London Calling: Η ιστορία πίσω από τη φωτογραφία της Pennie Smith που έγινε εξώφυλλο στο άλμπουμ των The Clash - Το σπασμένο μπάσο του Paul Simonon.
Η ιστορία του punk rock είναι συνυφασμένη με την υπερβολή και την αυτοκαταστροφή, όσο και με το περιθώριο σε κοινωνικό επίπεδο. Κάτι τέτοιο δε θα μπορούσε να γίνει χωρίς αρκετά, μυθικά σχεδόν, εξώφυλλα δίσκων τα οποία και κατάφεραν από την πρώτη στιγμή να καταδείξουν τις ορέξεις των μουσικών, οι οποίοι πήραν από το χέρι τη νεολαία σε Αγγλία και Αμερική και τους έδωσαν τον πολυπόθητο τρόπο έκφρασης, που τόσο τους στερούσε η περιρρέουσα ροκ ατμόσφαιρα της εποχής. Πριν φυσικά από την έκρηξη του punk καθαυτού. Από τη δωρική φωτογραφία των Ramones και των Damned στο ντεμπούτο τους, μέχρι και τις καταστροφικές ορέξεις των Bad Brains και Black Flag, πολύ δύσκολα θα μιλήσει κανείς για punk rock χωρίς αναφορά στα εξώφυλλα των δίσκων. Και αν υπάρχει ΕΝΑ εξώφυλλο το οποίο μπορεί να υπερηφανεύεται ότι έκλεισε την πεμπτουσία του είδους σε τέσσερις γωνίες, αυτό φυσικά δεν είναι άλλο από το «London Calling» των σπουδαίων The Clash, που κυκλοφόρησε στις 14 Δεκεμβρίου 1979. Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή.
The Clash: Πώς τραβήχτηκε η φωτογραφία για το εξώφυλλο του άλμπουμ «London Calling» - Το σπασμένο μπάσο του Paul Simonon
Πολλοί θα πούνε πως το ομώνυμο ντεμπούτο της μπάντας το 1977 στέκει ως το καλύτερο punk album που βγήκε από τη Βρετανία, ωστόσο οι The Clash ως γνωστόν ήταν κάτι παραπάνω από ένα συγκρότημα, με την έντονη ακτιβιστική τους δράση να περιορίζει την κουβέντα ως προς τον καλύτερο τους δίσκο σε δεύτερο ρόλο. Με το δεύτερο album τους «Give em enough rope» να κυκλοφορεί ένα χρόνο αργότερα, αλλά και το ντεμπούτο να κυκλοφορεί για πρώτη φορά στην Αμερική στις αρχές του 1979, οι The Clash πραγματοποιούν την πρώτη μεγάλη τους αμερικανική περιοδεία τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους. Ωστόσο η ανταπόκριση του κοινού στις ΗΠΑ, δεν είχε καμία σχέση με την αντίστοιχη του αγγλικού κοινού. Συνηθισμένοι από τις παμπ στην πατρίδα τους, δεν μπορούσαν να συνηθίσουν τις μεγάλες αμερικανικές αίθουσες, με τους υπαλλήλους security και τα καθίσματα. Το αρχέγονο punk rock των Clash ήταν μια μουσική που απέδιδε σίγουρα καλύτερα σε μικρούς χώρους και έτσι το αμερικανικό κοινό δεν αντιδρούσε με τρόπο που θα έδινε ώθηση στο group να δίνει τον καλύτερο του εαυτό κάθε βράδυ. Το αποκορύφωμα ήρθε στις 20 του Σεπτέμβρη εκείνου του έτους και συγκεκριμένα στον ιστορικό πολυχώρο Palladium, κοντά στην πασίγνωστη συνοικία του Greenwich Village στο Manhattan, όπου γράφτηκε από το πουθενά rock 'n' roll ιστορία.
Ο μπασίστας Paul Simonon δεν άντεξε την, για ακόμα ένα βράδυ, χλιαρή ανταπόκριση του κοινού και πολύ περισσότερο το γεγονός ότι οι security τους απαγόρευσαν να σηκώνονται από τις θέσεις τους. Στο τέλος της συναυλίας άρπαξε το Fender μπάσο σαν βαριοπούλα και το ισοπέδωσε πάνω στο stage. «Δυστυχώς έχεις πάντα την τάση να καταστρέφεις αυτά που αγαπάς» θα δηλώσει αργότερα. Για καλή τύχη όλων μας, η φωτογράφος Pennie Smith βρέθηκε στο κατάλληλο μέρος την κατάλληλη στιγμή. Πολλώ δε μάλλον όταν ευρισκόμενη σε αρκετές συναυλίες των Clash εκείνη την περίοδο, καθόταν συνήθως από την άλλη μεριά του stage, μπροστά στον κιθαρίστα Mick Jones. Απαθανάτισε τον Simonon την κατάλληλη στιγμή κι έτσι πλέον ο κόσμος απέκτησε την «καλύτερη rock 'n' roll φωτογραφία όλων των εποχών», όπως θα πει το περιοδικό Q πολλά χρόνια αργότερα. Ο Joe Strummer με το που είδε τη φωτογραφία δεν χρειαζόταν να ψάξει περαιτέρω για το εξώφυλλο του τρίτου δίσκου της μπάντας, του θρυλικού «London Calling». Είναι αξιοσημείωτο πως στην αρχή η Smith δεν ενθουσιάστηκε από τη φωτογραφία και μάλιστα έχει δηλώσει πως η λάθος εστίαση ήταν αποτέλεσμα της προσπάθειας της να αποφύγει το μπάσο του Simonon. Αυτό που ίσως κι η ίδια της δεν μπορούσε να καταλάβει τότε ήταν πως αυτές ακριβώς οι ατέλειες ήταν που έκαναν το punk τόσο ξεχωριστό, τόσο μουσικά όσο και εν προκειμένω οπτικά. Πολλά χρόνια αργότερα η Smith θα δηλώσει: «Είναι πολύ ευχάριστο να σε επαινούν αλλά δεν μπορώ να δω αυτή την εικόνα τώρα. Έχει χρησιμοποιηθεί τόσες πολλές φορές και σε διάφορες μορφές που μοιάζει λίγο με ταπετσαρία. Μου φαντάζει πολύ παλιά πλέον. Εκείνη τη στιγμή είχα τα guts που χρειαζόταν.»
Ο illustrator Rob Lowry συμπλήρωσε το θρυλικό εξώφυλλο με γραμματοσειρά που ήταν απευθείας φόρος τιμής στον Elvis Presley και το ομώνυμο ντεμπούτο του. Η συγκεκριμένη γραμματοσειρά πλαισίωσε τέλεια την φωτογραφία της Smith, ενώ επίσης έδινε σαφές μήνυμα για τις ρίζες του punk, τη σύνδεση με το πρώιμο rock 'n' roll και την επαναστατικότητα του, τη συνέχιση της rockabilly παράδοσης του 1950. Καθόλου τυχαία φυσικά και η διασκευή του Brand New Cadillac του Vince Taylor στο τρίτο album του συγκροτήματος. Λέγεται τέλος πως η Pennie Smith έχει ακόμα το ρολόι που φορούσε ο Paul Simonon όταν έσπασε το μπάσο του στη σκηνή του Palladium και οι δείκτες του σταμάτησαν τη στιγμή που το μπάσο έπεσε στο πάτωμα. 9.50 ακριβώς.
Ο Joe Strummer μπορεί να μας άφησε πολύ νωρίς, ωστόσο ο Paul Simonon έμεινε πιστός στο επαναστατικό πνεύμα της μπάντας που τον ανέδειξε. Το 2011 θα συλληφθεί σε πορεία-διαμαρτυρία της Greenpeace εναντίον εξορύξεων πετρελαίου στη νήσο Greenland, ενώ είχε ήδη περάσει αρκετές μέρες με τους διαδηλωτές, προσποιούμενος τον μάγειρα! Το δε μπάσο από τη συναυλία στο Palladium κοσμεί το Μουσείο του Λονδίνου, μαζί με την προσωπική γραφομηχανή του Strummer και άλλα αντικείμενα από τη London Calling περίοδο.
«Δεν ξέρω ποια γρανάζια κινούνται μέσα μας όταν κοιτάμε φωτογραφίες, ειδικά φωτογραφίες καλλιτεχνών όπως ο Cartier-Bresson, αλλά δεν είναι μόνο η όραση που δουλεύει, ούτε μονάχα η φαντασία»
10°
