Τι είναι η New Diaspora και πως προέκυψε η ιδέα για την δημιουργία της;
Η New Diaspora είναι μια πλατφόρμα συμμετοχικής καταγραφής του ποιοι είμαστε, γιατί φύγαμε, τι κάνουμε εδώ που ήρθαμε και πώς βλέπουμε την κατάσταση στην πατρίδα μας. Μια κοινότητα για να μοιραστούμε με τον υπόλοιπο κόσμο τις ιστορίες μας, αλλά και για να ενώσουμε τις δυνάμεις μας ώστε να αντιμετωπίσουμε μαζί όσα μας αφορούν. Ξεκινώντας από μερικά ενοχλητικά στερεότυπα.
Στην αρχή σκεφτόμουν να κάνω μια σειρά μίνι ντοκιμαντέρ, με θέμα την ολοένα και πιο μαζική μετανάστευση Ελλήνων στην Ολλανδία. Ήθελα να επικεντρώσω στις προσωπικές ιστορίες - κυρίως νέων ανθρώπων - που έφυγαν πριν ή αφότου ξέσπασε η ελληνική κρίση. Στην πορεία, ανακάλυψα ότι αυτό το φαινόμενο κρύβει πολύ περισσότερες πτυχές απ’ όσες μπορώ να διαχειριστώ μόνος μου, κι έχει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις επίσης. Κι έτσι αποφάσισα να ζητήσω τη βοήθεια των φίλων μου. Και των φίλων των φίλων μου...
Είναι το πρόσφατο μεταναστευτικό κύμα απλά μία ακόμη συνέπεια της οικονομικής κρίσης ή υποδηλώνει ίσως και κάτι βαθύτερο;
Νομίζω ότι είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε τέτοια διαρροή ανθρώπινου δυναμικού εντός των συνόρων μιας οικονομικά ανεπτυγμένης ζώνης - χωρίς να έχει μεσολαβήσει πόλεμος. Και σίγουρα είναι η πρώτη φορά που τόσοι πολλοί μορφωμένοι, γλωσσομαθείς και ικανοί άνθρωποι μένουν χωρίς επαγγελματικές προοπτικές που να αναλογούν στα προσόντα τους. Κι επιλέγουν να φύγουν. Όσοι μπορούν δηλαδή. Κι όσοι αντέξουν, γιατί γνωρίζω αρκετούς που επέλεξαν να γυρίσουν πίσω. Ο καθένας για τους δικούς του λόγους.
Δεν είναι όμως μόνο η έλλειψη δουλειάς που οδηγεί τόσους Έλληνες στο εξωτερικό. Είναι και η ανάγκη φυγής από τη αυξανόμενη μιζέρια, βία και οπισθοδρόμηση της ελληνικής κοινωνίας. Καθώς και η πέρα για πέρα υγιής περιέργεια να βιώσουν άλλες πραγματικότητες και να γνωρίσουν καινούργιους ανθρώπους. Να ζήσουν τα όνειρα τους, αντί να ονειρεύονται τη ζωή που στερήθηκαν. Κι αυτό είναι ένα διαρκές ταξίδι, αφού τώρα πια δεν είναι λίγοι εκείνοι που αλλάζουν χώρες μετά από μερικά χρόνια παραμονής. Όπου μπορεί να παίρνουν καλύτερους μισθούς, αλλά αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι είναι όλοι τους ευτυχισμένοι.
Ποια πιστεύεις πως είναι η στάση των Ελλήνων που ζουν στο εξωτερικό σήμερα σχετικά με τα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα;
Δε νομίζω ότι υπάρχει ενιαία στάση, καθώς μιλάμε για διαφορετικές γενιές και διαφορετικούς ανθρώπους. Πιθανόν πολλοί απ’ αυτούς να μη βλέπουν και τόσο θετικά το καθεστώς εξουσίας που οδήγησε την Ελλάδα στη χρεοκοπία και τους ίδιους στη μετανάστευση, αλλά δεν έχω ιδέα τι θα ψήφιζαν αν μπορούσαν να το κάνουν από εκεί που βρίσκονται. Όπως κάνει όλος ο υπόλοιπος κόσμος δηλαδή, που δεν συγχέει τη δημοκρατία με τζάμπα αεροπορικά εισιτήρια για κομματικούς οπαδούς.
Αν υπάρχει κάτι κοινό, πρέπει να είναι το σοκ. Από μακριά, ακόμα κι εγώ που πάντα παρακολουθούσα στενά τις πολιτικές εξελίξεις, όταν βλέπω Νεοναζί να πρωτοστατούν στο δημόσιο διάλογο νιώθω σαν να βλέπω την Ακρόπολη να βομβαρδίζεται από ιπτάμενους δίσκους. Είναι εξωπραγματικό αυτό που ζούμε. Όπως και το να επιστρέφεις Αθήνα για Χριστούγεννα και να σε πνίγει η κάπνα από τις ξυλόσομπες.
Πως μπορεί τελικά η νέα αυτή διασπορά να βοηθήσει στην βελτίωση της κατάστασης στην Ελλάδα;
Ζούμε σε μία μαγική εποχή, όπου μπορεί ένας Έλληνας φοιτητής στη Στοκχόλμη να μάθει από την αδελφή του στο Μόντρεαλ τι συμβαίνει στη γειτονιά που μεγάλωσαν πριν καλά-καλά το πληροφορηθεί η μάνα τους. Ή όπου άνθρωποι που δεν έχουν γνωριστεί ποτέ από κοντά μπορούν να ερωτευτούν, να τσακωθούν ή ακόμα και να καταλήξουν να συνεργαστούν μεταξύ τους. Να ανταλλάξουν ιδέες και να οργανώσουν κάθε μορφής κινήσεις – πολιτικές, επιχειρηματικές, πολιτισμικές, ανθρωπιστικές. Το μέσο είναι απλά το εργαλείο βέβαια, αυτό που μετράει είναι ότι μιλάμε για πραγματικούς ανθρώπους από πίσω.
Στη New Diaspora για παράδειγμα, αποφασίσαμε να διαθέσουμε το 5% του ποσού που θα εισπράξουμε από το crowdfunding του project μας στους Έλληνες Γιατρούς του Κόσμου, που προσφέρουν ουσιαστικό έργο χωρίς να κάνουν διακρίσεις. Ξέρουμε ότι όσα χρήματα κι αν μαζέψουμε δεν θα είναι ποτέ αρκετά, από την άλλη δεν εγκαταλείπουμε τα όπλα. Και τα όπλα που έχουμε στη διάθεση μας είναι πολλά, απλά μερικά απ’ αυτά δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ακόμα πόσο αποτελεσματικά μπορούν να γίνουν. Είμαστε πολλοί, κι είμαστε online. Κι όσο μακριά κι αν έχουμε φύγει, παραμένουμε Έλληνες. Ό,τι κι αν σημαίνει αυτό για τον καθένα μας.
Είσαι αισιόδοξος για το μέλλον; Με άλλα λόγια, πιστεύεις πως υπάρχουν και χειρότερα ή πως έχουμε πιάσει πάτο και αρχίζουμε σιγά-σιγά την ανάδυση;
Έχω την εντύπωση ότι αυτός ο ιστορικός κύκλος απέχει ακόμα αρκετά από το να ολοκληρωθεί. Κι είναι παγκόσμιας εμβέλειας, κι ας μην έχει δείξει παντού τα σημάδια του με τόσο κραυγαλέο τρόπο όσο στην Ελλάδα. Στη Βραζιλία για παράδειγμα, κάποιοι απολαμβάνουν ακόμα την περίοδο της υπέροχης γυαλιστερής φούσκας, ενώ εκατομμύρια άνθρωποι δίπλα τους πεινάνε. Όταν κάνουν οι κοινοπραξίες ταμείο και τελειώσει το πάρτι, θα πέσουμε όλοι από τα σύννεφα βλέποντας την απόγνωση των Βραζιλιάνων να μετατρέπεται σε οργή, και την οργή σε μίσος. Όπως ακριβώς συμβαίνει με την Ελλάδα σήμερα. Στην Ολλανδία θα αργήσει να έρθει ακόμα το κακό, αλλά δεν έχω καμία απολύτως αμφιβολία ότι σκοπεύει να περάσει κι από δω κάποια στιγμή.
Θεωρώ λοιπόν τελείως άκυρο το να προσποιούμαστε ότι όλα βαίνουν καλώς κι ότι η χώρα μας είναι απλά η πιο όμορφη χώρα του κόσμου, που όπου να’ναι θα ξαναγυρίσει στις παχιές αγελάδες και θα σταματήσει να φτωχοποιεί τους πολίτες της, να καταστρέφει τα δάση της και να μαχαιρώνει τους μετανάστες της. Ο μόνος τρόπος για να αναχαιτίσουμε το σκοτάδι που επελαύνει είναι να αποδεχτούμε την ύπαρξη του και να συσπειρωθούμε για να το πολεμήσουμε. Μαζί.
Κάντε κλικ εδώ για τον ιστότοπο και εδώ για την καμπάνια μικροχρηματοδότησης της New Diaspora
18°
