Άλκηστις Κυριαζοπούλου: Η αυθεντικότητα σήμερα είναι πράξη αντίστασης

Η Άλκηστις Κυριαζοπούλου παρουσιάζει τη νέα της έκθεση «Error 404: reality not found» στην Γκαλερί Kapopoulos στο Golden Hall. Με μια αποδόμηση των εικόνων των παιδικών μας χρόνων, η καλλιτέχνιδα κάνει ένα σχόλιο για την πραγματικότητα που ζούμε, όπου οι ατέλειες έχουν εξαφανιστεί. Οι πίνακές της δημιουργούν έναν διάλογο του παλιού με το νέο.

Άλκηστις Κυριαζοπούλου: Συνέντευξη για την έκθεση «Error 404- Reality not found» στην Γκαλερί Kapopoulos 

Γιατί επιλέξατε αυτό τον τίτλο για την έκθεσή σας, σε έναν κόσμο όπου η εικόνα και το φαίνεσθαι είναι κυρίαρχα;

Ο τίτλος είναι μια ειρωνική παρατήρηση για το πώς έχουμε χάσει την αίσθηση της πραγματικότητας. Ζούμε μέσα σε φίλτρα, σε τεχνολογία, σε ιδανικά σώματα και πλαστικές ταυτότητες. Η πραγματική ζωή έχει ατέλειες που εξαφανίζουμε ενώ η αθωότητα και η αγνότητα έχουν κάνει «Log out». Ο τίτλος λειτουργεί ως ειρωνικό σχόλιο: μιλά για την κατάρρευση της αυθεντικότητας μέσα σε έναν κόσμο όπου η εικόνα έχει μεγαλύτερη αξία από την ουσία.

Πώς επιβιώνουν οι ήρωές σας στον σύγχρονο κόσμο; Γιατί ο Σκρουτζ κρατά κρυπτονόμισμα; Πώς η Στρουμφίτα μετατρέπεται σε Αφροδίτη του Μποτιτσέλι;

Οι ήρωές μου είναι παιδιά ενός κόσμου πιο αθώου που ανήκει στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν, όπου το χιούμορ, η καλοσύνη και η απλότητα αρκούσαν για να φτιάξουν μια ιστορία. Σήμερα, όμως, βρίσκονται τοποθετημένοι σε μια εποχή υπερκατανάλωσης και νεοπλουτισμού. Ο Σκρουτζ κρατά κρυπτονόμισμα γιατί ο χρυσός πλέον δεν του αρκεί διότι το χρήμα έχει γίνει άυλο, γρήγορο και ψηφιακό. Η Στρουμφίτα μετατρέπεται σε Αφροδίτη γιατί μέσα από το φίλτρο της pop κουλτούρας, κάθε χαρακτήρας επαναπροσδιορίζεται με όρους «τέλειας» κλισέ ομορφιάς και παγκοσμιοποιημένης. Οι ήρωές μου δεν ταιριάζουν φυσικά στο σήμερα γι’ αυτό και η παρουσία τους είναι ταυτόχρονα τρυφερή αλλά και κωμικοτραγική.

Γιατί μετατρέπετε τη Μόνα Λίζα σε street-pop art; Σας επηρεάζουν παλαιότεροι και νεότεροι καλλιτέχνες;

Η Μόνα Λίζα είναι το απόλυτο σύμβολο τις επωνομαζόμενης «αυθεντικής» τέχνης. Μετατρέποντάς τη σε street-pop art σχολιάζω πώς ακόμα και τα πιο ιερά σύμβολα απορροφώνται από μια κουλτούρα που τα θέλει trendy, με neon φώτα και μοντέρνα αισθητική. Καλλιτέχνες που με έχουν επηρεάσει είναι από τον Ντα Βίντσι και τον Μποτιτσέλι μέχρι τον Banksy και σύγχρονους pop artists. Μου αρέσει ο διάλογος ανάμεσα στο παλιό και το νέο και η ειρωνεία που δημιουργείται όταν κάτι κλασικό συναντά τον κόσμο της επιφανειακής λάμψης.

Θα λέγατε ότι στο έργο σας αποδομείτε τους ήρωες των παιδικών μας χρόνων ή τον τρόπο που τους κοιτάμε πλέον;

Αποδομώ τους ήρωες περισσότερο μέσα από τη σύγχρονη οπτική μας, όχι τους ίδιους τους ήρωες όπως πραγματικά είναι. Εκείνοι παραμένουν αγνοί, εμείς έχουμε αλλάξει. Σήμερα κοιτάμε κάθε εικόνα μέσα από την οθόνη μας και αυτή η οθόνη παραμορφώνει, εξιδανικεύει ή εμπορευματοποιεί. Το έργο μου φωτίζει την απόσταση ανάμεσα στην παιδική αθωότητα και την ενήλικη ματαιοδοξία.

Ποιος είναι ο αγαπημένος σας παιδικός ήρωας και γιατί;

Ο αγαπημένος μου ήρωας είναι εκείνος που δεν είχε ανάγκη να αποδείξει τίποτα. Όπως ο Bugs Bunny, ο οποίος ήταν έξυπνος, πονηρός με την καλή έννοια, αυθεντικός, αδέξιος μερικές φορές, αλλά ανθρώπινος. Μπορεί συνέχεια να δημιουργούσε προβλήματα και παγίδες αλλά ήταν δίκαιος και πάντα η τύχη ήταν με το μέρος του. Ό,τι οργάνωνε το πετύχαινε. Αυτή η χιουμοριστική αθωότητα με συγκινεί ακόμη.

Πόσο έχει αλλάξει η έννοια του «αυθεντικού» στην τέχνη με τα social media και την ψηφιακή τεχνολογία;

Η αυθεντικότητα έχει γίνει performance. Πουλιέται, πακετάρεται, ποζάρει. Όλα μοιάζουν αυθόρμητα αλλά τίποτα δεν είναι. Τα social media έχουν κάνει την τέχνη πιο προσβάσιμη αλλά και πιο εκτεθειμένη σε μια κουλτούρα εντυπωσιασμού. Η αυθεντικότητα σήμερα είναι πράξη αντίστασης.

Νοσταλγία του παλιού ή ρήξη με το παρόν; Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να περάσετε;

Δεν είναι ούτε νοσταλγία ούτε ρήξη. Είναι ένας καθρέφτης. Θέλω να δείξω πόσο μακριά έχουμε φτάσει από την αθωότητα που κάποτε θεωρούσαμε δεδομένη και να θέσω το ερώτημα: Σε έναν κόσμο όπου αλλάχθηκε ακόμα και το αυτοκίνητο του Μίκυ από κόκκινο σκαραβαίο σε κόκκινο 4x4 Jeep πολυτελείας, τι έχει μείνει αναλλοίωτο;

Τι είναι «αληθινό» για εσάς; Πώς μπορεί η τέχνη να υπηρετήσει την αλήθεια;

Το αληθινό είναι αυτό που δεν χρειάζεται φίλτρο. Αυτό που δεν ψάχνει επιβεβαίωση. Είναι κάτι που κάνεις χωρίς να γίνεται με σκοπό να το «ανεβάσεις». Η τέχνη υπηρετεί την αλήθεια όταν δεν φοβάται να δείξει την ατέλεια και την αντίφαση. Αυτό προσπαθώ να κάνω, να ενώσω δύο κόσμους, τον αθώο και τον ματαιόδοξο, και να αφήσω τον θεατή να δει πού ανήκει.

Τα έργα σας είναι γεμάτα πληροφορίες και χρώμα. Θέλετε ο θεατής να τα μελετά;

Μου αρέσει πολύ να υπάρχει χρώμα στη ζωή, και κυριολεκτικά και μεταφορικά. Το χρώμα υπάρχει παντού, στην ψυχή, στο φως, στις μελωδίες στις εικόνες. Τα πιο όμορφα πράγματα που απεικονίζονται είναι πολύχρωμα. Σε ποιον δεν αρέσει ένα ουράνιο τόξο ή ο ουρανός όταν δύει ο ήλιος, που σχηματίζει τόσο ωραία χρωματική παλέτα; Θέλω ο θεατής να «κολλήσει» για λίγο όπως μας κολλούσαν τα καρτούν όταν ήμασταν παιδιά. Κάθε έργο έχει μικρές ειρωνίες, κρυμμένα σχόλια, λεπτομέρειες και πληροφορίες που απαιτούν παρατήρηση. Η ματαιοδοξία είναι θορυβώδης, η αθωότητα όμως είναι πάντα διακριτική και θέλει χρόνο για να την ανακαλύψεις.

Χρησιμοποιείτε AI; Ποια είναι η άποψή σας για τη χρήση της στην τέχνη;

Η αλήθεια είναι πως άργησα να χρησιμοποιήσω ΑΙ, σαν να ένιωθα ότι θέλω να αντισταθώ όσο μπορώ. Τη χρησιμοποιώ πλέον ως βοηθητικό εργαλείο, όχι ως δημιουργό. Με ενδιαφέρει η σχέση ανθρώπου - μηχανής, η ταχύτητα, η υπερπληροφόρηση. Η AI είναι το απόλυτο σύμβολο της εποχής μας. Είναι πανίσχυρο, αποτελεσματικό, αλλά όχι πάντα αθώο. Είναι τρομακτικό μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα το τι μπορεί να κάνει και ακόμα πιο τρομακτική η σκέψη για το πού θα φτάσει όλο αυτό. Το χρησιμοποιώ απεικονίζοντάς το στους πίνακες όχι για να παράγω τέχνη, αλλά για να σχολιάσω το πώς αλλοιώνει την αντίληψη της πραγματικότητας.

Στη μέχρι τώρα πορεία σας, υπήρχαν δάσκαλοι ή καλλιτέχνες που καθόρισαν το στιλ σας;

Θυμάμαι όταν σπούδαζα στη σχολή Καλών Τεχνών ο κ. Στέφανος Τσιόδουλος, ο οποίος ήταν καθηγητής στο εργαστήριο ζωγραφικής, μου έλεγε πάντα ότι το στιλ μου είναι pop art. Ό,τι εργασία και να είχαμε για τις εξεταστικές πάντα το έκανα σε στιλ pop art χωρίς όμως να το καταλαβαίνω. Έβγαινε μόνο του. Επίσης, με έχουν επηρεάσει όσοι κατάφεραν να ενώσουν το κλασικό με το σύγχρονο: από τον Γουόρχολ μέχρι τον Λίχτενσταϊν, από τους παλιούς σχεδιαστές των πρώτων καρτούν μέχρι τους σύγχρονους urban artists. Εμπνέομαι από την αμεσότητα της ποπ κουλτούρας και την ειλικρίνεια της παλιάς εικονογράφησης.

Ποιο είναι το επόμενο πρότζεκτ σας;

Σκέφτομαι ένα project που θα εξερευνά όχι μόνο τη ματαιοδοξία της εικόνας, αλλά και τη ματαιοδοξία της τεχνητής τελειότητας. Ίσως ένα project όπου τα καρτούν αρχίζουν να επαναστατούν. Να διεκδικούν πίσω την αθωότητά τους.

INFO
Γκαλερί Kapopoulos Golden Hall, έως 14 Δεκεμβρίου

Δείτε περισσότερα για την έκθεση στο city guide της Athens Voice