Το μέλλον των κοινωνικών δικτύων βρίσκεται στην εξειδίκευση και αυτό φαίνεται σιγά σιγά να το αντιλαμβάνονται ολοένα περισσότεροι. Online κοινότητες για ό,τι μπορεί να συνιστά κοινό ενδιαφέρον, από τον γυμνισμό μέχρι το ουίσκι. Φυσικά, στο νέο, συνεχώς στοχευμένο σύμπαν της κοινωνικής δικτύωσης, περίοπτη θέση κατέχουν τα βιβλία και οι βιβλιόφιλοι.
Τα τελευταία πέντε χρόνια, έχουν αρχίσει να ξεπηδούν πολλά διαφορετικά social media με αιχμή τους τα βιβλία και όσους τα αγαπούν. Κοινός τόπος σε όλα είναι πως μπορείς να φτιάξεις τη δική σου βάση δεδομένων με βιβλία που έχεις διαβάσει, που διαβάζεις τώρα, που σχεδιάζεις να διαβάσει. Το καθένα από αυτά προσφέρει ένα ελαφρώς διαφορετικό «πακέτο». Η διαφορά με τα απλά forum συζήτησης είναι πως σε αυτά τα δίκτυα μπορείς, α λα twitter, να κάνεις follow ή α λα Facebook, «φίλους» άλλα μέλη του δικτύου, να ανταλλάξεις μαζί του απόψεις ή ακόμα και να βρεις το… ταίρι σου.
Για το τελευταίο θα σε βοηθήσει το Alikewise, ένα «site γνωριμιών που θα σε βοηθήσει να γνωρίσεις ανθρώπους με βάση τη θεματολογία των βιβλίων τους, από μαγειρική μέχρι πολιτική και γιόγκα». Τώρα το κατά πόσον το κοινό γούστο σε βιβλία συνιστά σοβαρό κριτήριο για να ανακαλύψεις το άλλο σου μισό, είναι υπό συζήτηση. Ωστόσο, οι δημιουργοί του site διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους για τη χρησιμότητά του: «Άλλα sites λένε πως ξέρουν τι κάνει τους ανθρώπους συμβατούς. Αμφιβάλλουμε – άλλωστε, πολλοί μεγάλοι έρωτες δεν θα είχαν συμβεί ποτέ αν δεν είχαν αποφασιστεί από κουτάκια και ερωτηματολόγια. Θεωρούμε καλύτερο να εστιάζει κανείς σε ένα παθιασμένο ενδιαφέρον και να ξεκινήσει να ψάχνει από εκεί. Αν σας αρέσει να ανακαλύπτετε ανθρώπους όσο και βιβλία, το Alikewise σας δίνει κάτι για να μιλήσετε». Μπορείς να ψάξεις για τον έρωτα της ζωής σου με βάση τις εξής παραμέτρους: φύλο, ηλικία και βιβλία που σε ενδιαφέρουν.
Το πιο δημοφιλές δίκτυο για τα βιβλία είναι ίσως το Goodreads, στο οποίο μπορείς να γράψεις κριτικές και να βαθμολογήσεις βιβλία. Μπορείς ακόμα να ξεκινήσεις συζήτηση για ένα βιβλίο, να ποστάρεις δικά σου γραπτά, ακόμα και να επικοινωνήσεις με έναν συγγραφέα. Ατού και οι λίστες με βιβλία που φτιάχνεις και μπορείς να προτείνεις σε φίλους. Η διαδικασία είναι αρκετά απλή, αφού το Goodreads τραβάει δεδομένα κατευθείαν από το Amazon.
Το LibraryThing είναι ταυτόχρονα κοινωνικό δίκτυο και ένα είδος εγκυκλοπαίδειας. Ο καθένας μπορεί να προσθέσει ή να διορθώσει στοιχεία για βιβλία και να τα γκρουπάρει σε λίστες με βάση άπειρες παραμέτρους. Ο καθένας μπορεί να φτιάξει έτσι τις δικές του virtual «βιβλιοθήκες» και να συνδεθεί με άλλους χρήστες με τους οποίους μοιράζεται κοινά βιβλία.
Το Shelfari, το οποίο έχει αγοράσει η Amazon, μοιράζεται αρκετά από τα στοιχεία του LibraryThing, αφού και αυτό περιέχει μία τεράστια βάση δεδομένων με βιβλία (μπορείς πάντα να κάνεις διορθώσεις ή και να προσθέσεις καινούριους τίτλους). Και εδώ μπορείς να φτιάξεις εξατομικευμένες λίστες, να κάνεις «follow» σε άλλα μέλη και να συγκρίνεις πόσα κοινά βιβλία έχετε στο «ράφι» σας κλπ. Από αισθητικής πλευράς, παίρνει ένα «συν» από το όμορφο virtual ράφι που σου φτιάχνει, όπου μπορείς να δεις τα εξώφυλλα των βιβλίων που έχεις «τραβήξει». Στα "μείον" τα κάποια λειτουργικά προβλήματα και glitches του site.
Από τη Βρετανία έρχεται το στυλιζαρισμένο Spinebreakers, που διοργανώνει συχνά online events, διαγωνισμούς, αφιερώματα και ενθαρρύνει τους βιβλιόφιλους να κάνουν αίτηση για να γίνουν book editors και να συνεισφέρουν με τις κριτικές τους και τις ιδέες τους στο site. Η κοινότητα αυτή ξεκίνησε από τον εκδοτικό κολοσσό της Penguin σαν μία "online κοινότητα βιβλίων για εφήβους", γεγονός που εξηγεί και το πιο νεανικό προφίλ της.
Το Foboko έχει διαφορετική αιχμή. Μπορείς να γραφτείς στο site είτε ως συγγραφέας (και να γράψεις και να ανεβάσεις το δικό σου ebook για να το διαβάσει η κοινότητα), είτε ως αναγνώστης και να κατεβάσεις και να απολαύσεις τα ebook των άλλων. Πρόκειται για μία online κοινότητα που εξερευνά τις δυνατότητες της αυτοέκδοσης.
Το BookRabbitαπευθύνεται σε ψαγμένους αναγνώστες και σε δικτυώνει με πιο εναλλακτικά βιβλία της Βρετανίας προς αναζήτηση σπάνιων βιβλίων. Εκτός από συνεντεύξεις με συγγραφείς και άλλα αφιερώματα, σου δίνει τη δυνατότητα να ανεβάσεις φωτογραφίες με ράφια από τη βιβλιοθήκη σου και να τα "διαφημίσεις" στην κοινότητα.
Το Revish ακολουθεί τα πρότυπα του Goodreads, αν και είναι κάπως παρωχημένο σε σχεδιασμό.
To Bookcrossing περιλαμβάνει τη γνωστή κοινότητα που ακολουθεί τη διαδικασία του bookcrossing, ήτοι βιβλία που περνάνε από χέρι σε χέρι (ή από παγκάκι σε παγκάκι). Από αυτή την άποψη, δεν είναι "καθαρό" κοινωνικό δίκτυο, αφού συνδυάζει στοιχεία social media (π.χ. το location tagging των βιβλίων καθώς κάνουν τον γύρο του κόσμου) και εξω-ιντερνετικών δραστηριοτήτων. Ως γνωστόν, υπάρχει και το ελληνικό παρακλάδι της bookcrossing κοινότητας, ίσως η πιο αξιόλογη εγχώρια προσπάθεια για κοινωνικό δίκτυο βιβλιόφιλων, που συσπειρώνει τους εγχώριους βιβλιολάτρεις με συζητήσεις, δραστηριότητες και ένα ετήσιο συνέδριο.
Είναι ευνόητο βέβαια ότι οι παραπάνω κοινότητες αφορούν σε όσους μιλάνε αγγλικά και η βάση δεδομένων τους περιλαμβάνει κυρίως αγγλόφωνα βιβλία ή όσα έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά. Με την ευχή λοιπόν να υπάρξουν κοινωνικά δίκτυα για βιβλιόφιλους και εν Ελλάδι, αντίστοιχης κλίμακας και ποιότητας, ας αρκεστούμε προς το παρόν στις αγγλόφωνες κοινότητες.
7°
