- CITY GUIDE
- PODCAST
-
16°
Θανάσης Διαμαντόπουλος: Η πολιτική ζωή της Ελλάδας σε 11 δεκαετίες
Μια πολιτικοϊστορική σειρά για όσους ενδιαφέρονται να κατανοήσουν τις ρίζες των πολιτικών διαιρέσεων της ελληνικής κοινωνίας
Η ιδέα να υπάρξει μια σειρά που να καλύπτει την πολιτική ζωή της Ελλάδας με ευσύνοπτα τομίδια, από τα οποία το καθένα να καλύπτει –σε γενικές γραμμές– μια δεκαετία, είναι πολύ καλή. Προσοχή: όχι την Ιστορία, ούτε καν την Πολιτική Ιστορία, μα την πολιτική ζωή. Γιατί ο σχεδιαστής και συγγραφέας της σειράς, αν και «αγγίζει» με πολλούς τρόπους την Ιστορία, είναι ωστόσο πολιτικός επιστήμονας, διαπρεπής καθηγητής στο Πάντειο. Επομένως το μέλημά του είναι σε κάθε τομίδιο να αναδείξει τα βασικά γνωρίσματα της υπό εξέταση περιόδου και μάλιστα ποιες είναι οι «διαιρετικές τομές» που ορίζουν την πολιτική ζωή κατά το αντίστοιχο διάστημα. Μιλάω για «τομίδια», εξαιρετικά ευσύνοπτα μάλιστα, που το καθένα καλύπτει κατά μέσον όρο 90 περίπου σελίδες, ενώ το μεγαλύτερο, που αφορά την τρομερή δεκαετία του ’40, καλύπτει 120. Αυτό είναι όλο. Δηλαδή, αν ήταν Λογοτεχνία, θα ξεπέρναγε μεν το διήγημα, μα δε θα έφτανε και το μυθιστόρημα: θα ήταν νουβέλα.
Συζητώντας με τον Δρ. Θανάση Διαμαντόπουλο, τον ρώτησα αν υπάρχουν σταθερές που διαπερνούν τις επιμέρους δεκαετίες. «Βέβαια», απάντησε. «Πολλά στοιχεία τέτοια θα μπορούσε να δει κανείς. Αρχικά υπάρχει η αντίθεση ανατολικής - δυτικής νοοτροπίας, που εμφανίζεται ήδη από τα χρόνια του Βυζαντίου, και διατηρείται με μεταλλάξει επί αιώνες. Μια δεύτερη σταθερά είναι, στο νεοελληνικό κράτος πια, η αντίθεση μεταξύ κυβερνώντων - αντιπολιτευομένων, που η πρώτοι είναι πάντα πιο ρεαλιστές και οι δεύτεροι πιο μαξιμαλιστές – ενώ οι ρόλοι εναλλάσσονται με ευκολία ανάμεσα και στα ίδια πρόσωπα ακόμα, όταν αλλάξει ο θεσμικός τους ρόλος. Ένα τρίτο στοιχείο είναι η αντίθεση πολιτικών - στρατιωτικών, που έχει πολύμορφες εκφράσεις και άργησε πολύ να ξεπεραστεί. Θα μπορούσα να πω κι άλλες σταθερές, αλλά ας μείνουμε τώρα εδώ».
Και κάτι ακόμα: για τους εραστές της Πολιτικής Ιστορίας, που δεν μπορούν να κάνουν χωρίς «ιστορική γραμμικότητα», αλλά για κάθε άνθρωπο που δεν έχει και πολλές ιστορικές γνώσεις, σε κάθε τομίδιο προτάσσεται ένα Χρονολόγιο της αντίστοιχης περιόδου.
Ο σχεδιασμός της σειράς περιλαμβάνει 11 τομίδια, που γενικά αντιστοιχούν σε αντίστοιχες δεκαετίες του 20ού και του 21ου αιώνα. Εξαιρούνται η περίοδος της τελευταίας δικτατορίας 1967-1974, που εξετάζεται σε αυθύπαρκτη έκδοση, και φυσικά η τρέχουσα, ανολοκλήρωτη δεκαετία, που αισίως βρίσκεται στο 2017.
Μια από τις (πολλές) πρωτοτυπίες της σειράς είναι ότι το πρώτο τομίδιο δεν καλύπτει την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα, η οποία αφήνεται στο πλάι. Ο πρώτος τόμος καλύπτει τη δεκαετία του 1910, όπου κυριαρχεί ο «Εθνικός Διχασμός», προϋποθέτει δηλαδή το κίνημα στο Γουδί (1909) – που πράγματι είναι η απαρχή των εξελίξεων αφού από κει αρχίζει η περίοδος του Βενιζελισμού, η οποία από παλιά βρισκόταν στο επιστημονικό ενδιαφέρον του συγγραφέα.
Η δεκαετία χωρίζεται σε δύο υποπεριόδους: τα χρόνια 1910-15 («Βενιζελισμός της Ανόρθωσης») και 1916-1920 «Κορύφωση του Διχασμού»). Ο τόμος συμπληρώνεται με μικρή αναφορά στην τοτινή μικρή κι αδύναμη Αριστερά, ενώ στην αρχή υπάρχουν «Προλεγόμενα» που ισχύουν εξίσου καλά για κάθε τεύχος της σειράς.
Μέχρι να μελετήσω το βιβλίο και να γράψω το κομμάτι, πληροφορήθηκα πως είχε βγει ο δεύτερος τόμος («Η δεκαετία του ’20»), όπου θα κυριαρχεί βέβαια η μικρασιατική καταστροφή (1922) και οι συνέπειές της, που αποσταθεροποίησαν την πολιτική ζωή για μακρότατο διάστημα. Αν η έκδοση συνεχιστεί με τέτοιο ρυθμό, αυτό σημαίνει πως οι εκδόσεις «Επίκεντρο» θα ολοκληρώσουν σύντομα την καλή σειρά, την οποία και συστήνω ανεπιφύλακτα σε όποιον/α θέλει να αποκτήσει πυκνή και πρωτότυπη πολιτικοϊστορική γνώση σε λίγες σελίδες.
Θανάσης Διαμαντόπουλος, «10 και μία Δεκαετίες πολιτικών διαιρέσεων - Οι διαιρετικές τομές στην Ελλάδα την περίοδο 1910-2017», εκδ. Επίκεντρο, σελ. 88, €6,00
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Στην ποιητική συλλογή «Les Grottes – Excavating Insanity» προσπαθεί να βρει τον δρόμο της επιστροφής προς τη νηφαλιότητα και την επιβίωση γράφοντας
Όσα είπαμε με έναν από τους πιο επιδραστικούς στοχαστές της εποχής μας
Ο τόμος προς τιμήν του σε επιμέλεια των πανεπιστημιακών καθηγητών Burkhard Fehr και Παναγιώτη Ροϊλού
Ποτέ δεν με απογοήτευσε αυτός ο Εβραίος συγγραφέας από την Πολωνία, που το 1978 πήρε το Νόμπελ Λογοτεχνίας
Δεν πρόκειται για μια αυστηρή πραγματεία, αλλά για ένα βιβλίο που μετατρέπει τη σύνθετη διαδικασία της αγοράς κατοικίας σε ανθρώπινη κουβέντα.
Από τις Εκδόσεις Βακχικόν, σε μετάφραση Σωτήρη Μηνά
Ένα μυθιστόρημα για όλους όσοι ζουν «σημαδεμένοι» — από την εμφάνιση, από το παρελθόν, από τις συνθήκες
Το Βιβλίο της Ημέρας, από τις Εκδόσεις Gutenberg
Με αφορμή το βιβλίο «Με τη δική σου ματιά μονάχα», η συγγραφέας μιλά αποκλειστικά στην Athens Voice για την πρόκληση να μετατρέψει την κρυφή ζωή της Μάιερ σε μια δυνατή μυθοπλαστική αφήγηση
Το δοκίμιο της συγγραφέα και ιστορικού που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη
Το Βιβλίο της Ημέρας, από τις Εκδόσεις Bell
H συλλογή διηγημάτων «Ουμπίκικους» του Γιώργου Τσακνιά (192 σελίδες, Εκδόσεις Κίχλη), κυκλοφορεί στις 5 Δεκεμβρίου
Η τιμητική εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη, 9 Δεκεμβρίου 2025
Η συλλογή διηγημάτων «Οι Αόρατοι της Γης» είναι το αποτέλεσμα του δημιουργικού διαλόγου των συγγραφέων με ένα έργο της ομότιτλης έκθεσης της Σμαρώς Τζενανίδου
Ο συγγραφέας και μεταφραστής μιλά για το νέο του μεταφραστικό έργο, τη συλλογή του Γεωργιανού συγγραφέα Έρλομ Αχβλεντιάνι «Ο άντρας που έχασε τα λογικά του», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.