Ο έναστρος ουρανός, η μεγαλύτερη οθόνη του σύμπαντος, εικονογραφεί την ελληνική μυθολογία. Ο έναστρος ουρανός «ομιλεί» τη γλώσσα της ελληνικής μυθολογίας.
Ο ουρανός με τα αστέρια είναι θέαμα θαυμασμού και έμπνευσης, για όλους τους ανθρώπους. Η ελληνική μυθολογία έδωσε ονόματα στους αστερισμούς του ουρανού. Τα ονόματα αυτά είναι από τον κόσμο των ηρώων, των ημιθέων, των ζώων, των τεράτων, των αντικειμένων, των θρύλων, των παραδόσεων.
Παρακάτω αναφέρω όλους τους επίσημους αστερισμούς της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης (IAU) με ονόματα από την ελληνική μυθολογία. Συνολικά οι αστερισμοί που θεσπίστηκαν από τη Διεθνή Αστρονομική Ένωση είναι 88. Οι περισσότεροι έχουν ονόματα από την ελληνική μυθολογία.
Παραθέτω το όνομα του αστερισμού, τη θέση του στο στερέωμα και σύντομη μυθολογική περιγραφή.
Μεγάλη Άρκτος (Ursa Major), Βόρειος ουρανός. Η Μεγάλη Άρκτος είναι η νύμφη Καλλιστώ την οποία η Ήρα μεταμόρφωσε σε αρκούδα. Ο Δίας την έκανε αθάνατη και την τοποθέτησε στον ουρανό.
Μικρή Άρκτος (Ursa Minor), Βόρειος ουρανός. Αειφανής αστερισμός που περιέχει τον περίφημο Πολικό Αστέρα που μας δείχνει την κατεύθυνση του Βορρά. Η Μικρή Άρκτος συμβολίζει τον Αρκά, γιο της Καλλιστώς, που μεταμορφώθηκε κι αυτός σε αρκούδα.
Περσεύς (Perseus), Βόρειος ουρανός. Ο ήρωας Περσεύς, που αποκεφάλισε το αποτρόπαιο τέρας Μέδουσα.
Ανδρομέδα (Andromeda), Βόρειος ουρανός. Η πριγκίπισσα Ανδρομέδα, δεμένη σε βράχο, θυσία στο Κήτος.
Κασσιόπη (Cassiopeia), Βόρειος ουρανός. Η βασίλισσα Κασσιόπη μητέρα της Ανδρομέδας.
Κηφεύς (Cepheus), Βόρειος ουρανός. Ο βασιλιάς της Αιθιοπίας Κηφεύς, σύζυγος της Κασσιόπης και πατέρας της Ανδρομέδας.
Κήτος (Cetus), Ισημερινός προς νότιο ουρανό. Το θαλάσσιο τέρας που στάλθηκε για να καταβροχθίσει την Ανδρομέδα. κῆτος, γενική κήτεος. Οποιοδήποτε θαλάσσιο τέρας ή μεγάλο ψάρι.
Πήγασος (Pegasus), Βόρειος ουρανός. Το φτερωτό άλογο που γεννήθηκε από το αίμα της Μέδουσας.
Ηρακλής (Hercules), Βόρειος ουρανός. Απεικονίζει τον ημίθεο Ηρακλή, τον μεγαλύτερο ήρωα της ελληνικής μυθολογίας.
Ωρίων (Orion). Ισημερινός ουρανός. Ο κυνηγός Ωρίων ξακουστός για τη δύναμή του και τη μάχη του με τον Σκορπιό. Τεράστιος αμφιφανής αστερισμός.
Οφιούχος (Ophiuchus). Ισημερινός ουρανός. Ταυτίζεται με τον Ασκληπιό, που κρατά το φίδι ως σύμβολο της ιατρικής.
Δράκων (Draco). Βόρειος ουρανός. Ο δράκος των Εσπερίδων, ή ο δράκος που φύλαγε το χρυσόμαλλο δέρας.
Λύρα (Lyra). Βόρειος ουρανός. Η λύρα του Ορφέα.
Κύκνος (Cygnus). Βόρειος ουρανός. Ο Κύκνος από τον μύθο του Φαέθοντα ή του Δία και της Λήδας.
Κένταυρος (Centaurus). Νότιος ουρανός. Απεικονίζει τον σοφό Κένταυρο Χείρωνα, διδάσκαλο του Αχιλλέα.
Τοξότης (Sagittarius).Νότιος ουρανός. Κένταυρος-τοξότης, συχνά συνδεόμενος επίσης με τον Χείρωνα.
Ταύρος (Taurus). Ισημερινός προς βόρειο ουρανό. Ο λευκός ταύρος που μεταμορφώθηκε ο Ζευς όταν απήγαγε την Ευρώπη και την μετέφερε στην Κρήτη.
Κριός (Aries),Ισημερινός ουρανός. Το Χρυσόμαλλο Κριάρι του Φρίξου και της Έλλης.
Λέων (Leo). Ισημερινός προς βόρειος ουρανός. Το Λιοντάρι της Νεμέας από τον πρώτο άθλο του Ηρακλή.
Αετός (Aquila). Ισημερινός προς βόρειος ουρανός. Ο ιερός αετός του Δία. Αγγελιαφόρος και φορέας χρησμών.
Δελφίς (Delphinus). Ισημερινός ουρανός. Το δελφίνι που έστειλε ο Ποσειδών για να φέρει την Αμφιτρίτη.
Ύδρα (Hydra). Νότιος ουρανός. Η Λερναία Ύδρα, το τέρας που νίκησε ο Ηρακλής.
Κρατήρ (Crater). Νότιος ουρανός. Η οινοχόη ή ο κρατήρας του Απόλλωνα.
Κοράκι (Corvus). Νότιος ουρανός. Το κοράκι του Απόλλωνα.
Ιχθύες (Pisces). Ισημερινός ουρανός. Η Αφροδίτη και ο Έρως μεταμορφωμένοι σε ιχθείς για να ξεφύγουν από τον Τυφώνα.
Τρίγωνον (Triangulum). Βόρειος ουρανός. Ταυτισμένο με το ελληνικό Δέλτα, Δ πιθανώς συμβολίζει τη Δήλο ή τη Νάξο.
Αργώ (Argo Navis). (αρχαίος αστερισμός, τώρα χωρισμένος σε τρεις). Απεικόνιζε το πλοίο των Αργοναυτών. Σήμερα αποτελείται από: Carina (Καρίνα) / Vela (Ιστός) / Puppis (Πρύμνη).
Αστερισμός του Σκορπιού. Το θηρίο που σκότωσε τον Ωρίωνα. Γι’ αυτό όταν ο Ωρίων ανατέλλει ο Σκορπιός δύει. Στοιχείο που οδήγησε στο πλάσιμο του μύθου.
Αστερισμός «Μεγάλος Κύων». Μεγάλος Κύων είναι το σκυλί του κυνηγού Ωρίωνα, ο Σείριος.
Αστερισμός «Μικρός Κύων». Το δεύτερο σκυλί του κυνηγού Ωρίωνα.
Αστερισμός «Λαγώος(Λαγός)». Το θήραμα που κυνηγούσε ο Ωρίων. Για αυτό βρίσκεται μπροστά από τον αστερισμό του.
Αστερισμός «Πλειάδες». Οι επτά κόρες του Άτλαντα και της Πλειόνης. Καταδιωκόμενες από τον Ωρίωνα, μεταμορφώθηκαν σε αστέρια.
Αστερισμός «Υάδες». Νύμφες της βροχής, κόρες του Άτλαντα. Μεταμορφώθηκαν σε άστρα όταν έχασαν τον αδελφό τους Υανέα.
Αστερισμός «Γοργώ», (αποτροπαϊκή κεφαλή Μέδουσας – μέρος του αστερισμού Περσέως).
Αστερισμός «Δίδυμοι» (Κάστωρ & Πολυδεύκης). Οι Διόσκουροι, γιοι του Διός (Διός κούροι) και της Λήδας. Αδελφές των Διοσκούρων ήταν η Κλυταιμνήστρα και η Ωραία Ελένη.
Αστερισμός «Καρκίνος». Το καβουρόσχημο τέρας που τραυματίζει τον Ηρακλή στη μάχη με τη Λερναία Ύδρα. Η Ήρα το τοποθετεί στον ουρανό.
Αστερισμός «Παρθένος». Ταυτίζεται με τη Δίκη, την Αστραία την Περσεφόνη, την Εκάτη.
Αστερισμός «Ζυγός». Συχνά μέρος του Σκορπιού. Αργότερα συνδέεται με τις ζυγαριές της Δίκης.
Αστερισμός «Αιγόκερως». Ο Πάνας που μεταμορφώθηκε σε ψάρι για να ξεφύγει από τον Τυφώνα.
Αστερισμός «Υδροχόος». Ο Γανυμήδης, ο όμορφος μελλέφηβος από την Τροία που απήγαγε ο Δίας για να γίνει οινοχόος των θεών.
Αστερισμός «Βοώτης». Ο Αρκάς (σε άλλη μυθολογική παράδοση) ή ο Ικάριος, που έμαθε το κρασί από τον Διόνυσο και το διέδωσε στην Αττική.
Στέφανος Αστερισμός .(Στέφανος της Αριάδνης / Βόρεια Στέψη). Το στεφάνι που πρόσφερε ο Διόνυσος στην Αριάδνη και τοποθετήθηκε στον ουρανό.
Αστερισμός «Νότια Κορώνα». Στέμμα σχετιζόμενο με βασιλική εξουσία ή με τον Θησέα.
Αστερισμός «Ιχθύς Νότιος». Το ιερό ψάρι που έσωσε την Αφροδίτη.
Ιππεύς (Equuleus) – Μικρό Άλογο. Ταυτίζεται με τον ίππο του Ποσειδώνα ή του Κυνήρα.
Ηριδανός (Eridanus) Είναι αστερισμός του Νότιου Ημισφαιρίου, αμφιφανής στην Ελλάδα.
Σημείωση: Υπάρχουν και άλλοι, μικρότεροι, αστερισμοί στο ουράνιο στερέωμα με ονόματα από την ελληνική μυθολογία. Ακόμη πλήθος ουρανίων σωμάτων έχουν ελληνικά ονόματα (π.Χ. αστεροειδείς).
Οι 9 πλανήτες με ονόματα θεών της ελληνικής μυθολογίας: Ο Ερμής, Αφροδίτη, Γη, Άρης, Δίας, Κρόνος, Ουρανός, Ποσειδών, Πλούτων. Είναι γνωστοί διεθνώς με τα ίδια αλλά μεταφρασμένα στα αγγλικά ονόματά τους. Mercury, Venus, Earth, Mars, Jupiter, Saturn, Uranus, and Neptune. Pluto.
