Ο Γιάννης Οικονόμου γράφει για τις εικόνες και κυρίως τα συναισθήματα, που προκαλεί αυτός ο μαγευτικός τόπος.
Η Μάνη είναι το μεσαίο πόδι της Πελοποννήσου. Εκείνο που καταλήγει στο ακρωτήριο Ταίναρο, το νοτιότερο άκρο της ηπειρωτικής Ευρώπης, όπου σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία υπήρχε η φυλασσόμενη από τον Κέρβερο είσοδος του Κάτω Κόσμου. Η πλευρά που κοιτάζει προς τον Μεσσηνιακό κόλπο περιλαμβάνει την Έξω ή Μεσσηνιακή Μάνη και την Απόσκιερη Μάνη, δηλαδή τη δυτική πλευρά της Λακωνικής ή Μέσα Μάνης. Η πλευρά της Μέσα Μάνης, που βλέπει στον Λακωνικό κόλπο, ανατολικά δηλαδή, λέγεται και Προσηλιακή Μάνη. Τέλος, η περιοχή γύρω από το Γύθειο λέγεται και Κάτω Μάνη. Κάπως έτσι τέλος πάντων, ελπίζω να μην τα έχω μπερδέψει.
Έχουν ειπωθεί και γραφτεί πολλά για την διαχρονική σχέση Κρήτης-Μάνης. Κρητικοί και Μανιάτες έχουν καταστεί συνοδοιπόροι και συμπολεμιστές σε πολλές στιγμές της ελληνικής ιστορίας. Μεταξύ τους υπάρχουν πολλές ομοιότητες αλλά και χτυπητές διαφορές. Δεσμοί, φιλίες, αλλά και συχνά διαφορές και κόντρες. Έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον το όλο θέμα, αλλά εγώ δεν είμαι ειδικός. Αυτό που μπορώ με βεβαιότητα όμως να δηλώσω είναι ότι, όντας Κρητικός, σαρώνοντας το μανιάτικο τοπίο, κάθε, μα κάθε, στιγμή ένοιωθα τρομερή οικειότητα. Κυριολεκτικά σαν να είμαι σπίτι μου.
Τρεις μέρες από 6-7 ώρες οδήγηση, βουτιές και φωτογραφίες. Μικρή Μαντίνεια, Καρδαμύλη, Στούπα, Άγιος Νίκων, Οίτυλο, Αρεόπολη, Διρός, Μέζαπος, Γερολιμένας, Βάθεια, Πόρτο-Κάγιο, Γύθειο. Η Μεσσηνιακή Μάνη πράσινη και κατάφυτη. Η Μέσα Μάνη άγρια και πετρώδης. Η Κάτω Μάνη ήπια και τουριστική. Πέτρινοι πύργοι παντού. Τα χωριά αναλλοίωτα στο πέρασμα των χρόνων. Παραλίες καταπληκτικές. Οι διαδρομές φανταστικές! Μαγεία!
Εκείνο που με εντυπωσίασε περισσότερο ήταν τα νεκροταφεία στη Μέσα Μάνη. Δεν έχουν τάφους, αλλά μικρούς πέτρινους πύργους. Μαυσωλεία. Όλο το κομμάτι από το Οίτυλο μέχρι το Ταίναρο είναι ένας βράχος. Που χώμα, για να σκάψεις και να βάλεις τους νεκρούς μέσα στη γη. Αναγκαστικά λοιπόν τα μνήματα γίνονται υπέργεια και επιβλητικά. Σε συνδυασμό με το άγριο φυσικό τοπίο το όλο σκηνικό προκαλεί δέος.
Υπάρχουν μοναδικά πράγματα που χαρακτηρίζουν τη Μάνη και τους κατοίκους της. Που αξίζει να μάθεις για αυτά. Για τα έθιμα, τις παραδόσεις, την οικογενειοκρατία, τις ηθικές αξίες, την ιερή λατρεία της ελευθερίας και της νίκης, την ηρωική αντίσταση σε κάθε μορφής κατακτητή, τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην επανάσταση, τη σχέση με τους νεκρούς και το θάνατο, τους μύθους και τα μυστικά, τα όπλα, την εκδίκηση.
Τα αισθάνεσαι όλα αυτά παντού γύρω σου. Στον άνεμο που γδέρνει τους βράχους, στο βλέμμα των λιγομίλητων ανθρώπων, στα τοίχους των αυστηρών πέτρινων πολεμικών κτισμάτων. Και θέλεις να μάθεις και να αισθανθείς ακόμη περισσότερα. Γι αυτό και όταν φεύγεις, ξέρεις ότι σίγουρα θα ξαναγυρίσεις. Θα ξαναγυρίσεις σύντομα.
Άλλωστε νιώθεις σαν στο σπίτι σου!
