Βουδαπέστη, 1913. Στην καρδιά της Ευρώπης, η νεαρή εβραία Ίριζ Λάιτερ φτάνει στη Βουδαπέστη ελπίζοντας να εργαστεί ως καπελού στο φημισμένο κατάστημα που κάποτε ανήκε στους γονείς της. Παρόλα αυτά ο νέος ιδιοκτήτης δεν δέχεται να την προσλάβει. Αρνούμενη να φύγει από την πόλη, η Ίριζ αρχίζει να αναζητά τον μοναδικό συνδετικό κρίκο με το χαμένο παρελθόν, τον αδελφό της.
Αν δεν υπήρχε ο «Γιος του Σαούλ» θα μιλούσαμε για άλλο ένα αριστούργημα. Όμως όλη η τεχνική που ακολουθεί ο Ούγγρος Λάζλο Νέμες στη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του που κέρδισε το βραβείο κριτικών στη Βενετία, αποτελεί συνέχεια (αν όχι αντιγραφή) εκείνης της αλησμόνητης κινηματογραφικής εμπειρίας. Ο Νέμες, που υπήρξε βοηθός του Μπέλα Ταρ, στηρίζεται μεθοδολογικά στα αφηγηματικά εργαλεία του «Σαούλ»: το γύρισμα σε φιλμ 35 mm, την ίδια υποκειμενική ματιά που ταυτίζεται με το προσωπικό βλέμμα της ηρωίδας, την πανομοιότυπη νευρώδη κίνηση της κάμερας που ακολουθεί κατά πόδας τη νεαρή Ίριζ, τη χαοτική αναπαράσταση ενός κόσμου σε έντονη αναταραχή. Το τέλος της αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας ταυτίζεται με τους σκοτεινούς και απειλητικούς δρόμους της Βουδαπέστης του 1913. «Είδες, αγάπη μου, που άξιζε τελικά να αφήσουμε για λίγο τη λαμπερή Βιέννη για να περάσουμε λίγες ώρες σε αυτή τη σκονισμένη πόλη;» λέει ο πρίγκιπας στη σύζυγό του, δίνοντας το στίγμα μιας Ευρώπης όχι απλώς σε αναταραχή αλλά σε αδιέξοδο, αδυνατώντας φυσικά να προβλέψει τα ιστορικά γεγονότα που θα ακολουθήσουν στο Σεράγεβο το καλοκαίρι του 1914. Ουσιαστικά η «Δύση» είναι η άλλη άκρη στο νοητό ιστορικό νήμα που ενώνει τις δύο ταινίες του 42χρονου σκηνοθέτη. Κι αν στον «Σαούλ» ο Νέμες κατέγραφε τα τελευταία και πιο σκοτεινά επεισόδια μιας φρίκης που ξεπέρασε κάθε φαντασία, εδώ αναζητά τις αιτίες της φρίκης αυτής. Η περιγραφή ενός κόσμου με κατακλυσμιαίες εξελίξεις σε όλα τα επίπεδα (σαφείς οι παραλληλισμοί με το σήμερα) αποκτά μια πιο ανοιχτή ανάγνωση και εξωτερίκευση των βασικών θεμάτων της ιστορίας. Η αναζήτηση της Ίριζ στη χαοτική Βουδαπέστη του 1913 θυμίζει έντονα την αναζήτηση του Σαούλ στο Άουσβιτς του 1944. Όπως ο κρατούμενος έψαχνε να βρει τον ιερέα που θα χάριζε τη γαλήνη στο νεκρό γιο, δίνοντας με αυτό τον τρόπο κάποιο νόημα στην αποστολή του, έτσι και η νεαρή Ίριζ προσπαθεί να βρει την έξοδο σε ένα εφιαλτικό λαβύρινθο, ελπίζοντας ότι μαζί θα βρει τις απαντήσεις όχι μόνο στο ποια πραγματικά είναι αλλά και στην κατανόηση ενός κόσμου που όχι μόνο δεν βγάζει νόημα αλλά οδηγείται ανεξέλεγκτα στην αυτοκαταστροφή.
Η 37χρονη Παναγιώτα, μια σχεδόν αναλφάβητη νοικοκυρά και μητέρα, θα πιάσει για πρώτη φορά δουλειά, όταν ο άντρας της χάσει τη δική του. Με ελάχιστα εφόδια, θα προσληφθεί για λογαριασμό μιας ιδιωτικής εταιρείας καθαρισμού σ’ ένα νέο mall.
Το εξαιρετικά καλοσχεδιασμένο και υποδειγματικά ερμηνευμένο από τη Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου (βραβείο γυναικείας ερμηνείας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης) πορτρέτο της Παναγιώτας, είναι το πιο δυνατό ατού του φιλμ που αποτελεί το ντεμπούτο του Νίκου Labôt, ενός βραβευμένου μικρομηκά. Η ταινία που έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ του Τορόντο έχει καλές προθέσεις αλλά σε σημεία αναπαράγει κλισέ της μίζερης ελληνικής καθημερινότητας: ο γάμος που έχει εγκλωβιστεί, τα «προβληματικά» παιδιά, ο πικρός συμβολισμός μιας μουντής καθημερινότητας που επιβαρύνεται από την κρίση κ.λπ. Κι όμως ακόμη και σε ένα τόσο σκληρό τοπίο, η ηρωίδα βιώνει μια πρωτόγνωρη αίσθηση ελευθερίας, σε μια διαφορετική ιστορία «ενηλικίωσης» που συγκινεί και εντέλει κερδίζει τον θεατή.
Ο Κόουλ, ένας μηχανικός τεχνητής νοημοσύνης που έχει φτιάξει ένα αλγόριθμο που καθορίζει την πιθανότητα μιας επιτυχημένης σχέσης ανάμεσα σε δύο ξένους, ξεκινάει ερωτική σχέση με μια συνάδελφό του.
Η αρχική ιδέα, αν και πιασάρικη, έχει το ενδιαφέρον να μας κρατήσει σε εγρήγορση μέχρι και λίγο πριν από το φινάλε, βοηθούμενη κι από την παρουσία δύο ηθοποιών που εκτός της φωτογένειας διαθέτουν υποκριτική ποιότητα. Όμως ο σκηνοθέτης του «Like Crazy» (ένα αισθηματικό δράμα με τη Φελίσιτι Τζόουνς και τον μακαρίτη Αντόν Γιέλτσιν) δίνει την αίσθηση ότι δεν ξέρει καλά τα κατατόπια της επιστημονικής φαντασίας και αδυνατεί να δώσει πειστικά το σχόλιο της ιστορίας του, που προφανώς πίσω από το ερωτικό προφίλ του κρύβεται η αγωνία για την ανεξέλεγκτη τεχνολογική πρόοδο. Η κινηματογράφηση υπηρετεί τη hitech αισθητική, αλλά το σενάριο χάνεται μεταξύ ερωτικού μελοδράματος, κλισέ της δράσης και φουτουριστικού θρίλερ.
Η Τρι ανακαλύπτει ότι το να πεθαίνεις ξανά και ξανά ήταν σχετικά εύκολο σε σχέση με τους νέους κινδύνους που θα αντιμετωπίσει.
Η Τρι επανέρχεται στον αιματοβαμμένο κύκλο του χρόνου για να ανακαλύψει τον λόγο για τον οποίο μπήκε σε αυτόν την πρώτη φορά. Μετά την επιτυχία της πρώτης ταινίας ήταν αναμενόμενο πως θα υπάρξει και συνέχεια σε ένα μάλλον αναπάντεχο franchise, που σε κάνει να σκέφτεσαι αρκετά πριν αποφασίσεις να γιορτάσεις τα γενέθλιά σου. Αν και η ταινία έχει κάποιες σχετικά έξυπνες ανατροπές, δεν καταφέρνει να ξεφύγει από τη σκιά της πρώτης ταινίας και να παραδοθεί στη χονδροειδή σπλατεριά.
ΑΚΟΜΗ
▶ Ο Απόλλο, ένας ευγενικός περιπλανώμενος καλλιτέχνης, καταφθάνει στο χωριό που κατοικούν τα Ζουζούνια, δεν αργεί να αναστατώσει τη ζωή τους. Αυτό είναι με δύο λόγια το βασικό στόρι του γαλλικού animation «Ο Μαγικός Κήπος» (TallTales) (-) των Αρνό Μπουρόν, Αντόν Κρινγκς.
▶ Στο ντοκιμαντέρ «Το Μάτι της Κωνσταντινούπολης» (The Eye of Istanbul) (-) των Μπινούρ Καραεβλί και Φατίχ Καϊμάκ, περιγράφεται η ζωή και το έργο του σπουδαίου Τούρκου φωτογράφου Αρά Γκιουλέρ.
