Όλοι λένε: «Το φθινόπωρο να δεις τι θα γίνει!». Παρότι η πιθανολόγηση δεν είναι το φόρτε μου (εύκολα διαψεύδεται κανείς από τα γεγονότα που θα ΄ρθούνε), σκέφτηκα να διερευνήσω λίγο το θέμα.
Λοιπόν, η φράση «Το φθινόπωρο να δεις τι θα γίνει!» εμπεριέχει, κατά τη γνώμη μου, τρία κύρια στοιχεία: απαισιοδοξία, απειλή και χρονικό άλμα. Ας τα δούμε ένα ένα.
Ως προς την απαισιοδοξία, ο κόσμος λέει: «Η οικονομική κατάστασή μας δεν είναι καλή, πολλοί συνταξιούχοι ήδη πένονται, η εθνική κυριαρχία της χώρας εμφανίζεται σακάτικη, το ΔΝΤ και η ΕΕ λειτουργούν επικυριαρχικά, το κράτος μας δυσλειτουργεί, πολλοί νοσταλγούν τη δραχμή και εισηγούνται την άμεση επιστροφή σ΄ αυτήν». Αλλά αυτή η σταχυολόγηση είναι εντελώς επιφανειακή. Αν δεν είχε γίνει η συμφωνία με την ΕΕ και το ΔΝΤ, η κατάσταση θα ήταν πολύ χειρότερη. Το ελληνικό κράτος βρέθηκε ένα βήμα πριν από την αδυναμία του να πάρει δάνεια, ώστε να πληρώσει μισθούς και συντάξεις. Χάρη στη συμφωνία αυτή, απέφυγε την πτώχευση και τη στάση πληρωμών, και μπόρεσε και πήρε τα δάνεια. Το αν θα χρεοκοπήσει ή όχι είναι συζητήσιμο. Χωρίς όμως τη συμφωνία, θα είχε ήδη χρεοκοπήσει. Και η κήρυξη πτώχευσης, που πολλοί και διάφοροι την εισηγούνται, δε νοείται για χώρα του ευρώ και της ευρωζώνης. Αν γινόταν, και πάλι η Ελλάδα θα χρεοκοπούσε. Όσο για την επιστροφή στη δραχμή, αυτό θα δημιουργούσε την πρώτη αφρικανική χώρα στην Ευρώπη. Η δραχμή ήταν ένα ανυπόληπτο νόμισμα, οι συνεχείς υποτιμήσεις του οποίου είχαν συμβάλει ουκ ολίγο στη διάλυση της οικονομίας μας, ενώ το ίδιο είχε καταστεί άνευ αξίας. Αν μάλιστα δεν ήμασταν στη ζώνη του ευρώ, τότε θα είχαμε ήδη χρεοκοπήσει, δε θα είχαμε λάβει τη βοήθεια που λάβαμε. Συμπέρασμα: αν υπάρχει μια ελάχιστη ελπίδα να τη γλιτώσουμε, είναι μέσα στο ευρώ, μέσα στην ΕΕ και με τους ξένους ελεγκτές πάνω απ΄ το κεφάλι μας. Μόνο έτσι θα έχουμε την ελπίδα ότι δε θα ξεκινήσει από μας ένα ευρωπαϊκό ντόμινο κατάρρευσης, πράγμα δυσάρεστο για όλη την Ευρώπη (γι΄ αυτό και ασχολούνται μαζί μας).
Αυτό και αρέσει και δεν αρέσει στα κόμματα. Από τη μια αρέσει, γιατί μπορούν να συγκαλύπτουν τις δικές τους ευθύνες, ρίχνοντας το βάρος στους κακούς Φράγκους (αυτό ισχύει και για τα αριστερά κόμματα: σε όσους δήμους κυριάρχησαν δεν υστέρησαν διόλου ως προς τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ ως προς τα σκάνδαλα, τα ρουσφέτια και τα αραλίκια των ημετέρων Από την άλλη δεν αρέσει στα κόμματα, γιατί τους μειώνει τη δυνατότητα αθρόων διορισμών, μιζοσκανδάλων. Το ότι η εμπλοκή του ΔΝΤ και της ΕΕ δεν αρέσει ούτε στην πλειονότητα του ελληνικού λαού, είναι -κατά τη γνώμη μου- ζήτημα μονομερούς πληροφόρησης: όλα τα μίντια παίζουν εθνικισμό, αντιδυτικισμό και πατριωτισμό όλων των αποχρώσεων (γαλάζιο, πράσινο, κόκκινο, μαύρο, ροζ και βαθύ μπλε), κανένας δεν παίζει ρεαλισμό γιατί δεν «πουλάει».
Ως προς την απειλή, αυτό που εννοείται είναι, προφανώς, κάποιο είδος επανάστασης. Αλλά την επανάσταση δεν την κάνουν οι βολεμένοι στο δημόσιο, ούτε οι συντεχνίες των κλειστών επαγγελμάτων, ούτε οι εργαζόμενοι (;) στις ΔΕΚΟ, γιατί ακριβώς είναι τόσο καλά βολεμένοι, ώστε και με τα λίγα που τους κόβουνε πάλι καλά είναι, σε σχέση με τη δουλειά που (δεν) κάνουνε. Οι καλοπληρωμένοι άνθρωποι των ΔΕΚΟ διαχειρίζονται μονοπωλιακά (ΔΕΗ, συγκοινωνίες, ΕΫΔΑΠ κλπ) ή χαριστικά (ΕΡΤ, ΟΤΕ κλπ) διάφορους τομείς, αντλώντας τη δύναμή τους ακριβώς από τη μονοπώληση (ή τη συντεχνιακότητα ή τη χαριστικότητα). Την επανάσταση δεν την κάνουν ούτε οι αγρότες - ιδιοκτήτες γης, όσο κι αν λίγο λίγο κλείνουν οι στρόφιγγες του ευρωπαϊκών επιδοτήσεων: ξέρουν καλά ότι, τελικά, χρειάζονται τον καπιταλισμό για να παράγουν και να πουλάνε τα προϊόντα τους. Για τους ίδιους λόγους, δεν την κάνουν ούτε οι αυτοαπασχολούμενοι (επιχειρηματίες, ελεύθεροι επαγγελματίες).
Την επανάσταση (όπως την ξέρουμε τουλάχιστον) την κάνουν οι προλετάριοι, δηλαδή οι υπάλληλοι και οι εργάτες του ιδιωτικού τομέα. Όπως έχω γράψει και άλλοτε, αυτοί είναι οι αληθινά αδικημένοι της κοινωνίας. Και υποθέτω ότι αυτός είναι ο λόγος που δεν τους έχουν βάλει χέρι μέχρι τώρα, τουλάχιστον στους ήδη εργαζόμενους (γιατί οι νεοεισερχόμενοι στην αγορά εργασίας και οι συνταξιούχοι του ΙΚΑ ήδη την πληρώνουν). Αν λοιπόν η προσπάθεια να μειωθεί το δημόσιο χρέος (το χρέος που δημιούργησε το βαθύ Δημόσιο, για να εξηγούμαστε) επεκταθεί και στους φτωχούς που πουλάνε την εργατική τους δύναμη, τότε ναι, μπορεί να γίνει της πουτάνας. Αλλά στη χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας οι άνθρωποι αυτοί είναι σχετικά λιγότεροι: οι περισσότεροι ανήκουν στις άλλες προαναφερθείσες κατηγορίες.
Ύστερα, αν υπάρξει μείζων κοινωνική εξέγερση, με τη δεδομένη γνώμη στην πλειονότητα του κόσμου («Δώστε πίσω τα κλεμμένα», «Έξω το ΔΝΤ και η ΕΕ» κλπ), η κατεύθυνσή της δεν θα είναι προς τη μείωση του κράτους, αλλά προς την αύξησή του: δηλαδή να βάλουν το λύκο να φυλάει τα πρόβατα. Συνεπώς, το οικονομικό αδιέξοδο θα συνεχιστεί. Αλλά και το κόμμα που κατ΄ εξοχήν επαγγέλλεται την κοινωνική επανάσταση και κάνει ό,τι μπορεί για ν΄ αυξήσει τη λαϊκή αγανάκτηση, εννοώ το ΚΚΕ φυσικά, δε φαίνεται να τσιμπάει σε δύναμη στον κόσμο, που εξακολουθεί να το βλέπει καχύποπτα. Εξάλλου, τόσο πολύ χωμένο μέσα στο δογματισμό, τις καπιταλιστικότατες επιχειρήσεις του (είναι το μόνο κόμμα-επιχειρηματίας την Ελλάδα) και το γραφειοκρατικό μυαλό των επαγγελματικών του στελεχών («οι ανεπάγγελτοι του Περισσού»), το ΚΚΕ μόνο ως επαναστατικό κόμμα δεν φαντάζει. Δυνατό ναι, παραδοσιακό ναι, κανελλορθόδοξο ναι, σταλινικό ναι. Αλλά επαναστατικό- ελάτε τώρα.
Αληθινή επανάσταση θα ήταν ν΄ ανοίξει κάθε κλειστό επάγγελμα, ν΄ αρθεί κάθε κρατικό μονοπώλιο, να μειωθούν οι εξοπλισμοί π.χ. στο 80%, να δημευτεί η εκκλησιαστική περιουσία και, ιδίως, να αρθεί η μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων και των διαφόρων λειτουργών (άλλο μονιμότητα του ελληνικού κράτους, άλλο των υπαλλήλων του), να υπάρξει ατομική αξιολόγησή τους κάθε χρόνο και να πέσουν οι μισθοί τους στα 1.000 ευρώ μίνιμουμ μέχρι 2.000 ευρώ μάξιμουμ. ΄Ολοι, από τον κλητήρα μέχρι το διευθυντή κι από το βουλευτή μέχρι το σύμβουλο. Αν δεν τους αρέσει, ας μην πάνε να γίνουν υπάλληλοι, ούτε «λειτουργοί». Αφού το κράτος μας είναι φτωχό, τόσα μπορεί να δίνει. Αν θέλουν περισσότερα, ας πάνε στον ιδιωτικό τομέα να δουλέψουν. Αν γινόταν αυτό, σε ελάχιστον καιρό το χρέος μας θα μηδενιζόταν. (Όσο όμως ο κόσμος συνωστίζεται στις εξετάσεις του ΑΣΕΠ γι να εκπορθήσει τις πύλες του Δημοσίου, τέτοια επανάσταση, φυσικά, αποκλείεται).
Ως προς το χρονικό άλμα, αυτό είναι που ακυρώνει τα δυο προηγούμενα. Μιλάμε για κανονικό πήδημα μιας ολόκληρης εποχής, πέρασμα από την άνοιξη στο φθινόπωρο, σα να μη μεσολαβεί το καλοκαίρι. Που ακούστηκε απαισιοδοξία και επαναστατική διάθεση, που να περιμένει να περάσουν πρώτα οι …διακοπές, προκειμένου να εκδηλωθεί; Και μόνο αυτό, δείχνει ότι το φθινόπωρο (εκτός συγκλονιστικού απρόβλεπτου κι απρόοπτου στοιχείου) δε θα γίνει τίποτα που να μην το ξέρουμε. Κυβερνητικές ατολμίες, κλεισίματα των δρόμων, διασπάσεις στο ΣΥΡΙΖΑ, συγκεντρώσεις με κόκκινες σημαίες, δημοτικές εκλογές, καμιά νέα διαγραφή στο ΠΑΣΟΚ, παλιά σκανδαλάκια που αποκαλύπτονται με το σταγονόμετρο, κάνα νέο κόμμα από τη Ντόρα, καμιά επέτειος του ΚΚΕ- τέτοια πράματα.
Και θα ΄ναι κρίμα, γιατί η πολιτική κρίση (περισσότερο ακόμα κι από την οικονομική) αφήνει περιθώρια για ένα πολιτικό σχήμα ρεαλισμού. Αλλά στη χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας ο ρεαλισμός ήταν πάντα ένα αγαθό εν ανεπαρκεία.
13°
