Αρχέγονο Μέλλον: Η έκθεση της Βένιας Δημητρακοπούλου στο Τορίνο

Λέξεις σκόρπιες σαν εκείνες που δραπετεύουν άτακτα από τα όνειρα. Σημειώσεις που γράφτηκαν σε ανύποπτες στιγμές, ακόμη και στα διαλείμματα του ύπνου. Ποιήματα που γεννήθηκαν αυθόρμητα στον κόσμο του ασυνειδήτου. Σκέψεις και εμμονές που είτε μέσα από σχέδια, είτε μέσα από τη γραφή βρήκαν καταφύγιο από τη λήθη πάνω σε ημερολόγια, μεμονωμένες σελίδες, σε leporello και σε εύθραυστους μανδύες από κινέζικο χαρτί. Κι ανάμεσά τους ένας κεραυνός με τη λάμψη του να ταράζει το φαινομενικά αυτό ήρεμο και εσωτερικό σύμπαν εκπέμποντας ένα ισχυρό μήνυμα.

Είναι τα έργα της Βένιας Δημητρακοπούλου –παλαιότερα αλλά και ορισμένα που μόλις ολοκληρώθηκαν και θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά– και τα οποία θα συνθέσουν τη δεύτερη έκθεση της τριλογίας "Αρχέγονο Μέλλον" που πραγματοποιείται στην Ιταλία.

Πρωταγωνιστής σε αυτό το δεύτερο σταθμό της διαδρομής της ελληνίδας εικαστικού είναι ο «Λόγος» και ο χώρος φιλοξενίας είναι το Ίδρυμα Sandretto Re Rebaudengo στο Τορίνο.

Η εκθεσιακή τριλογία της Βένιας Δημητρακοπούλου «Αρχέγονο Μέλλον» έκανε την πρεμιέρα της με πρώτο θεματικό της άξονα την «Ύλη», στις 16 Νοεμβρίου, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Antonino Salinas του Παλέρμο. Είναι, μάλιστα, χαρακτηριστικό ότι το πρώτο μέρος στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία κρίνοντας από την προσέλευση κοινού (καταμετρήθηκαν 14.000 επισκέπτες) και την ανταπόκριση στον ιταλικό, ελληνικό, αλλά και διεθνή Τύπο.

Στον λιτό, πρώην βιομηχανικό, χώρο του Ιδρύματος Sandretto Re Rebaudengo που έχει ως τώρα φιλοξενήσει πρωτοποριακές προτάσεις και σημαντικούς καλλιτέχνες κερδίζοντας μια θέση στον διεθνή εικαστικό χώρο, η ελληνίδα γλύπτρια θα παρουσιάσει το νέο μεγάλων διαστάσεων γλυπτό της από ατσάλι, φως και κινέζικο χαρτί που φέρει τον τίτλο «Έλλαμψις». Έργο που θα συνυπάρξει με την εγκατάσταση «Προσωπικές Καταγραφές» η οποία αποτελείται από 33 ημερολόγια - σημειωματάρια μικρών και μεγαλύτερων διαστάσεων, κολλάζ, ακουαρέλες, δύο μανδύες - έναν Φυλακτήριο κι έναν του Νέσσου -από χειροποίητο κινεζικό χαρτί, όπως και την επιτοίχια εγκατάσταση «Διάλογοι», η οποία βασίζεται σε συνεντεύξεις ανθρώπων που βίωσαν την κρίση. Μεταφέροντας τον λόγο των ανθρώπων αυτών στο έργο της που συνδυάζει δυο αντίθετα υλικά – τον σκληρό σίδηρο και το ευαίσθητο κινέζικο χαρτί – τον μεταφέρει τρόπον τινά στη δημόσια σφαίρα.

Για το νέο έργο της που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο Τορίνο, την "Έλλαμψη", και στο οποίο δεσπόζει η επιγραφή- προφητεία "...και οι ψυχές των καλλιτεχνών θα αφυπνιστούν... και θα καταστούν οι ορατοί οφθαλμοί μιας κοινωνίας τυφλής" σχολιάζει: «Η τέχνη είναι εκείνη που μπορεί να δείξει τον δρόμο, να δημιουργήσει κάτι νέο που να προσφέρει ανάταση, ελπίδα και να αποτρέψει από την απελπισία», καταλήγει η καλλιτέχνις, την οποία οι περισσότεροι γνωρίζουν από τους εμβληματικούς «Προμαχώνες» της στον προαύλιο χώρου του μεγαλύτερου και σημαντικότερου ελληνικού μουσείου, του Εθνικού Αρχαιολογικού επί της οδού Πατησίων.

Μαζί με το γλυπτό, όμως, θα συνυπάρχουν και οι εγκαταστάσεις «Προσωπικές Καταγραφές» και «Διάλογοι». Η πρώτη αποτελείται από σκόρπιες λέξεις, σημειώσεις, ποιήματα και σκέψεις της καλλιτέχνιδος, τραβηγμένα από τον χώρο του ασυνειδήτου της και αποτυπωμένα πάνω σε 33 σημειωματάρια μικρών και μεγάλων διαστάσεων, κολλάζ, ακουαρέλες και δύο μανδύες από χειροποίητο κινεζικό χαρτί. Από την άλλη, οι «Διάλογοι» έρχονται να εκφράσουν εκείνους που δεν έχουν δημόσιο βήμα και προέκυψαν από συνεντεύξεις της με ανθρώπους, που βίωσαν και βιώνουν την κρίση.

«Με ενδιαφέρει να εικονοποιήσω τον λόγο και να δώσω λόγο στην εικόνα. Εν αρχή ην ο λόγος και το αποτύπωμα, το ίχνος του, είναι εκείνο που συνδέει τα πάντα», λέει η Βένια Δημητρακοπούλου με αφορμή τη νέα έκθεσή της στην Ιταλία, στην οποία συνδυάζεται ο προσωπικός με τον κοινωνικό προβληματισμό της, καθώς πιστεύει ότι «ο καλλιτέχνης λειτουργεί ως παλμογράφος της εποχής του. Συλλαμβάνει και μετασχηματίζει με τον δικό του τρόπο όσα συμβαίνουν γύρω του».

Με την αντιπαραβολή των δύο εγκαταστάσεων –των «Προσωπικών Καταγραφών» και των «Διαλόγων»– η Βένια Δημητρακοπούλου δημιουργεί ένα δίπολο ανάμεσα στις δικές της σκέψεις και αναζητήσεις, οι οποίες εκφράζουν μια εσωστρέφεια και στις αγωνίες όπως εκφράζονται από τους τις φωνές όσων «δεν έχουν φωνή», δηλαδή πρόσβαση στον δημόσιο λόγο. 

Ο «Ήχος» θα έχει τον πρώτο λόγο στην έκθεση της Τεργέστης (12 Απριλίου έως 14 Ιουνίου 2019) η οποία θα καταλάβει δύο χώρους: το Μuseo Sartorio και Castello di San Giusto. Εκεί θα φιλοξενηθεί ένα σύνολο έργων της Βένιας Δημητρακοπούλου με κυρίαρχα όμως εκείνα που έχουν σχέση με τον ήχο – παλαιότερα, αλλά και καινούρια που θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά - σε συνεργασία με τον καθηγητή σύνθεσης στο Πανεπιστήμιο Ντέιβις της Καλιφόρνια, Πάμπλο Ορτίζ, ο οποίος έχει συνθέσει και τον “Ήχο των Προμαχώνων”, ένα έργο για κρουστά.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η Βένια Δημητρακοπούλου προσεγγίζει την τριλογία των εκθέσεων της στην Ιταλία ως ένα ενιαίο έργο εν εξελίξει. Για τον λόγο αυτό για κάθε μια από τις τρεις πόλεις και για κάθε εκθεσιακό χώρο έχει επιλέξει να παρουσιάσει διαφορετικά έργα κατά κύριο λόγο, επιχειρώντας να διατηρήσει το στοιχείο της έκπληξης για τον επισκέπτη, αλλά έχοντας και ως στόχο την ενσωμάτωση των έργων της στον περιβάλλοντα χώρο ώστε να επιτευχθεί ένας εικαστικός διάλογος με τα υπάρχοντα εκθέματα.

---

«ΑΡΧΕΓΟΝΟ ΜΕΛΛΟΝ»

ΤΟΡΙΝΟ
«Λόγος»
Gallery του Ιδρύματος Sandretto Re Rebaudengo
21 Φεβρουαρίου έως 31 Μαρτίου 2019

ΤΕΡΓΕΣΤΗ
«Ήχος»
Μuseo Sartorio και Castello di San Giusto
12 Απριλίου έως 14 Ιουνίου 2019
Σε συνεργασία με τον Δήμο Τεργέστης, την Κοινότητα Ελλήνων Ορθοδόξων Τεργέστης

---

Info: Βένια Δημητρακοπούλου «Αρχέγονo Mέλλον» - τριλογία εκθέσεων στην Ιταλία. Ίδρυμα Sandretto Re Rebaudengo - Gallery, Τορίνο. Επιμέλεια-Συντονισμός: Αφροδίτη Οικονομίδου -Ματέο Πατσίνι. Εγκαίνια: Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου στις 18.30

---

ΒΕΝΙΑ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

H Βένια Δημητρακοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα και μαθήτευσε στο Α΄ εργαστήριο Γλυπτικής της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών, ενώ παράλληλα σπούδασε θέατρο στην Ανώτερη Σχολή Δραµατικής Τέχνης του Ωδείου Αθηνών. Παρακολούθησε επίσης μαθήµατα σχεδίου στο Atelier Vivant της École Nationale Supérieure des Beaux-Arts. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα και την Αίγινα και είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος.

Χρησιμοποιεί ένα ευρύ φάσμα υλικών και μία μεγάλη ποικιλία από τεχνικές μέσω των οποίων καταφέρνει να εισδύσει σε πολλές πτυχές της καλλιτεχνικής δημιουργίας, διαμορφώνοντας την προσωπική της ποιητική ταυτότητα. Επηρεασμένη από τις σπουδές της στο θέατρο και στη μουσική, προσπαθεί να συνδέσει εικαστικές τέχνες, μουσική και δρώμενα, αφηγηματικό και θεωρητικό λόγο, σε ένα ενιαίο σύνολο που απευθύνεται εξίσου στο συναίσθημα και στο νου.

Έχει παρουσιάσει το έργο της σε ατομικές εκθέσεις και έχει λάβει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις εντός και εκτός Ελλάδος. Έργα της βρίσκονται σε δημόσιους χώρους καθώς και σε ιδιωτικές συλλογές, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Το 2014 κυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο Hatje Cantz ο τόμος Venia Dimitrakopoulou, Promahones, έκδοση αφιερωμένη στο μεγάλης κλίμακας έργο της “Προμαχώνες”, το οποίο, αφού παρουσιάστηκε πρώτα στο Μουσείο Μπενάκη το χειμώνα 2014-2015, έχει τοποθετηθεί από τον Οκτώβριο του 2016 στον προαύλιο χώρο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου της Αθήνας.

Τα τελευταία χρόνια έχει εντατικοποιήσει την δραστηριότητά της στην Ιταλία, με προσωπικές εκθέσεις και συμμετοχή σε πρωτοβουλίες αναγνωρισμένου κύρους. Τον Νοέμβριο του 2015 παρουσίασε την καλλιτεχνική της δραστηριότητα στη Βενετία, στους φοιτητές του Πανεπιστημίου Cà Foscari, στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων της Biennale της Βενετίας, σε συνεργασία με τον σύλλογο Fondo Ambiente Italiano (FAI) Sezione giovani di Venezia και το Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού της Ιταλίας. Οι δύο συναντήσεις "Εικόνες της σύγχρονης Ελλάδας στη Βενετία" και "Συνέντευξη της Giorgia Florio στη Βένια Δημητρακοπούλου" υπό την επιμέλεια της Caterina Carpinato, πραγματοποιήθηκαν σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Ca’ Foscari της Βενετίας και την γκαλερί Artespressione του Μιλάνο.

Το 2016 ένα δικό της το σχέδιο επιλέχθηκε για το εξώφυλλο της αναθεωρημένης έκδοσης της Ιστορίας Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Mario Vitti (εκδόσεις Cafoscarina, Βενετία). Tον Απρίλιο της ίδιας χρονιάς εγκαινιάστηκε στο Μιλάνο, στην Galleria Artespressione, η πρώτη της ατομική έκθεση στην Ιταλία με τίτλο Selected works, σε επιμέλεια Χάριτος Κανελλοπούλου και Matteo Pacini.

Τον Ιανουάριο του 2017 ο Πρόεδρος του Ιταλικού Κράτους Sergio Mattarella την τίμησε με το παράσημο του Ιππότη του Τάγματος του Αστέρα της Ιταλίας «σε αναγνώριση της συνεισφοράς της, μέσω του καλλιτεχνικού της έργου, στη σύσφυξη των σχέσεων με την Ιταλία, χώρα με την οποία αισθάνεται ιδιαίτερα δεμένη».

Πρόσφατα συμμετέχει ως ενεργό μέλος της ομάδας εργασίας του «Tempo Forte», μιας πολιτιστικής πρωτοβουλίας του Πρέσβη της Ιταλίας στην Ελλάδα, που προωθεί σε διακυβερνητικό επίπεδο τον πολιτιστικό διάλογο και την εδραίωση των κοινών πτυχών της ταυτότητας των δύο χωρών. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, από τον Νοέμβριο του 2018 έως τον Ιούνιο του 2019, η Βένια Δημητρακοπούλου θα παρουσιάσει χαρακτηριστικές ενότητες της δουλειάς της σε μια εκθεσιακή τριλογία υπό τον γενικό τίτλο «Αρχέγονο Μέλλον» στις ιταλικές πόλεις Παλέρμο, Τορίνο και Τεργέστη.

Ατομικές Εκθέσεις (επιλογή)

2018
Αρχαιολογία του Άχρονου, ΑΝΤΙ Art Gallery, Αντίπαρος.

2016

1. Selected works, Artespressione Gallery, Μιλάνο. Επιμέλεια: Χάρις Κανελλοπούλου και Matteo Pacini
2. Επιφυλακή ΙΙ, Εϋνάρδειον, Αίγινα. Επιμέλεια: Γιώργος Καλόφωνος

2014 – 2015
Προμαχώνες: Μια Γλυπτική Εγκατάσταση, Μουσείο Μπενάκη, Κτήριο Οδού Πειραιώς, Αθήνα

2013
Η λογοτεχνία ως δρώμενο: στο πλαίσιο του διεθνούς επιστημονικού συνέδριου που διοργάνωσε η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία σε συνεργασία με το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Harvard στο Αρσάκειο Μέγαρο, Αθήνα

2011
Μικρή Γεωγραφία της Ύπαρξης, Μπλε Πολυκατοικία, Εξάρχεια και Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, Αθήνα

2009

1. Κεκτημένα Εδάφη της Μνήμης και του Κόσμου. Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, Αθήνα
2. Πρόσωπα μέσα από το Ηφαίστειο. Αίθριο Ξενοδοχείου Athens Hilton, Αθήνα

Ομαδικές Εκθέσεις (επιλογή)

2018

1. Black in White, Ιστορικό Αρχείο του Πολιτιστικού Τμήματος της Τράπεζας Πειραιώς στο πλαίσιο του έτους βιβλίο από τον Οργανισμό Athens BookCapital City 2018, Αθήνα
2. Wopart, Work on Paper Art Fair, Centro Esposizioni, Γκαλερί Τεχνοχώρος, Λουγκάνo
3. Don’t Judge a Cover by its Artist, The Art Foundation (T.A.F.), Αθήνα

2017
Artists in Athens – City of Crisis, Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ, Βερολίνο και  Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Αθήνα

2015

1. Imago Mundi. Συμμετοχή στην Ελληνική Συλλογή του Προγράμματος της Luciano Benetton Collection, Ιταλία
2. Art Dovecotes  σε συνεργασία με την πλατφόρμα τέχνης και πολιτισμού Aegeanale, Δήλες και Ρηνειές, Τήνος

2013
1st Mykonos Biennale. Ciné Manto, Μύκονος

2012 – 2013

1. Η Τέχνη της Βιβλιοδεσίας: Από το Βυζάντιο στη Σύγχρονη Εικαστική Δημιουργία, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Αθήνα
2. The Other Greece: A Benefit Exhibition to Support Education and Arts. Kouros Gallery, Νέα Υόρκη, Fulbright Foundation Greece

2011
Παρουσίαση του βίντεο Ζωοδόχος Πηγή (Life-giving Spring) στο πλαίσιο της «Βραδιάς Ερευνητή» (Marie Curie Actions) στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Αθήνα

2010

1. Ανοιxτοί Τόποι: 11 Εικαστικές Παρεμβάσεις στην Πόλη της Αίγινας, Αίγινα
2. Πνοές Τέχνης: 9 Εικαστικές Δημιουργίες, Άλσος Νέας Σμύρνης, Νέα Σμύρνη
3. Κεραμικές Συνομιλίες. Αρχαιολογικό Μουσείο Αίγινας, Αίγινα
4. Μαραθών - 2.500 Xρόνια, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, Δελφοί
5. Βιβλία Ελλήνων Καλλιτεχνών: Σύγχρονες Εικαστικές Δημιουργίες, Art-Athina 2010

2008

1. Σιωπηλοί Διάλογοι: Προσωπογραφίες Πολυμέσων στο Πέρασμα του Χρόνου, Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος, Αγία Παρασκευή 
2. Η Αίγινα των Ζωγράφων, Πολιτιστικός Οργανισμός Δήμου Αθηναίων, Αθήνα

Έργα σε δημόσιους χώρους – Μελέτες

1. Ανάδυσις, δημιουργία έργου για τον δημόσιο χώρο (έργο σε εξέλιξη)
2. Έλξις, δημιουργία έργου για το ξενοδοχείο Mykonos Riviera (έργο σε εξέλιξη)
3. Προμαχώνες, κήπος Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών (2016)
4. Falling Warriors, ξενοδοχείο Athens Was, Ακρόπολη (2015)
5. Επιφυλακή Ι, Τοποειδική Εγκατάσταση στο Καποδιστριακό Ορφανοτροφείο, Αίγινα (2015)
6. Towards Light, Phosphor Asset Management S.A., Lugano, Ελβετία (2010)
7. Αγαμέμνων, Ξενοδοχείο Hilton, Αθήνα (2009)
8. Ανάγλυφη προτομή του μουσικού Δημήτρη Μητρόπουλου, Αμερικανικό Κολέγιο Ελλάδος, Αθήνα (2008)
9. Ανάγλυφη προτομή του Ελευθέριου Βενιζέλου, Αμερικανικό Κολέγιο Ελλάδος, Αθήνα (2007)
10. Προτομή του Δρ. Ιάκωβου Διαμαντόπουλου μπροστά από το Αρχαιολογικό Μουσείο του Λαυρίου σε συνεργασία με το αρχιτεκτονικό γραφείο Πλειάς – Δ. Διαμαντόπουλος & Συνεργάτες Μελετητές ΕΠΕ (2006)
11. Γλυπτική εγκατάσταση στην Καστέλα του Πειραιά (2005)
12. Ανάθεση μελέτης για μια γλυπτική εγκατάσταση και την ανάπλαση της εισόδου του λιμανιού της Αίγινας, σε συνεργασία με το αρχιτεκτονικό γραφείο Πλειάς – Δ. Διαμαντόπουλος & Συνεργάτες Μελετητές ΕΠΕ (2004)
13. Τρεις ανάγλυφες προτομές του Ελευθέριου Βενιζέλου στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» (2001)

Εκδόσεις

1. Διάλογοι, Β΄ τόμος: Συλλογικό έργο Mirrors. Πολυφωνικές Αφηγήσεις για έναν κοινωνικό κόσμο σε κρίση, εκδόσεις Αλεξάνδρεια 2015.
2. Promahones, Ostfinden: Hatje Cantz Verlag, 2014
3. Μapping oneself, Αθήνα: Εκδόσεις futura, 2011
4. Γλυπτική – Sculpture, Αθήνα: Εκδόσεις futura, 2010
5. Κεκτημένα εδάφη της Μνήμης και του Κόσμου, Αθήνα: Εκδόσεις του Φοίνικα, 2009

Ομιλίες – Παρουσιάσεις και Άλλες Δραστηριότητες

1. Διάλεξη με θέμα «Η Γλυπτική του Γιαννούλη Χαλεπά» στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, 2018.
2. Workshop με θέμα «Έρωτας – Θάνατος – Εαυτός» στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, 2016.
3. Ομιλία με θέμα «Το Ιερό στην Τέχνη», Πανεπιστήμιο Wolfson της Οξφόρδης, 2015.
4. Workshop πάνω στη Σύγχρονη Ελληνική Τέχνη στα Giardini της Biennale στα πλαίσια των εκπαιδευτικών προγραμμάτων της Biennale της Βενετίας, 2015.
5. Παρουσίαση του έργου της στους φοιτητές του πανεπιστημίου Ca ‘Foscari, στη Βενετία, 2015.
6. Ομιλία με θέμα «Το Ιερό στην Τέχνη», Μουσείο Μπενάκη, Κτήριο Οδού Πειραιώς, 2010.
7. Από το 2007 έως σήμερα οργανώνει εργαστήρια γλυπτικής για παιδιά και εφήβους στο εργαστήριό της στην Αίγινα.
8. Έχει αναπτύξει πολιτιστική δράση στο Μικρό Θέατρο Ιάσωνα Μολφέση, έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο στην Αίγινα (θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, ομιλίες κλπ.)

Είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Διεθνούς Μουσικού Φεστιβάλ Αίγινας.