Κατσαρόλες με βιβλία: Ελιές και ξερά σύκα με τον Πλάτωνα

Θέλετε να φάτε ελιές και ξερά σύκα; Αν σας φαίνεται πεζό, σκεφτείτε πως ήταν δύο από τις αγαπημένες επιλογές του Πλάτωνα. Η κουζίνα έχει φιλοσοφία και είναι μπροστά μας. Η λατινική λέξη sapere (γνωρίζω) έχει κοινή ρίζα με το λέξη sapore (γεύομαι), αλλά και με τη σοφία, όπως σημειώνει η καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Λουγκάνου, Francesca Rigotti.

Πάω στη βιβλιοθήκη και ψάχνω τα βιβλία για τη μαγειρική της αρχαιότητας και κρατάω σημειώσεις.

«Στην αρχαία Ελλάδα, τον τόπο όπου γεννήθηκε η φιλοσοφία, όπως την εννοεί η “δυτική παράδοση”, οι γυναίκες, ελεύθερες ή σκλάβες, μαγειρεύαν συνήθως καθημερινά γεύματα, απλά σε γενικές γραμμές, με υλικά της “μεσογειακής διατροφής”, ναι, εκείνης της πραγματικά αυστηρής: ψωμί, σιμιγδάλι, νιφάδες βρώμης (πολύ αγαπητές και στον Βιτγκενστάιν), φασόλια, φακές, καρότα, γογγύλια και σαλάτα (άρεσε στους κυνικούς: το Διογένη, το Μητροκλή…), ψάρι (που πιθανότατα αποτέλεσε τη βασική τροφή), κρέας (μόνο σε εξαιρετικές περιστάσεις), τυρί (άρεσε στον Επίκουρο), ελιές (ήδη ξέρουμε ότι ο Πλάτωνας έτρωγε άφθονες), ωμά και μαγειρεμένα αυγά (το αυγό ήταν για τους στωικούς το ίδιο το σύμβολο της φιλοσοφίας), μέλι (αγαπητό στον Πυθαγόρα) και φρούτα (μήλα, χουρμάδες, φρέσκα και ξερά σύκα, σταφύλια, αχλάδια και ρόδια) τα οποία έτρωγαν οι Έλληνες στο τέλος του γεύματος ως επιδόρπιο, σε πείσμα των σύγχρονων διατροφικών συμβουλών».

Πάμε να φτιάξουμε φαγητό.

Συνταγή για ψάρι με κόλιανδρο

Υλικά

• 2 κουταλιές σπόροι κόλιανδρου
• 1 κουταλάκι αλάτι
• 2 φιλέτα μπακαλιάρου ή καλκάνι
• ξίδι από λευκό κρασί

Εκτέλεση

Ψήστε τους σπόρους του κόλιανδρου σε ταψί, σε προθερμασμένο φούρνο στους 190°C, για 10 λεπτά.

Αφήστε να κρυώσουν λίγο και τρίψτε τους με το αλάτι σε γουδί, μέχρι να δημιουργηθεί ένα καλά κοπανισμένο μείγμα.

Στεγνώστε τα φιλέτα με χαρτί κουζίνας και αφαιρέστε τυχόν μικρά κόκαλα. Κυλίστε τα φιλέτα στο μείγμα, τοποθετήστε τα σε λαδωμένο ταψί και σκεπάστε τα με καπάκι.

Βάλτε τα στον φούρνο και ψήστε τα για 20-25 λεπτά.

Ραντίστε τα φιλέτα με ένα καλό λευκό ξίδι (για να μη στεγνώσουν) και σερβίρετέ τα αμέσως.

Γλυκό της Δήλου

Αλλά οι αρχαίοι έφτιαχναν και γλυκά. Προφανώς με μέλι και ξηρούς καρπούς, χωρίς ζάχαρη και λοιπά επιβαρυντικά υλικά. Ιδού ένα από τα γλυκά της Δήλου, σύμφωνα με τον Αθηναίο από τους Δειπνοσοφιστές.

«Στο νησί της Εκάτης, οι κάτοικοι της Δήλου προσφέρουν στην Ίριδα τους λεγόμενους βασυνίες. Είναι βρασμένο σιταρένιο ζυμάρι με μέλι και τα λεγόμενα κόκκωρα, δηλαδή ένα ξερό σύκο και τρία καρύδια».

Τα βιβλία

• «Η φιλοσοφία στην κουζίνα» της Francesca Rigotti, εκδόσεις Πολύτροπον
• «Η μαγειρική της αρχαιότητας» των Andrea Dalby και Sally Grainger, εκδόσεις Παπαδήμα