Έχω πάει στο μετρό της Αγίας Πετρούπολης. Είναι πολύ βαθύ, κάπως τρομάζεις να κατέβεις. Έπρεπε να το σκάψουν κάτω από τα ελώδη εδάφη που έχτισε την πόλη του ο Μέγας Πέτρος. Και το στόλισαν μεγαλειωδώς με τη γνωστή αντίληψη για το ανάκτορο του λαού. Μπορεί να κατηγορήσει κανείς τον κομμουνισμό για μύρια όσα, η ιδέα αυτή όμως, να γεμίζεις το μετρό με έργα τέχνης και πολύτιμα φώτα και διακοσμητικά που ταιριάζουν σε παλάτια, είναι υπέροχη για την αντιμετώπιση της καθημερινής ρουτίνας και δεν πρέπει να έχει παλιώσει για τους κατοίκους της πόλης.
Μέσα στη λυρική του υπερβολή, αυτό το ντεκόρ παρηγορεί τους επιβάτες και για το βάθος όπου πρέπει να κατέβεις για να ταξιδέψεις, και βοηθά να ξεπερνά ο τουρίστας −όπως ήμουν εγώ− τον ίλιγγο της ατέλειωτης κατάβασης. Αλλά ακόμα κι έτσι, δεν παύεις στιγμή να νιώθεις ότι είσαι βαθιά μέσα στη γη, μέσα σε ένα ανθρώπινο έργο. Η ανθρώπινη ιδιότητα γίνεται αίσθημα του ανήκειν στο είδος αυτό, το ανθρώπινο, όταν περνάς από τέτοια μέρη.
Όχι για όλους βέβαια. Πώς να τους χαρακτηρίσεις αυτούς που επιτίθενται και σκοτώνουν και απειλούν μέσα σε τέτοια μέρη; Είναι σα να ανήκουν σε άλλο είδος.
22°
