Με το Πρόγραμμα Βασικού Εισοδήματος για τις Τέχνες η Ιρλανδία στηρίζει οικονομικά καλλιτέχνες με μηνιαίο εισόδημα
Αρκετά χρόνια μετά την έναρξη μιας δοκιμαστικής περιόδου, η Ιρλανδίαπρόκειται να καταστήσει το πρόγραμμα βασικού εισοδήματος για καλλιτέχνες μόνιμο από το 2026. Το τρέχον πρόγραμμα, το οποίο ξεκίνησε το 2022 και πρόκειται να ολοκληρωθεί τον Φεβρουάριο μετά από μια εξάμηνη παράταση, ξεκίνησε για να υποστηρίξει τον τομέα των τεχνών μετά την πανδημία. Το πιλοτικό πρόγραμμα Βασικού Εισοδήματος για τις Τέχνες παρέχει σε 2.000 καλλιτέχνες και εργαζόμενους στις δημιουργικές τέχνες 325 ευρώ την εβδομάδα. Περιλαμβάνει 584 μουσικούς και λήγει τον Φεβρουάριο του 2026.
Ανακοινώνοντας ότι θα γίνει μόνιμο, ο Υπουργός Πολιτισμού, Επικοινωνιών και Αθλητισμού, Πάτρικ Ο'Ντόνοβαν, δήλωσε: «Το πιλοτικό πρόγραμμα Βασικού Εισοδήματος για τις Τέχνες, το οποίο παρ;eτεινα φέτος, θα λήξει το 2026 και θα εισηγηθεί ένα νέο πρόγραμμα στην κυβέρνηση με σκοπό την ενσωμάτωση ενός μόνιμου βασικού εισοδήματος στον τομέα των Τεχνών και του Πολιτισμού. Αυτό το πρόγραμμα είναι ένα τεράστιο επίτευγμα για την Ιρλανδία και πρέπει να αντέξει στο χρόνο και να γίνει βιώσιμο». Συνέχισε λέγοντας ότι «η οικονομική απόδοση αυτής της επένδυσης στους καλλιτέχνες και τους εργαζόμενους στις δημιουργικές τέχνες της Ιρλανδίας έχει άμεσο θετικό αντίκτυπο στον τομέα και στην οικονομία συνολικά».
Το αρχικό πιλοτικό πρόγραμμα του βασικού εισοδήματος για τις τέχνες (Basic Income for the Arts - BIA) διήρκησε από το 2022 έως το 2025 και βοήθησε 2.000 καλλιτέχνες. Τα αποτελέσματα μιας ανεξάρτητης μελέτης διαπίστωσαν ότι είχε αξιοσημείωτο θετικό αντίκτυπο στη ζωή των δικαιούχων.
Σύμφωνα με την έρευνα, το 31% των δικαιούχων BIA ανέφεραν αυξημένη ικανότητα να συντηρούνται μόνο μέσω της καλλιτεχνικής εργασίας, και ο αριθμός των ατόμων που ανέφεραν χαμηλό μισθό ως εμπόδιο σταδιοδρομίας μειώθηκε από το ένα τρίτο στο 17%. Αυτές οι αλλαγές εντοπίστηκαν μετά τους πρώτους έξι μήνες του προγράμματος και παρέμειναν σταθερές καθώς το πρόγραμμα συνεχιζόταν.
Μέχρι τον Οκτώβριο του 2024, οι δικαιούχοι BIA υπήρξαν πιο παραγωγικοί και αφιέρωναν κατά μέσο όρο 11 ώρες περισσότερες την εβδομάδα στην δημιουργική τους πρακτική και είχαν 14 ποσοστιαίες μονάδες περισσότερες πιθανότητες να έχουν ολοκληρώσει νέα έργα σε σχέση με την ομάδα ελέγχου. Οι καλλιτέχνες με βασικό εισόδημα επένδυσαν περισσότερα χρήματα στην καριέρα τους, ξοδεύοντας 250 ευρώ το μήνα περισσότερα σε εξοπλισμό και άλλα έξοδα συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου.
Υπήρξαν επίσης σημαντικές βελτιώσεις στην ευημερία, καθότι οι δικαιούχοι ήταν πιο πιθανό να είναι σε θέση να αντέξουν οικονομικά τις βασικές τους ανάγκες από την ομάδα ελέγχου.
Ταυτόχρονα αυξήθηκε η ικανοποίηση από τη ζωή: το 17% των δικαιούχων BIA ανέφεραν υψηλή ικανοποίηση από τη ζωή σε σύγκριση με μόνο το 5% της ομάδας ελέγχου. Οι δικαιούχοι BIA αφιέρωναν επίσης σχεδόν 1 ώρα περισσότερο την εβδομάδα σε δραστηριότητες αναψυχής, 30 λεπτά περισσότερα σε άσκηση και 20 λεπτά περισσότερα σε εθελοντισμό σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.
Ως τώρα, έχουν υπάρξει πολλά παρεμφερή προγράμματα βασικού εισοδήματος σε όλο τον κόσμο, αλλά σχεδόν όλα έχουν διακοπεί με το τέλος της πιλοτικής τους φάσης για διάφορους λόγους. Τώρα, καθώς πολλές κοινωνίες αντιμετωπίζουν πιθανές απειλές για τις θέσεις εργασίας από την Τεχνητή Νοημοσύνη, πολλοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και ερευνητές θα παρακολουθούν την πρόοδο του προγράμματος αυτού της Ιρλανδικής κυβέρνησης.
Ένας λόγος για τον οποίο τόσα πολλά προγράμματα βασικού εισοδήματος έχουν αποτύχει σε όλο το πολιτικό φάσμα, είναι γιατί το αντιληπτό κόστος των προγραμμάτων βασικού εισοδήματος αποτελεί εμπόδιο στην επέκτασή τους. Η υποστήριξη για ένα βασικό εισόδημα στη Φινλανδία, η οποία εφάρμοσε ένα πιλοτικό πρόγραμμα από το 2017 έως το 2018, μειώθηκε σημαντικά όταν οι ερωτηθέντες ενημερώθηκαν για τις αυξήσεις στη φορολογία που απαιτούνται για τη χρηματοδότησή του.
Αυτό που έκανε τη διαφορά στην Ιρλανδία είναι ότι έχει εξασφαλίσει ισχυρή υποστήριξη από το ευρύ κοινό και όχι μόνο από εκείνους που είναι πιο πιθανό να επωφεληθούν από αυτό. Η γένεση του BIA κατά τη διάρκεια των lockdown του Covid-19, όπου η σημασία των τεχνών και του πολιτισμού ενισχύθηκε και τα προγράμματα άδειας άνευ αποδοχών υποστήριξαν άτομα που δεν μπορούσαν να εργαστούν, ήταν κρίσιμη όσον αφορά στην εδραίωση της δημόσιας υποστήριξης.
Για το πιλοτικό πρόγραμμα, οι αιτούντες μπορούσαν να υποβάλουν αίτηση στους τομείς των εικαστικών τεχνών, του θεάτρου, της λογοτεχνίας, της μουσικής, του χορού, της όπερας, του κινηματογράφου, των τσίρκων και της αρχιτεκτονικής. Έπρεπε να υποβάλουν δύο αποδεικτικά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι ήταν επαγγελματίες εργαζόμενοι στον πολιτιστικό κλάδο, όπως αποδεικτικά στοιχεία εισοδήματος από πωλήσεις έργων τέχνης, συμμετοχή σε επαγγελματικό φορέα ή αξιολογήσεις.
Την περίοδο εκείνη, οι New York Times ανέφεραν ότι περισσότερα από 9.000 άτομα υπέβαλαν αίτηση, με 8.200 να θεωρούνται επιλέξιμοι και 2.000 να επιλέγονται τυχαία για να λαμβάνουν πληρωμές. Άλλοι 1.000 επιλέξιμοι υποψήφιοι τοποθετήθηκαν σε μια ομάδα ελέγχου για παρακολούθηση, αλλά όχι για λήψη χρηματοδότησης.
Η συμβουλευτική εταιρία Alma Economics με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, δημοσίευσε μια εξωτερική έκθεση, η οποία διαπίστωσε ότι το πιλοτικό πρόγραμμα κόστισε 72 εκατομμύρια ευρώ μέχρι σήμερα, αλλά απέφερε συνολικά οφέλη σχεδόν 80 εκατομμυρίων ευρώ για την ιρλανδική οικονομία. Η έκθεση διαπίστωσε επίσης ότι το εισόδημα των δικαιούχων που σχετίζεται με τις τέχνες αυξήθηκε κατά μέσο όρο κατά περισσότερο από 500 ευρώ το μήνα, το εισόδημα από μη καλλιτεχνικά έργα μειώθηκε κατά περίπου 280 ευρώ και η εξάρτηση από άλλα κοινωνικά προγράμματα μειώθηκε, με τους συμμετέχοντες να λαμβάνουν κατά μέσο όρο 100 ευρώ λιγότερα το μήνα.
Τον Οκτώβριο, η κυβέρνηση δημοσίευσε τα αποτελέσματα μιας δημόσιας έρευνας σχετικά με το πρόγραμμα, η οποία διαπίστωσε ότι το 97% των ερωτηθέντων υποστηρίζει το πρόγραμμα. Ωστόσο, το 47% των 17.000 ερωτηθέντων δήλωσε ότι οι καλλιτέχνες θα πρέπει να επιλέγονται με βάση την οικονομική ανάγκη, ενώ το 37,5% τάχθηκε υπέρ της επιλογής με βάση την αξία. Μόνο το 14% προτίμησε την τυχαία επιλογή.
Η απόφαση να καταστεί το BIA μόνιμο θα ασκήσει πίεση στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να το επεκτείνουν και σε άλλους τομείς. Ωστόσο, μια εκτίμηση του 2019 για ένα βασικό εισόδημα για κάθε Ιρλανδό κάτοικο άνω των 18 ετών κοστολογήθηκε σε 41 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, καθιστώντας το πολιτικά ανέφικτο προς το παρόν.
14°
