Wooden Cave: Μία πρωτότυπη ξύλινη σπηλιά στα Τρίκαλα Κορινθίας

Μία ξύλινη σπηλιά κοσμεί εδώ και λίγες εβδομάδες το «Υάδες Mountain Resort» που βρίσκεται στις παρυφές της κάτω συνοικίας Τρικάλων Κορινθίας, σε υψόμετρο 1.100 μέτρων. Πρόκειται για μία εντυπωσιακή σουίτα που φέρει την υπογραφή του «Tenon Architecture», ενός νεοσύστατου αρχιτεκτονικού γραφείου, δύο νεαρών αρχιτεκτόνων που σχεδίασαν και υλοποίησαν αυτή την άκρως πρωτοποριακή, για τα ελληνικά δεδομένα, κατασκευή. 

Οι αρχιτέκτονες Απόστολος Μητρόπουλος και Θάνος Ζερβός σχεδίασαν το Wooden Cave εμπνευσμένοι από τη μορφή και την έννοια ενός σπηλαίου, κατασκευασμένου εξ ολοκλήρου από φυσικά υλικά.

Το σπήλαιο περιλαμβάνει δύο κρεβάτια, ανοιχτή κουζίνα, ένα μεγάλο μπάνιο και καθιστικό, ενώ το εξωτερικό του καλύπτεται από πέτρα. Όλοι οι επί μέρους χώροι είναι προσανατολισμένοι προς την εξωτερική θέα, ενώ τα μεγάλα παράθυρα επιτρέπουν στο φυσικό φως να δημιουργεί μία μοναδική αίσθηση. 

Οι δύο αρχιτέκτονες μάς μίλησαν για το έργο τους, το πώς εμπνεύστηκαν την κατασκευή, το διάστημα που χρειάστηκε για να ολοκληρωθεί το έργο καθώς και συνολικά για τις ξύλινες κατασκευές και το κατά πόσο μπορούν να εδραιωθούν στον χώρο της ελληνικής αρχιτεκτονικής.

H έμπνευση: H αρχική ιδέα προήλθε από τον πελάτη μας, ιδιοκτήτη ξενοδοχειακής μονάδας στα Τρίκαλα Κορινθίας, o οποίος μας ζήτησε να σχεδιάσουμε και να κατασκευάσουμε ένα ξύλινο σπήλαιο, εμπνευσμένο από τα υπόσκαφα της Σαντορίνης. Η αναζήτηση μιας σύνδεσης ανάμεσα στην αρχετυπική έννοια του σπηλαίου ως καταφυγίου και στη δημιουργία ενός φιλόξενου και σύγχρονου χώρου μάς οδήγησε στη σύλληψη της τελικής μορφής του έργου.

Στη συνέχεια, τόσο ο σχεδιασμός όσο και η υλοποίηση του έργου αποτέλεσαν μια πραγματικά ξεχωριστή εμπειρία για εμάς. Ήταν μεγάλη τύχη που συναντήσαμε έναν άνθρωπο με όραμα και με την όρεξη να υποστηρίξει τη δημιουργία ενός τόσο ιδιαίτερου έργου.

Υπάρχουν αντίστοιχες κατασκευές στην Ελλάδα;
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο. Έχουμε δει κάποια ενδιαφέροντα παραδείγματα αντίστοιχης αισθητικής αλλά ποτέ, από όσο ξέρουμε, δεν έχει χρησιμοποιηθεί το ξύλο ως βασικό υλικό σε μια τέτοια κατασκευή. Στο εξωτερικό, ωστόσο, συναντάμε δύο πολύ ενδιαφέροντα έργα: ένα παρατηρητήριο άγριας ζωής στη Νορβηγία από τους Snøhetta  καθώς και μία σάουνα στον Καναδά από τους Partisans. Δύο έργα που σαφώς επηρέασαν και τη δική μας προσέγγιση.

Πόσος καιρός χρειάστηκε για να υλοποιηθεί το έργο;
Συνολικά θα λέγαμε ότι χρειάστηκε περίπου 15 μήνες. Ήταν για εμάς μια περίοδος πολύ δημιουργική, όπου συχνά χρειάστηκε να περιπλανηθούμε σε άγνωστα μονοπάτια, τόσο κατά τον σχεδιασμό όσο και στην εύρεση της κατάλληλης κατασκευαστικής μεθόδου. Χρειάστηκε αρκετή σκέψη αλλά και δοκιμές προκειμένου όλη αυτή η προσπάθεια να ισορροπήσει και να βρει τον δρόμο της.

Ποια είδη ξύλου χρησιμοποιήθηκαν;
Για τη βασική καμπυλόμορφη κατασκευή χρησιμοποιήθηκε το έλατο. Η επιλογή αυτή έγινε λόγω της ανοιχτής του απόχρωσης αλλά και της μειωμένης σκληρότητας που παρουσιάζει, η οποία διευκολύνει τη σμίλευσή του. Για την υπόλοιπη κατασκευή επιλέχθηκε ως βασικό υλικό το κόντρα πλακέ πεύκης. Συνολικά, η κατασκευή ήταν τόσο ιδιαίτερη που χρειάστηκε οι προμηθευτές μας να «βγουν από τα νερά τους» προκειμένου ανταποκριθούν στις ανάγκες του έργου. Τους ευχαριστούμε θερμά γι' αυτό.

Καλοκαιρινός ή χειμερινός προορισμός;
Τα Τρίκαλα Κορινθίας είναι περισσότερο ένας χειμερινός προορισμός. Κατά τον σχεδιασμό του έργου, μας άρεσε πολύ να φανταζόμαστε τη σπηλιά σαν ένα ζεστό ξύλινο καταφύγιο περιτριγυρισμένο από χιόνι. Ωστόσο, η ξύλινη σπηλιά αποτελεί μια πολύ όμορφη δροσερή επιλογή και για τους θερινούς μήνες. Το ξύλο έχει την ιδιότητα να αλληλεπιδρά με το περιβάλλον και να λειτουργεί ως ρυθμιστής της υγρασίας και της θερμοκρασίας, επομένως, ο χώρος καθίσταται κατάλληλος τόσο για τον χειμώνα όσο και για το καλοκαίρι. 

Θα μπορούσε να χτιστεί ολόκληρο ξενοδοχείο στο ίδιο πρότυπο; Θα θέλατε να συνεχίσετε με τέτοιου είδους κατασκευές;
Αυτό είναι κάτι που αναρωτιόμασταν συχνά κατά τη διάρκεια της κατασκευής του έργου, κυρίως λόγω της πολυπλοκότητας και της δυσκολίας. Πλέον, μετά το πέρας αυτής της περιόδου και βλέποντας το έργο μας κατοικήσιμο, θα θέλαμε να δοκιμαστούμε στην κατασκευή ενός μεγαλύτερου έργου, φροντίζοντας, όμως, κάθε κατασκευή να διατηρεί τη μοναδικότητά της. Στόχος μας είναι να συνεχίσουμε να ερευνούμε και να εξελισσόμαστε στον σχεδιασμό και τις μεθόδους κατασκευής. Επίσης, η υλοποίηση ενός αντίστοιχου έργου σε μεγαλύτερη κλίμακα θα απαιτούσε τη δημιουργία μιας ευρύτερης ομάδας εξειδικευμένων ανθρώπων, κάτι που μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα.

Τι περιθώρια υπάρχουν να αναπτυχθούν οι ξύλινες κατασκευές στην Ελλάδα;
Τα περιθώρια είναι πραγματικά τεράστια. Διεθνώς το ξύλο αποτελεί ένα από τα πιο ανερχόμενα υλικά δόμησης και συγκαταλέγεται στα υλικά του μέλλοντος. Η επάνοδος αυτή γίνεται αφενός λόγω των ξεχωριστών ιδιοτήτων του αλλά και επειδή η χρήση του ξύλου αποτελεί μια άκρως οικολογική λύση. Όσο κι αν αυτό ακούγεται κάπως παράδοξο στον περισσότερο κόσμο, είναι μια αλήθεια που θα πρέπει να ακουστεί.
Η Φινλανδία, για παράδειγμα, που αποτελεί μια χώρα-πρότυπο στην διαχείριση των δασών της, καλύπτει ενα πολύ μεγάλο κομμάτι της διεθνούς ζήτησης ξυλείας, αενάως, χωρίς, δηλαδή, να μειώνει τον όγκο των δασών της. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, το ξύλο  αποτελεί ακόμα δευτερεύουσα επιλογή. Υπάρχει ακόμα μια επιφύλαξη που εμποδίζει την ευρύτερη χρήση του. Πιστεύουμε πως η αντίληψη αυτή σιγά σιγά θα αλλάξει, ακολουθώντας τις διεθνείς τάσεις και ελπίζουμε να μπορέσουμε να συνεισφέρουμε σε αυτήν την αλλαγή όσο μπορούμε μέσω της δουλειάς μας.