Στις 4/2 το βιβλιοπωλείο IANOΣ οργάνωσε ανοιχτή συζήτηση με θέμα «Γιατί χρειάζεται η ενιαία τιμή βιβλίου» με κεντρικούς ομιλητές τον Πάσχο Μανδραβέλη (δημοσιογράφο), τον Τάκη Θεοδωρόπουλο (συγγραφέα) και τον Στέφανο Πατάκη (εκδότη). Την συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος Όλγα Τρέμη.
Ο νόμος υπέρ της ενιαίας τιμής βιβλίου ψηφίστηκε το 1997 από τον Ευάγγελο Βενιζέλο και παρόμοιοι νόμοι ισχύουν σε 13 χώρες της ΕΕ μεταξύ των οποίων η Γαλλία, η Γερμανία, η Ισπανία και η Ιταλία. Σύμφωνα με τον νόμο, στην καθορισμένη από τον εκδότη τιμή ενός βιβλίου δεν μπορούν να γίνουν εκπτώσεις από τους βιβλιοπώλες άνω του 10% για μια διετία μετά την τελευταία εκτύπωση του βιβλίου.
Ο διάλογος για το ζήτημα της διατήρησης ή μη της ενιαίας τιμής βιβλίου έχει μετατραπεί σε «πεδίο μάχης», όπου οι δύο αντίθετες πλευρές εκθέτουν αντίστοιχα την επιχειρηματολογία τους.
Ο Νίκος Καρατζάς, ιδιοκτήτης του ΙΑΝΟΥ, καλωσόρισε όσους ήρθαν στη συζήτηση και τόνισε πως η Κυβέρνηση πρέπει να πάρει την απόφαση με τη σοβαρότητα και το αίσθημα ευθύνης που απαιτείται πριν οδηγηθεί η αγορά του βιβλίου στην καταστροφή.
Η Όλγα Τρέμη ξεκίνησε τη συζήτηση αναφέροντας πως η αγορά του βιβλίου λειτουργεί βάσει ενός καθεστώτος από το 1997 με το δόγμα «ποιότητα και όχι ποσότητα». Θέλοντας να ορίσει το πεδίο ορισμού της συζήτησης, αναφέρθηκε στη δεδηλωμένη πρόθεση της Κυβέρνησης να καταργήσει αυτό το καθεστώς με το επιχείρημα ότι το άνοιγμα της αγοράς του βιβλίου θα οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές και σε περισσότερους αναγνώστες, μη λαμβάνοντας υπόψη την επιχειρηματολογία της πλειοψηφίας των εκδοτών που υποστηρίζουν πως η απελευθέρωση θα δημιουργήσει «γκέτo» και «μαύρες μέρες» για τα πνευματικά δικαιώματα, θα πληγεί το ποιοτικό βιβλίο, θα μειωθεί η πολυφωνία και θα χάσει ο πολιτισμός.
Πρώτος ομιλητής ήταν ο Τάκης Θεοδωρόπουλος, ο οποίος υποστήριξε πως η αγορά του βιβλίου είναι ήδη απελευθερωμένη και ανταγωνιστική, δε ζήτησε ποτέ κρατική βοήθεια και τόνισε πως η ενιαία τιμή δε σημαίνει ότι όλα τα βιβλία πωλούνται στις ίδιες τιμές. Ανέφερε χαρακτηριστικά πως το βιβλίο δεν είναι ενιαίο προϊόν και πως από το ένα βιβλίο στο άλλο υπάρχει η ίδια διαφορά που υπάρχει από το γάλα στο βιβλίο. Υπάρχουν βιβλία ευρείας κατανάλωσης και άλλα που ξεκινούν από πολύ χαμηλές πωλήσεις αλλά, αν δεν υπάρχουν αυτά, δεν υπάρχει και σκέψη. Συμπλήρωσε πως η κατάργηση της ενιαίας τιμής θα οδηγήσει σε μονοπώλιο και ένα βασικό πρόβλημα είναι ότι το βιβλίο δεν έχει μπει στη ζωή του Έλληνα, λόγω της πολιτικής που ακολουθεί η Εκπαίδευση. Επίσης, εάν καταρρεύσουν τα πνευματικά δικαιώματα με την απελευθέρωση του βιβλίου, θα καταρρεύσει άλλη μια μεγάλη κατάκτηση του Διαφωτισμού. Υποστήριξε πως το βιβλίο είναι η κιβωτός της ελληνικής γλώσσας και η απόφαση κατάργησης του νόμου είναι απερίσκεπτη. Συμπλήρωσε πως το βιβλίο στην Ελλάδα είναι φθηνότερο από όλες τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες αλλά και από όλες τις υπόλοιπες μορφές διασκέδασης και πολιτισμού.
Ο Πάσχος Μανδραβέλης ήταν ο μόνος που τάχθηκε υπέρ της κατάργησης της ενιαίας τιμής και τόνισε ότι μιλάει ως καταναλωτής. Υποστήριξε πως από τότε που ψηφίστηκε η ενιαία τιμή το 1997 οι ελληνικές πωλήσεις έχουν μειωθεί σε μεγάλο ποσοστό. Αναφέρθηκε στο γεγονός ότι τα βιβλία είναι πολύ ακριβά και ο ίδιος προτιμά να αγοράζει αγγλικά βιβλία από το Amazon, τα οποία βρίσκει στη μισή τιμή. Συμπλήρωσε πως ακόμα και σε χώρες άκρατου καπιταλισμού το καλό βιβλίο έχει τη δυνατότητα να κρατάει την τιμή του και πως η απελευθέρωσή του θα κάνει μικρή διαφορά. Απάντησε στο επιχείρημα της αντίθετης άποψης πως αν ισχύσει η απελευθέρωση του βιβλίου θα διαβάζουν όλοι μπεστ σέλερς, όπως οι «50 αποχρώσεις του γκρι», δηλώνοντας ότι ακόμα και αυτό θα ήταν καλύτερη αλλαγή, δεδομένου ότι οι Έλληνες δε διαβάζουν αλλά προτιμούν να βλέπουν τηλεόραση. Τάσσεται υπέρ της κατάργησης της ενιαίας τιμής επειδή πιστεύει στην ελευθερία. Παρόλα αυτά, ο ίδιος δε θεωρεί πως θα περάσει αυτή η κατάργηση.
Ο Στέφανος Πατάκης τάχθηκε ως εκδότης υπέρ της ενιαίας τιμής δηλώνοντας πως η οικονομία πρέπει να υποστηρίζει τον άνθρωπο και όχι το αντίθετο και πως δεν είναι το ίδιο πράγμα η ελευθερία του ανθρώπου με την οικονομική ελευθερία. Συμπλήρωσε πως θεωρεί ψέμα το ότι θέμα της ενιαίας τιμής θα ανεβάσει ή θα ρίξει τις τιμές. Τόνισε πως η ενιαία τιμή προστατεύει τον πολιτισμό μας και πως, στις μέρες μας, ο εκδότης που βγάζει ποιοτικά βιβλία θεωρείται ήρωας.
Στο θέμα τοποθετήθηκε, επίσης, ο ανεξάρτητος βουλευτής Πέτρος Τατσόπουλος, με την ιδιότητα του πολιτικού αλλά και του συγγραφέα. Ο ίδιος δήλωσε πως το παράδειγμα των διαβόητων «κομουνιστικών» χωρών, όπως της Γερμανίας και της Γαλλίας, οι οποίες ως μεγάλες αγορές διατηρούν την ενιαία τιμή, δείχνει πως ο σκοπός αυτού του νόμου είναι να μην αφεθούν οι τιμές του αχαλίνωτα προς τα πάνω.
Ο συγγραφέας Πέτρος Μάρκαρης μίλησε για το θέμα των βιβλιοπωλείων στην Ευρώπη. Ανέφερε πως στην Αγγλία, όπου υπάρχει απελευθέρωση του βιβλίου και δεν ισχύει η ενιαία τιμή, δεν υπάρχουν μικρά βιβλιοπωλεία ενώ, αντίθετα, στη Γερμανία ο αναγνώστης διατηρεί προσωπικές σχέσεις με τον βιβλιοπώλη. Εκτός από το ζήτημα της προστασίας των μικρών βιβλιοπωλείων, τόνισε πως η αναγνωσιμότητα θα αυξηθεί μόνο όταν μαθαίνουμε στα παιδιά στο σχολείο να διαβάζουν και να αγαπούν τα βιβλία και όχι με την απελευθέρωση των τιμών.
Η Άντζελα Γκερέκου τάχθηκε και εκείνη κατά της κατάργησης της ενιαίας τιμής και δήλωσε πως το ΠΑΣΟΚ θα παλέψει για το δίκαιο του βιβλίου.
Ο Παναγιώτης Κουρουμπλής, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, δήλωσε πως η πλήρης απελευθέρωση θα φέρει, στην ουσία, ζούγκλα και πως μια χώρα που δεν κατάφερε να διασφαλίσει τιμές σε βασικά προϊόντα και λειτουργεί ένα «καρτέλ», δεν είναι πιθανό να τα καταφέρει στην αγορά του βιβλίου. Αντίθετα, θα δημιουργηθεί μια ελιτίστικη δυνατότητα να διαβάζεται το βιβλίο από κάποιους.
Ο Γιάννης Κακουλίδης, μέλος της ΔΗΜΑΡ και συγγραφέας, μίλησε για φόβο κατάρρευσης των συγγραφικών δικαιωμάτων σε περίπτωση επικράτησης της κατάργησης της ενιαίας τιμής.
Η Φωτεινή Πιπιλή, με τη σειρά της, πρότεινε πως το εν λόγω ζήτημα πρέπει να εξεταστεί από την Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής και όχι από την Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου.
Με το τέλος της συζήτησης πληροφορηθήκαμε: Ο Δήμαρχος Αθηναίων, Γιώργος Καμίνης, δήλωσε πως θα εισάγει ψήφισμα στο Δημοτικό Συμβούλιο υπέρ της διατήρησης της ενιαίας τιμής βιβλίου και ο Δημοσθένης Δαββέτας, σύμβουλος του Πρωθυπουργού επί των πολιτιστικών θεμάτων, δήλωσε πως θα εισηγηθεί και αυτός υπέρ της διατήρησης της ενιαίας τιμής. Ο Φώτης Απέργης, ως εκπρόσωπος του Υπουργού Πολιτισμού, δήλωσε πως ο Υπουργός τάσσεται και εκείνος υπέρ της διατήρησης της ενιαίας τιμής.
Η αίθουσα του Ιανού ήταν κατάμεστη και η συζήτηση ολοκληρώθηκε σε ένα κλίμα αισιοδοξίας όσον αφορά στη στήριξη του βιβλίου ως πολιτιστικού αγαθού.
15°
