Ένας φίλος (δεν ήρθε απόψε απ’ τα παλιά/φορτωμένος με χιλιάδες αναμνήσεις, όχι), ένας φίλος λέω έχει μανία με μέρη όπου παίζουν μουσική διάφοροι σκοτεινοί τύποι με εντυπωσιακά ή μη-εντυπωσιακά σχήματα. Μερικές φορές μας εντυπωσιάζει μέχρι κι εμάς, που τα έχουμε δει όλα κι άντε να εντυπωσιαστούμε τώρα…
Το μόνο καλό στο διάστημα πριν-την-άνοιξη είναι οι μέρες, που μεγαλώνουν λίγο-λίγο και σε κάνουν να σκέφτεσαι (τι άλλο; ) την άνοιξη. Άσχετο με τα μέρη στα οποία τρέχει ο μουσικόφιλος για να ακούσει τραγουδοποιούς – απλώς οι μέρες που μεγαλώνουν δίνουν μια νότα αισιοδοξίας στο… ννννναι. Είπα να το λογοτεχνίσω αλλά δεν μου βγαίνει, ο φίλος λοιπόν ήρθε ενθουσιασμένος μία (ελάχιστα μεγαλωμένη) μέρα και μας ανακοίνωσε ότι κάθε Πέμπτη για το υπόλοιπο της ζωής του θα πηγαίνει στην «Απανεμιά» να ακούει τον Γιάννη Σπανό.
Και ήταν η πρώτη φορά που ο μουσικόφιλος έπεσε μέσα, δηλαδή με χίλια, επειδή ο οποιοσδήποτε άνθρωπος δεν χαλιέται καθόλου να ακούει κάθε Πέμπτη τον Γιάννη Σπανό. Πιθανώς να τον άκουγε και συχνότερα, απλώς Πέμπτες είναι στην «Απανεμιά» – και τσεκάρετε κατά πόσον εμφανίζεται ακόμα. Στη δεκαετία του ’80 έπαιζε πιάνο στην «Μαρκίζα», μυστήριο μπαρ στη Βατάτζη: κάποιοι έπαιζαν τις Δευτέρες, έχουνε περάσει ένα εκατομμύριο μπίρες και δεν τα θυμάμαι τζάμι… αλλά ο Σπανός ήταν συχνά εκεί.
Έπαιζε τραγούδια του, γαλλικά τραγούδια, ό,τι ήθελε. Ήτανε σταρ, αλλά τόσο συμπαθητικός – και τραγουδούσαν μαζί του οι θαμώνες, τραγουδιστές επαγγελματίες ή ερασιτέχνες, ο Διονύσης Θεοδόσης, ο Νικόλας Μητσοβολέας , η Ρένα Κουμιώτη. Μετά έφτιαξαν ένα πρόγραμμα ο Απόστολος Καλδάρας με τον Σταύρο Κουγιουμτζή στο «Μισέλ» στην Φιλελλήνων και ο Σπανός ερχόταν σαν φίλος (του Καλδάρα) για ένα ποτό ή/και συμμετείχε στο πρόγραμμα – δυστυχώς δεν έχω ξεκάθαρη εικόνα, ήδη το «Μισέλ» βουλιάζει σ’ ένα σύννεφο τσιγαρίλας/χρόνου, είναι θαύμα που θυμάμαι το μαγαζί κι ελπίζω να μη το λέγανε «Φτουσκοληκομερμηγκότρυπα». Το ’84 πάντως ο Σπανός με τον Χατζηνάσιο έκαναν ένα υπέροχο πρόγραμμα στο, σωστά θυμάμαι, «Μισέλ».
Η Πένυ Ξενάκη λοιπόν τραγούδησε τη «Μαρκίζα» (Μάνος Ελευθερίου, «εσύ όπου να πας/ σ’ όποιο ταξίδι/ σε λάθος στάση θα κατεβείς») σε πρόβα, άδεια πίστα, με τους Καλδάρα-Κουγιουμτζή-Σπανό-Χατζηνάσιο από κάτω, μια χειμωνιάτικη νύχτα του ’84, πριν ξεκινήσει το πρόγραμμα… και δεν βγήκε κάποιος να μου πει «αυτή είναι μία σημαντική στιγμή στη ζωή σου», αλλά είχα απόλυτη συναίσθηση ότι ήταν.
Τέλος πάντων, ο Γιάννης Σπανός εμφανίζεται στην «Απανεμιά» με τη σα-να-μη-πέρασε-μια-μέρα-υπέροχη Πένυ Ξενάκη να τραγουδάει το «Κάτω από τη μαρκίζα» αλλά και τον «Ναύτη βγήκε στη στεριά» και χίλια άλλα. Με το σούπερ τραγουδιστή Κώστα Τζιαγκούλα. Με πρόγραμμα στο οποίο ξέρεις ΟΛΑ τα ρεφρέν, κι ακόμα κι αυτά που δεν ξέρεις, π.χ. τα μελοποιημένα του Καβάφη, είσαι στο τσακ να τα μάθεις επιτόπου. Πίνεις το ποτό σου στη μικρή μπουάτ με τα χαρακτικά και τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες δεκαετίας ’60-’70-’80 στους τοίχους κι έχεις απόλυτη συναίσθηση, του ελληνικού τραγουδιού, του Γιάννη Σπανού χθες-σήμερα-αύριο. Του χρόνου, της Ιστορίας και της εκάστοτε καψούρας σου.
Επίσης είναι σαν να σε έχει καλέσει σπίτι του ο συνθέτης, σα να κάθεστε στο σαλόνι του και να σας παίζει τραγούδια με μπρίο. Είχα déjà vu γιατί… σε διάφορες εποχές βρέθηκα σε μέρη όπου έπαιζε ο Σπανός: ατμόσφαιρα χαλαρής αριστεράς που δεν πήρε ακόμα στα χέρια της εξουσία, αισιοδοξία λες και περιμένεις άνοιξη, ζεστασιά αγαπημένου θείου που έχει ετοιμάσει μεραγκλαντάν ποτά. Έχει βάλει φιστίκια στα μπολ, χαμήλωσε το φωτισμό και σου λέει τραγούδια που έχεις καιρό να ακούσεις αλλά παίζουνε πάντα σε σκοτεινές γωνίες του μυαλού σου.
Είναι ωραία στην «Απανεμιά». Δευτέρες παίζει ο Θέμης Ανδρεάδης («Λούλα», «Ταρζάν», ριμέμπερ;). Είδα ξαφνικά την Ιωάννα Παππά, κούκλα και λαμπερή περισσότερο από την εποχή που πρωταγωνιστούσε στο «Φεύγα!». Το αφεντικό της «Απανεμιάς» είναι φίλος της και πηγαίνει μετά το θέατρο – Επί Κολωνώ, Ομάδα Νάμα, Έλενας Σκότη, που δεν έχω προλάβει αλλά θέλω να τη δω. Μόνο στη «Ρεμπέκα» πήγα φέτος, κι αυτό επειδή παίζει ο Χάρης Ασημακόπουλος. Που είναι εξαιρετικός, και φίλος. Τα μπέρδεψα αλλά η ουσία είναι ότι πηγαίνουμε όπου έχουμε φίλους, ή όπου αισθανόμαστε ότι είναι φίλοι μας ακόμα και τα ντουβάρια.
Και από το πουθενά, δύο φούρνοι: μαύρο ψωμί στην «Πνύκα» – βαρύ και νόστιμο για μια βδομάδα, αν μείνει (συνήθως το χλαπακιάζουμε άμα τη εμφανίσει). Και κρατσανιστά κριτσίνια στο «Αρτοποιείον» στη Σαρρή.
Ρένα Κουμιώτη, έχω αναλαμπή – να τραγουδάει το «Θαλασσινό τριφύλλι», 1988 λίγο πριν μεγαλώσουν οι μέρες, στη «Μαρκίζα». Έξω έβρεχε, μέσα ακόμα πιο vintage… Δεν σου πέταγε ξαφνικά ο καλλιτέχνης 30 τραγούδια «καινούργια, που τα έγραψε μόνος του όταν ήταν ντάουν», τα οποία τραγούδια δεν ξέρεις, άρα δεν τραγουδάς τα ρεφρέν, άρα ξενερώνεις με εσωστρεφείς (βλέπε: κουλανσόν) δημιουργίες που σωστά τις αγνοεί «ο κόσμος». Διότι ο κόσμος είσαι εσύ (τσα!) και ξέρεις μια χαρά τι θα αγνοήσεις και τι δεν θα ξεχάσεις ποτέ.
17°
