Ο Γκαζμέντ Καπλάνι γράφει στην Athens Voice για την βασισμένη στο βιβλίο του «Λάθος Χώρα» παράσταση που ανεβαίνει στο θέατρο Πόρτα από τον Παντελή Φλατσούση
Αυτή είναι η τρίτη παράσταση που βασίζεται σε κείμενά μου. Η πρώτη ήταν η παράσταση «Εδώ», που σκηνοθέτησε με μεγάλη μαεστρία ο Γιώργος Νανούρης το 2008 – βασισμένη σε αληθινές ιστορίες μεταναστών που πρωτοδημοσίευσα στην Athens Voice. Νομίζω ότι πρωτοπορήσαμε με την Athens Voice τότε, αφού αυτές οι ιστορίες ήταν ουσιαστικά η εισαγωγή της προφορικής ιστορίας στην ελληνική δημοσιογραφία.
Η δεύτερη ήταν η παράσταση «Ξένοι» του ταλαντούχου Βασίλη Βηλαρά το 2012 με το Θέατρο Κωφών Ελλάδας – βασισμένη στο «Μικρό Ημερολόγιο Συνόρων». Το «Μικρό Ημερολόγιο» έγινε θέατρο, επίσης, στη δανέζικη γλώσσα το 2013 από τον Δανό σκηνοθέτη Svane Boutrup και παίχτηκε σε ένα από τα πιο ιστορικά θέατρα της σκανδιναβικής χώρας, στο νησί Bornholm. Πέρυσι ανέβηκε και στην Αλβανία από ερασιτέχνες ηθοποιούς ενός περιπλανώμενου θιάσου, μέλη μιας ομάδας νέων στα πιο φτωχά προάστια των Τιράνων.
Τώρα η παράσταση στην Αθήνα που βασίζεται στο «Λάθος Χώρα». Προσωπικά νιώθω ευγνώμων για την προσοχή Ελλήνων ταλαντούχων σκηνοθετών του θεάτρου προς τα βιβλία μου. Το «Λάθος Χώρα» είναι μια ξεχωριστή παράσταση για μένα. Βασίζεται στο πρώτο βιβλίο που έγραψα στην καινούργια μου «αυτοεξορία», εδώ στην Αμερική, στα αλβανικά αρχικά. Είναι το βιβλίο της «ωριμότητας» όσον αφορά τη μετανάστευση, με την έννοια ότι κλείνει τον πρώτο κύκλο των βιβλίων μου για το μεταναστευτικό ταξίδι – ως ένα φαινόμενο τοπικό και παγκόσμιο, διαχρονικό αλλά και εντελώς του παρόντος, συλλογικό αλλά και εντελώς ατομικό, γεμάτο προσωπικά και κοινωνικά διλήμματα, απρόοπτα, παρεξηγήσεις, τραύματα, λάθη και πάθη.
Την ίδια στιγμή, η μετανάστευση σε αυτό το βιβλίο λειτουργεί ως φόντο όπου προβάλλονται και εμπλέκονται ζητήματα που με απασχολούν όλο και πιο πολύ, όπως οι μηχανισμοί της βαλκανικής οικογένειας, η βαλκανική ιστορία ως κομμάτι της ευρωπαϊκής ιστορίας, η πολιτική καταπίεση, η μισαλλοδοξία και ο έρωτας, ο κωμικοτραγικός ρόλος του τυχαίου στη ζωή μας και το πώς μπλέκονται το τοπικό και το παγκόσμιο με τα αιώνια προβλήματα της ανθρώπινης ελευθερίας και ταυτότητας. Τα δυο αδέλφια που πρωταγωνιστούν στο βιβλίο, ο Καρλ και ο Φρεντερίκ, μπορεί να είναι και παραβολές των πολιτισμικών πολέμων που βιώνουμε στην εποχή μας. Κάτι άλλο: με τα μυθιστορήματά μου έχω δημιουργήσει έναν ελληνο-αλβανικό λογοτεχνικό χώρο που δεν υπήρξε ποτέ ούτε στην ελληνική ούτε στην αλβανική λογοτεχνία.
Θα προσπαθήσω να έρθω στην Αθήνα να δω την παράσταση. Θα είναι μια ευκαιρία συζήτησης με αναγνώστες/αναγνώστριες και φίλες/φίλους. Δεν έχω έρθει στην Αθήνα, μια από τις πιο σημαντικές πόλεις της ζωής μου, από το 2015. Αυτήν τη φορά θα έρθω ως Αμερικανός πολίτης που γράφει ακόμα για την Αλβανία και την Ελλάδα – και ελπίζω σύντομα και για την Αμερική, αφού γράφω το πρώτο μου «αμερικάνικο» μυθιστόρημα αυτή τη στιγμή.
Το «Λάθος Χώρα» βρίσκεται στα χέρια ενός εξαιρετικά ταλαντούχου και πρωτοπόρου Έλληνα σκηνοθέτη: του Παντελή Φλατσούση. Όταν μιλήσαμε στο τηλέφωνο πριν από λίγους μήνες, με εντυπωσίασαν η ευγένειά του και η αντίληψή του για τη σχέση μυθοπλασίας και θεάτρου ντοκιμαντέρ. Θέλω να τον ευχαριστήσω που επέλεξε να μεταφέρει το βιβλίο μου στη σκηνή και να ευχηθώ από την καρδιά μου καλή επιτυχία σε εκείνον και σε όλη την ομάδα του.
Τι μας είπε για τα ιστορικά γεγονότα και τη σχέση τους με το σήμερα, τους ακίνητους ταξιδιώτες και την παράσταση «Ματαρόα στον ορίζοντα» στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ
8°
