Μεσημέρι καλοκαιριού. Ξαπλώνεις στα λευκά σεντόνια και κλείνεις τα μάτια. Ακούς τον αέρα να περνάει μέσα από τα φύλλα του δέντρου και νιώθεις τη σκιά της ελιάς να σε προστατεύει. Ανοίγεις τα μάτια και βλέπεις χρυσοπράσινα φύλλα, λουσμένα στο φως της Μεσογείου. Είσαι μέσα ή έξω από το σπίτι;
Η θερινή κατοικία που σχεδίασε η αρχιτέκτονας Εύα Σοπέογλου κέρδισε πριν λίγες μέρες το βραβείο στην κατηγορία «Καλύτερο πρώτο έργο νέου αρχιτέκτονα» στα ετήσια βραβεία της διεθνούς επιθεώρησης αρχιτεκτονικής «Δομές». Η αίσθηση που δημιουργεί, είναι ότι βρίσκεσαι στην αγκαλιά μιας τεράστιας ελιάς. Η ιδέα της, πραγματικά, δεν θα μπορούσε να εναρμονίζεται περισσότερο με το ελληνικό τοπίο.
Η Εύα αφού τελείωσε τις αρχιτεκτονικές σπουδές της στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην Αμερική, στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια και αυτή τη στιγμή τελειώνει το διδακτορικό της στο “The Bartlett School of Architecture” στο Λονδίνο. Παράλληλα εργάζεται ως λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Hertfordshire.
Το σπίτι βρίσκεται στη Σιθωνία Χαλκιδικής, σε ένα οικόπεδο με ελαιώνα που κοιτά τη θάλασσα και το Άγιο Όρος. Επιθυμία των ιδιοκτητών ήταν μια μικρή κατοικία με χαμηλές απαιτήσεις συντήρησης, καθώς σκοπεύουν να μένουν εκεί μόνο τα καλοκαίρια. Χωρίς αμφιβολία, το πιο εντυπωσιακό στοιχείο είναι η διάτρητη μεταλλική επιφάνεια που περιβάλει το κτίριο. Σε όλη την επιφάνειά διακρίνουμε μικρά ανοίγματα που μιμούνται τα φύλλα της ελιάς, είναι όμως τόσο λεπτοδουλεμένα που μοιάζει σαν κάποιος να έχει υφάνει το μέταλλο.
Για το σχεδιασμό και την κατασκευή του η Εύα χρησιμοποίησε ψηφιακή τεχνολογία αιχμής CAD/CAM. Δηλαδή; «Δηλαδή πρώτα φτιάχνεις το σχέδιό σου σε περιβάλλον CAD και έπειτα τα ειδικά μηχανήματα που έχουν την ικανότητα να συνομιλούν με τον υπολογιστή το αποτυπώνουν πάνω στο μέταλλο. Οι περισσότερες διάτρητες λαμαρίνες είναι δισδιάστατες, όμως με αυτή την τεχνολογία το δικό μας περίβλημα απέκτησε τρεις διαστάσεις. Δεν είναι απλά μια τρυπημένη λαμαρίνα, έχει υφή, μοιάζει με ύφασμα».
Ένα ύφασμα ελιάς που σε τυλίγει όταν κοιμάσαι. Έχω ήδη αρχίσει να εντυπωσιάζομαι από το μυαλό της Εύας. Και εκείνη μου δίνει το τελειωτικό χτύπημα: «Η κατοικία στο μυαλό μας είναι ένας εσωτερικός χώρος. Η συγκεκριμένη όμως, λόγω της συνθήκης –πρόκειται για θερινή κατοικία- δεν κατοικείται όλο τον χρόνο. Ήθελα λοιπόν να δείξω αυτό που αποτελεί και έρευνα της διδακτορικής μου διατριβής: ο εσωτερικός χώρος να δίνει την αίσθηση του εξωτερικού. Να νιώθεις ότι κατοικείς έξω. Έχουμε αποξενωθεί με το εξωτερικό χώρο του κτιρίου. Όλες οι βασικές συνθήκες της ζωής, όπως ο ύπνος ή η δουλειά, συντελούνται σε εσωτερικούς χώρους. Έχουμε ξεχάσει τη χαρά του να βρισκόμαστε στην ύπαιθρο. Κοιτάω πάντα η δουλειά μου να έχει και μια οικολογική προσέγγιση. Τα κτίρια δεν θα έπρεπε να σχεδιάζονται ως εσωτερικοί μόνο χώροι, αποξενωμένα από το περιβάλλον τους. Αυτή η κατοικία, λοιπόν, λειτουργεί ως μία απόδραση από τα κτίρια και την πόλη.
»Πριν υπάρξει το κτίριο, σε αυτή τη θέση υπήρχε μόνο η σκιά της ελιάς. Ουσιαστικά κάναμε αυτή τη σκιά κατοικήσιμη: ο κεντρικός διάδρομος του κτιρίου ευθυγραμμίζεται με το ελαιόδεντρο, το οποίο έτσι αποτελεί μέρος της οργάνωσης της κάτοψης. Με άλλα λόγια, το κτίριο αντικατοπτρίζει την ελιά».
Αντί επιλόγου, θέλω να καταθέσω ότι όταν συζητώ με νέους Έλληνες αρχιτέκτονες, πιάνω τον εαυτό μου να χαμογελάει. Κάθε φορά, συνειδητοποιώ λίγο περισσότερο, ότι αυτός ο κόσμος θα αλλάξει.
«Το σημαντικότερο είναι να παραμένουμε πιστοί σε μια αρχιτεκτονική που βελτιώνει την καθημερινότητα και αφήνει θετικό αποτύπωμα στο περιβάλλον», τονίζει ο Πάνος Ευστρατίου.
Παλιά βιομηχανικά συγκροτήματα στην Αθήνα και τον Πειραιά μεταμορφώνονται σε σύγχρονες κατοικίες, γραφεία και πολιτιστικούς χώρους, συνθέτοντας τη νέα αφήγηση της πόλης
15°
