Τα τεράστια γκρίζα κτίρια άρχισαν να γεμίζουν τα μεγάλα αστικά κέντρα, ειδικά κατά τη μεταπολεμική περίοδο. Αν και κάποιοι απεχθάνονται τα «τσιμεντένια τέρατα», αυτά έχουν το δικό τους κοινό αισθητικά, αφού καταφέρνουν να επιβάλλονται στον χώρο του άστεως, να επιβάλλονται στο μάτι του περαστικού και τελικά να καθορίζουν τον χώρο στον οποίο βρίσκονται.
Το τσιμέντο ως κομμάτι της αρχιτεκτονικής έκανε την εμφάνισή του το 1940 με τα δημιουργήματα του Λε Κορμπυζιέ «Οικίες των Ζάουλ» στο Παρίσι και «Unité d'Habitation» στη Μασσαλία. Λίγα χρόνια αργότερα, κατά τη δεκαετία του 1950, οι Πήτερ και Άλισον Σμίσθον, επηρεασμένοι από τον Λε Κορμπυζιέ δημιουργούν το αρχιτεκτονικό ρεύμα του Μπρουταλισμού.
Ο Μπρουταλισμός χαρακτηρίζεται κυρίως από «ωμό τσιμέντο» (beton brut) που ως αντίδραση στα προηγούμενα κομψά αρχιτεκτονικά κτήρια, αντικαθιστά τις λείες επιφάνειες με τραχιές. Πρόκειται για ογκώδη κτήρια, με άβαφα τούβλα και το σκυρόδεμα εμφανές σε διάφορα σημεία. Η χρήση του τσιμέντου δεν κρύβεται αλλά αντίθετα προβάλλεται.
Δείτε μερικά ιδιαίτερα κτήρια που σχεδιάστηλαν με τις αρχές του Μπρουταλισμού:
1. College Life Insurance Company Of America Headquarters, Kevin Roche John Dinkeloo & Associates, Indianapolis, Indiana, USA, 1972
Τρία πυραμιδοειδή κτίρια με γραφεία που κατασκευάστηκαν από το 1967 μέχρι το 1972 από τον αρχιτέκτονα Κέβιν Ρος, τον Τζον Ντίνκελου και Συνεργάτες. Είναι τοποθετημένα δίπλα σε μία μεγάλη λίμνη στο College Park στην Ινδιανάπολη της Ιντιάνα. Κατασκευάστηκαν αρχικά για την ασφαλιστική εταιρία College Life Insurance Company.
2. St Joseph‘s Hospital, Bertrand Goldberg Associates, Tacoma, Washington, USA, 1974
Το Νοσοκομείο St Joseph στην Τακόμα της Ουάσινγκτον κατασκευάστηκε από τον αρχιτέκτονα Μπέρτραντ Γκόλντμπεργκ από το 1969 μέχρι το 1974. Πρόκειται για ένα εννιαόροφο κτίριο με αντισεισμικό σχεδιασμό, αφού οι στήλες που στηρίζουν το κτίριο απορροφούν τις σεισμικές δονήσεις.
Το Bierpinsel (μπιροπινέλο) κατασκευάστηκε από τους αρχιτέκτονες Ραλφ Σιούλερ και Ουρσουλίνα Σιούλερ - Βίτε στο Βερολίνο, μεταξύ του 1972 και 1976. Επειδή αρχική ιδέα ήταν το κτίσμα να μοιάζει με ένα δέντρο, η δομή του κτιρίου είναι πολυγωνική. Πρόκειται για έναν πύργο που είχε μέσα διάφορα εστιατόρια και ένα κλαμπ διασκέδασης. Το 2010 βάφτηκε με έντονα χρώματα για ένα φεστιβάλ που γινόταν στην πόλη. Λόγω διάφορων προβλημάτων με την ασφάλεια του κτιρίου, πουλήθηκε το 2017 για 3,2 εκατομμύρια ευρώ.
Το Sunset Chapek κατασκευάστηκε από την BNKR Arquitectura, στο Ακαπούλκο του Μεξικό, το 2011. Πρόκειται για ένα ιδιωτικό εκκλησάκι - νεκροταφείο που περιλαμβάνει έναν τεράστιο ογκόλιθο. Ένας προθάλαμος με μία κρύπτη βρίσκονται στο ισόγειο του διώροφου κτιρίου, ενώ στον επάνω όροφο βρίσκεται το εκκλησάκι από το οποίο οι συγγενείς που το επισκέπτονται μπορούννα δουν το ηλιοβασίλεμα και τη θάλασσα.
5. Vulcania, Hans Hollein Architekt, St-Ours-les-Roches, France, 2002
Το Vulcania χτίστηκε το 2002 από τον αρχιτέκτονα Χανς Χόλαϊν και βρίσκεται στο Saint-Ours-les-Roches στη Γαλλία. Το Vulcania είναι το κεντρικό κτίριο του Ευρωπαϊκού Πάρκου για τα Ηφαίστεια, γεγονός που εξηγεί και το κωνικό του σχήμα. Μάλιστα, εξωτερικά το κτήριο έχει ηφαιστειακή πέτρα.
6. Kanchanjunga Apartments, Charles Correa Associates, Mumbai, India, 1983
Τα διαμερίσματα Kanchanjunga κατασκευάστηκαν στη Μουμπάη της Ινδίας το 1983 από τον αρχιτέκτονα Τσαρλς Κορρία. Ο μπρουταλισμός έχει συνδυαστεί με στοιχεία από τα παραδοσιακά ινδικά μπανγκαλόου γι' αυτό και τα διαμερίσματα έχουν βεράντες.
7. Soviet Embassy, Aleksandr Rochegov, Havana, Cuba, 1987
Η Πρεσβεία της Σοβιετικής Ένωσης (πλέον ρωσική Πρεσβεία) κατασκευάστηκε από τον Αλεξάντρ Ρότσεγκοβ στην Αβάνα της Κούβας, το 1987. Το ογκώδες κτίριο, ψηλότερο από όλες τις άλλες Πρεσβείες, επιβάλλεται στην Αβάνα δείχνοντας την πολιτική υπερδύναμη της Σοβιετικής Ένωσης. Η δομή του κτιρίου εξωτερικά το κάνει να μοιάζει με ένα τεράστιο σπαθί, καρφωμένο στο έδαφος της Κούβας. Στο εσωτερικό το μάρμαρο και η διακόσμηση φροντίζουν να θυμίζουν τη χιονισμένη Ρωσία.
«Το σημαντικότερο είναι να παραμένουμε πιστοί σε μια αρχιτεκτονική που βελτιώνει την καθημερινότητα και αφήνει θετικό αποτύπωμα στο περιβάλλον», τονίζει ο Πάνος Ευστρατίου.
Παλιά βιομηχανικά συγκροτήματα στην Αθήνα και τον Πειραιά μεταμορφώνονται σε σύγχρονες κατοικίες, γραφεία και πολιτιστικούς χώρους, συνθέτοντας τη νέα αφήγηση της πόλης
12°
