More in Culture

Ο ημίθεος Ηρακλής αφηγείται στον ανιψιό του Ιόλαο

Ο Ζευς ο Ικετήσιος προστατεύει τους ικέτες

Κωστής Καζαμιάκης
Κωστής Καζαμιάκης
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Ο ημίθεος Ηρακλής αφηγείται στον ανιψιό του Ιόλαο
© Κώστας Καζαμιάκης

Ο ημίθεος Ηρακλής αφηγείται στον ανιψιό του Ιόλαο. Ησίοδος, Ασπίς Ηρακλέους, 77-101.

Η απόδοση του αρχαίου κειμένου «ξετυλίγεται και ανοίγεται» ελεύθερα για διδακτικούς και λογοτεχνικούς λόγους.

Ο Ηρακλής μίλησε με τα παρακάτω λόγια στον Ιόλαο που ήταν αχώριστος σύντροφος, ατρόμητος, γενναίος και ηνίοχος του. Ήταν πρώτος του ανιψιός αφού ήταν γιος του Ιφικλή, δίδυμου αδελφού του Ηρακλή.

«Ήρωα Ιόλαε είσαι απ΄ όλους τους θνητούς ο πιο αγαπημένος μου. Ο Αμφιτρύων, ο πατέρας του πατέρα σου, διέπραξε ύβρη απέναντι στους αθάνατους θεούς που κατοικούν στα παλάτια του Ολύμπου. Έτσι αναγκάστηκε να μετοικίσει στην επτάπυλη Θήβα που την στεφανώνουν απόρθητα τείχη. Έφυγε από την περίφημη Τίρυνθα την καλοχτισμένη πόλη όταν σκότωσε τον βασιλιά Ηλεκτρύωνα στη μοιρασιά για τα πλατυμέτωπα βόδια και κατέφυγε στην αυλή του Κρέοντα και στην ενδεδυμένη με μακρύ πέπλο Ηνιόχη. Του πρόσφεραν όλα τα αναγκαία και όλες τις τιμές γιατί αυτό είναι το πρέπον για όσους προσφεύγουν ικέτες. Ο ικέτης Αμφιτρύων με την Αλκμήνη την εύσφυρη ( με τους καλλίγραμμους αστραγάλους, τα καλογραμμένα σφυρά) απολάμβαναν την φιλοξενία και ήταν ευτυχισμένοι. Με το πέρασμα του χρόνου γεννήθηκα εγώ και ο πατέρας σου ο δίδυμος μου Ιφικλής. Αν και είμαστε δίδυμοι δε μοιάζαμε πουθενά. Ούτε στο μυαλό ούτε στην εμφάνιση.

Ο Ζευς του τάραξε το μυαλό και εγκατέλειψε την πατρική οικία και κατέληξε στην αυλή του ασεβούς Ευρυσθέα. Μέγα σφάλμα έπραξε ο πατέρας σου Ιόλαε, που δεν μπόρεσε να το διορθώσει ποτέ με τους βαρείς και συνεχείς αναστεναγμούς.

Για μένα ο Ζευς όρισε δοκιμασίες και άθλους υπεράνθρωπους.

Ω φίλε μου Ιόλαε άδραξε τα πορφυρά ηνία των γρήγορων αλόγων μας. Δείξε το μεγάλο θάρρος που έχεις στην καρδιά. Κράτα σωστή την πορεία του άρματος και μη φοβηθείς τις τρομερές, μανιασμένες κραυγές του Άρη που τριγυρνά στο ιερό άλσος του τοξότη θεού Απόλλωνα. Θα νικήσουμε τον θεό του πολέμου, τον Άρη, και ας φαίνεται ανίκητος».

Σημειώσεις, λεξιλόγιο

-Στην ελληνική μυθολογία, ο Ιφικλής ήταν αδελφός του Ηρακλή, γιος της Αλκμήνης και του Αμφιτρύωνα, πατέρας του Ιόλαου. Ήταν δίδυμος ετεροθαλής αδελφός του Ηρακλή, καθώς ο Ηρακλής, σύμφωνα με τον μύθο, ήταν γιος του Δία και ο Ιφικλής του Αμφιτρύωνα

  1. ἐϋ-κτίμενος-ον<κτίζω. Kαλοκτισμένος. Ο Ησίοδος χρησιμοποιεί τη λέξη για την Τίρυνθα και τη Θήβα.
  2. τανύ-πεπλος-ον<τανύω. Αυτός που φοράει μακρύ πέπλο. Ο Ησίοδος χρησιμοποιεί την λέξη για την Ηνιόχη.
  3. ἱκέτης-ου. <ἵκω. Πρόσωπο που καταφθάνει επιζητώντας προστασία, ικέτης ή δραπέτης, που απλώνει την ἱκετηρίαντου στο βωμό ή στην εστία, με την οποία κίνηση θεωρείται πλέον απαραβίαστος, ιδίως, αυτός που επιζητεί εξαγνισμό, εξιλέωση, ύστερα από ανθρωποκτονία ( όπως εδώ στην περίπτωση του Αμφιτρύωνα).

ἱκετήσιος-ον. Επίθετο του Δία, προστάτης θεός των ικετών.

  1. ἀλίτημα-ατοςτο. <ἀλιταίνω. Αμάρτημα, ύβρις.

ἀλιτήριος-ον. <ἀλιταίνω. Αμαρτάνω ή διαπράττω ύβρη απέναντι σε θεό, αμαρτωλός, ένοχος. ἀλιτηρι-ώδης-ες. < αλιταίνω +εἶδος. Απεχθής, καταραμένος, αποτρόπαιος. Για τον Ευρυσθέα.

  1. στοναχέω. Αναστενάζω, γογγύζω, βογκώ, στενάζω, γογγύζω για ή εξαιτίας κάποιου πράγματος. Μιλά για τον Ιφικλή.

στοναχή. <στενάχω. Στεναγμός, θρήνος, αναστεναγμός.

  1. πᾰλῐν-άγρετος-ον. <ἀγρέω. Αυτός που στέλνεται πίσω ή ανακαλείται. Για τον Ιφικλή.

ἀγρέω, συλλαμβάνω, κυριεύω, ἄγρει = ἄγε, έλα! έλα εμπρός!

  1. φοινῑκόεις-εσσα-εν. <φοῖνιξ), = φοινίκειος, σκούρος κόκκινος, ερυθρός ή πορφυρός.
  2. ἄᾰται<ἄω.ἀᾶται < ἀάω.

ἄω, πληγώνω, <ἀάω, χορταίνω.

Φράση: αἵματος ἆσαι Ἀρῆα, χορταίνω τον Άρη με αίμα.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.

// EMPTY