είχα κάνει και τα δύο. Όπως ήταν μοναδικό κριτήριο για μένα χθες το συμφέρον του Δήμου, είναι σήμερα το συμφέρον της Περιφέρειας. Αυτή άλλωστε είναι και η αποστολή μου. Το βασικό όμως ερώτημα σχετίζεται με τους βαθμούς ελευθερίας που ο καθένας μας έχει. Προσωπικά αισθάνομαι πολύ τυχερός διότι από την πρώτη στιγμή έχω ξεκαθαρίσει τη θέση μου: ναι, είμαι αυτός μου είμαι, ναι, πιστεύω αυτά που πιστεύω, αλλά όταν έχει να κάνει με τη δουλειά μου δεν βλέπω ούτε κόμμα ούτε χρώμα. Αν μπορώ όμως να προσθέσω κάτι: Σε μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα, η ερώτηση που κάνατε θα ήταν δευτερεύουσα. Γιατί; Διότι σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του αναπτυγμένου κόσμου η τοπική αυτοδιοίκηση είναι πραγματικά ανεξάρτητη και ουσιαστικά αυτόνομη. Εμάς μας αντιμετωπίζουν σαν το ανήλικο προστατευμένο τέκνο του πολιτικού συστήματος. Μας έχουν δέσει με χίλιους διαφορετικούς τρόπους και το μακρύ χέρι του κράτους μπαίνει μονίμως στα συρτάρια μας. Τη σπουδαιότητα του θεσμού τη θυμούνται τα κόμματα μόνο λίγο πριν τις εκλογές με ένα πλειστηριασμό υποκρισίας. Σκοπός λοιπόν πρέπει να είναι ένας: να κόψουμε τον ομφάλιο λώρο που μας συνδέει με το κράτος. Αν μαθαίναμε να ζούμε με τα έσοδά μας, με μια μεταβίβαση φορολογίας στους Δήμους και τις Περιφέρειες, τότε θα μιλούσαμε κατά κυριολεξία για αυτοδιοίκηση. Αυτό βέβαια απαιτεί να καταλάβουμε και όλοι εμείς οι αυτοδιοικητικοί πως δεν έχουμε μόνο δικαιώματα αλλά κυρίως υποχρεώσεις.
Ποιες οι σχέσεις σας με την αντιπολίτευση στην Περιφέρεια και ποιες οι σχέσεις σας με δημάρχους, ακόμα και με αυτούς που δεν συμφωνείτε πιθανόν πολιτικά ή δεν εγκρίνετε τις επιλογές τους;
Στο περιφερειακό συμβούλιο άλλες φορές συμφωνούμε και άλλες διαφωνούμε. Συνυπάρχουμε όμως δημοκρατικά. Όλοι μας άλλωστε έχουμε την ίδια αφετηρία: το καλό της Περιφέρειας. Ξέρετε, με την κρίση έχει γίνει της μόδας να διχάζουμε της κοινωνία για να κερδίσουμε μικροπολιτικά οφέλη. Κάπως έτσι μας προεκύψαν οι μνημονιακοί και οι αντιμνημονιακοί, οι προδότες και οι πατριώτες, οι καλοί και οι κακοί Έλληνες που άκουσα τελευταία και ούτω καθεξής. «Επινοημένες σαρανταποδαρούσες λέξεις σαν έτοιμες από ουρλιαχτό» που έλεγε και ο ποιητής. Κάποια στιγμή πρέπει να αφήσουμε πίσω μας αυτή τη ρητορική του φόβου και του μίσους και να μιλήσουμε απλά και πρακτικά. Πού είμαστε; Πού θέλουμε να πάμε; Πώς θα φτάσουμε μέχρι εκεί; Η δικιά μου μικρή εμπειρία λέει πως όταν προσπερνάμε τα συνθήματα και τις κραυγές και μιλάμε για την ουσία, εντέλει συμφωνούμε, περισσότερο από ό,τι διαφωνούμε. Τώρα ως προς τους δημάρχους, τι να πω; Μέχρι πριν ενάμιση μήνα περπατούσα στα παπούτσια τους. Ταυτίζομαι, λοιπόν, μαζί τους. Είναι οι φυσικοί μας σύμμαχοι. Όλοι ανεξαιρέτως.
Πήρατε θέση κατά των πλευρικών διοδίων πρόσφατα. Πώς διαμορφώνεται σήμερα η κατάσταση; Παραμένετε στην ίδια θέση;
Είπα το εξής απλό: Πως αν σας έλεγα πριν από μερικά χρόνια, όταν ακόμα είχαμε τη δραχμή, πως θα πληρώνατε 1.300 δραχμές στα διόδια θα μου φέρνατε κάτι –προφανώς βαρύ– στο κεφάλι. Αυτό δεν σημαίνει πως υποτιμώ την αξία των συγχρηματοδοτικών εργαλείων ή την αναγκαιότητα ύπαρξης διοδίων. Σε όλα όμως υπάρχουν όρια τα οποία καθορίζει η κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα. Θα μπορούσαν για παράδειγμα να υπολογίζονται τα διόδια, όπως στο εξωτερικό, βάσει της χιλιομετρικής απόσταση που έχει διανυθεί ή να υπάρχουν εκπτώσεις σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Θυμίζω πως μπορεί να είμαστε όλοι ίσοι, αλλά δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Γιατί δηλαδή να πληρώνω το ίδιο εγώ και η άνεργη μάνα;
Θεωρείτε ότι οι περιφερειάρχες έχουν λόγο για τα πολιτικά δρώμενα; Το ρωτάω με αφορμή τις πρόσφατες δηλώσεις του περιφερειάρχη Κεντρ. Μακεδονίας Απ. Τζιτζικώστα ότι η χώρα χρειάζεται κυβέρνηση εθνικής ενότητας χωρίς τον Αντ. Σαμαρά...
Σαφώς και έχουμε λόγο. Kαι το λέω δίχως υστεροβουλία. Όταν σε έχουν ψηφίσει εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι δεν δικαιούσαι να κάνεις την πάπια. Βέβαια, πρέπει να σας πω, πως όταν κάνουμε σενάρια ή καταθέτουμε προτάσεις καλό είναι να διακρίνουμε το υποκειμενικά ευκταίο από το αντικειμενικά εφικτό, πόσο μάλλον όταν διακυβεύονται έννοιες που μας ξεπερνούν όλους όπως η σταθερότητα και η ομαλότητα. Ούτε πραξικοπήματα χρειαζόμαστε, ούτε τα χειμερινά ανάκτορα να καταλάβουμε. Η περίσταση απαιτεί μια κυβέρνηση καμικάζι που θα βάλει την οικονομία σε σειρά σήμερα, ακόμα και αν χρειαστεί να θυσιαστεί η ίδια αύριο.
Πώς θα σχολιάζατε πρόσφατα δημοσιεύματα που αναφέρονται στην προσωπική σας ζωή;
Η υπόθεση αυτή είναι ανάμεσα σε μένα, την οικογένειά μου και τη συνείδησή μου. Καμία πτυχή της δεν αφορά οποιονδήποτε άλλον και για αυτό δεν μιλάω δημοσίως για αυτό. Εντέλει, σε ό,τι με αφορά προσωπικώς, λίγο κακό μπορούν να μου κάνουν τα όποια δημοσιεύματα. Το μεγάλο κόστος των λαθών μου το έχω πληρώσει εγώ και οι άνθρωποί μου –που είναι και το χειρότερο– σε βαθμό που η ηδονοβλεπτική τακτική κάποιων δεν μπορεί ούτε να διανοηθεί. Αυτό που με θυμώνει όμως είναι ότι κάποιοι για να χτυπήσουν εμένα, με τη δύναμη που τους δίνει η πένα, έβαλαν στο στόχαστρο ανήλικα παιδιά χωρίς ίχνος ντροπής. Ας κανιβαλίσουν εμένα όσο θέλουν. Να αφήσουν όμως τα παιδιά μου ήσυχα.
