Στην παιδική σκηνή του θεάτρου Πόρτα συμβαίνει κάτι μαγικό για πάνω από τέσσερις δεκαετίες: τρεις γενιές ανθρώπων συναντιούνται τις Κυριακές για να παρακολουθήσουν τις θεατρικές παραστάσεις της Ξένιας Καλογεροπούλου. Μπαμπάδες και μαμάδες, που κάποτε κρατούσαν σφιχτά το χέρι των δικών τους γονιών, έρχονται τώρα με τα παιδιά τους για να αφεθούν στη μαγεία του εκάστοτε έργου, παππούδες και γιαγιάδες συνοδεύουν τα εγγόνια τους για να τα μυήσουν στη μυσταγωγία του θεάτρου, όπως έκαναν πριν χρόνια με τα παιδιά τους. Και η συγκίνηση είναι μεγαλύτερη φέτος, καθώς μετά από δεκαοκτώ χρόνια ανεβαίνει και πάλι το εμβληματικό «Σκλαβί». Μια παράσταση-σταθμός για το παιδικό θέατρο, και όχι μόνο. Ένα γοητευτικό παραμύθι που σμιλεύτηκε στο πέρασμα του χρόνου, αφουγκράστηκε τις ανάγκες των παιδιών και προσαρμόστηκε στο σήμερα.
Οι ηθοποιοί της παράστασης ξαφνιάζουν ευχάριστα τους θεατές ως ταξιθέτες και με χαμόγελο τούς υποδεικνύουν τις θέσεις τους. Το βλέμμα εστιάζει αμέσως στο λιτό σκηνικό, που έχει δημιουργήσει η Έλλη Παπαγεωργακοπούλου, καθώς αντανακλά το φως και γεμίζει τον χώρο με τη λάμψη του χρυσού και του μπρούτζου. Χωρίς τον χαρακτηριστικό ήχο του κουδουνιού, η παράσταση ξεκινά αιφνιδίως με τους ηθοποιούς να μιλούν δυνατά ενώ βρίσκονται ακόμα ανάμεσα στο κοινό και περπατούν στην πλατεία. Όλοι σωπαίνουν αμέσως για να αφήσουν χώρο στους ήρωες να δώσουν πνοή στην ιστορία τους.
Το «Σκλαβί» βασίζεται στο ομώνυμο συμιακό παραμύθι, όπως αυτό περιλαμβάνεται στη συλλογή «Παραμύθια του λαού μας», που επιμελήθηκε ο Γιώργος Ιωάννου, καθώς και στον τόμο «Το Φιδόδεντρο», που έχει επιμεληθεί ο Κώστας Καφαντάρης. Τοποθετείται σε μια εποχή όπου «οι άλλες χώρες ήταν ακόμη μακρινές, που τα βιβλία τα 'γράφαν με το χέρι και που οι μέρες δεν περνούσαν τόσο γρήγορα».
Ο βασιλιάς του κράτους αποκτά δύο παιδιά από δύο διαφορετικές γυναίκες: τον νόμιμο διάδοχό του από τη σύζυγό του, και έναν γιο από την πιστή σκλάβα. Τα αδέρφια μεγαλώνουν μαζί, μονιασμένα και ενωμένα με έναν δυνατό δεσμό αγάπης και αφοσίωσης. Η ζωγραφιά μιας γυναίκας με ένα γαλάζιο ρόδο θα τα οδηγήσει στα πέρατα του κόσμου, προκειμένου το βασιλόπουλο να συναντήσει τον έρωτα της ζωής του. Μα η μοίρα εξυφαίνει με δεξιοτεχνία τα νήματά της και τα αγαπημένα αδέρφια θα βρεθούν αντιμέτωπα με τα παιχνίδια της.
Ο Θωμάς Μοσχόπουλος και η Σοφία Πάσχου έχουν σκηνοθετήσει μια άρτια παράσταση, όπου όλα κινούνται με απόλυτο συγχρονισμό και χειρουργική ακρίβεια, χωρίς υπερβολές και περιττές πληροφορίες. Οι ηθοποιοί καταφέρνουν να ενσαρκώσουν πολλαπλούς ρόλους με την αγαστή συνεργασία της Έλλης Παπαγεωργακοπούλου και των δωρικών κουστουμιών της, τα οποία φλερτάρουν έξοχα με τις έντονες αντιθέσεις των χρωμάτων –μαύρο με χρυσό, μοβ με σκούρο πράσινο, γαλάζιο με έντονο μπλε− δημιουργώντας διαρκώς νέες εικόνες στους θεατές. Οι φωτισμοί της Σοφίας Αλεξιάδου συμβάλλουν καθοριστικά τόσο στις χρονικές εναλλαγές αλλά και στην ανάδειξη των συναισθηματικών μεταπτώσεων των ηρώων, και οι στίχοι της Λίνας Νικολακουπόυλου ντυμένοι με τη μουσική του Νίκου Κυπουργού ταξιδεύουν την ψυχή στον πλούτο και τον λυρισμό της παραδοσιακής μουσικής.
Ο πυρήνας της παράστασης είναι αδιαμφισβήτητα οι Παντελής Βασιλόπουλος, Ελένη Βλάχου, Ηλιάνα Γαϊτάνη, Βάσια Ζαχαροπούλου, Αυγουστίνος Κούμουλος, Τζωρτζίνα Λιώση, Ντένης Μακρής και Φοίβος Συμεωνίδης. Οκτώ νέοι άνθρωποι μεταμορφώνονται μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα από πρωταγωνιστές σε μέρος του χορού και αντιστρόφως, με απόλυτη αρμονία και εντυπωσιακή πλαστικότητα κινήσεων που κόβει την ανάσα. Οι στεντόρειες φωνές τους, με τα ετερόκλητα ηχοχρώματα, και η καθαρή τους άρθρωση καταφέρνουν να δώσουν ένταση, ρυθμό και πάθος στην εξιστόρηση του παραμυθιού και να κρατήσουν αμείωτο το ενδιαφέρον του απαιτητικού κοινού. Ξεχωρίζουν ο καθένας και όλοι μαζί και αποδεικνύουν την ικανότητά τους να ελίσσονται ανάμεσα στην κωμωδία και στο δράμα με χάρη, πειθαρχία και δεξιοτεχνία.
Υπάρχουν μάλιστα στιγμές που πρέπει ο καθένας να πει από μία διαφορετική λέξη για να δημιουργηθεί μία πρόταση ολοκληρωμένη˙ ένα εγχείρημα που εντείνει την αγωνία για όσα πρόκειται να συμβούν και απαιτεί αυτοσυγκέντρωση και απόλυτη ταύτιση για να μην φτάσει το τελικό αποτέλεσμα ατελές, άψυχο στα αυτιά των θεατών. Ένα εγχείρημα που στέφεται με απόλυτη επιτυχία μέσα από τον άψογο συντονισμό των πρωταγωνιστών. Ο τρόπος που ξετυλίγουν το κουβάρι της ιστορίας και η ευρηματική χρήση των κουστουμιών, φανερώνουν στα παιδιά έναν άγνωστο κόσμο: τον κόσμο της φαντασίας, του δημιουργικού παιχνιδιού, της κινητοποίησης των αισθήσεων και του νου.
«Το Σκλαβί» είναι ένα παραμύθι όπου το χιούμορ αγγίζει το δάκρυ, η χαρά δίνει τη θέση της στη λύπη και η έχθρα παραμερίζει μπροστά στον έρωτα και την ασύνορη αγάπη. «Αχ! δεν υπάρχει άλλη χαρά στον κόσμο πιο μεγάλη, παρά σ' εκείνου που αγαπάς να τρέχεις την αγκάλη».
Μια συζήτηση για το έργο «Ολική Άμεση Συλλογική Επικείμενη Επίγεια Σωτηρία», τις υπαρξιακές και κοινωνικές αφετηρίες που τροφοδοτούν το καλλιτεχνικό του όραμα, το θέατρο και την κοινωνία
Εκατό χιλιάδες ευρώ τώρα ή ένα εκατομμύριο σε δέκα χρόνια; Εσύ τι θα επέλεγες; Πόσο κοστίζουν οι αρχές μας; Μπορεί μια απλή ερώτηση να διαλύσει μια σχέση;
Το αλληγορικό παραμύθι του βραβευμένου Γιάννη Ξανθούλη είναι ένας ύμνος για την αγάπη, την ισότητα, την ελευθερία, τη διαφορετικότητα και τον σεβασμό στο περιβάλλον.
13°
© Patroklos Skafidas
