Βιβλία για το καλοκαίρι 2025: Επιστήμη, Δοκίμιο, Πολιτική, Βιογραφία, Ιστορία, Οικολογία

Θοδωρής Γεωργακόπουλος, Μια ελληνική κλιματική κρίση, εκδόσεις Ψυχογιός

Τι είναι η κλιματική αλλαγή; Πώς ξέρουμε ότι είναι ανθρωπογενής; Κάνουν καλό ή κακό οι ανεμογεννήτριες; Πώς μπορεί να γίνει η ενεργειακή μετάβαση; Πρέπει να μειώσουμε τα αεροπορικά ταξίδια; Πρέπει να γίνουμε όλοι ακτιβιστές; Και, τελικά, τι μπορούμε να κάνουμε εμείς; Αυτές είναι μερικές από τις 50 ερωτήσεις που ξεχώρισε ο δημοσιογράφος Θοδωρής Γεωργακόπουλος, όταν ζήτησε από τους αναγνώστες του να του θέσουν τις βασικές τους απορίες σχετικά με την κλιματική κρίση. Μια καταγραφή όσων ξέρουμε, όσων δεν ξέρουμε, όσων συμβαίνουν και όσων πιστεύουμε ότι θα συμβούν στη μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Με απλά λόγια, χωρίς υστερίες και υπερβολές.

Al Pacino, Sonny boy - Η επίσημη αυτοβιογραφία, εκδόσεις Key Books

«Και τότε, ένα βράδυ, ενώ ήμουν επί σκηνής, απλώς συνέβη. Η δύναμη της έκφρασης μου αποκαλύφθηκε όπως ποτέ άλλοτε. Και δεν ήταν καν κάτι που αναζητούσα. Αυτή είναι η ομορφιά των πραγμάτων. Όταν δεν την ψάχνεις. Ανοίγω το στόμα μου και, με κάποιον τρόπο, καταλαβαίνω ότι μπορώ να μιλήσω. Οι λέξεις βγαίνουν, και δεν είναι οι λέξεις του Στρίντμπεργκ, αλλά τις προφέρω σαν να είναι δικές μου. Ο κόσμος είναι δικός μου, όπως και τα συναισθήματά μου, και ξεπερνούν τα όρια του Σάουθ Μπρονξ. Εγκατέλειψα το οικείο. Έγινα μέρος κάτι μεγαλύτερου. Ανακάλυψα ότι υπάρχουν περισσότερες ευκαιρίες για μένα, αισθανόμουν ότι ανήκω σε έναν ολόκληρο κόσμο κι όχι μόνο σε ένα μέρος. “Τι είναι αυτό;” αναρωτήθηκα. Μοιάζει σαν να απογειώνομαι. “Ναι, επιτέλους. Είναι εκεί, μπορώ να απλώσω τα χέρια μου και να το αγγίξω. Είναι εκεί και τώρα ξέρω ότι μπορώ να το φτάσω, να το ακουμπήσω” σκέφτηκα. Και ξαφνικά, εκείνη τη στιγμή, ήμουν παγκόσμιος».

Άντονι Μπουρντέν, Η τελευταία συνέντευξη και άλλες συζητήσεις, εκδόσεις Key Books

Είτε μιλά με έναν blogger, είτε απευθύνεται σε ένα τεράστιο κοινό, είτε βρίσκεται απέναντι από έναν παρουσιαστή ειδήσεων, ο Μπουρντέν παραμένει αφοπλιστικά ειλικρινής και διορατικός – ειδικά όταν αγγίζει προσωπικά του θέματα, όπως οι εξαρτήσεις του, εκφράζει την άποψή του για τους γευσιγνώστες ή αναλύει τις πολιτικές και ιστορικές διαστάσεις του φαγητού. Πίσω από κάθε λέξη ξεπροβάλλει η βαθιά ενσυναίσθηση που καλλιέργησε ταξιδεύοντας στον κόσμο μέσα από τις εκπομπές του. Ο «Χέμινγουεϊ της γαστρονομίας», όπως τον αποκάλεσε ο Άγγλος σεφ Μάρκο Πιερ Γουάιτ, ξαναζεί σε αυτές τις σελίδες.

Πασχάλης Γ. Πεχλιβάνης, Η ματαιοδοξία του καθήκοντος – Διπλωματία, γράμματα και δικτατορία στη ζωή του Χρήστου Ξανθόπουλου-Παλαμά, εκδόσεις Επίκεντρο

Η μελέτη εξετάζει τη συναρπαστική σταδιοδρομία του Χρήστου Ξανθόπουλου-Παλαμά, ενός εκ των σπουδαιότερων προσωπικοτήτων της ελληνικής διπλωματίας κατά τον 20ό αιώνα. Φιλοδοξεί να εξερευνήσει διάφορες πτυχές του διπλωματικού εαυτού, όπως την ανάπτυξη φιλικών και ανταγωνιστικών σχέσεων μέσω της υπηρεσίας, αλλά και της ενασχόλησης με τα γράμματα ως μέσου διαφυγής από τη συχνά πεζή καθημερινότητα. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στο πώς το διπλωματικό καθήκον ερμηνεύεται σε συνθήκες ενός αυταρχικού καθεστώτος, ειδικά σε σχέση με τη μοιραία απόφασή του να αναλάβει υπουργικά καθήκοντα κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας.

Γιώργος Ρακκάς, Υπερτουρισμός, εκδόσεις Πατάκη

Ένα δημοφιλές σύνθημα από τον παρισινό Μάη του ’68 έλεγε: «κάτω απ’ το λιθόστρωτο, η παραλία»· έξι δεκαετίες μετά συνοψίζει παραστατικά την τουριστική εμπειρία των μεγάλων ευρωπαϊκών μητροπόλεων. Ένας ανέμελος καπιταλισμός-πανδέκτης «αυθεντικών» εμπειριών, με όχημα τις βραχυχρόνιες μισθώσεις και την εναλλακτική διασκέδαση, μεταμορφώνει τις άλλοτε υποβαθμισμένες γειτονιές. Ωστόσο το τίμημα των «πόλεων που ποτέ δεν κοιμούνται» είναι υψηλό: τα λαϊκά και μεσαία στρώματα τις εγκαταλείπουν, το κόστος στέγης και διαβίωσης κορυφώνεται, οι υποδομές λυγίζουν. Τελικά, η τουριστική πόλη είναι όντως «ζωντανή πόλη»;

Carl L. Becker, Η ουράνια πολιτεία των φιλοσόφων του 18ου αιώνα, Εκδόσεις Αμολγός

Το βιβλίο του Becker αποτελεί ένα διαχρονικό ορόσημο στην ιστοριογραφία του Διαφωτισμού. Για τρεις γενιές, η ρητορική του δεινότητα και η κομψότητα της σύλληψής του έχουν αποτελέσει πηγή έμπνευσης της λόγιας και δημιουργικής κριτικής. Ο συγγραφέας δηλώνει με βεβαιότητα ότι ο 18ος αιώνας στάθηκε πρωτίστως η εποχή του ορθού λόγου, ότι οι philosophes ήταν σκεπτικιστές, άθεοι κατ’ ουσία, αν και όχι κατ’ επάγγελμα, εθισμένοι στην επιστήμη και την επιστημονική μέθοδο, πάντοτε έτοιμοι να συντρίψουν τους αχρείους, γενναίοι υπερασπιστές της ελευθερίας, της ισότητας, της αδελφοσύνης, της ελευθερίας του λόγου και τα συναφή. Όλα αληθεύουν. Αν εξετάσουμε όμως τις βασικές αρχές της πίστης τους, θα διαπιστώσουμε ότι σε κάθε βήμα οι philosophes προδίδουν το οφειλόμενο χρέος τους στη μεσαιωνική σκέψη, χωρίς καν να το συνειδητοποιούν.

Ελένη Ζαφειρίου, Όπως το κέλυφος ενός απέραντου ναυτίλου, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή

Τα τέσσερα θεατρικά έργα, που περιλαμβάνονται στην έκδοση αυτή, γράφτηκαν στο διάστημα των ετών 2021-2024. Η σειρά της παράθεσής τους είναι και η χρονολογική σειρά της συγγραφής τους: «Προμηθέας/Δεσμώτες», «Η Λέξη», «Ικεσία», «Εκάβη-Παλαιστίνη». Δύο από αυτά, το «Προμηθέας/Δεσμώτες» και «Η Λέξη», μελοποιήθηκαν από τον ξεχωριστό άνθρωπο, συνθέτη και μαέστρο, Άλκη Μπαλτά, και έχουν πλέον και τη μορφή της όπερας. Ο αναγνώστης διαβάζοντας θα ανιχνεύει στο περιεχόμενο και των τεσσάρων έργων την ίδια βαθύτερη ουσία. Τα διαδραματιζόμενα συνδέονται, δίχως να συμπίπτουν, και συν-πλέκονται μέσα από το μοναδικό υφάδι του ανθρώπου, καθώς αυτός μορφοποιεί τα ίχνη του πάνω στον υλικό αργαλειό της Ιστορίας. Τα εξιστορούμενα είναι άχρονα και διαχρονικά. Είναι πραγματικότητα, αλλά και φαντασία, κατασταλάγματα, αλλά και προσδοκίες. Είναι τα «χτες», τα «σήμερα», τα «αύριο», που στο ξεδίπλωμά τους διασταυρώνονται όχι ευθύγραμμα, μα μέσα από παλινωδίες, τερματισμούς, αφετηρίες και τανάπαλιν, σε μιαν αέναη σπείρα, όπως το κέλυφος, θα ’λεγες, ενός απέραντου ναυτίλου. Τα πρόσωπα είναι ανθρωποποιημένες αλληγορίες. Ενσαρκώνουν αισθήματα, έννοιες, ιστορικές ή μη συνθήκες και αναπτύσσουν χαρακτήρες που βοηθούν στην εξέλιξη της υπόθεσης.

Σοφία Ηλιάδου-Τάχου, Εκσυγχρονισμός και φιλελεύθερος εθνικισμός - Το παράδειγμα της «Ανωτάτης Διευθύνσεως Δημόσιας Εκπαιδεύσεως» της προσωρινής κυβέρνησης του Ε. Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη (1916-1917), εκδόσεις Επίκεντρο

Σκοπός του βιβλίου είναι να καταδειχτεί ότι η εκπαίδευση της «Προσωρινής Κυβέρνησης» της Θεσσαλονίκης (1916-1917), δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί από την έρευνα ως «ο ασαφής προθάλαμος των επερχόμενων εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων των κυβερνήσεων των Φιλελευθέρων», αλλά ως η αφετηρία ώσμωσης των διεργασιών που οδήγησαν στον αστικό εκσυγχρονισμό και στη δημιουργία του αστικού σχολείου. Επιχειρείται να ανιχνευθεί, μέσα από τα Διατάγματα, τα Φύλλα Εφημερίδος της Προσωρινής Κυβερνήσεως και τα κείμενα του Γ. Αβέρωφ ή του Δημητρίου Γληνού, Προέδρου του Εκπαιδευτικού Συμβουλίου της «προσωρινής κυβερνήσεως», το περιεχόμενο της εκπαίδευσης που είχε ως στόχο, κατά τον Σύμβουλο παιδείας, την επίτευξη της «Εθνικής Αναγεννήσεως» της «Νέας Ελλάδος».

Κώστας Γαβρόγλου, Η Δίκη του Γαλιλαίου - Επιστημονικές, θεολογικές και κοινωνικές διαστάσεις της, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

Η Δίκη του Γαλιλαίου αποτελεί ορόσημο στην ιστορία της επιστήμης αλλά και στη διανοητική ιστορία των νεότερων χρόνων. Στο βιβλίο σκιαγραφούνται οι σημαντικότερες εξελίξεις στη διάρκεια των 350 ετών από το τέλος της Δίκης, όταν πολλοί λόγιοι θέλησαν να υπερασπιστούν τον Γαλιλαίο, ενώ άλλοι θέλησαν να επιχειρηματολογήσουν υπέρ της Εκκλησίας. Στη Δίκη προβάλλεται η θέση ότι το πρόβλημα για την Καθολική Εκκλησία δεν ήταν τόσο η θεολογικά αιρετική άποψη περί κίνησης της Γης όσο το ότι μια νέα κοσμολογία θα οδηγούσε σε έναν νέο τρόπο θέασης της φύσης· και τότε ο αριστοτελισμός, που είχε ήδη δεχτεί πολλά πυρά, θα κατέρρεε, μαζί με το σύστημα ιδεών που στήριζε την τεράστια κοινωνική εξουσία φιλοσόφων και θεολόγων. Ο ανυπάκουος Γαλιλαίος θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ένα σύμβολο ατίθασου πνεύματος που θα υπονόμευε τη διανοητική ηγεμονία της Εκκλησίας.

Don Kulick, Θάνατος στο βροχερό δάσος - Το τέλος μιας γλώσσας και ενός τρόπου ζωής στην Παπούα Νέα Γουινέα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

Στα μέσα της δεκαετίας του 1980 ο νεαρός ανθρωπολόγος-γλωσσολόγος Don Kulick φτάνει στο Γκάπουν, ένα δυσπρόσιτο μικρό χωριό στη βορειοανατολική Παπούα Νέα Γουινέα, στη μέση του τροπικού δάσους, έχοντας ακούσει ότι η γλώσσα που μιλούν οι κάτοικοί του, τα τάγιαπ, σβήνει. Αυτή η πρώτη επαφή με τον απομονωμένο μικρόκοσμο του Γκάπουν κράτησε εντέλει τρεις δεκαετίες, και σ’ αυτό το βιβλίο ο Kulick αποτυπώνει το χρονικό της έρευνάς του και της έντονα βιωματικής του εμπλοκής στη ζωή του χωριού και της βαθιά συναισθηματικής σύνδεσής του με τους ανθρώπους του. Το βιβλίο περιγράφει αυτό τον μικρόκοσμο και το γλωσσικό του αποτύπωμα, μέσω μιας μαρτυρίας από πρώτο χέρι για το πώς μια κοινωνία βλέπει τον πολιτισμό της να φθίνει και την προγονική της γλώσσα να πεθαίνει, φωτίζοντας συνάμα το πώς η δυτική κουλτούρα έχει αγγίξει, ανεπιστρεπτί, ακόμα και τα πιο απόμακρα σημεία του πλανήτη.

Richard Stites, Οι τέσσερις καβαλάρηδες - Καλπάζοντας προς την ελευθερία στη μεταναπολεόντεια Ευρώπη, εκδόσεις Αλεξάνδρεια

Σε μια σειρά εξεγέρσεων με αφετηρία το 1820, τέσσερις αξιωματικοί του στρατού ξεκίνησαν έφιπποι από άσημες ευρωπαϊκές πόλεις για να φέρουν πολιτική ελευθερία και συντάγματα στην Ισπανία, τη Νάπολη και τη Ρωσία, και εθνική ανεξαρτησία στους Έλληνες. Οι άνθρωποι που πυροδότησαν αυτούς τους αγώνες από την Ανδαλουσία μέχρι τις χιονισμένες πεδιάδες της Ουκρανίας –ο συνταγματάρχης Ραφαέλ ντελ Ριέγο, ο στρατηγός Γκουλιέλμο Πέπε, ο στρατηγός Αλέξανδρος Υψηλάντης και ο συνταγματάρχης Σεργκέι Μουράβιοφ-Αποστόλ– έλπιζαν να ανατρέψουν την παλαιά τάξη πραγμάτων. Μέσα στα επόμενα έξι χρόνια οι επαναστάσεις τους κατέληξαν σε αποτυχία και οι ίδιοι έγιναν οι τραγικοί τους μάρτυρες. Στο κύκνειο άσμα του, ο ιστορικός Ρίτσαρντ Στάιτς θέτει δίπλα-δίπλα αυτές τις ιστορίες, συγκρίνοντας γεγονότα και κινήματα και φωτίζοντας θέματα όπως ο πόλεμος, οι μυστικές εταιρείες, η μετακίνηση ιδεών και ανθρώπων πέρα από σύνορα, ο σχηματισμός μιας διεθνούς κοινότητας επαναστατών και η οικειοποίηση χριστιανικών συμβόλων και λεξιλογίων για εγκόσμιους σκοπούς. 

Eustace Palmer, Αφρική - Μια εισαγωγή, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

Στη δυτική κοινή γνώμη το αφήγημα που κυριαρχεί σχετικά με την Αφρική είναι μονοδιάστατο: πρόκειται για μια ήπειρο που αντιμετωπίζεται συλλήβδην ως συνώνυμο της ακραίας φτώχειας, της οικονομικής υστέρησης, της εστίας ασθενειών που απειλούν όλο τον πλανήτη, της πολιτικής βίας, των εμφυλιοπολεμικών συγκρούσεων. Ο καθηγητής αφρικανικών σπουδών Eustace Palmer, με καταγωγή από τη Σιέρρα Λεόνε, επιχειρεί να αναιρέσει αυτό το μονοδιάστατο αφήγημα συνθέτοντας ένα μεγάλο «εγκυκλοπαιδικό» πανόραμα της άγνωστης, ουσιαστικά, ηπείρου. Επισκοπεί τη φυσική γεωγραφία της Αφρικής, την περίπλοκη ιστορία της ως τον 21ο αιώνα, δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στην περίοδο της ιμπεριαλιστικής επέκτασης των Ευρωπαίων, της αποικιοκρατίας και της ανεξαρτησίας. Η προσιτή και εύληπτη πραγμάτευσή του, χωρίς εξιδανικεύσεις και ωραιοποιήσεις, βοηθά τον αναγνώστη να εξοικειωθεί με το παρελθόν και το παρόν της αφρικανικής ηπείρου.

Jacobin Greece, Σύγχρονη υβριδική Ακροδεξιά, εκδόσεις Τόπος

Μια συλλογική έκδοση που επιδιώκει να αναμετρηθεί με τα πολλαπλά πρόσωπα και προσωπεία της σύγχρονης ακροδεξιάς σε διεθνή κλίμακα. Τις συστημικές της λειτουργίες και τον ρόλο που επιτελεί σε μια συγκυρία πολλαπλών κρίσεων, ενίσχυσης της πολεμικής οικονομίας και ανάδυσης ολοένα και πιο επιθετικών αντιμεταναστευτικών και νεοαποικιοκρατικών πολιτικών. Συνεργάτες με σειρά εμφάνισης κειμένων: Κλεονίκη Αλεξοπούλου, Στέλιος Φωτεινόπουλος, Γιώργος Βελεγράκης, Δήμητρα Αλιφιεράκη, Kevin Ovenden, Κωνσταντίνος Πουλής, Γιώτα Τεμπρίδου, Ρόζα Βασιλάκη, Χρήστος Σκυλλάκος, Συντακτική επιτροπή SmassingCulture, Αντώνης Φάρας, Μάκης Μαλαφέκας, Ζαμίλε Καμπά, Στάθης Κουβελάκης, Houria Bouteldja, Ανδρομάχη Κουτσουλέντη, Χάρης Καλαμπόκης.

Γιώργης Έξαρχος, Το μπουζούκι & ο ταμπουράς - Μελέτη με πρωτογενείς, πρωτοδημοσιευόμενες πηγές, Εκδόσεις Δίαυλος

Η συγκεκριμένη μελέτη αναζητεί την ιστορική προέλευση του μπουζουκιού και των λοιπών λαϊκών μουσικών οργάνων και μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι: «Το μπουζούκι δεν αποτελεί εξέλιξη του ταμπουρά αλλά μετεξέλιξη αρχαϊκότερου μουσικού οργάνου, ενός λαούτου κάποιας μορφής, που συνυπήρχε με άλλα ομοειδή μουσικά όργανα», τα οποία εξελίχθηκαν στα σήμερα εν χρήσει όργανα, όπως τα τζουράς, μπαγλαμάς, μαντολίνο κ.λπ.​ Η μελέτη ασχολείται και με την ονοματολογία των οργάνων, αναφέροντας ως πιθανή προέλευση του ονόματoς του μπουζουκιού τη βενετσιάνικη λέξη Busichio, που σημαίνει άρκευθος, είδος κέδρου, από το ξύλο του οποίου κατασκευάζονται μουσικά όργανα.​ Ο ταμπουράς είναι εξέλιξη του ανατολίτικου μουσικού οργάνου tunbural, ή το πιθανότερο του οθωμανικού tanbura, και όχι της ασσυριακής πανδούρας ή πανδουρίδος.

Έλενα Χουζούρη, Ψυχή ντυμένη αέρα - Ανθούλα Σταθοπούλου-Βαφοπούλου - Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης, εκδόσεις Επίκεντρο

Η Ανθούλα Σταθοπούλου - Βαφοπούλου σφράγισε με την παρουσία και το έργο της τη μεσοπολεμική Θεσσαλονίκη. Ποιήτρια, πεζογράφος, θεατρική συγγραφέας, κατάφερε να επιβληθεί και να καταξιωθεί μέσα στο ανδροκρατούμενο και εν πολλοίς συντηρητικό περιβάλλον της πόλης. Η θυελλώδης ερωτική σχέση της με τον κορυφαίο Θεσσαλονικιό ποιητή Γιώργο Βαφόπουλο φέρει τα χαρακτηριστικά ρομαντικού μυθιστορήματος. Η Ανθούλα Σταθοπούλου-Βαφοπούλου είναι παρούσα σε όλες αυτές τις μεσοπολεμικές πολιτιστικές και λογοτεχνικές διαδρομές της Θεσσαλονίκης. Όταν, το 1935, πεθαίνει από φυματίωση, μόλις στα 27 της χρόνια, αφήνει πίσω της ποιήματα, διηγήματα και δύο θεατρικά έργα. Το βιβλίο αυτό θέλει να αναδείξει το πολυσχιδές έργο της, ενταγμένο στην πολιτιστική μεσοπολεμική Θεσσαλονίκη.

Δρ. Θεόδωρος Παπακώστας, Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος κι ένας Βίκινγκ μπαίνουν σ’ ένα Bar, εκδόσεις Key Books

Ποιος φαραώ ακύρωσε τους αρχαίους θεούς και όλο το ιερατείο, φτιάχνοντας έναν δικό του θεό; Γιατί οι Αιγύπτιοι εργάτες έκαναν μαζικές απεργίες εναντίον του Φαραώ; Πώς ο Όσιρις έγινε αρχαίος θεός της ανάστασης; Πώς η θεά Ίσιδα κέρδισε μια δίκη ενώ της είχε απαγορευτεί η είσοδος στο δικαστήριο; Ποια Βαβυλώνια πριγκίπισσα είναι η πρώτη επώνυμη λογοτέχνης στον κόσμο; Γιατί το Έπος του Γκιλγκαμές είναι το πρώτο βιβλίο αυτογνωσίας στην ιστορία; Πώς γίνεται να υπήρχε Bluetooth στη Σκανδιναβία των Βίκινγκς; Πώς έφτασαν οι Βίκινγκς στην Αμερική και τι απέγιναν όσοι έφτασαν; Γιατί ντύθηκε νύφη ο Θορ και πώς έχασε το μάτι του ο Όντιν; Οι πολιτισμοί και οι μυθολογίες του κόσμου ξεδιπλώνουν τις πιο συγκλονιστικές ιστορίες τους.

Ιωάννης Δ. Στεφανίδης, Υπό το νανούρισμα των εκρήξεων - Το Πολεμικό Ημερολόγιο του λοχαγού Στέφανου Δούκα, 1940-41, εκδόσεις Επίκεντρο

Ανάμεσα στα δεκάδες ημερολόγια από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-41, εκείνο του Στέφανου Δούκα ξεχωρίζει. Είναι ίσως το μοναδικό δημοσιευμένο ημερολόγιο μόνιμου αξιωματικού, διοικητή μονάδας. Ξεχωρίζει, επίσης, για τη μεγάλη έκταση και την πλούσια θεματολογία του. Πέρα από τη συστηματική καταγραφή της δράσης της μονάδας του και την περιγραφή προσωπικών πολεμικών εμπειριών, χωρίς εξωραϊσμούς, ο Δούκας ανατρέχει με νοσταλγία στην προηγούμενη ζωή του και στα αγαπημένα του πρόσωπα. Σε αρκετές περιπτώσεις, δεν διστάζει να εμπιστευτεί στο ημερολόγιό του σκέψεις και συναισθήματα με αφορμή ερεθίσματα των ημερών του στο μέτωπο. Πάνω απ’ όλα, μεταφέρει στον αναγνώστη την αθέατη πλευρά του μετώπου.

Bell Hooks, Σύνδεση - Η γυναικεία αναζήτηση της αγάπης, εκδόσεις Μεταίχμιο

Η Bell Hooks προσκαλεί κάθε γυναίκα να αμφισβητήσει τα αφηγήματα της πατριαρχίας και να αναζητήσει με θάρρος την αγάπη. Με τη χαρακτηριστική γλώσσα της εξετάζει τις ιδέες για την αγάπη και τον έρωτα που κυριαρχούν στη σύγχρονη κουλτούρα, αλλά και πώς αυτές άλλαξαν χάρη στο φεμινιστικό κίνημα. Περιγράφοντας τις διάφορες μορφές αγάπης, φανερώνει πώς οι γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας μπορούν να αναζητήσουν και να διεκδικήσουν σε κάθε πτυχή της ζωής τους αυτή τη σύνδεση που θα οδηγήσει σε μια πιο δίκαιη κοινωνία. Η Bell Hooks (Μπελ Χουκς, ψευδώνυμο της Gloria Watkins) ήταν μια πολύ επιδραστική κριτικός και θεωρητικός του πολιτισμού, φεμινίστρια και συγγραφέας. Γνωστή ως μία από τις κορυφαίες μορφές της αμερικάνικης διανόησης, υπήρξε χαρισματική ομιλήτρια και καθηγήτρια, και έδινε διαλέξεις σε όλο τον κόσμο.

Θάνος Βερέμης, Η Ευρώπη ως πολυεθνικό κράτος - Σημειώσεις ενός ιστορικού, Εκδόσεις Πρώτη Ύλη

Ξεκινώντας από τη Συνθήκη της Βεστφαλίας το 1648, το βιβλίο διατρέχει τους μεγάλους πολέμους, τον Ψυχρό Πόλεμο, την πορεία της Κίνας από τον Μάο Τσε-Τουγκ μέχρι σήμερα, αλλά και τη σταδιακή δημιουργία του δυτικού κόσμου – της Δύσης, μέσα από κοινούς αμυντικούς, διπλωματικούς και οικονομικούς θεσμούς. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, από την ιδρυτική της πράξη ως ΕΟΚ έως σήμερα, είναι ένα μοναδικό πείραμα στην ανθρώπινη ιστορία που έχει ως στόχο την ειρήνη, την ευημερία και την ενότητα. Γράφει στην εισαγωγή η Άννα Διαμαντοπούλου: «Ο συγγραφέας ανατρέχει με διεισδυτικό πνεύμα όλη την πορεία της δημιουργίας και της συνεχούς εξέλιξης των ευρωπαϊκών θεσμών, δεν υποτιμά καθόλου τη δύναμη και την ισχύ του “χρυσού τριγώνου” της πλούσιας και ισχυρής Κεντρικής Ευρώπης, περιγράφει με στοιχεία τη μετάβαση των χωρών της Νότιας Ευρώπης στη δημοκρατία και σε άλλο παραγωγικό μοντέλο, και τον μαχητικό εθνικισμό της πρώτης φάσης της Ανατολικής διεύρυνσης».

Gustave Lanson, Βολταίρος - Δοκίμιο για τη ζωή και το έργο του, Εκδόσεις Αμολγός

Ο συγγραφέας αποπειράται να μιλήσει για τον Βολταίρο με ακρίβεια, εντός του ιστορικού του ορίζοντα, χωρίς διάθεση αποθέωσης ή παρωδίας, συσχετίζοντας πάντα τις ιδέες και τις θέσεις του Βολταίρου με τα δεδομένα της εποχής του. Η επιρροή που άσκησε ο Βολταίρος στον αιώνα του και στον 19ο αιώνα είναι μεν αναμφισβήτητη, αλλά αδύνατον να προσδιοριστεί με ακρίβεια. Είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς τη δράση του από το συλλογικό ρεύμα των καιρών και από άλλες ατομικές προσπάθειες που κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. Ίσως στην εποχή του χρησίμευσε κυρίως για να καθορίσει την ατζέντα της κοινής γνώμης. Έβαζε σε τάξη και συντόνιζε τις προσδοκίες που μοιραζόταν με τους συγκαιρινούς του – και δεν είναι διόλου εύκολο να αποφασίσει κανείς αν ήταν ο στρατηγός του στρατού της προόδου ή ο τυμπανιστής του. 

Στέφανος Π. Γεωργακόπουλος, Τα κάπως δύσκολα που έπρεπε να μάθω, Εκδόσεις Δίαυλος

Ίσως ένα βράδυ φλογερό του Ιουλίου να σηκώσεις το βλέμμα στον αστρικό Βορρά όπου μαίνεται ο συνωστισμός της μεγαλοσύνης που αναμένει. Νότες υπερκόσμια μεταβατικές θα οδηγήσουν όλα γύρω σου στη φυγή, απλώνοντας το κενό να εκτείνεται και να βυθίζεται στους μακρινούς πρωτόγνωρους ήχους μιας απεραντοσύνης που επεκτείνεται και σου δωρίζεται να την εξερευνήσεις. Μόνος, τότε, θα αισθανθείς το προνόμιο να σε κυριεύει, την ευωδιά της γαλήνης και της σιωπής, μόνος να εισπνέεις την ευδαιμονία τη ναρκωτική.​​​​ Και τίθεται το ερώτημα: Μπορεί ένας μηχανολόγος/ηλεκτρολόγος μηχανικός να ασχοληθεί και να κατανοήσει θεωρητικά θέματα όπως η Αστροφυσική και η Κοσμολογία;​ Ο συγγραφέας πιστεύει πως μπορεί με κάποιες προϋποθέσεις. Οπλισμένος με φιλοσοφική διάθεση, προετοιμασμένος για βαθιά μελέτη, πολύ διάβασμα και λίγα μαθηματικά, μπορεί όχι μόνο να κατανοήσει αλλά και να εμβαθύνει στην απέραντη μεγαλοσύνη του σύμπαντος που μας περιβάλλει.​