Ίων: Ω Σωκράτη, όταν ακούω για άλλον ποιητή, και όχι για τον Όμηρο, δεν προσέχω, είμαι αφηρημένος, νυστάζω και δε μπορώ να λάβω μέρος στην κουβέντα. Όταν αναφέρονται όμως στον Όμηρο γρήγορα σκέψεις κατακλύζουν τον νου μου και συμμετέχω αμέσως με χειμαρρώδη λόγο. (Τί οὖν ποτε τὸ αἴτιον, ὦ Σώκρατες, ὅτι ἐγώ, ὅταν μέν τις περὶ ἄλλου του ποιητοῦ διαλέγηται, οὔτε προσέχω [532c] τὸν νοῦν ἀδυνατῶ τε καὶ ὁτιοῦν συμβαλέσθαι λόγου ἄξιον, ἀλλ᾽ ἀτεχνῶς νυστάζω, ἐπειδὰν δέ τις περὶ Ὁμήρου μνησθῇ, εὐθύς τε ἐγρήγορα καὶ προσέχω τὸν νοῦν καὶ εὐπορῶ ὅτι λέγω;).
Σωκράτης:Δεν είναι δύσκολο να καταλάβω, φίλε μου, γιατί σου συμβαίνει αυτό. Δε διαθέτεις για τον Όμηρο ούτε τις τεχνικές ούτε τις επιστημονικές γνώσεις. Αν είχες αυτά τα προσόντα τότε θα μπορούσες να μιλάς και για τους άλλους ποιητές αφού το θέμα δεν είναι οι ποιητές αλλά το όλον της ποίησης, η ποιητική τέχνη. (Οὐ χαλεπὸν τοῦτό γε εἰκάσαι, ὦ ἑταῖρε, ἀλλὰ παντὶ δῆλον ὅτι τέχνῃ καὶ ἐπιστήμῃ περὶ Ὁμήρου λέγειν ἀδύνατος εἶ· εἰ γὰρ τέχνῃ οἷός τε ἦσθα, καὶ περὶ τῶν ἄλλων ποιητῶν ἁπάντων λέγειν οἷός τ᾽ ἂν ἦσθα· ποιητικὴ γάρ πού ἐστιν τὸ ὅλον. ἢ οὔ;).
Ίων: Ναι.
532 d. Σωκράτης: Αν εξετάζουμε μια τέχνη στην ολότητά της εφαρμόζουμε μια μέθοδο και ένα στοχασμό που ισχύει για όλες τις τέχνες. Θέλεις ώ Ίωνα να ακούσεις τι εννοώ;
Ίων: Ναι μα το Δία ώ Σωκράτη. Χαίρομαι να ακούω εσάς τους σοφούς.
Σωκράτης: Θα ήθελα να ήταν έτσι ώ Ίωνα. Σοφοί όμως είστε εσείς οι ραψωδοί όπως και οι ηθοποιοί (υποκριταί). Σοφοί είναι και οι ποιητές των οποίων τα έργα τραγουδάτε. Εγώ δεν κάνω τίποτα άλλο παρά να λέω την αλήθεια, όπως πράττει κάθε αγαθός άνθρωπος. Αυτό που σε ρωτώ είναι εύκολο και απλό και μπορεί να το αντιληφθεί ο καθένας. Αν πάρουμε μια τέχνη στο σύνολό της, η μέθοδος της εξέτασης είναι η ίδια. Παράδειγμα: δεν υπάρχει η τέχνη της ζωγραφικής στην ολότητα της;
Σωκράτης: Υπήρξαν και υπάρχουν πολλοί ζωγράφοι καλοί και κακοί. Είδες μέχρι τώρα κάποιον ειδικό στον ζωγράφο Πολύγνωτο τον γιο του Αγλαοφώντος που ξέρει όλα τα έργα του καλά και όχι τόσο καλά αλλά ενώ γνωρίζει αυτόν τον σπουδαίο ζωγράφο δεν ξέρει τίποτα για τους άλλους ζωγράφους και μάλιστα βαριέται και νυστάζει όταν βλέπει έργα τους να εκτίθενται. Όμως όταν βλέπει έργα του Πολυγνώτου χαίρεται πολύ, βρίσκεται σε εγρήγορση, έχει και πολλά σπουδαία λόγια να πει.
-Οι μεγάλες σκέψεις είναι κάτι το πάρα πολύ σπάνιο και δεν τρέχουν ούτε στους δρόμους, ούτε είναι οργανωμένες από τα κόμματα, ούτε κυριαρχούν στα πανεπιστήμια. Η μετριότητα είναι το πεπρωμένο της μέσης ανθρώπινης διάνοιας.
-Στον Μάιο του `68 υπήρχε ενθουσιασμός και αμφισβήτηση. Η αμφισβήτηση ήταν μερική, τα παιδιά ( οι διαδηλωτές) ήθελαν πολύ μερικά αιτήματα, δεν είχαν ολική θέα του όλου θέματος και δεν φαινόντουσαν να ενδιαφέρονται, να κινούνται από μια συνθετική ολική σκέψη, μια ριζική σκέψη, μια σκέψη συνδεμένη με μια ποίηση και ακόμα περισσότερο από τη γραπτή ή προφορική ποίηση με την ποιητικότητα του ίδιου του κόσμου.
-Σπάνια μπορούμε να ανοιχτούμε στον Κόσμο με κάπα κεφαλαίο.
Σημειώσεις
Ο διάλογος « Ίων» του Πλάτωνος είναι σύντομος και σχετικά απλός. Οι χαρακτήρες των ομιλητών, Σωκράτη και Ίωνα, απεικονίζονται και περιγράφονται πολύ ζωντανά.
Σωκράτης. (470 – 399 π.Χ.). Αθηναίος φιλόσοφος, ιδρυτής της Δυτικής Φιλοσοφίας. Διδάσκαλος του Πλάτωνος.
Πλάτων. (427 – 347 π.Χ.) Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος. Μαθητής του Σωκράτη και διδάσκαλος του Αριστοτέλους.
Μερικοί μελετητές πιστεύουν ότι ο διάλογος «Ίων» γράφτηκε το 405 π.Χ. όταν ο Πλάτων ήταν 22 ετών και ο Σωκράτης 65. Αν αυτό ισχύει τότε έχουμε το νεανικότερο σωζόμενο έργο του Πλάτωνος. Αναφέρεται στην τέχνη των ραψωδών αλλά και στους ραψωδούς. Τον γαρ ραψωδόν ερμηνέα δει του ποιητού της διανοίας γίγνεσθαι τοις ακούουσι.530 c.
Ίων. Πολυβραβευμένος επαγγελματίας ραψωδός από την Έφεσο της Μικράς Ασίας. Διακρίθηκε στην παρουσίαση των ομηρικών επών.
14°
