Κινηματογραφος

Ατίκ Ραχίμι: Ψηλαφίζοντας την «Πέτρα της υπομονής»

Ο βραβευμένος με Γκονκούρ συγγραφέας μεταφέρει στην οθόνη το βιβλίο του και μιλά στην A.V. για τη μεταμόρφωση των λέξεων σε εικόνες

41550-195045.jpg
Γιώργος Κρασσακόπουλος
ΤΕΥΧΟΣ 433
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Atiq Rahimi
Atiq Rahimi

Σε κάθε ιστορία το σώμα είναι απαραίτητο.

Είναι η δεύτερη φορά που μεταφέρω ένα βιβλίο μου στην οθόνη. Και κάθε φορά διστάζω, γιατί αναρωτιέμαι τι παραπάνω μπορώ να πω με μια ταινία που δεν το είπα ήδη στο χαρτί. Κι επίσης πώς να πω την ιστορία με ένα διαφορετικό τρόπο. Οπότε καταλήγω ότι αυτό που με ενδιαφέρει είναι να πάω πιο βαθιά στην ιστορία, να καταλάβω καλύτερα του ήρωές μου. Ναι, είναι δικά μου δημιουργήματα, αλλά πάντα υπάρχουν σκοτεινές πλευρές σε ένα βιβλίο οι οποίες σε μια ταινία οφείλουν να φωτιστούν.

Στην πραγματικότητα, ήταν ο συν-σεναριογράφος μου Ζαν Κλοντ Καριέρ που μου έδωσε την ιδέα να κάνω μια ταινία από την “Πέτρα της Υπομονής”. Διάβασε το βιβλίο αμέσως μόλις κυκλοφόρησε και τηλεφώνησε να μου πει ότι θα γινόταν μια εξαιρετική ταινία. Δεν ήμουν καθόλου σίγουρος. Όλοι μου έλεγαν ότι θα ήταν ένα καλό θεατρικό, αλλά ο Ζαν Κλοντ είχε διαφορετική ιδέα. Έτσι αποφασίσαμε να δουλέψουμε μαζί κι όταν με ρώτησε τι θα ήθελα να κάνει με την ιστορία μου, του είπα “να με προδώσεις, να την κάνεις δική σου”.

Αντίθετα από το βιβλίο, στην ταινία μου η ηρωίδα είναι κάτι παραπάνω από θύμα, μια γυναίκα που έχει περισσότερες από μια πλευρές, που μπορεί να είναι σκληρή και εκδικητική, αλλά που έχει την ίδια στιγμή μια βαθιά αγάπη, πλευρές αντιθετικές που μια ηθοποιός μπορεί να δώσει μέσα από μια φράση ή ένα βλέμμα μα που σε ένα βιβλίο θα χρειαζόντουσαν σελίδες για να περιγραφούν.

Σε κάθε ιστορία το σώμα είναι απαραίτητο. Και σε αυτή την ιστορία το σώμα κατέχει σημαντικό ρόλο. Το σώμα του άντρα της ηρωίδας, ο οποίος βρίσκεται σε κώμα, ακίνητο, σχεδόν νεκρό, το δικό της σώμα που ξυπνά μαζί με την ίδια. Στο βιβλίο το σώμα είναι μόνο σκέψη, μόνο λέξεις, μια ιδέα, αλλά στην ταινία είναι το σώμα ενός άντρα, μιας γυναίκας, μια εικόνα που έχει από μόνη της τη δική της δυναμική. Είναι κάτι ζωντανό και δεν μπορείς παρά να το απεικονίσεις έτσι. Δίχως θεωρητικές περιγραφές, αλλά με την ίδια την εικόνα του.

Αρχικά δίσταζα να δώσω το ρόλο στην Γκολσιφτέ Φαραχανί, την έβρισκα υπερβολικά όμορφη. Ήξερα ότι είναι εξαιρετική ηθοποιός, δεν είχα καμιά αμφιβολία για το ότι μπορούσε να δώσει ζωή στο ρόλο, ειδικά όταν την είδα στο “Τι απέγινε η Έλι”, αλλά εξακολουθούσα να μην είμαι σίγουρος. Οπότε κάποια στιγμή ήρθε και μου είπε: “Αν δεν μου δώσεις το ρόλο, θα βγω στο πεζοδρόμιο και θα τον παίζω δωρεάν, ώστε κανείς δεν θα έρθει να δει το φιλμ”. Ήταν τόσο αποφασισμένη που δεν μπορούσα παρά να αφήσω τις αμφιβολίες μου στην άκρη.

Οι θεματικές του φιλμ και του βιβλίου είναι σήμερα πολύ πιο καίριες κι αιχμηρές στην ανατολή απ’ ό,τι στη δύση. Το γεγονός ότι το Αφγανιστάν θέλησε να προτείνει την ταινία μου σαν υποψήφια για τα Όσκαρ είναι ένα καλό σημάδι, όπως και το ότι το φιλμ προβλήθηκε εκεί. Δεν νομίζω ότι οι Μουλάδες είδαν την ταινία μου, αλλά μπορώ να φανταστώ τις αντιδράσεις τους.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ